خوای پەروەردگار بەفەزڵ وکەرەمی خۆی چەندان کاتی جودا جودای بەخشیوە بەموسوڵمانان بەڵکو کاری خێری تیدا بکەن ، ولەهەندێکیاندا خێری چەند قاتە وتاوان دەسڕدرێتەوە لەوانە لەکاتی ڕۆژووی مانگی ڕەمەزان ، بۆیە کرنگە موسوڵمان ئەو هەلە لەدەست نەدات وکات وساتەکانی ئەم مانگە بەدەست کەوت تەماشا بکات ،زۆر عیبادەت وپەرستشی تیادا ئەنجام بدات ، وبەیەک جاری تەوبە بکات وبگەڕێتەوە بۆ لای خودا.

نوێژی تەراویح کردن هۆکاری سڕینەوەی گوناح وتاوانە:
ئەبو هرەیرە خوا لێی ڕازی بێت گێڕاویەتیەوە ودەڵێت : پێغەمبەری ﷺ فەرمووی: ((من قام رمضان إيماناً واحتساباً غفر له ما تقدم من ذنبه))(1).
واتە: ئەوەی شەوانی ڕەمەزان بەشەو نوێژ زیندوو بكاتەوە، وباوەڕی پێی هەبێت وبەئومێدی پاداشتەوە ئەو کارە بکات ئەوا خوا لە تاوانەكانی پێشووی خۆش دەبێت.

وەهەروەها ڕۆژووی مانگی ڕەمەزان  هۆکاری سڕینەوەی گوناح وتاوانە:
ئەبو هرەیرە خوا لێی ڕازی بێت گێڕاویەتیەوە ودەڵێت : پێغەمبەری ﷺ فەرمووی:((من صام رمضان إيماناً واحتساباً غفر له ما تقدم من ذنبه))(2).
واتە : هەر کەسێک مانگی ڕەمەزان بەڕۆژوو بێت و باوەڕی بەوە هەبێت خودا واجبی کردە لەسەرى و چاوەڕوانی پاداشت وەرگرتنەوە بێت ئەوا خودا لە تاوانی پێشووی خۆش دەبێت . 
جا ماناى (إيماناً ) واتە : باوەڕی بەوە هەبێت خودا واجبی کردە لەسەرى.
وە ماناى (واحتساباً ) واتە : چاوەڕوانی پاداشت وەرگرتنەوە بێت .

وە ڕەمەزانێک بۆ ڕەمەزانێکی تر دەبێتە هۆکاری سڕینەوەی تاوان بەمەرجێک کەسەکە خۆی بەدوور گرتبێت لەتاوانی گەوره:
ئەبو هرەیرە خوا لێی ڕازی بێت گێڕاویەتیەوە ودەڵێت : پێغەمبەری ﷺ فەرمووی: ((الصلوات الخمس, والجمعة إلى الجمعة, ورمضان إلى رمضان, مكفرات ما بينهن إذا اجتنب الكبائر))(3).
واتە : پێنج نوێژەکە ، و هەینی بۆ هەینی ، و ڕەمەزان بۆ ڕەمەزانەکەی تر ، دەبنە هۆکاری سڕینەوەی تاوان گەر لەتاوانی گەورە دوور کەوتبێتەوە .

سەرەنجامی ئەو کەسەی ڕەمەزانی بەسەردا هاتووە وخودا لێی خۆش نەبووە: 
جابری کوڕی سەمورە خوا لێی ڕازی بێت گێڕاویەتیەوە ودەڵێت : پێغەمبەری ﷺ فەرمووی:((صعد النبي ﷺ المنبر فقال: آمين, آمين, آمين. قيل يا رسول الله إنك صعدت المنبر فقلت آمين آمين آمين ؟ قال: أتاني جبريل عليه السلام فقال: يا محمد, من أدرك أحد والديه فمات فدخل النار, فأبعده الله. قل: آمين. فقلت: آمين. قال: يا محمد, من أدرك شهر رمضان, فمات, فلم يغفر له, فأدخل النار, فأبعده الله. قل: آمين. فقلت: آمين. قال: ومن ذكرت عنده فلم يصل عليك, فمات فدخل النار, فأبعده الله. قل: آمين. فقلت: آمين))(4).
واتە: پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم سەرکەوتە سەر مینبەر فەرمووی (آمین، آمین ، آمین) ووتیان ئەی پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم تۆ سەرکەوتیە سەر مینبەر فەرمووت : آمین آمین آمین فەرمووی : ئەوە جبریل علیه السلام هاتە لام فەرمووی : هەر کەسێ بگا بە مانگی ڕەمەزان و خوا لە گوناهەکانی خۆش نەبێ و بچێتە ناو ئاگر ئەوە خوا دووری خاتەوە بڵێ آمین منیش ووتم : آمین وە فەرمووی : ئەوەی بگات بە دایک و باوکی یان بە یەکێکیان و چاکەیان لەگەڵ نەکات و لە گەڵیان باش نەبێ جا بمرێ بچێتە ناو ئاگر ئەوە خوا دووری خاتەوە بڵێ آمین منیش ووتم : آمین وە فەرمووی ئەوەی ناوی تۆی لا بهێنرێ وە سڵاوات نەدا لە سەرت جا بمرێ و بچێتە ناو ئاگر ئەوە خوا دووری خاتەوە بڵێ آمین منیش ووتم : آمین  .

پاداشتی ڕۆژوو بێ ئەندازەیە :
ئەبو هرەیرە خوا لێی ڕازی بێت گێڕاویەتیەوە ودەڵێت : پێغەمبەری ﷺ فەرمووی: ((...الصيام لي, وأنا أجزي به، والحسنة بعشر أمثالها))(5).
واتە: ڕۆژوو بۆ منە ، وهەر خۆمیش پاداشتی دەدەمە ، و خێریش یەک بە دەیه .

بێگومان زۆری پاداشتی کردەوەی چاکە لەڕەمەزاندا ، وزانینی ئەو پاداشتە زۆرە ، وا لەمرۆڤ دەکات زیاتر چالاک بێت لەئەنجامدانی کاری خێر وچاکەدا ، ودوور دەکەوێتەوە لەتەمبەڵی وتەوەزلی ، وگوناح وتاوان .
----------
(1) رواه البخاري (37)، ومسلم (759).
(2) رواه البخاري (38)، ومسلم (760).
(3) رواه مسلم (233).
(4) رواه الطبراني (2/243) (2022).
قال المنذري في ((الترغيب والترهيب)) (3/218): رواه الطبراني بأسانيد أحدها حسن، وقال الهيثمي في ((مجمع الزوائد)) (8/142): رواه الطبراني بأسانيد وأحدها حسن, ولهذا الحديث طرق، وصححه الألباني في ((صحيح الجامع)) (75).
(5) رواه البخاري (1894)، ومسلم (1151).