چ کاتێک غوسل واجب دەبێ؟: ماڵپەڕی وەڵامەکان
چ کاتێک غوسل واجب دەبێ؟
پرسیار:

چ کاتێک غوسل واجب دەبێ؟ وە چۆنێتی و شێوازه‌ شه‌رعیه‌كه‌شی ڕوون بكه‌ره‌وه‌ به‌به‌ڵگه‌وه‌؟

ئه‌و حاڵه‌تانه‌ى كه‌ خۆشۆردن و غوسل واجب دەکەن شه‌ش دانه‌ن:

1- ده‌رچوونى مه‌نى به‌شێوه‌ى ده‌ڕپه‌ڕاندن وبه‌له‌زه‌ت وئاره‌زووه‌وه‌ له‌پیاو یان له‌ ئافره‌ت ئیتر به‌ ده‌ست بهێنرێته‌وه‌ یان به‌ جیماع یان خه‌وبینین بێت.

2- چوونه‌ ناوه‌وه‌ى سه‌رى زه‌كه‌رى پیاو بۆناو دامێنى ئافره‌ت ئه‌گه‌رچی ئاویش نه‌یه‌ته‌وه‌، له‌به‌ر فه‌رمووده‌ى: " إذا جلسَ بينَ شُعَبِها الأربعِ ومسَّ الختانُ الختانَ فقد وجبَ الغُسلُ " رواه‌ مسلم.

 واته‌: ئه‌گه‌ر مێرد له‌نێوان چوارپه‌لى خێزانى دانیشت و هه‌ردوو ئاله‌تى خه‌ته‌نه‌كراو به‌ریه‌ك كه‌وتن ئه‌وا غوسل واجب ده‌بێت.

3- ئه‌گه‌ر موسڵمانێ بمرێ جگه‌ له‌و كه‌سه‌ی به‌شه‌هیدی ده‌كوژرێ له‌مه‌یدانی جه‌نگدا له‌به‌ر فه‌رموده‌ى (اغْسِلوهُ بماءٍ وسِدْرٍ،)متفق عليه .

4- ئه‌گه‌ر بێباوه‌ڕێك موسڵمان بوو له‌به‌ر به‌سه‌رهاته‌كه‌ى ثمامة بن أثال.

5- حـه‌یـز.

6- نیفاس.

وه‌ شێوازى ئه‌و غوسله‌ى كه‌له‌سه‌رت ده‌كه‌وت به‌م شێوه‌یه‌یه‌: نیه‌تى ئه‌وه‌ى هه‌بێت كه‌ له‌شگرانى ده‌رده‌كات و پاشان ئاو به‌هه‌موو لاشه‌یدا بكات یه‌ك جار له‌گه‌ڵ ئاودانه‌ ده‌م و لووتدا.

وه‌ شێوازى غوسلى ته‌واوه‌تى: ئه‌وه‌یه‌ كه‌ نیه‌تى ده‌ركردنى له‌شگرانى هه‌بێت و پاشان سێ جار ده‌ستى بشوات و پاشان عه‌وره‌تى و ئه‌و شوێنه‌شى كه‌به‌رى كه‌وتووه‌، پاشان ده‌ستنوێژێكى ته‌واو بگرێت و پاشان ده‌ستى ته‌ڕبهێنێت به‌سه‌ریدا سێ جار و ده‌ست بخاته‌ نێو قژیه‌وه‌ و پاشان هه‌موو جه‌سته‌ى یه‌ك جار بشۆرێت و له‌لاى ڕاستدا ده‌ست پێ بكات وده‌ستى پێدا بهێنێت و زیاده‌ڕۆیی نه‌كات له‌به‌كارهێنانى ئاودا.

به‌ڵگه‌ش له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ئه‌م فه‌رمووده‌یه‌یه‌: عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: حَدَّثَتْنِي خَالَتِي مَيْمُونَةُ قَالَتْ:أَدْنَيْتُ لِرَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ غُسْلَهُ مِنَ الْجَنَابَةِ قَالَتْ: فَغَسَلَ كَفَّيْهِ مَرَّتَيْنِ أَوْ ثَلَاثًا ثُمَّ أَدْخَلَ كَفَّهُ الْيُمْنَى فِي الْإِنَاءِ فَأَفْرَغَ بِهَا عَلَى فَرْجِهِ فَغَسَلَهُ بِشِمَالِهِ ثُمَّ ضَرَبَ بِشِمَالِهِ الْأَرْضَ فَدَلَكَهَا دَلْكًا شَدِيدًا ثُمَّ تَوَضَّأَ وُضُوءَهُ لِلصَّلَاةِ ثُمَّ أَفْرَغَ عَلَى رَأْسِهِ ثَلَاثَ حَفَنَاتٍ مِلْءَ كَفَّيْهِ ثُمَّ تَنَحَّى غَيْرَ مَقَامِهِ ذَلِكَ فَغَسَلَ رِجْلَيْهِ ثُمَّ أَتَيْتُهُ بِالْمِنْدِيلِ فَرَدَّهُ. متفق عليه.

واته‌: ابن عباس ده‌ڵێت: پورم كه‌ناوى مه‌یمونه‌یه‌ بۆى گێڕامه‌وه‌و وتى: له‌كاتى له‌شگرانى ده‌ركردنى پێغه‌مبه‌رى خوادا - - لێى نزیك بوومه‌وه‌ و (بینیم) هه‌ردوو ده‌ستى دووجار یان سێ جار شۆرد پاشان ده‌ستى ڕاستى كرد به‌ناو ئاوه‌كه‌دا و كردى به‌سه‌ر عه‌وره‌تیدا و به‌ده‌ستى چه‌پیشی شۆردى و پاشان ده‌ستى چه‌پی دابه‌زه‌ویدا و پێیدا هێنا به‌توندى و پاشان ده‌ستنوێژى گرت وه‌كو ده‌ستنوێژگرتنى بۆ نوێژ وپاشان سێ مشت ئاوى كرد به‌سه‌ر سه‌ریدا و پاشان تۆزێك چووه‌ ئه‌ولاوه‌ له‌شوێنه‌كه‌ى خۆیدا و ئینجا پێكانى شۆرد و منیش ده‌سته‌سڕم بۆ برد ئه‌ویش ڕه‌دى كرده‌وه‌.

وەرگیراوە لە کتێبی : (إعانة الخطباء والأئمة بفقه إمامة الأمة)

لە نوسینى شێخ : محمد بن زيد بن محمد المدخلي

سەردان: ١٠,١٩٥ بەش: خۆشۆردن (غوسل)