شوكر و ستایش بۆ پەروەردگاری جیهانیان، و صەڵات و سەلامیش لەسەر پێغەمبەر و ئال و بەیت و یار و یاوەڕنی تا ڕۆژی دوایی

ئەو «مەولود نەبەوی»ـەی كە هەموو ساڵێك لەهەموو یان زۆربەی شارەكانی وڵاتانی ئیسلامی یاد دەكرێتەوە وزیندو دەكرێتەوە وئاهەنگی بۆ دەگێڕدرێ.
باشە بۆ دەبێ‌ حەرام بێ‌ یادی پەیامبەرەكەت زیندو بكەیتەوە؟!
بۆ دەبێ‌ شەڕت بگات لە كاتێكدا تۆ یادی لە دایكبونی پەیامبەرەكەت دەكەیتەوە -ﷺ-؟! شتی وادەبێ‌؟ باشە بۆ؟ ئەمە بەڵگەی ڕق لێبون نیە لە پەیامبەری خوا -ﷺ-؟!
ئەمە ئەو باسەیە كە دەمەوێ‌ ڕونی بكەمەوە لە خزمەتاندا، وخاڵ لەسەر پیت دابنێین بە تەوفیقی خوا تعالی.

دڵ پاك سود لەم باسە دەبینێت

باسەكەشم كەسێك سودی لێدەبینێت كە دڵی پاك بێت، پاك بونێك، هەرچی خوا وپەیامبەرەكەی -ﷺ- فەرموویانە لە دڵی دابنێ‌.
ئەم قسانەم كەسێك سودی لێنابینێت كە دڵی پیس بێت، دڵی پڕی بێت لە گەرد وخەوشی بیدعە وخورافات.
دروشم وشیعاری ئەهلی ئیمان هەمیشە متبعن ومبتدع نین، هەمیشە دەڵێن: ڕاستگۆترین فەرمایشت فەرمایشتی خوایە.

ڕاستگۆترین فەرمایشت فەرمایشتی خوایە
یانی چی ئەو قسەیە؟
یانی هەرچی خوا نەیفەرمووبێ‌ دروست نیە، یان هەرچی لەژێر فەرمایشتی خوای تەعالا جێگای نەبێتەوە دروست نیە.
ئەی ئەوەی كە بانگەشەی ئەمە دەكەیت، وبیدعەش دەكەیت، ڕاستگۆ نیت، ئەگەر ڕاستگۆبیت لە وتەی: «باشترین ڕێگا وڕێباز، ڕێبازی رسول الله -ﷺ-» ڕێبازێكی تر ناهێنیتە كایەوە، كیفایەت دەكەیت بەوەی رسول الله وپێشینە بەرزەكانمان وپێشەوایانی چوار هەزهەبەكە كیفایەتیان پێكردووە.

لە شەرعدا ماڵی زیادە سەر دەشكێنێت
پەیامبەری خوا -ﷺ- دەفەرموێ -وەكو لە بوخاری وموسلیمدا هاتووە لە حەدیسەكەی دایكی ئیمانداران عائیشە -ڕەزای خوای لێبێت-: (مَنْ أَحْدَثَ فِي أَمْرِنَا هَذَا مَا لَيْسَ مِنْهُ، فَهُوَ رَدٌّ) واتە: «هەركەسێك شتێكی تازە بهێنێتە كایەوە لەم دینەی ئێمەدا نەبێت -سەرنجی ئەم وشەیە بدە-، قبوڵ ناكرێت وڕەد دەكرێتەوە.
كەواتە لە شتە دونیاییەكاندا، هەركەسێك زیادە بهێنێتە كایەوە، وسود وبەرژەوەندی خەڵكی تێدا بێت دەستی خۆش بێت، ئەمە لە شتە دونیاییەكاندا.
بەڵام لە دیندا نابێ‌ شتێك بكەیت مەگەر فەرمایشتی خوا -سبحانە وتعالی- وپەیامبەرەكەی لەسەر بێت.
لە ڕیوایەتێكی تردا دەفەرموێ: «مَنْ عَمِلَ عَمَلًا لَيْسَ عَلَيْهِ أَمْرُنَا فَهُوَ رَدٌّ».
جا « مَا لَيْسَ مِنْهُ، فَهُوَ رَدٌّ » مصدرە بە مانای مفعول «مردود»، ڕەد دەكرێتەوە، واتە نەك هەر لێی قبوڵ ناكرێ‌ ، بەڵكو ئەشدرێتەوە بە سەریدا، كوردەواریش وتویانە ماڵی خراپ سەر بە خاوەنەكەیەتی.
كەواتە ماڵی زیادە سەردەشكێنێ لە شەرعدا، یانی تاوانی ئەنجامداوە.

هەر كەس باسی مەولود بكات وەهابیە؟!
زۆرێك ئەیانەوێ‌ ئەم باسە ببەستنەوە بە كۆمەڵێك بابەتەوە كە لە بنەڕەتدا هیچ پەیوەندیەكی پێوە نیە.
هەندێك جار هەركەسێك بڵێ‌ نابێت لە یادی مەولود دا ئاهەنگ بگێڕن، ئەڵێن: ئەوە وەهابیە!!
نا قوربان، نا والله وەهابی نیم، شوێنكەوتوی رسول الله م -ﷺ- إن شا‌ء الله، هەرچی خوا وپەیامبەرەكەی بفەرمون دەیخەمە سەر سەر وسەر چاوم.
خۆ ئەگەر دوای ئەوەش هەر سور بیت وبڵێیت نەخێر ئێوە هەر وەهابین!
ئەڵێم: ئەگەر شوێنكەوتنی سوننەتی رسول الله وەهابیەت بێت، ئەوا هەموتان شایەت بن من وەهابیم!
یەكێك لە زانایان دەفەرموێ:
إنْ كان تابعُ أحمدٍ مُتوهِّبا       فأنا المقِرُّ بأننی وهَّابی
گەر أتباعەكانی محمد وەهابین من دان بەوەدەنێم كە وەهابیم
نا والله، موحەممەدیەكی سوننیم، وەهابی نیم.
یان هەندێكی تر ئەڵێن: ئەمانە ڕقیان لە رسول الله یە، نا والله خزمەتكاری بەر پێی رسول الله م، -ئەگەر ئەو شەرەفەیشم دەست بكەوێ‌-.
نا والله، بەڵكو رسول الله م، لە خۆم ونەفس وماڵ ومنداڵم خۆشتر دەوێ‌، رۆحم بە فیدای ساتێكی رسول الله دەكەم -ﷺ-.
بەڵام بەخوای نازانم، بیدعە لە دینەكەیدا بە جائیز نازانم، ئەوە ئەكەم كە خۆی كردویەتی -إن شاء الله- زیاتر لەوە ناكەم.

«با ئەوەندە بكەین كەپەیامبەر ح كردویەتی» ئەم قسەیە خراپە؟!
توخوا بەڕیزەكان.. خاوەن عەقڵ وژیرەكان..
ئیحتیمال دابنێ یەكێك لەو دوو كۆمەڵە هەڵەیە، كامیان هەڵەن؟
- ئەوەیان هەڵەیە كە ئەڵێ: با ئەوەندە بكەین كە رسول الله كردویەتی؟
- یا ئەوی تریان كە ئەڵێ: نە، بیدعەش هەر چاكە.
ئەم دوو وتەیە ئەگەر گریمانە دابنێین یەكێكیان هەڵەن كامیان هەڵەن؟ ئەوەی كەلەسەر كەتەلۆكەكە -إن صح التعبیر- ڕۆیشتوە بەڕێوە، یا ئەوەی زیاتری تێئاخنیوە؟

گفتوگۆیەكی هێمنانە
موسوڵمانە بەڕێزەكان.. خۆشویستنی رسول الله -ﷺ-، ئەبێ‌ بەو شێوەیە بێت كە خۆی فەرمویەتی، وەك دەفەرموێ‌: «مَا بَقِيَ شَيْءٌ يُقَرِّبُ مِنَ الْجَنَّةِ، ويُبَاعِدُ مِنَ النَّارِ، إِلا وَقَدْ بُيِّنَ لَكُمْ». . واتە: «شتێك نەماوەتەوە لە بەهەشت نزیكتان بكاتەوە، ولە دۆزەخ دورتان بخاتەوە مەگەر بۆتان ڕونكراوەتەوە».
- ئەوەتا ئەبو زەڕی غیفاری دەفەرموێ: «پەیامبەری خوامان بە جێهێشت، باڵندەیەك بە ئاسمانەوە نەبو بە باڵەكانی بفڕێت مەگەر زانیاری لەبارەیەوە پێدەداین».
جا یەك شت نەماوەتەوە پێمان نەگوترا بێت، [وَمَا كَانَ رَبُّكَ نَسِيًّا] پەروەردگارت هیچی فەرامۆش نەكردوە، هەرچی چاك وخراپە بۆی ڕونكردونەتەوە.
ئێستا دەپرسم: مەولود نەبەوی لە خوا نزیكمان دەكاتەوە یان دوورمان دەكاتەوە؟
ئەوانەی دەیكەن بە دڵنیاییەوە ئەبێ‌ بڵێن: لەخوا نزیكمان دەكاتەوە!
باشە من دەپرسم: ئایا رسولی خوا نەی فەرموو هەرچی لەخوا نزیكتان بكاتەوە پیشانم داون؟
بەڵێ‌ فەرمویەتی!
پەیامبەر وسەلەف وچوار مەزهەبەكە مەولودیان زیندو نەكردۆتەوە؟!
باشە رسول الله -ﷺ- مەولود نەبەوی زیندو كردۆتەوە؟
بە كۆدەنگی ئێمە وئەوان وهەمو لایەك -مەگەر زیادەڕۆكانیان-: نەخێر.
باشە صەحابەكان، خۆشەویستەكانی پەیامبەر -رضي الله عنهم أجمعين- مەولود نەبەویان زیندو كردۆتەوە؟
بە كۆدەنگی ئێمە وئەوان -مەگەر زیادەڕۆكانیان-: نەخێر.
باشە تابعیە بەڕێزەكان وئەتباعی تابعینیش -رحمهم الله أجمعین- مەولود نەبەویان زیندو كردۆتەوە؟
بە كۆدەنگی ئێمە وئەوان -مەگەر زیادەڕۆكانیان-: نەخێر.
ئەی ئیمامی مالك خاوەن مەزهەبی مالكی؟
بە كۆدەنگی ئێمە وئەوان: ئەویش نەیكردوە.
ئەی ئیمامی ئەبو حەنیفە خاوەن مەزهەبی حەنەفی؟
بە كۆدەنگی ئێمە وئەوان: ئەویش نەیكردوە.
ئەی ئیمامی شافیعی خاوەن مەزهەبی شافیعی؟
بە كۆدەنگی ئێمە وئەوان: ئەویش نەیكردوە.
ئەی ئیمامی ئەحمەد خاوەن مەزهەبی حەنبەلی؟
بە كۆدەنگی ئێمە وئەوان: ئەویش نەیكردوە.
ئەی حەسەنی بەصری؟ ئەی سەعیدی كوڕی موسەیب؟ ئەی عەبدولڵای كوڕی موبارەك؟ ئەی ئەوزاعی؟ ئەی لەیسی كوڕی سەعد؟ ئەی سوفیانی سەوری؟ ئەی خاوەن مەزهەبەكانی تر؟ ئەی ئیمامە بەرزەكانی تر؟
بە كۆدەنگی ئێمە وئەوان: هیچ كامیان نەیكردوە.

ئەی كێ بۆ یەكەمین جار كێ‌ زیندوی كردۆتەوە؟
بە ڕای هەموان یا زۆربەی مێژونوسان لەلایەن عوبەیدی «فاتیمی» یە باتنیەكانەوە داهێنراوە.
ئەشڵێن: لەلایەن مەلیك موزەفەرەكەی هەولێر «كۆكبوری»ـەوە داهێنراوە -رحمە الله تعالی-، لە دەوروبەری سەدەی شەشدا دایهێناوە.
هەندێكیش ئەڵێن: لە موسڵدا پیاوێكی عابد وزاهید هەبوە، بە ناوی عومەری كوڕی موحەممەدی مەلا، لە هەمو مانگێكی مەولود دا دەعوەتێكی ڕێكدەخست، وپادشاكان وئەمیرەكان وزاناكان ووەزیرەكان ئامادەی دەبون وبەو بۆنەیەوە ئاهەنگیان دەگێڕا.
ئەوەبو مەلیك موزەفەر شوێنی كەوت ودەستی كرد بە زیندوكردنەوەی مەولود.
بەڵام ئەوەی كە ڕاستە وهەڵە قبوڵ ناكات هەر عوبەیدیەكانن یەكەمجار دایان هێناوە وهیچ خیلافێكیش نیە:
چونكە مێژونوسان كۆدەنگن یان بە زۆری لەسەر ئەوەن كە لەلایەن عوبەیدیەكانەوە بوە، وعوبەیدیەكانیش لە پێش سولتان وشێخ عومەرەوەن.
بەڵام چونكە عوبەیدیەكان خەڵكێكی قێزەون بون ولە دین لایان دابو وهیچ كام لە دەسەڵاتدارەكان ئەو سوننەتە خراپەی عوبەیدیەكانیان زیندو نەكردەوە، تا سەردەمی مەلیك موزەفەر، ئەویش كە زیندوی كردۆتەوە، چاوی لە عوبەیدیەكان وبە زۆریش والله أعلم بە شێخ عومەری مەلا بڕیوە، كە مەشهور بوە بە زوهد وخواناسی، هەروەها سولتان خۆیشی خوا بە ڕەحمەتی بكا، پیاوێكی دیندار بوە، وای زانیوە كارێكی باشە بۆیە زیندوی كردۆتەوە.
ئەمە تەحقیقی ئێمەیە لەم پرسە والله تعالی أعلم.
جا بێگومان لەلایەن عوبەیدی «فاتمی» یە باتنیەكانەوە داهێنراوە، لە دەوروبەری چوارسەدەكاندا وەكو مێژونوسان باسیان لێوە كردوە.
لە مێژودا بە عوبەیدییەكان وفاتمیەكانیش ناویان هاتوە، بەڵام باشتر وایە پێیان بگوترێ: عوبەیدیەكان! لەبەرئەوەی فڕیان بە فاتیمەوە نیە ڕەزای خوای لێبێت، بەڵكو نەسەبیان دەڕواتەوە سەر یەهودیەكان.
ئەمە بەسە بۆ ئەوەی زیندوی نەكەینەوە.
هەروەها ئەم عوبەیدیانە لە نەوەی ئەوانەن كە بەردە ڕەشەكەی كەعبەیان دزی بۆ ماوەی 16 شازدە ڕۆژ.
ئەمانە بوون یادی لە دایكبونی مەسیحیان لە وڵاتی ئیسلامدا زیندو كردەوە.
ئەمانە بوون كە یادی لەدایك بوونی فاتیمەی زەهڕایان داهێنا ڕەزای خوای لێبێت.
ئەمانە بوون كە یادی لەدایك بوونی عەلی وحەسەن وحوسەینیان داهێنا ڕەزای خوایان لێبێت.
ئەمانە بوون كە یادی لەدایك بوونی خەلیفەیان داهێنا.
ئەمانە بوون كە مەولود نەبەویان داهێنا.

ئایا دەزانی پەیامبەر ﷺ كەی لە دایكبوە؟
بەڵام من دەپرسم رسول الله كەی لە دایك بووە؟
خیلاف هەیە لە نێوان زانایاندا، بۆ شەش حەوت ڕایەك:
هەندێك ئەڵێن: 2ی ربیع الأول.
وتراوە: 8ی ربیع الأول.
وتراویشە: 12ی ربیع الأول.
وتراوە: 17ی ربیع الأول.
وتراوە: 18ی ربیع الأول.
هەندێكیان دەڵێن: لە شەعبان لە دایك بووە.
هەندێكیش ئەڵێن: لە ڕەمەزان دا لە دایك بووە.
باشە ئەگەر كەسێك بیەوێ ئاهەنگ بگێڕێت، لە كام لەم ڕۆژانەدا ئاهەنگ بگێڕێت.

ئایا دەزانی پەیامبەر ﷺ كەی وەفاتی كردوە؟
كە ئەوەی پێشوت زانی، بڕواننە ئەم موصیبەتە گەورە:
بە ڕای زۆربەى زانایانى ئوممەتی موحەممەد ، وە هەندێکیش ئیجماعیش نەقڵ دەکەن که : رسول الله -ﷺ- لە ڕۆژی دووشەممەی 12ی ربیع الأولی ساڵی یازدەی كۆچی، كۆچی دوایی كردوە وماڵئاوایی لە دونیا كردوە بەرەو رفیقی ئەعلا ڕۆیشتوە.
جا بڕوانە لەو ڕۆژەی خۆشەویستی خوا وەفاتی كردوە بە ئیجماع -رۆح ودایك وبابم بە قوربانی بێ‌- ئەمان دەڕۆن بەناوی لە دایكبونەوە ئاهەنگ دەگێڕن.
سبحان الله، جا بزانن جەهل ونەزانین سەرمان لە كوێوە دەردەكات.

لە سالێكدا ڕۆژێك دانراوە بۆ یادكردنەوە!؟
پاشان توخخوا شورەیی نیە لە ساڵێكدا یەك جار یادی رسول الله بكرێتەوە، ئەوە شورەییە بە خوا، بەڵكو دەبێ‌ رسول الله هەمیشە یادی لە دڵماندا زیندو بێ‌، ئەبێ‌ هەمیشە كردار وگوفتارە شیرینەكانی لە پێش چاومان بێ‌، هەرچی خێر وچاكەیە ئەو پیشانی داوین، هەرچی ڕەحمەتە ئەو بۆی هێناوین. لە ساڵێكدا یەك ڕۆژ یادی بكەینەوە!؟ كەواتە بێوەفاین بەرامبەری.
پاشان ئەمە بچوك كردنەوەی یادكردنەوەی پەیامبەرە لە هەموو ڕۆژێكەوە بۆ یەك ڕۆژ.
بەڵام نا، دەبێ‌ هەموو ساتێ‌ یادی بكەینەوە، هەموو ڕۆژێك سوننەتەكانی زیندوبكەینەوە.
كەسێك شوێنی رسول الله دەكەوێ‌ وخۆشی دەوێ‌ كە سوننەتەكانی هەڵگرێ‌.

لە كاتی خیلافدا خوا -سبحانە- فەرمان دەكات بگەڕێینەوە بۆ قورئان وسوننەت
پاشان خوای تەعالا فەرمانمان پێدەكات لە هەر شتێكدا جیاوازی ودووبەرەكی كەوتە نێوانمانەوە بگەڕێینەوە بۆ قورئان وسوننەت، وەك دەفەرموێ: [يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الآمرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا]
واتە: «ئەی ئەوانەی ئیماندارن گوێڕایەڵی خوا وگوێڕایەڵی پەیامبەر وزاناكانتان بكەن، خۆ ئەگەر لە شتێكدا ناكۆكی ودووبەرەكی كەوتە نێوانتانەوە ئەوا بیگێڕنەوە بۆ لای خوا وپەیامبەرەكەی -یانی بۆ قورئان و بۆ سوننەت-، ئەگەر ئێوە بەڕاستی باوەڕتان بە خوا وبە ڕۆژی دوایی هەیە.
هەروەها خوای تەعالی دەفەرموێ‌: [قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ] واتە: «ئەی موحەممەد پێیان بڵێ: ئەگەر ئێوە ڕاستدەكەن خواتان خۆشدەوێت، ئەوا شوێنی من بكەون، خوا خۆشی دەوێن ولە تاوانەكانتان خۆ دەوێت».
باشترین تەرازو: [فَاتَّبِعُونِي]
ئەمە باشترین تەرازویەكە تا بزانرێت كێ ڕاستدەكات وكێش درۆ دەكات وبە دەم دەیڵێ.
كێشەكە لەوە نیە قورئان -پەنا بەخوا- ڕاست نەكات، كێشەكە لەوەدایە ئێمە قورئان ناخوێنینەوە، لەنێو پەڕۆ سەوزەكە، لەسەر ڕەفە بەرزەكە، لە ماڵەكاندا خۆڵ گرتویەتی.
بەتایبەت هەندێك، خەڵك لە قورئان دوور دەخەنەوە، بە خەڵك دەڵێن قورئان زۆر مەخوێنە، زیكر زۆر بكە.
كەسێك بۆی گێڕامەوە، ویستبوی تەریقەت وەربگرێ، وتی -والله- پییان وتم: قورئان كەم بخوێنە، زیكر زۆر بكە.
ئاخر ناهەقیشیان نیە، چونكە ئەزانن قورئان ئابڕویان دەبات، قورئان هەقیقەتیان دەردەخات.
جا دەفەرموێ: [قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ] ئەی رسول الله -ﷺ- پێیان بڵێ‌: ئەگەر ئێوە خواتان خۆش دەوێ‌، [فَاتَّبِعُونِي] شوێنی من بكەون.
إتبعوا، یان إبتدعوا؟ شوێنكەوتوو بن، یان زیادە بهێنن؟!
دەفەرموێ: [فَاتَّبِعُونِي] شوێنی من بكەون، [یُحْبِبْكُمُ اللَّهُ] خوای متعال خۆشتانی دەوێ‌.
لێرەوە بۆمان ڕون دەبێتەوە كە خۆشویستنی خوا هەموو خەڵك ئیدعای كردووە بە كافرەكانیشەوە، بەڵام چی سەنگی مەحەكە؟ چی تەرازوە؟ بە چیەوە بزانین كێ‌ ڕاستگۆیە وكێش درۆزن؟
تەرازوەكەش هەر خوا خۆی بۆی داناوین، ئەویش بریتیە لە: إتباع، شوێنكەوتنی رسول الله -ﷺ-. زیادە نەهێنی، بەڵكو قورئان دەفەرموێ: ئەپــەری بە، پێ‌ بە پێی پەیامبەر، هەنگاو بە هەنگاو لەگەڵیدا بڕۆ، نە زیاتر ونە كەمتر لە ئەو ئەنجام مەدە.
بەڵێ شوێنكەوتنی پەیامبەر بە زیندوكردنەوەی شەریعەتەكەیەتی، بە بەڕاستخستنەوەیەتی، بە گوێڕایەڵی كردنیەتی، بە جێ بەجێكردنی فەرمانەكان ودوركەوتنەوە لە نەهیەكانیەتی.
ئاهەنگی مەولود دەگێڕی ونایەیت بۆ نوێژی جەماعەت؟!
ئاهەنگی مەولود دەگێڕی وڕەشوە دەخۆیت، ئەوە خۆشویستنی پەیامبەرە!؟
ئاهەنگی مەولود دەگێڕی وكچەكانت ڕوت بونەتەوە، پەنتۆڵ لەپێدەكەن، سەر ڕوت دەكەن، ئا ئەوەبوو پەیامبەرتان خۆشدەوێت!؟
لافیتەیەكت لەسەر دوكانەكەت، لەسەر كۆڵانەكەت هەڵواسیوە ولەژێریشەوە قۆڵی خەڵك دەبڕی، خۆشەویستی پەیامبەر ئاوهایە؟!
خوای تەعالا لە سورەتی مائیدەدا لە ئایەتی سێیەم، دەفەرموێ: [الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا] [المائدة:3]. واتە: «ئەمڕۆ دینەكەم بۆ كامڵ كردن، وبەتەواوی نیعمەتی خۆمم بەسەردا ڕشتن، وڕازی بوم كە ئیسلام دینتان بێت».
دوای كامڵ بونیش نوقصانیە.
هەرچیش كامڵ بێت پێویستی بە تەكمیلەی هیچ كەس نیە.
یانی: مەجالی هیچ موبتەدیعێك نەماوە، بیدعە بهێنێتە نێو دینەوە، ئەبێ‌ پەیڕەوی ئەو دینە بكا كە كامڵمان كردووە.
من دەپرسم ئەو ڕۆژەی كە دین كامڵ بوو، مەولود نەبەوی تیا بوو یان تیای نەبوو؟ بە كۆدەنگی هەردولامان نەبوە!
كەواتە كاتێك دینەكە كامڵ بوە، تیای نەبوە وزیادەیە. لە ژێریشی جێی نابێتەوە.
ئەمەش بەس بێت بۆ كەسێك دڵی زیندو بێت.

مەرجی وەرگرتنی هەر عیبادەتێك
پاشان بزانن ڕەحمەتی خواتان لێبێت، هیچ عیبادەتێك خوای سبحانە وتعالی لە كەسی وەرناگرێ‌، تا دوو مەرچی تێدا نەبێت:
مەرجی یەكەم: ئیخلاصە، واتە: بۆ خوای بێت جل جلالە بە تاك وتەنها، مەبەستی هیچ شتێكی تر نەبێت.
مەرجی دووەم: لەسەر سوننەت بێت، موتابەعەی پەیامبەر بكات، وەك ئایەتەكە وچەندین ئایەتی تر باسیان لێوە كردوە، یانی ئەبێت ئەو كار وعیبادەتەی دەیكات لە شەرعدا هاتبێت وپەیامبەر -ﷺ- شەرعی كردبێت.
جا ئەگەر ئەم دوو مەرجەی پێكەوە تێدا نەبێت وەرناگیرێت.
یانی ئەگەر یەكێكیانیشی تێدا بێت هەر وەرناگیرێ.
یانی ئەگەر ئیخلاصی هەبێت، بەڵام بە پێی شەرعەكەی خوا -جل جلالە- نەبێت وەرناگیرێت.
یانی ئەگەر بە پێی شەرعەكەی خوا -جل جلالە- بێت، وئیخلاصی تێدا نەبێت وەرناگیرێت.
كەواتە ئەبێت هەردوو مەرجەكە پێكەوە تێدا كۆ ببێتەوە.
بۆ نمونە:
ئیستا ئێوە هاتوون بۆ نوێژی جومعە، لە شەرعیشدا هاتن بۆ نوێژی جومعە فەرزە، كەواتە هاتنەكەتان بەپێی شەرعەكەی خوایە -جل جلالە-.
بەڵام كەسێك بۆ ڕیا دێت، بۆ ڕیا نوێژی جومعە دەكات، لەبەر هاوڕێكەی دێت -بۆنمونە-! ئەمە خێری دەگات؟
نەخێر خێری ناگات، با لەشەریعەتیشدا هاتبێت، كە بۆ خوای نیە لێی وەرناگیرێ‌.
نموونەیەكی تر:
كەسێك یادی مەولود نەبەوی زیند وبكاتەوە، وئاهەنگی تێدا بگێڕێ، نیەتیشی بۆ خوایە -سبحانە-.
بەڵام ئایا لە شەرعی ئیسلامدا شتی وا هەیە، وەكو چەندین جار دوبارەمان كردەوە، نیە.
كەواتە قەبوڵ ناكرێت.

ئایا «بیدعە حەسەنە» هەیە؟
ئەوەندە هەیە ئەوان ئەڵێن: زیادەیەكی چاكە «بدعە حسنە»یە!
ئێمەش ئەڵێین:
- ئەوەی بیدعە بێت هەر خراپە، وەكو پەیامبەر دەفەرموێ: «كلّ محدثةٍ بدعة، وكل بدعة ضلالةٌ، وكل ضلالةٍ في النار»، هەموو زیادەیەك بیدعەیە، هەمو بیدعەیەكیش گومڕاهیە، وهەموو گومڕاییەكیش دوو پێی هەیە وبەرەو ئاگر دەڕوا. وهەر رۆژێك بێ‌ دەكەوێتە نێو ئاگرەوە -مەگەر ڕحمی خوا-.
هەر بۆیە ئەڵێین: نەخێر هەرچی زیادە بوو خراپە.
- پاشان ئەوانەی كە بیدعە دەكەنە دوو بەشەوە بیدعەی چاك وبیدعەی خراپ، یان هەندێك دەیكەنە پێنج بەشەوە بیدعەی فەرز وسوننەت ومەكروه وحەرام وموباح، هیچ بەڵگەیەكیان نیە وتەنها استحسانی هەندێك زانا بووە. وشافیعیش ئەفەرموێ هەركەس استحسان بكات شەرعی كردوە، شەرع كردنیش بەڵگەی پێویستە نەك بە چاك زانینی زانایەك.

هەر عیبادەتێك ئەبێت لە چوار ڕوەوە وەك شەرع بێت
كە ئەشڵێین وەك شەرعی الله بێ‌، ئەبێت لەچوار ڕوەوە وەك ئەو بێت:
ڕوی یەكەم: لە چۆنیەتیەكەیدا «الكیفیە»، ئەبێت وەك شەرع بێت..
كەسێك نوێژ دەكات، ئەگەر وەك شەرع نوێژ نەكات لە چۆنیەتیەكەیدا، لێی وەرناگیرێت، ئەگەر چۆنێتی سوجدە وركوعەكەی جیاواز بێت لەوەی شەرع وبشزانێت نوێژەكەی بەتاڵە، ئەبێ‌ لە چۆنیەتیەكەیدا وەك شەرع بێت.
ڕوی دووەم: لە چەندیەتیەكەیدا «الكمیە»، واتە لە ژمارەدا ئەبێت وەك شەرع بێت..
كەسێك نوێژ دەكات، ئەگەر وەك شەرع نوێژ نەكات لە چەندێتی وژمارەكەیدا لێی وەرناگیرێت، شەرع دەفەرموێ‌: نوێژی هەینی دوو ركاتە، بەڵام ئەو دەڵێ‌: من سیان دەكەم، قەیناكات ئاوا چاكە حەز دەكەم زیاتر بكەم، نوێژە وزەرەری نیە! ئەمە وەك شەرعی نەكرد لە چەندێتی وژمارەدا بۆیە لێی وەرناگیرێت.
ڕوی سێیەم: لە كاتدا «الزمان»، ئەبێت وەك شەرع بێت..
كەسێك نوێژ دەكات، ئەگەر وەك شەرع نوێژ نەكات لە كاتەكەیدا، لێی وەرناگیرێت، شەرع دەفەرموێ‌: كاتی نوێژی نیوەڕۆ دەست پێدەكات: كە خۆر لەناو جەرگەی ئاسمانەوە دەستی كرد بە لادان، بەڵام كەسێك: هەستێ پێش ئەو وەختە بیكات، لێی قبۆ ناكرێت.
یان ڕۆژو، لە مانگی ڕەمەزان فەرز كراوە، كەسێك لە مانگی شەعبان بیگرێت، لێی قبۆ ناكرێت.
جا ئەم كەسە وەك شەرعی نەكرد لە كاتەكەیدا بۆیە لێی وەرناگیرێت.
ڕوی چوارەم: لە شوێندا «الـمكان»، ئەبێ وەك شەرع بێت..
كەسێك حەج بكات، ئەگەر وەك شەرع حەج نەكات لە شوێنەكەیدا، لێی وەرناگیرێت، شەرع دەفەرموێ‌: حەج لە كەعبە دەكرێت، بەڵام كەسێك: ئەڕوا لە كەربەلا ونەجەف یان لای مەزاری شێخ عەبدولقادری گەیلانی حەج دەكات لێی وەر دەگیرێت!؟ بێگومان لێی قبۆ ناكرێت.
كەواتە خۆشەویستەكان..
ئەبێ‌ لە چۆنێتی وچەندێتی ولە كات ولە شوێندا، وەكو شەرع بین، نابێ‌ لەوەی شەرع دیاری كردووە لابدەین.

بۆ نابێت زیاتر بكەین؟!
بە نمونەیەك ڕونی دەكەمەوە..
نوێژی هەینی دوو ڕكعاتە، بەڵام من ئەمڕۆ سێ‌ ڕكعاتان بۆ دەكەم!
ئێوەش ئەڵێن: نابێت سێ‌ ڕكعات بكرێ.
منیش ئەڵێم: بۆ نابێت، ڕكاتێكی نوێژە، خۆ كارێكی خراپ نیە؟! سوجدە دەبەم، ڕكوع دەبەم، فاتیحا دەخوێنم، قورئان دەخوێنم، تەحیات دەخوێنم، صەڵاوات دەدەم، زەلیلی خۆم بۆ خوا دەردەبڕم، بۆ ئەمانە كارێكی خراپن، بۆ دەبێ‌ دروست نەبێ‌؟!
لە وەڵامدا چی دەڵێن: بێگومانم زۆربەتان لە یەك وەڵام زیاترتان پێ نیە، ئەویش: چونكە رسول الله نەیكردووە - ح -.
كەواتە: منیش دەڵێم: مەولود نەبەوی دروست نیە.
ئەویش ئەڵێ: من لە مەولود نەبەویدا: صلاوات دەدەین، زیكری خوا دەكەین، یادی زیندو دەكەینەوە، قورئان دەخوێنین..
منیش دەڵێم: بەڵام لە شەرعدا هاتوە؟
ئەگەر هاتوە، ئادەی پێمان بڵێ: بزانین:
- لە كوێ دەكرێ «شوێنەكەی»؟
- كەی دەكرێ «كاتەكەی»؟
- چۆن دەكرێ «چۆنیەتیەكەی»؟
- چەند جار دەكرێ «چەندێتیەكەی»؟
ئەمانەی دیاری كردووە؟ بەڵكو تەنانەت یەكێكیشی لەمانە دیاریكردوە؟

زیندوكردنەوەی تۆمەتباركردنی دینە
پاشان.. ئەو كەسەی مەولود نەبەوی بكات، بە خۆی بزانێت یان نەزانێت، بە ئەنقەستی بێت یان نە.... تانە لە صەحابە دەدات! !
تا بۆشتانی ڕون بكەمەوە چۆن تانەی لێدەدات.
كەسمان گومانی هەیە كە صەحابە لە ئێمە زیاتر رسول الله یان خۆش ویستووە؟
باشە صەحابە ئەم كارەیان كردوە؟ نە یانكردوە.
كەواتە تۆ لە صەحابە زیاتر رسول الله ت خۆشدەوێ‌؟!
تۆمەتباری تێدایە بۆ صەحابە كە باش پەیامبەری خوایان خۆش نەویستوە.
بۆ توانیان دین بە ڕۆژهەڵات وڕۆژئاوا بڵاوبكەنەوە، بەڵام نەیانتوانی لە ساڵێكدا یەكجار تەنها بۆ چەند ساتێكی كەم ئاهەنگ بە یادی لە دایك بونیەوە بگێڕن، جا:
- یا تۆ لەوان زیاتر پەیامبەرت خۆش دەوێت.
- یا ئەوان كەمتەرخەم بون لە خۆشویستنی پەیامبەر، وأحلاهما مر.
بەڵكو تۆمەتی تێدایە بۆ خودی پەیامبەری خوا -ﷺ-، بەوەی شتێكی تری چاك هەبوە ونەیگەیاندوە.
ابن الماجشون ئەڵێ: گوێم لە مالیك بو -خاوەن مەزهەبی مالیكی- فەرموی: «من ابتدع في الإسلام بدعةً يراها حسنة، فقد زعم أن محمداً -ﷺ- خان الرسالة، لأن الله يقول: [الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ] [المائدة:3] فما لم يكن يومئذِ ديناً فلا يكون اليوم ديناً».
واتە: هەركەس بیدعەیەك لە ئیسلامدا بهێنێە كایەوە، وابزانێت چاكە، ئەوە وایزانیوە كە موحەممەد -ﷺ- خیانەتی لە پەیامەكە كردوە، چونكە خوا دەفەرموێ: [ئەمڕۆ دینەكەم بۆ كامڵ كردن]، جا هەرچی لەو ڕۆژگارەدا دین نەبو بێت ئەمڕۆش دین نیە.
الله أكبر لەو فەرمایشتە شیرینەی مالیك.
بەڵكو تۆمەتی تێدایە بۆ خودی خوای مەزن جل جلالە ، بەوەی شتێكی تری چاك هەبوە ولە ڕێی پەیامبەرەوەكەیەوە پێی ڕانەگەیاندوین.
جا تۆمەتی تێدایە بۆ هەمو ئەوانە، چونكە ئەوان نەیانفەرمووە وكەچی تۆ دەیكەیت ودەڵێ‌ ی باشە.
یانی عەقڵی تۆ لەشەرع زیاتر بڕدەكات؟! وتۆ لەشەرع زیاتر دەزانی؟! یان تۆ مبتدیعی.
ئەم قسانەشم تەنها لە بۆ مەولود نەبەوی نیە بە تەنها، بەڵكو بۆ هەموو بیدعەیەكە، بۆ هەر شتێكی تر كە لە دیندا نەبێت ئەو قسانە هەر دەشێت بكرێن.

بیدعەیەكی كەمتر و عاقیبەتێكی سەلامەتتر
جا بەڕێزەكان..
ئەم وتانە قسەی چاكن، ئەم قسانە ئەڵێ: با وەكو سوننەتی رسول الله بین، نەزیاتر ونە كەمتر، تا لەپێش هەركەسێكی تریشەوە بچیتە بەهەشتەوە، چونكە زیاد وكەمت نەكردووە.
كەسێكی تریش زیاتر دەكات، یان كەمتر دەكات، ئەگەر بڕواتە بەهەشتیشەوە هەر دوای تۆ دەڕوات، چونكە ئەو لێپرسینەوەی زیاترە:
- بۆ كردت؟
- كێ‌ وتی بیكە؟
- كام ئایەتە وكام فەرمودەیە؟
ئەگەر عەفویش بكرێ‌، هەر دوای لێپرسینەوە عەفو دەكرێت، دوای لێپرسینەوەش نەبێت هەر زیادەیەكت كردوە پێویستت بە چاوپۆشی لێكردن هەیە.
لەم حاڵەتەیشدا هەر دەكەوێتە دوای تۆوە.
ئەمە گریمانە دادەنێم، ئەگەر هەردولاش هەر لەسەر هەق بن، وەگەرنا بێگومان بن، ماڵی زیادە سەر دەشكێنێ لە شەرعدا.

لە خوا دەپاڕێمەوە لەسەر سوننەتی رسول الله بمانژێنێت، لەسەر لەسەر سوننەتی ئەو بمانمرێنێت، لەسەر سوننەتی ئەو حەشرمان بكات، پەیامبەرمان لە دڵ خۆشەویست بكات وبەعەمەلی خۆشەویستی ئەو لە گیانماندا ڕەنگ بداتەوە، وهیدایەتی ئەوانیش بدات كە لە ڕێَبازەكەی لادەدەن، وبیانگێڕێتەوە سەر ڕاستە شەقامی ئیسلامەتی .

مامۆستا على خان