دروست نی یە بۆ ئافرەت داوای تەڵاق بکات ، لەبەر ئەوەی مێردەکەی ژنی تری هێناوە ، بەبەڵگەی ئەو فەرموودەیەیی کە ثوبان ـ رضي الله عنه ـ گێڕاویەتیەوە و دەڵێ : پێغەمبەری خوا ﷺ فەرمووی : « أيما امرأة سألت زوجها طلاقًا في غير ما بأس فحرام عليها رائحة الجنة » رواه أبو داود والترمذي وحسنه وابن ماجه .
واتە : هەر ئافرەتێک داوای تەڵاق بکات لەمێردەکەی بەبێ هۆکارێکی شەرعی ، بۆنی بەهەشتى لەسەر حەرام دەبێت .
وە پێویستە بزانیت دروستە بۆ پیاو زیاتر لەژنێک بهێنێت ، خوا تا وەکو چوار ژنی بۆ حەڵاڵ کردووە ، هەروەک فەرموویەتی : ( فَانْكِحُوا مَا طَابَ لَكُمْ مِنَ النِّسَاءِ مَثْنَى وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ ) [النساء: 3] .
واتە : ئەو ئافرەتانە مارە بکەن کەحەزتان لێیەتی دوان و سیان و چوار .
گەر ئەمەت بیری خۆت هێنایەوە ، و زانیت ئەمە شەرعی خودایە و فەرمانی ئەوە ، و چاوەڕێی پاداشت بوویت لەخودا ، ئەوا بۆت باشترە ، بەتایبەت ئەم ئافرەتە هیچ شتێک لەبارەی ئەم پیاوەوە باس نەکردووە ، وئەو پیاوە کەم تەرخەم نەبووە بەرانبەری ، لێی نەداوە ، ولەماڵ دەری نەکردووە ، جا مادام بەم شێوەیەی باشترە ئارام بگرێت و چاوەڕێی پاداشت بکات ، خوای پەروەردگار فەرموویەتی : ( وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ ) [الأعراف:128] ، واتە : سەرەنجام بۆ پارێزکاران و لەخوا ترسانە .
وەهەروەها فەرموویەتی : ( وَاصْبِرْ وَمَا صَبْرُكَ إِلَّا بِاللَّهِ ) [النحل: 127] ، واتە : ئارام بگرە ، وناتوانی ئارام بگری تەنها مەگەر خودا یارمەتیت بدات .
خوای پەروەردگار فەرمانی پێمان کردووە ئارام بگرین ، وسەرەنجامیش هەمووی خێرە : ( وَلَمَنْ صَبَرَ وَغَفَرَ إِنَّ ذَلِكَ لَمِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ )[الشورى:43].
واتە : ئەو کەسەی ئارام دەگرێت و تۆڵە ناستێنێتەوە ولێبوردە بێت بەڕاستی ئارام گرتن لەباشترین کارەکانە .
وە پێویستە بزانیت کە دونیا هەموی ناڕەحەتی یە خوای پەروەردگار فەرموویەتی : ( لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ فِي كَبَدٍ )[البلد:4]، واتە : بەتەئکید مرۆڤمان لەناڕەحەتیدا دروست کردووە .
وەشاعریش لەم بارەیەوە دەڵێ :
طبعت على كدر وأنت تريدها صفوا من الأقذار والأكدار
ومكلف الأيــام ضد طباعها متطلب في المــاء جذوة نـار
واتە :
تۆ لەناخۆشیدا دروست بووی دەتەوێ ...ناخۆشی و ناڕەحەتی تێدا نەبێت .
ڕۆژگار دژی حەزەکان ڕاسپێردراوە...دەتەوێ لەناو ئاودا ئاگر دەر بێیت ؟!
وە خوای پەروەردگار لەئایەتێکی تردا فەرموویەتی : ( وَجَعَلْنَا بَعْضَكُمْ لِبَعْضٍ فِتْنَةً أَتَصْبِرُونَ وَكَانَ رَبُّكَ بَصِيرًا ) [الفرقان:20] ، واتە : وه هه‌ندێكتان ئه‌كه‌ینه تاقیكردنه‌وه بۆ هه‌ندێكتان ئایا ئارام ئه‌گرن له‌سه‌ر حه‌ق و له‌سه‌ر ئه‌م تاقیكردنه‌وه قورسه؟! وه په‌روه‌ردگاریش زۆر بینایه‌و هه‌موو شتێك ئه‌بینێ و هیچ له خوای گه‌وره ناشاردرێته‌وه.
جا ڕەنگە داوای تەڵاق بکات و تەڵاق بدرێت ژیانی زیاتر ناخۆش بێت ، بەبێ مێرد بمێنێتەوە ، وهیچ خانو و ماڵێکی نەبێت ، وکەسێک نەبێت پێویستیەکانی ژیانی بۆ دابین بکات ، ناخۆشیەکان زیاتر لەسەرى کەڵەکە ببن زیاتر لەوەی کە لای مێردی بمێنێتەوە و ئارام بگرێت .
هەر بۆیە ئارام بگرێت باشترە ، چونکە ڕەنگە هەر مانگێک دوو مانگ یاخود ساڵێک ژیانی ناخۆش بێت دواتر سەرەنجام بۆ ئەو بێت ، خێزانی دووەمی لای ئەو مێردەی نەمێنێت ، وڕەنگە مێردەکەی زۆر حەز بەژنی دووەمی نەکات ، گەر تۆ لەگەڵی بەردەوام بیت ڕەنگە هەڵسو کەوتی جوانتر بێت لەگەڵت لەچاو پێشو ، بۆیە پەلە مەکە ، و ئارام گرتن سەرەنجامەکەی خێرە .
وە بزانە زۆر لەئافرەتان گەر تەڵاق دران توشی زۆر ناخۆشی و دڵ تەنگی دەبن ، ئامۆگاری ئەم خوشکە و جگە لەویش دەکەم ئارم بگرن و چاوەڕێی پاداشت بن لەلایەن خوداوە و مافی مێردەکانیان بدەن ، و گوێ بەو قسانە نەدەن کەژیانیان تێک دەدات ، با بەو شێوەیە بن کە شاعر ئاماژەی پێکردووە :
وإن بليت بشخص لا خلاق له فكن كأنك لم تسمع ولم يقل
واتە : گەر توشی کەسێک بووی کە ڕەوشتی نی یە ...گوێی مەدەرێ وەک ئەوەی گوێت لێ نەبووبێ و هیچی نەوتبێت .
نسأل الله لنا ولكم التوفيق .
الشیخ محمد بن عبد الله السبيل
إمام وخطيب المسجد الحرام
وعضو هيئة كبار العلماء
وعضو المجمع الفقهي الإسلامي
والرئيس العام لشؤون المسجد الحرام والمسجد النبوي
رحمه الله تعالى
ئایە دەكرێ پیاویك دوو ژن بهێنێت و لەیەك ژووردا بخەون ؟ئایا پیاو تەنها یەک ژنى هەبێ باشترە یان زیاتر لە ژنێک؟ئایا بۆم هەیە ژنی دووەم بهێنم لە كاتێكدا ژنی یەكەمم پێی نەزانێت و ئاگای لێ نەبێت؟ چونكە دەزانم ڕازی نابێت؟ حوکمی سەفەر کردنی پیاو لەگەڵ خێزانی یەکەمی دا جگە لەخێزانی دووەمی ؟ دە ساڵە شوم کردوە و منداڵم نابێ مێردەکەم دەیەوێ ژنى دوەم بێنێ منیش ڕازی نیم ئایا تاوانبارم یاخود داواى طەڵاق بکەم؟
