حوکمی ئیمتحان کردنی خەڵک بەبابەتی تەبدیع وتەجریح : ماڵپەڕی وەڵامەکان
حوکمی ئیمتحان کردنی خەڵک بەبابەتی تەبدیع وتەجریح
پرسیار:

بۆ چوونی بەڕێزتان چی یە لەبارەی تاقی کردنەوە وئیمتحان کردنی خەڵک بە  تەبدیع وتەجریح وئیلزام کردنی تەلەبەی عیلم بەقسەی زانایانەوە لەتەبدیع کردنی هەندێ کەسدا یاخود هەر بابەتێکی تری خیلافی لەنێوان ئەهلی سوننەدا ؟ 

الحمدُ لله ربِّ العالمين، والصلاةُ والسلامُ على مَنْ أرسله اللهُ رحمةً للعالمين، وعلى آله وصَحْبِهِ وإخوانِه إلى يوم الدِّين، أمّا بعد:
ئەوە بزانە کەیەکێک لەسیفاتەکانی کەسی موسوڵمان ئەوەیە خۆی سەرقاڵ بکات بەو شتانەوە کەپەیوەندی بەژیانیەوە هەیە وبەندە بەسەلامەتییەوە لەدوا ڕۆژدا ، ئائەو شتانەی کەپەیوەندیدارە بەوەوە ، با هەوڵ بدات لەشتی خراپ وبێ هودە دوور کەوێتەوە ، وبا کاتەکانی بۆ فێر بوونی زانست وزانیاری بەسوود تەرخان بکات ، پێغەمبەر صَلَّى اللهُ عليه وآله وسَلَّمَ فەرموویەتی : «مِنْ حُسْنِ إِسْلاَمِ الْمَرْءِ تَرْكُهُ مَا لاَ يَعْنِيهِ»(٢)؛
واتە : لەجوانی ئیسلامەتی مرۆڤ ئەوەیە : واز لەوشتانە بێنێت کەپەیوەندی بەوەوە نییە .

جا یەکێک لەو شتانەی کەپەیوەندی بەمرۆڤەوە نی یە :
تاقی کردنەوە وئیمتحان کردنە بەشتانێک کەنەخودا ونەپێغەمبەرەکەی صلَّى اللهُ عليه وآله وسلَّم فەرمانیان پێ نەکردووە ، وپابەند کردنیان بەوەی هەمان مەوقیفی ئەوانیان هەبێت بەشێوەی حیزبایەتی کردن ودەمار گیری بۆ قسەو بۆ چوون شێوازی دەعوەی کەسێکی دیاری کراو و ، خۆشەویستی وڕق لێ بوونەوە لەسەر غەیری ڕێبازی پێغەمبەرصلَّى اللهُ عليه وآله وسلَّم بونیاد دەنەن ، بەشێوەیەک هەر کەسێک پێچەوانەیان بێت تۆمەتباری دەکەن بەتەمییع وبیدعە چی ؟!، تا وای لێهاتووە بۆتە هۆکاری قسەی نەشیاو وتوند وتیژی ، کەدەبێتە هۆکاری ئەو لێک دوور کەوتنەوە وبەگژ یەکدا چوونەی کە دەبێتە هۆی پارچە پارچەیی موسوڵمانان وبێ هێزی ولاوازی باوەڕداران وڕق وکینە ودوو بەرەکی ...هتد .

ئەمە ئەوە ناگەیەنێت دژایەتی بیدعە وکەسانی بیدعە چی نەکرێت وئەوانەش کەبانگەشە بۆ بیدعە ولاڕێیی دەکەن دوای ئەوەی کەسابت بوو بیدعەیە وئیقامە حوجە کرا وبۆی ڕوون کرایەوە ، بەتەئکید دژایەتی کردنی بیدعە لەدیندا یەکێکە لەسیفاتە دیارەکانی کەسی سەلەفی ؛ چونکە بیدعە پێچەوانەی فەرمانی پێغەمبەرە صلَّى اللهُ عليه وآله وسلَّم، جا بابەتی تەحزیر وئاگادار کردنەوە لەبیدعە وهەجر وقسە دابڕین یەکێکە لەبابەتەکانی عەقیدە کەدەکەوێتە ژێر بابەتی «الولاء والبراء» بەڵام بابەتی هەجر کۆمەڵێک یاسا وڕێسا وزەوابیتی شەرعی خۆی هەیە پێویسته ڕەچاو بکرێت بۆ ئەوەی لەنێوان توند ڕەوی وشل ڕەویدا ڕەچاوی وەسەتیەت بکرێت (٢).

والعلمُ عند اللهِ تعالى، وآخرُ دعوانا أنِ الحمدُ للهِ ربِّ العالمين، وصَلَّى اللهُ على نبيِّنا محمَّدٍ وعلى آله وصحبه وإخوانِه إلى يوم الدِّين، وسَلَّم تسليمًا.

العلامة محمد علي فركوس
================
(١) أخرجه الترمذي في «الزهد» (٢٤٨٧)، وابن ماجه في «الفتن» (٤١١١)، من حديث أبي هريرة رضي الله عنه. وأخرجه مالك في «الموطَّإ» (١٦٣٨)، وأحمد (١٧٥٨)، من حديث الحسين بن عليٍّ رضي الله عنهما، وحسَّنه النووي في «الأذكار» (٥٠٩)، وصحَّحه أحمد شاكر في «تحقيقه لمسند أحمد» (٣/ ١٧٧)، والألباني في «صحيح الجامع» (٥٩١١).
(٢) انظر: «ضوابط الهجر الشرعي» في «مجالس تذكيرية على مسائل منهجية» (٧٣).

سەردان: ٢,٠٤٨ بەش: سەلەفیەت