بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
الحمد لله رب العالمين والصلاة والسلام على المبعوث رحمة للعالمين نبينا محمد وعلى آله وصحبه والتابعين ومن تبعهم بإحسان إلى يوم الدين .
به‌پشتيوانى خواى گه‌وره لە وەڵامى ئەم پرسیارەدا باسى هه‌ندێك له‌ناخۆشيه‌كانى دۆزه‌خ ده‌كه‌ين بۆ ئه‌وه‌ى ببێته مايه‌ى دووركه‌وتنه‌وه‌مان له‌گشت ئه‌و ووته و كردارانه‌ى ده‌بنه مايه‌ى چوونه دۆزه‌خ ، خواى گه‌وره له‌ئاگرى دۆزه‌خ بمانپارێزێت و به‌به‌هه‌شت شادمان بكات .
ده‌رگاكانى دۆزه‌خ
خواى گه‌وره فه‌رمويه‌تى : ( لَهَا سَبْعَةُ أَبْوَابٍ لِكُلِّ بَابٍ مِنْهُمْ جُزْءٌ مَقْسُومٌ ). (الحجر :٤٤). واته : دۆزه‌خ حه‌وت ده‌روازه‌ى گه‌وره‌ى هه‌يه ، هه‌ر ده‌روازه‌يه‌كيشى چه‌ند ده‌رگاو چه‌ند به‌شێكه كه ده‌سته‌ى دۆزه‌خيان به‌گوێره‌ى تاوان و گوناهيان ڕاپێچ ده‌كرێن بۆ ناوى . وه فه‌رمويه‌تى : ( فَادْخُلُوا أَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا فَلَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَكَبِّرِينَ ). (النحل :٢٩) . واته : له‌ده‌رگاكانى دۆزه‌خه‌وه بڕۆنه ژوره‌وه تێيدا بمێننه‌وه به هه‌ميشه‌يى (هه‌تا هه‌تايه) جێگه‌ى خۆ به‌گه‌وره زانان چه‌ن خراپه .
ڕاپێچ كردنى ئه‌هلى دۆزه‌خ پۆل پۆل به‌ره‌و دۆزه‌خ
خواى گه‌وره فه‌رمويه‌تى : ( وَسِيقَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِلَيٰ جَهَنَّمَ زُمَرًا حَتَّيٰ إِذَا جَاءُوهَا فُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا أَلَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِنْكُمْ يَتْلُونَ عَلَيْكُمْ آيَاتِ رَبِّكُمْ وَيُنْذِرُونَكُمْ لِقَاءَ يَوْمِكُمْ هَٰذَا قَالُوا بَلَى وَلَٰكِنْ حَقَّتْ كَلِمَةُ الْعَذَابِ عَلَى الْكَافِرِينَ ). (الزمر :٧١) . واته : ئه‌وانه‌ى بێ باوه‌ڕ بوون ڕاپێچ ده‌كرێن بۆ دۆزه‌خ كۆمه‌ڵ كۆمه‌ڵ تا كاتێ دێنه (نزيكى) دۆزه‌خ ده‌رگاكانى ده‌كرێنه‌وه , وه ده‌رگاوانه‌كانى دۆزه‌خ به‌وان ده‌ڵێن ئايا پێغه‌مبه‌رانتان له خۆتان بۆ نه‌هات كه ئايه‌ته‌كانى په‌روه‌ردگارتان به‌سه‌ردا بخوێننه‌وه وه بتانترسێنن له گه‌شتنتان به‌م ڕۆژه ده‌ڵێن: به‌ڵێ (هاتن ئاگاداريان كردين) به‌ڵام بڕيارى سزا دراوه به‌سه‌ر (ئێمه‌ى) بێ باوه‌ڕان دا .
وه فه‌رمويه‌تى : ( خُذُوهُ فَغُلُّوهُ (٣٠) ثُمَّ الْجَحِيمَ صَلُّوهُ (٣١) ثُمَّ فِى سِلْسِلَةٍ ذَرْعُهَا سَبْعُونَ ذِرَاعًا فَاسْلُكُوهُ) (٣٠ - ٣١) . واته : ئاده‌ى بيگرن و كۆت و زنجير له ده‌ست و قاچ و ملى بئاڵێنن ؛ پاشان به‌ره‌و دۆزه‌خ ڕاپێچى بكه‌ن و بيبه‌ن و بيخه‌نه ناوى ؛ پاشان به‌زنجيرێكى حه‌فتا گه‌زى بيبه‌سنه‌وه .
وه فه‌رمويه‌تى : ( إِذِ الْأَغْلَالُ فِى أَعْنَاقِهِمْ وَالسَّلَاسِلُ يُسْحَبُونَ ) . (غافر :٧١) . واته : كاتێك كۆت و زنجيره‌كان ده‌كرێنه گه‌ردنيان و ڕاده‌كێشرێن .
وه فه‌رمويه‌تى : ( يَوْمَ يُسْحَبُونَ فِی النَّارِ عَلَى وُجُوهِهِمْ ذُوقُوا مَسَّ سَقَرَ) . (القمر :٤٨) . واته : ئه‌و رۆژه كه‌له‌سه‌ر ڕوويان به‌ناو ئاگردا رائه‌كێشرێن پێيان ئه‌وترێ : ده‌بچێژن گه‌رماو سزاى دۆزه‌خ ، له‌پاداشتى كاره‌كانتاندا .
فراوانى و گه‌وره‌يى دۆزه‌خ
خواى گه‌وره فه‌رمويه‌تى : (يَوْمَ نَقُولُ لِجَهَنَّمَ هَلِ امْتَلَأْتِ وَتَقُولُ هَلْ مِنْ مَزِيدٍ ) . (ق :٣٠) . واته : ئه‌و رۆژه وه‌بيربێنه كه به دۆزه‌خ ئه‌ڵێين : ئايا پڕبووى؟ له‌و هه‌موو خه‌ڵكه‌ى پۆل پۆل بۆتى ئه‌نێرين؟ ئه‌ويش ئه‌ڵێ: ئاخۆ زياتريش هه‌يه؟
ئيمامى (ئيبن كه‌سير) كه‌ده‌گاته ته‌فسيرى ئايه‌تى: (يوم نقول لجهنم هل أمتلأت ..) ده‌ڵێ: له‌به‌رئه‌وه كه خوا به‌ڵێنى داوه دۆزه‌خ به‌مرۆڤ و جنۆكه پڕ بكا، رۆژى قيامه‌ت پێى ده‌ڵێت: ئاخۆ پڕ بوويت ؟ هێشتا هه‌ر ده‌ڵێ: ئاخۆ زياتر هه‌يه..؟
جا له‌و كاته‌دا هه‌ر پڕ نابێ و داواى هى ترى لێ ده‌كات، ئه‌وجا خوا (پێى) پيرۆزى خۆى ده‌خاته نێويه‌وه، ئه‌وسا له هه‌يبه‌تى ئه‌وه‌دا، ده‌چێته‌وه يه‌ك و ده‌ڵێ: (قط قط). واته: خوايه! به‌سمه، به‌سمه، پڕ بووم و جێى كه‌سم نه‌ماوه. زانايان ده‌ڵێن: ئه‌و قسه‌ى دۆزه‌خه راسته‌و هه‌قيقه‌تى هه‌يه‌و، خوا ده‌يهێنێته گۆو قسه، بۆيه خوا پێى پيرۆزى خۆى تێده‌خا، چونكه له‌وپه‌ڕى قوڵى و، فراوانيدايه، ئيتر به‌و شێوه‌يه له‌ملاو له‌ولاوه دێته‌وه‌يه‌ك وبچووك ده‌بێته‌وه. ئيمامى (بوخاريى)و ئيمامى (مسلم) وپێشه‌وا (ئه‌حمه‌د)يش هه‌مان راو بۆچوونيان هه‌يه‌و، هه‌ريه‌كه‌شيان فه‌رمووده‌يه‌كى هێناوه ئاشكرايشه كه (قه‌ده‌م ، ريجل) هه‌ردووك يه‌ك شته. جا كه‌وايه (قه‌ده‌م) سيفه‌تێكى زاتيى خوايه، به‌ڵام دياره ئه‌و قه‌ده‌مه وه‌ك قه‌ده‌مى دروست كراوه‌كانى نييه.
قوڵى دۆزه‌خ
خواى گه‌وره فه‌رمويه‌تى : ( إِنَّ الْمُنَافِقِينَ فِي الدَّرْكِ الْأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ وَلَنْ تَجِدَ لَهُمْ نَصِيرًا ) . (النساء :١٤٥) . واته : به‌ڕاستى دووڕووه‌كان له چينى هه‌ره خوارى ناو دۆزه‌خدان و هه‌رگيز بۆ ئه‌وان پشتيوانێكت ده‌ست ناكه‌وێت .
توڕه‌يى و ده‌نگى دۆزه‌خ
خواى گه‌وره فه‌رمويه‌تى : (إِذَا أُلْقُوا فِيهَا سَمِعُوا لَهَا شَهِيقًا وَهِىَ تَفُورُ (٧) تَكَادُ تَمَيَّزُ مِنَ الْغَيْظِ ۖ كُلَّمَا أُلْقِيَ فِيهَا فَوْجٌ سَأَلَهُمْ خَزَنَتُهَا أَلَمْ يَأْتِكُمْ نَذِيرٌ (٨) قَالُوا بَلَى قَدْ جَاءَنَا نَذِيرٌ فَكَذَّبْنَا وَقُلْنَا مَا نَزَّلَ اللَّهُ مِنْ شَيْءٍ إِنْ أَنْتُمْ إِلَّا فِى ضَلَالٍ كَبِيرٍ) . (الملك :٧-٩) . واته : كاتێك فڕێ ده‌درێنه ناوى ده‌نگێكى ناسازو ناخۆش و لووره‌يه‌ك له دۆزه‌خه‌وه ده‌بيستن، له‌كاتێكدا قوڵپ ده‌دات و ده‌كوڵێت ؛ دۆزه‌خ له داخى خوانه‌ناسان خه‌ريكه پارچه پارچه ببێت و لێك ببێته‌وه، هه‌ر جارێك ده‌سته‌و تاقمێك فڕێ ده‌درێته ناوى پاسه‌وانى دۆزه‌خ لێيان ده‌پرسێت: باشه، ترسێنه‌رێكتان بۆ نه‌هات تا له‌م سه‌رئه‌نجامه ئاگادارتان بكات؟! له وه‌ڵامدا به‌كه‌ساسيه‌وه ده‌ڵێن: با، به‌ڵێ، له‌ڕاستيدا ترسێنه‌رمان بۆهات، به‌ڵام ئێمه بڕوامان پێنه‌كردن و وتمان: خوا هيچى له‌م باره‌يه‌وه نه‌ناردووه، ئێوه ته‌نها له گومڕايى گه‌وره‌دا گيرتان خواردووه‌و هيچى تر!!
باسى بێ ده‌نگ كردنى ئه‌هلى دۆزه‌خ له‌كاتى داواكردنى هاتنه ده‌روه‌يان
خواى گه‌وره ده‌فه‌رموێت : ( رَبَّنَا أَخْرِجْنَا مِنْهَا فَإِنْ عُدْنَا فَإِنَّا ظَالِمُونَ (١٠٧) قَالَ اخْسَئُوا فِيهَا وَلَا تُكَلِّمُونِ ) . (المؤمنون :١٠٧-١٠٨) . واته : په‌روه‌ردگارا له ناو ئاگرى دۆزه‌خ و سزاكه‌يدا ده‌رمان بهێنه ئه‌گه‌ر جارێكى تر گه‌ڕاينه‌وه (بۆ گومڕايى) ئه‌وه ئيتر دياره كه ئێمه كه‌سانێكى سته‌مكارين ؛ (خواى گه‌وره له وه‌ڵامياندا) ده‌فه‌رموێت: بێ ده‌نگ بن و ده‌متان داخه‌ن ، قسه‌شم له گه‌ڵدا مه‌كه‌ن .
ئه‌هلى دۆزه‌خ داواى مردن ده‌كه‌ن به‌ڵام هه‌رگيز نامرن
خواى گه‌وره فه‌رمويه‌تى : ( وَنَادَوْا يَا مَالِكُ لِيَقْضِ عَلَيْنَا رَبُّكَ قَالَ إِنَّكُمْ مَاكِثُونَ) . (الزخرف :٧٧) . واته : دۆزه‌خيه‌كان هاوار ده‌كه‌ن ، ئه‌ى مالك (كه فريشته‌ى سه‌رپه‌رشتياره): ده‌با په‌روه‌ردگارت بمانكوژێت، ده‌با بمرين و كۆتايى به‌م سه‌غڵه‌تيه‌مان بێت، له وه‌ڵامدا ده‌ڵێت: به‌ڕاستى ئه‌وه جێتانه و تيايدا بۆ هه‌ميشه ده‌بێت بمێننه‌وه .
ژيانى دۆزه‌خ له‌وپه‌رى ناخۆشيه نه‌مردنى تێدايه نه‌ژيانێكى ئاسوده‌ييشى تێدايه
خواى گه‌وره فه‌رمويه‌تى : ( إِنَّهُ مَنْ يَأْتِ رَبَّهُ مُجْرِمًا فَإِنَّ لَهُ جَهَنَّمَ لَا يَمُوتُ فِيهَا وَلَا يَحْيَى) . (طه :٧٤) . واته : ئێمه دڵنياين له‌وه‌ی، كه ئه‌وه‌ى به تاوان و گوناهه‌وه بگه‌رێته‌وه بۆ لاى په‌روه‌ردگاری ، بێگومان ئه‌وه دۆزه‌خ بۆى ئاماده‌يه كه نه‌ده‌مرێت تيايدا (تا له سزا ڕزگارى ببێت) نه ده‌ژى (به ئارامى و ئاسووده‌يى) .
ئه‌هلى دۆزه‌خ داوا له ئه‌هلى به‌هه‌شت ده‌كه‌ن له ئاو و خواردنى به‌هه‌شتيان پێ بده‌ن
خواى گه‌وره فه‌رمويه‌تى : ( وَنَادَى أَصْحَابُ النَّارِ أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَنْ أَفِيضُوا عَلَيْنَا مِنَ الْمَاءِ أَوْ مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ حَرَّمَهُمَا عَلَى الْكَافِرِينَ ) . (الأعراف :٥٠) . واته : دۆزه‌خيه‌كان بانگ و هاوار له به‌هه‌شتيه‌كان ده‌كه‌ن (ده‌ڵێن) هه‌ندێ ئاومان پێ ببه‌خشن يان هه‌ندێ له‌و ڕۆزيه‌ى كه خوا پێ ى به‌خشيوون (له وه‌ڵامياندا) ده‌ڵێن : خوا هه‌ردووكى له‌سه‌ر بێ بڕوايان حه‌رام كردووه.
ئه‌هلى دۆزه‌خ هه‌وڵى رزگاربوون ده‌ده‌ن به‌لام رزگاربوونيان بۆ نيه
خواى گه‌وره فه‌رمويه‌تى : ( كُلَّمَا أَرَادُوا أَنْ يَخْرُجُوا مِنْهَا مِنْ غَمٍّ أُعِيدُوا فِيهَا وَذُوقُوا عَذَابَ الْحَرِيقِ ) . (الحج :٢٢) . واته : هه‌ر كه هه‌وڵ بده‌ن و بيانه‌وێت خۆيان ڕزگار بكه‌ن و له‌و سزايه هه‌ڵبێن ده‌گێڕدرێنه‌وه ناوى و پێيان ده‌وترێت : بچێژن سزاى سووتان و ئاگر .
باسى خواردن و خواردنه‌وه‌ى ئه‌هلى دۆزه‌خ
خواى گه‌وره فه‌رمويه‌تى : ( إِنَّ شَجَرَتَ الزَّقُّومِ (٤٣) طَعَامُ الْأَثِيمِ) . (الدخان :٣٤- ٤٤) . واته : بێگومان دارى ژه‌قنه‌مووت - كه دارێكى به‌روبووم تاڵه - خۆراكى تاوانكاره ، واته : مرۆڤى كافره
وه فه‌رمويه‌تى:(لَيْسَ لَهُمْ طَعَامٌ إِلَّا مِنْ ضَرِيعٍ (٦)لَا يُسْمِنُ وَلَا يُغْنِي مِنْ جُوعٍ). (الغاشية :٦- ٧). واته : هيچ خۆراكيشيان نيه ته‌نها له دڕكێكى ووشك و تفت و تاڵه (جۆره ڕوه‌كێكى بيابانيه به‌ته‌ڕى ته‌نها وشتر ده‌يخوات ، به وشكى وشتريش نايخوات) نه ئه‌وه‌يه گۆشتى پێبگرن و پێى قه‌ڵه‌و ببن ، نه ئه‌وه‌شه پێى تێرببن .
وه فه‌رمويه‌تى : ( وَطَعَامًا ذَا غُصَّةٍ وَعَذَابًا أَلِيمًا ) . (المزمل :١٣) . واته : هه‌روه‌ها بۆيان هه‌يه خۆراكێك كه له گه‌روو ده‌گيرێت ، سه‌ره‌ڕاى سزاى به ئێش و ئازار .
وه فه‌رمويه‌تى : ( وَلَا طَعَامٌ إِلَّا مِنْ غِسْلِينٍ) . (الحاقة :٣٦) . واته : خواردن و خواردنه‌وه‌شى هه‌ر كيم و زوخاوى داچۆڕاوى لاشه‌ى دۆزه‌خييه‌كانه .
وه فه‌رمويه‌تى : ( هَٰذَا فَلْيَذُوقُوهُ حَمِيمٌ وَغَسَّاقٌ ) . (ص :٥٧) . واته : ئه‌مه ئاوێكى كوڵبه‌كوڵ و كێمێكه له جه‌سته‌ى دۆزه‌خيه‌كان ده‌چۆڕێ ، جا بيچێژن .
خواى گه‌وره فه‌رمويه‌تى : ( وَالَّذِينَ كَفَرُوا لَهُمْ شَرَابٌ مِنْ حَمِيمٍ وَعَذَابٌ أَلِيمٌ بِمَا كَانُوا يَكْفُرُونَ ) . (يونس :٤) . واته : ئه‌وانه‌ش كه‌بێ باوه‌ڕ بوون خواردنه‌وه‌ى له‌كوڵ و سزاى به‌ئێش و ئازاريان بۆ ئاماده‌يه به‌هۆى ئه‌وه‌ى كه‌باوه‌ڕيان پێ نه‌ئه‌كرد .
وه‌فه‌رمويه‌تى : ( كَمَنْ هُوَ خَالِدٌ فِي النَّارِ وَسُقُوا مَاءً حَمِيمًا فَقَطَّعَ أَمْعَاءَهُمْ) . (محمد :١٥) . واته : بێ باوه‌ران له‌ناو ئاگرى دۆزه‌خدا نه‌مرن و ئاوى له‌كوڵ ده‌كرێت به‌گه‌رووياندا ، كه ريخۆڵه‌كانيان پارچه‌پارچه‌و تۆى تۆى ده‌كات ؟!
وه فه‌رمويه‌تى : ( لَا يَذُوقُونَ فِيهَا بَرْدًا وَلَا شَرَابًا (٢٤) إِلَّا حَمِيمًا وَغَسَّاقًا). (النبإ :٢٤-٢٥). واته : له‌ناويدا ناچێژن فێنكاييه‌ك، يا خواردنه‌وه‌يه‌كى به‌تام ؛ جگه له ئاوى له كوڵ و كێم و زووخاو .
وه فه‌رمويه‌تى : ( مِنْ وَرَائِهِ جَهَنَّمُ وَيُسْقَى مِنْ مَاءٍ صَدِيدٍ ) . (ابراهيم :١٦) . واته : (هه‌ريه‌ك له‌وانه) له داهاتوودا دۆزه‌خ چاوه‌ڕێيه‌تى و تيايدا كێم و زووخاوى ده‌رخوارد ده‌درێت .
پۆشاكى ئه‌هلى دۆزه‌خ
خواى گه‌وره فه‌رمويه‌تى : (فَالَّذِينَ كَفَرُوا قُطِّعَتْ لَهُمْ ثِيَابٌ مِنْ نَارٍ يُصَبُّ مِنْ فَوْقِ رُءُوسِهِمُ الْحَمِيمُ ) .(الحج :١٩) . واته : ئه‌وانه‌ى كافرو بێبڕوابوون ، جل و به‌رگ و پۆشاكى ئاگريان بۆبڕاوه ، به‌ئه‌ندازه‌ى قه‌دو باڵاى خۆيان وه ئاوى كوڵ به‌كوڵيشيان له‌سه‌ره‌وه به‌سه‌را ده‌كرێ .
وه فه‌رمويه‌تى : ( سَرَابِيلُهُمْ مِنْ قَطِرَانٍ وَتَغْشَى وُجُوهَهُمُ النَّارُ) . (ابراهيم :٥٠) . واته : كراسه‌كانيان له قه‌ترانه (كه ما‌دده‌يه‌كى ڕه‌شى بۆن ناخۆشه و به‌خێرايش ده‌سووتێت) و بڵێسه‌ى ئاگريش ڕووخساريانى داپۆشيوه .
توانه‌وه‌و دروست بوونه‌وه‌ى پێستى دۆزه‌خيان
خواى گه‌وره فه‌رمويه‌تى : ( إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِنَا سَوْفَ نُصْلِيهِمْ نَارًا كُلَّمَا نَضِجَتْ جُلُودُهُمْ بَدَّلْنَاهُمْ جُلُودًا غَيْرَهَا لِيَذُوقُوا الْعَذَابَ ) . (النساء :٥٦) . واته : بێگومان ئه‌و كه‌سانه‌ى به‌ئايه‌ت و نيشانه‌كانى ئێمه بێ باوه‌ڕن له‌دوارۆژدا ده‌يانبه‌ينه ناو ئاگرێكى بڵێسه‌دارو گه‌رمه‌وه ئه‌يانبرژێنێ هه‌رجاره‌ى كه‌پێستى جه‌سته‌يان داپلۆخاو سووتا , چه‌ند پێستێكى تريان بۆئه‌گۆڕين له‌جێى ئه‌ودا تاپتر ئه‌وسزايه بچێژن .
چۆنيه‌تى ئاگرى دۆزه‌خ
خواى گه‌وره فه‌رمويه‌تى : ( إِنَّهَا تَرْمِى بِشَرَرٍ كَالْقَصْرِ) . (المرسلات :٣٢) . واته : به‌ڕاستى ئاگرى دۆزه‌خ بڵێسه‌ى وا گه‌وره فڕێ ده‌دات وه‌كو كۆشك و ته‌لارى گه‌وره وايه .
وه فه‌رمويه‌تى : ( سَيَصْلَى نَارًا ذَاتَ لَهَبٍ) . (المسد :٣) . واته : ئه‌بوله‌هه‌ب له ئاينده‌دا ده‌خرێته ناو ئاگرێكى بڵێسه‌داره‌وه .
وه فه‌رمويه‌تى : ( نَارٌ حَامِيَةٌ) . (القارعة :١١) . واته : ئاگرێكى زۆر سوتێنه‌رو بڵێسه‌داره (هه‌رگيز خامۆش نابێت و تينى كه‌م ناكات ) .
وه فه‌رمويه‌تى : ( نَزَّاعَةً لِلشَّوَى) . (المعارج :١٦) . واته : ئاگرى دۆزه‌خ داماڵێنه‌رى پێستى سه‌رو هه‌موو ئه‌ندامه‌كانه .
وه فه‌رمويه‌تى : ( كَلَّا لَيُنْبَذَنَّ فِي الْحُطَمَةِ (٤) وَمَا أَدْرَاكَ مَا الْحُطَمَةُ (٥) نَارُ اللَّهِ الْمُوقَدَةُ (٦) الَّتِي تَطَّلِعُ عَلَى الْأَفْئِدَةِ (٧) إِنَّهَا عَلَيْهِمْ مُؤْصَدَةٌ (٨) فِي عَمَدٍ مُمَدَّدَةٍ )(الهمزة :٤ - ٩) . واته : نه‌خێر سوێند به‌خوا به سووكى و ڕيسوايى فڕێ ده‌درێته ناو (حطمة) وه ؛ جا تۆ چووزانى (حطمة) چيه؟ بريتى يه له ئاگرى داگيرساوو بڵێسه‌دارى خوا ؛ ئه‌و ئاگره‌ى ڕوو ده‌كاته ناو جه‌رگه‌ى دڵ و ده‌روونه‌كان (كه مه‌ڵبه‌ندى كوفرو خوانه‌ناسى و ڕه‌زيلى يه) بێگومان ئه‌و ئاگرو دۆزه‌خه له شوێنێكدايه كه سه‌رگيراوو ده‌رگا داخراوه له‌سه‌ريان (ڕێگه‌ى قوتار بوونى نيه) , (خوا نه‌ناسان له‌وێ) له‌ناو چه‌ند ستوونێكى ئاگرينى درێژدان (هيچ جم و جوڵێكيان بۆ ناكرێت) .
پێغه‌مبه‌رى خوا صلى الله عليه وسلم فه‌رمويه‌تى : «نارُكُمْ جُزْءٌ مِنْ سَبْعِينَ جُزْءًا مِنْ نَارِ جَهَنَّمَ» (مُتَّفق عَلَيْهِ) . واته : ئاگرى ئێوه له‌دونيادا ( گه‌رميه‌كه‌ى ) به‌شێكه له حه‌فتا به‌شى ئاگرى دۆزه‌خ . واته : ئاگرى دۆزه‌خ حه‌فتا جار گه‌رمتره له‌ئاگرى دونيا .
وَصلَّى اللهُ عَلى نَبِينا محمدٍ و آلهِ وصَحبِه وسلّم
اللَّهُمَّ إِنَّانَسْأَلُكَ الْجَنَّةَ وَمَا قَرَّبَ إِلَيْهَا مِنْ قَوْلٍ أَوْ عَمَلٍ وَنَعُوذ ُ بِكَ مِنَ النَّارِ وَمَا قَرَّبَ إِلَيْهَا مِنْ قَوْلٍ أَوْ عَمَلٍ
مامۆستا : هه‌ڵگورد مصطفى گه‌ڵاڵه‌يى
منداڵی کافر پێش بالغ بوون بمرێ دەچێتە بەهەشتەوە یان دۆزەخ ئایا سزا دانی دۆزەخییەکان هەتا هەتاییه ؟یاخود کاتێکی دیاری کراوە وکۆتایی پێ دێت ؟ئایا بۆچی بێباوەڕ بەهەتا هەتایی لەدۆزەخدا دەمێنێتەوە لەکاتێکدا لەدونیادا حەفتا یاخود هەشتا ساڵ ژیاوە ؟!زۆرینەى ئەهلى دۆزەخ ئافرەتانن چەند تاوانمان زۆر بێ خۆ لە کۆتاییدا هەر دەچینە بەهەشتەوە!!!
