هەندێک لەو هۆكارانەى كە وا لە كوڕان و كچان دەكات بەدوای عیشق بازیدا بگەڕێن بريتين له :
یەكەمیان :
تێكەڵاوی كوڕان و كچانە لەزانكۆ و پەیمانگا و خوێندنگاكان: بەڕاستی هۆكاری سەرەكی ئەو تێكەڵاو بوونەیە، چونكە كەم كەس هەیە بتوانێت بەئاسانی لەم سەردەمە پڕ لە ئارەزووە بازییە خۆی قورتار بكات و لەدەستی هەڵبێت، چونكە ناتوانێت بە چاكی چاوی خۆی لەئاستی نامەحرەمدا دابخات وەكو خوای گەورە فەرمانی پێكردووین و دەفەرموێت: [ قُل لِّلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ ] (النور: 30)، واتە: ئەی پێغەمبەر بڵێ بەپیاوانی ئیماندار كەوا چاو لە ئاستى نامەحرەمدا دابخەن، وە لە ئایەتێكی دیكەدا بەئافرەتان دەفەرموێت [ وَقُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ ] (النور: 31) واتە: وە بڵێ بەئافرەتانی ئیماندار كەوا چاویان لە ئاستى پیاوانى نامەحرەمدا دابخەن.
بەڕاستی ئەم فەرمانەی خوای گەورە دەبێت لەنێوانماندا جێبەجێی بكەین بۆیە ئەگەر لاماندا لەم دینە ئەوا بێگومان دەكەوینە داوی خۆشەویستییەوە و دواتر تووشی تاوانە گەورەكان دەبین وەكو (ابن القیم الجوزي) ـ بە ڕەحمەت بێت ـ دەفەرموێت:
((ئەگەر كەسێك یەكەم جار سەیری كەسێكی نامەحرەمی كرد و ئاسانكاری كرد بۆ جاری دووەم و زیادی كرد ئەوا تیری ژەهراوی بەری دڵی دەكەوێت تا دواتر شەیتان لەدڵیدا وەسوەسەو دوودڵی دەخاتە دڵیەوە تاوانەكەی لا جوان دەكاتەوە تالەدواییدا پێی دەڵێت زینا بكە ودواتر تۆبە بكە و كێشە نیە)).
محمدی كوڕی واسع یەكێكە لەپێشینی ئەم ئوممەتە ڕۆژێكیان سەردانی یەكێك لەهاوەڵانی دەكات كاتێك لەدەرگا دەدات ئافرەتێكی خزمەتكار دەرگاكە دەكاتەوە ئەمیش چاوی خۆی دادەخات و بەئافرەتەكە دەڵێت بانگی گەورەكەت بكە ئەویش دەچێت بانگی گەورەكەی دەكات و پێی دەڵێت هاوڕێ (كوێر) ەكەت لەدەرگایە و كاری پێتە ئەو ئافرەتە وادەزانێ ئەو پیاوە چاوی كوێرە !! لەڕاستیدا لەئاستی نامەحرەم خۆی كوێركردووە ئەگینا چاوی ساغ بووە.
هۆكارى دووم :
تەماشاكردنی فلیم و درامای خۆشەویستییە: بەڕاستی خوشك و برا لاوەكان زۆربەی كاتی شەوانە تەرخان دەكەن بۆ تەماشاكردنی فلیم و درامای عیشق و غەرامیات وە بێ ئەوەی بڕواننە تاوانەكەی و بزانن چ كاریگەریەكى خراپ لەسەر دڵ و دەروون و ڕەوشتمان دروست دەكات، ئەم كارەش زیاتر خوشكان دەگرێتەوە بەڕاستی هەرچی فیلمێك بێت كە تێكەڵاوی تێدا هەبوو ئەوا تەماشاكردنی حەرامەو توشی بەدڕەوشتیت دەكات و كارە حەرامەكان لەلات ئاسان و جوان دەكاتەوە بۆیە دووركەوتنەوە لەتەماشاكردنی ئەو جۆرە فیلم وزنجیرانە دەبێتە هۆی ئارام بەخشین بەدڵەكان و لەتاوانی عیشق و خۆشەویستیش دوورت دەخاتەوە.
هۆكارى سێ یەم:
تێكەڵ بوونی كەسانێكە كە دوورن لە دینەوە یاخود دین سەرچاوەی یەكەمی ژیانیان نیە: بۆیە زۆربەی كاتەكانیان هەر باسی عیشقەو هیچی تر جا گەر كوڕ بێت هەر باسی كچ دەكات و كچیش بێت خۆی بەباسكردنی كوڕانەوە خەریك دەكات بەڕاستی ئەو دانیشتن و تێكەڵاوی ئەو باسانەی كەباس دەكرێن هەمووی لەئاكاری ئیسلامیەوە دوورەو وە گومانی تێدا نیە كە ئەو كۆمەڵە كەسانە هیچ خێرێكیان دەست ناكەوێت جگە لەتاوان بەد بەختی، تەنانەت یەكێك لەو شاعیرە عەرەبانەی كەوا دین لەلای هیچ نرخێكی نەبووە لەباسی خۆشەویستەكەیدا كە ئافرەتێكی ڕەش پێست بووە دەڵێت:
أحب الكلاب السود من أجل حبها ومن أجلها أحببت ما كان أسودا
واتە: سەگی ڕەشم خۆش دەوێت لەبەر خاتری خۆشەویستی خۆشەویستەكەم، و هەر لەبەر خاتری ئەو هەموو ئەو شتانەشم خۆش دەوێت كەشێوەیان ڕەشە.
بەڕاستی زۆر كەس لای ئێمەش ئەم ئاكارەیان هەیەو تەنانەت ئامادەشن دینی خۆیان بدۆڕێنن لەپێناو بەدەست هێنانی دڵی كچێكدا یاخود بەپێچەوانەشەوە.
هۆكارى چوارەم :
خراپ بــەكارهێنانی ئامێرە تازە داهێنراوەكان (مۆبایل وئینتەرنێت): چونكە هەندێك كەس زۆر بەچاكی و بەجوانی لە شوێنى چاكدا بەكاری دەهێنێت، كەچى بەداخەوە زۆرێك ئەو ئامێرانە بەخراپ بەكاردەهێنرێت.
دەگێڕنەوە: ڕۆژێكیان بە ڕێكەوت لەڕێگای مۆبایلەوە كچ و كوڕێك پێكەوە قسە دەكەن لەدواییدا كوڕەكە دەنگی كچەكەی بەلاوە زۆر خۆش دەبێت و پێی سەسام دەبێت بۆیە پەیمانی لێ وەردەگرێت بۆئەوەی بیبینێت كاتێك دادەنێن و لەجێگایەكدا یەكتری دەبینن كاتێك كوڕەكە دەبینێت كچەكە زۆر ناشیرینە بۆیە زۆر پێی بێتاقەت و غەمبار دەبێت دەڵێت چاوەڕوانی ئەوەم نەدەكرد ئەوەندە ناشیرین بیت كچەكەش دەڵێت: كەی ئەوە كێشەیە، گرنگ " ئەخلاقە !!! (قوربانیەكانى خۆشەویستى).
بۆیە بەڕاستی تاكو زیاتر خۆمان بپارێزین هێشتا هەر كەمە چونكە لەم سەردەمەدا هەموو شت دژی ئێمەی ئیماندارە و هەموو لە سەنگەردا بۆمان وەستاوە.
هۆكارى پێنجەم :
ئەو كتێب و گۆڤار ونامیلكە شیعرییەكانەن کە ڕەواج بەخۆشەویستی دەدەن: بەڕاستی ئەمڕۆ زۆر نرخی هەیە لای كچان و كوڕانی بەناو موسوڵمان دەبینیت لەخوێندنگاو زانكۆكاندا خەریكی خوێندنەوەی ڕۆمان و شیعری غەرامیات و چیرۆك و كورتە چیرۆكەكانن كەوا لە گەنجانی ئێمە دەكەن ڕێگە چاكەكەی ئەم دینە ون بكەن بۆیە ئامۆژگاری من بۆ ئەو كەسانە ئەوەیە كە بەهیچ شێوەیەك ئەو كتێب و نامیلكانە مەخوێننەوە ئەگەر حەز بەخوێندنەوە دەكەن ئەوا پێویستە لەسەرتان پێشتر لە دینەكەی خۆتان شارەزابن نەك خەریكی شتی لابەلاو نابەجێ و لەڕێ لادەر بن چونكە بەڕاستی هەم كاتەكانتان بەفێڕۆ دەڕوات وە هەم دینەكەتان لا بێبایەخ دەبێت و جگە لەتاوان كۆكردنەوە هیچ خێرێكتان دەست ناكەوێت خوا پەنامان بدات.
هۆكارەكان زۆرن، بەڵام (مشتێك نمونەی خەرمانێكە) ئەم چەند خاڵە بەویستی خوا دەبێتە ڕێ نیشاندەر بۆمن و دواتر بۆ ئێوەش بۆ ئەوەی زیاتر دەست بەدینەكەوە بگرین تاكو لەڕێ لانەدەین.

ستافى وەڵامەکان