بێ گومان وە هاتنی وەرزەكان و زستان و بەهار و پایز و هاوین ئەمانە هەموی [لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ] ئایات و نیشانەو بەڵگەیە لەسەر تواناو دەسەڵات خوای گەورە بەڵام بۆ كەسانێك كە عەقڵیان هەبێت و بیر بكەنەوە.
جوانی بەهار و دیمەنەكانی ئەم وەرزە وانەیەكە بۆ ئەوەی بیر لە دەسەڵات و نیشانەكانی پەروەردگارمان بكەینەوە وەهەروەها وەرزی بەهار وانەو دەرسی باوەڕ بون بە زیندوبونەوەمان لە دوای مردن پێ دەدات و پێمان دەڵێت و بۆمان دەسەلمێنێت كە لەدوای مردن زیندو دەكرێینەوە...
كاتێك زەوی وشكە و هیچ جۆرە گیا و سەوزایەكی نیە و خوای گەورە بارانی بەسەردا دەبارێنێ و زەوی زیندوو دەبێتەوە و سەوز و جوان دەبێ ئە ئەمە بەڵگەیەكی ڕوون و ئاشكرایە لەسەر توانا و دەسەڵاتی خوای گەورە سەبارەت بە زیندوكردنەوەی مردوەكان
[وَمِنْ آيَاتِهِ أَنَّكَ تَرَى الْأَرْضَ خَاشِعَةً] وه‌ یه‌كێكی تر له‌ نیشانه‌كانی تواناو ده‌سه‌ڵات و گه‌وره‌یی خوای گه‌وره‌ له‌سه‌ر زیندوو كردنه‌وه‌ی مردوو ئه‌وه‌یه‌ كه‌ تۆ ئه‌بینی زه‌وی وشك و مردوه‌و هیچ رووه‌ك و دانه‌وێڵه‌یه‌كی لێنه‌ڕواوه‌ [فَإِذَا أَنْزَلْنَا عَلَيْهَا الْمَاءَ اهْتَزَّتْ وَرَبَتْ] به‌ڵام كاتێك كه‌ ئه‌و بارانه‌ دائه‌به‌زێنینه‌ سه‌ری ئه‌كه‌وێته‌ جووله‌ جوول و جۆره‌ها دانه‌وێڵه‌و ڕووه‌كی جوانی لێ ئه‌ڕوێت و ده‌رئه‌چێت و گه‌وره‌ ئه‌بێت [إِنَّ الَّذِي أَحْيَاهَا لَمُحْيِ الْمَوْتَى] ئه‌و خوایه‌ی كه‌ ئه‌و زه‌ویه‌ مردووه‌ی زیندوو كرده‌وه‌ هه‌ر ئه‌و خوایه‌شه‌ كه‌ له‌ قیامه‌تدا مردوو زیندوو ئه‌كاته‌وه‌ [إِنَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (39)] به‌ڕاستی خوای گه‌وره‌ تواناو ده‌سه‌ڵاتی به‌سه‌ر هه‌موو شتێكدا هه‌یه‌.
بێگومان بە هاتنی ئەم وەرزە خەڵك دڵخۆش دەبن زۆربەی خەڵك ڕو لە دەشت و دەر دەكەن بۆ هەڵمژینی هەواو هەناسەیەكی پاكو حەسانەوەیەكی دڵ و دەرون و سەیركردنی دیمەنە جوان و ڕازاوەكانی بەهارو سروشتی خاك و نیشتمان ..گومان لەوەدا نیە گەشت و سەیران لە ڕوانگەی ئاینى پیرۆزى ئیسلامەوە حەڕام نیە..
بەڵام بەمەرجێك پابەند بین بەو ئادابە شەرعیانەى کە ئیسلام بۆی دیاری كردوین.
جا بۆ ئەوەی كاتێك دەچین بۆ سەفرەو سەیران توشی تاوان و خراپە نەبین ئەبێت ئادابەكانی سەیران بزانین چونكە ئێمە موسڵمانین و ئەهلی مزگەوت و جمعەو جەماعەتین و دەبێ لە هەموو شوێن و لە هەموو كاتێك و لە هەموو موناسەبەیەكدا پابەند بین بە ئاداب و ئەخلاقی جوانی ئیسلامەتی و جیاواز بین لەو خەڵكانەی كە دوورن لە ئادابەکانى ئیسلام

1ـ خۆ دورگرتن لە تێكەلاوی ژن و پیاوی بێگانە
کاتێک لەگەڵ خزم و کەسوکارى خۆتدا دەچیت بۆ سەفرە و سەیران دەبێت وریابن لە تێکەڵاوى ژن و پیاو چونکە خواى گەورە بە هاوەڵانى پێغەمبەر ﷺ دەفەرموێ :
[وَإِذَا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتَاعًا] وه‌ ئه‌گه‌ر داواكاری شتێكتان كرد، یان پرسیارێكی شه‌رعیتان له‌ خێزانه‌كانی پێغه‌مبه‌ر - ﷺ - هه‌بوو [فَاسْأَلُوهُنَّ مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ] ئه‌وه‌ پرسیاریان لێ بكه‌ن له‌ پشت په‌رده‌وه‌، [ذَلِكُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِكُمْ وَقُلُوبِهِنَّ] ئه‌مه‌ی كه‌ له‌ پشت په‌رده‌وه‌ قسه‌یان له‌گه‌ڵدا بكه‌ن بۆ دڵی ئێوه‌و بۆ دڵی ئه‌وانیش پاكتره‌و گومان دروست نابێ.
کە دروست نەبێ ڕوبەڕوو و بێ پەردە هاوەڵان پرسیار لە خێزانى پێغەمبەر صلى الله علیە وسلم بکەن ئەوا ئەولاترە کە دروست نەبێ هیچ پیاو و ئافرەتێکى نامەحرەم تێکەڵاو ببن
وە پێغەمبەر ﷺ چووە دەرێ‌ لە مزگەوت، وە ژنان و پیاوان لەسەر ڕێگا تێكەڵاو ببون ، فەرمووی: لەسەر خۆبن، خۆ وەلا نێن، بۆ تان نیە پانایی ڕێگا بگرن، بەلاڕێدا بڕۆن. جاژنان خۆیان لاداو خۆیان بەدیوارەوە دەنوساند تاوای لێ‌ دەهات جلەكانیان بە دیوارەوە دەنوساو دیواریان دەگرت لەنزیكیان.
لەم فەرمودەوەیەوە ئەوەمان بۆ دەردەکەوێت کە پێغەمبەرى خوا ﷺ ڕێگەى نەداوە لە لە ڕێگاى مزگەوتیش ژنان و پیاوان تێکەڵ ببن چ جاى لە سەفرەو سەیران .
وە لە تێكەڵاوی خراپ تر دەست گرتن و هەڵپەڕكێ كردنى ژن و پیاوى نامەحرەمە کە بەداخەوە زۆرجار لە سەیرانەکان خەڵکى گوێ بەو تاوانە نادەن و خزم و کەسوکارەکان بە تێکەڵى دەست دەکەن بە هەڵپەڕکێ کە بێ گومان ئەمەش حەرامە و تاوانە و تەنانەت پێغەمبەرى خوا ﷺ دەفەرموێ : ((لأَنْ يُطْعَنَ فِي رَأْسِ رَجُلٍ بِمِخْيَطٍ مِنْ حَدِيدٍ خَيْرٌ لَهُ مِنْ أَنْ يَمَسَّ امْرَأَةً لا تَحِلُّ لَهُ)) صحيح الجامع الصغير رقم: (5045) وسلسلة الأحاديث الصحيحة رقم : (226) . واتە : " ئەگەر سوژنێك لە ئاسن بكرێت بە سەری یەكێكتاندا باشترە بۆی لەوەی كە دەستی بەر دەستی ئافرەتێك بكەوێت حەڵاڵ نەبێت بۆی ."
كەواتە بە هیچ شێوەیەك دروست نی یە بۆ پیاو كەوا دەست بدات بە دەست یان بە هەر جێگایەك لە لاشەی ئافرەتەوە ئەگەر نامەحرەمی بێت چونكە ئەوە بە زینای دەست حساب دەكرێ ج چای دەست لەناو دەست و هەڵپەڕن .

وە ئیمامی ابن قیم الجوزیە ڕەحمەتی خوای لێ‌ بێ‌ دەڵێ‌ سەبارەت بە تێكەڵی دەفەرموێ :
تێكەڵاو بونی ژن و پیاو بنچینەو بنەماو سەری هەموو شەڕو بەڵاو ئاشوبێكە
تێكەڵ بوونی پیاوو ژن دەبێتە هۆی سەرهەڵدانی كاری خراپ و زینا
سەربارەی ئەمانەش دیاردەی تەڵاق دان زۆر دەبێت، خۆڕازاندنەوەو جوانكاری و ڕوت و قوتی پەیدا دەبێت.
حەیاو ناموس كزدەبێت و نامێنێت ، ئەخلاق دادەرَزێ‌و نامێنێ‌ ، چاوەكان بەرەڵا دەبن و ناگیرێن و نەزەر زۆر دەبێت و زینای چاو ئاسان دەبێت!، وەهۆیەكە بۆ بڵاو بونەوەی بەڵای عشق و حەز لێكردن و دڵداری
كەواتە دەبێ لە خوابترسن چونکە سبەینێ‌ لە قیامەت خواى گەورە ڕاتان دەگرێت و لێتان دەپرسرێتەوە بەرامبەر بەو هەموو تاوان و سەرپێچیانەی كە كچ و خێزانەکانتان دەیان كەن ، لەتێكەڵاوی و جلی ناشەرعی .

2- خۆ پاراستن لە نەزەری حەرام چونكە لەم كات و مناسەبانە تێكەڵاوی و نەزەركردن زۆر ڕو ئەدات
خوای گەورە فەرمان بە پیاوان و ئافرەتانیش دەكات كە چاوی خۆیان بپارێزن
سەبارەت بە پیاوان دەفەرموێ : (قُل لِّلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ۚ ذَٰلِكَ أَزْكَىٰ لَهُمْ)ئه‌ی محمد - ﷺ - به‌ پیاوانی باوه‌ڕداران بڵێ: با چاوی خۆیان بپارێزن له‌ تێڕوانینی حه‌رام (چونكه‌ زیناى چاو بریتییه‌ له‌ تێڕوانینى حه‌رام) [وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ] وه‌ دامێنی خۆیان بپارێزن له‌ زینا، وه‌ له‌وه‌ى كه‌ كه‌س نه‌یبینێت [ذَلِكَ أَزْكَى لَهُمْ] ئه‌مه‌ بۆ دڵ و ده‌رون و دینیان پاكتره‌ (ئه‌وه‌ى چاوى بپارێزێت له‌ تێڕوانینى حه‌رام خواى گه‌وره‌ روناكى به‌ بینایی ده‌به‌خشێت و دڵى پاراو ده‌كات، وه‌ تێڕوانینى حه‌رام تیرێكى ژه‌هراویه‌ بۆ دڵ)
وە هەروەها فەرمان بە ئافرەتانیش دەکات و دەفەرموێ : [وَقُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ] وە بە ئافرەتانی باوەڕداریش بڵێ: با چاوی خۆیان بپۆشن لە تێڕوانینی پیاوانی نامەحرەم ،وە با دامێنی خۆیان بپارێزن لە زینا .
وە پێغەمبەرى خوا ﷺ دەفەرموێ : زینای چاو : بریتی یە لە تێڕوانینی حەرام .
وە إبن القیم ڕەحمەتى خواى لێ بێ دەفەرموێ :(گرتنی چاو و پاراستنی مرۆڤ بەرەو چاكەو بەختەوەری دەبات ، بەڵام تێڕوانین و بەرەڵا كردنی و تەماشاكردنی حەرام ، دڵ بەرەو وێران بوون دەبات و وا لەمرۆڤ دەكات هەمیشە لە بیركردنەوەدا بێت،وە هۆكاری خراپ لە سەر لاشەو دەروون بە جێ‌ دەهێڵی )
وە حەسەنی بەصری ڕەحمەتى خواى لێ بێ دەفەرموێ : هەر كەسێك چاوەكانی بەرەڵا بكات و بیگێڕێت بەملاو ئەولادا ئەوا خەم و خەفەتی زۆر دەبێت

3ـ خۆپاراستن لە گوێگرتن لە گۆرانى و مۆسیقا :
کە بێ گومان خەڵکانێکى زۆر لە کاتى دەرچوون بۆ سەفرە و سەیران گوێ لە گۆرانى و مۆسیقا دەگرن بە بێ ئەوەى گوێ بەوە بدەن کە ئەمە حرامە و تاوانە لە کاتێکدا پێغەمبەری خوا ﷺ دەفەرموێ : بەدڵنیایەوە لە ناو ئوممەتەكەی مندا كە سانێك پەیدا دەبن‌و ڕاست دەبنەوە زیناو حەریرو عارەق‌و مۆسیقا حەڵاڵ دەكەن .
بۆیە دەبینین زۆرێك لە خەڵكی خویان داوەتە گۆرانی‌و مۆسیقا، بەڵكو دەڵێن دڵ‌و دەروونی مرۆڤ ئارام دەكات‌و نەخۆشی خەمۆكی لادەبات، بێگومان ئەمەش ڕاست نییە، چونكە خوای پەروەردگار لە قورئانە پیرۆزەكەیدا ڕوونی كردووەتەوە كە زیكری خوا و قورئان ئارامی‌و ئاسودەیی دەداتە دڵ و غەم و خەفەت ناهێڵێ
[الَّذِينَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِكْرِ اللَّهِ ۗ أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ (٢٨)]
واته : ئه‌و كه‌سانه‌ی كه‌ باوه‌ڕیان هێناوه‌و دڵیان ئارام ئه‌بێت به‌ زیكرو یادی خوای گه‌وره‌ [أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ (28)] وه‌ بزانن كه‌ ته‌نها به‌ زیكرو یادی خوای گه‌وره‌ دڵه‌كان هێمن و ئارام و ئاسووده‌ ئه‌بێت.
وه زۆرینەی گۆرانی ئەم ڕۆژگارە كە لە شایی‌و بۆنەو یادەكاندا دەوترێت، وە لە ئیزگەو كەناڵەكاندا دەبینرێت‌و دەبیسترێت باس باسی خۆشەویستی‌و دڵداری و قسەی بێ مانایە و ئەوەی جێگای حەیفە خەڵكێكی زۆریش سەیری دەکەن و گوێی بۆ دەگرن .

4- خۆپاراستنى ئافرەتان لە لەبەرکردنى جلوبەرگی ناشەرعی : خوای گەورە و میهرەبان فەرمان بە ئافرەتان دەکات و دەفەرموێ :
[وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِيَّةِ الْأُولَى] وه‌ وه‌كو ئافره‌تانی سه‌رده‌می نه‌زانی و نه‌فامى پێشوو جوانی خۆتان بۆ پیاوانی نامه‌حره‌م ده‌رمه‌خه‌ن، (كه‌واته‌ سفورى و خۆدانه‌پۆشین و ده‌رخستنى جوانى پێشكه‌وتن نیه‌ به‌ڵكو پیشه‌ى ئافره‌تانى سه‌رده‌مى نه‌زانى و نه‌فامى بووه‌ له‌ پێش ئیسلامدا)
بەداخەوە ئەمڕۆ سفوری زۆر بەربڵاوە كێش بەرپرسیارە؟ ڕاگەیاندنەكان دایكان و باوكان مامۆستای قوتابخانەكان هەموو لایەك بەرپرسیارە لەو سفوریەی كە بڵاوبوەتەوە
كەوای لێ هاتوە دەچیتە بازاڕ ناتوانی سەربەرز بكەیتەوە لەبەر زۆرى ئافرەتانى سفور؟ وە بەداخەوە ئەمرۆ عابا بەسەر كەم بووە و ئەوەشی هەیە بەسەری ئافرەتە بە تەمەنەكانەوەیە
وە ئەبێت ئافرەتان لەخوا بترسن و بزانن کە هەڕەشەى توند هەیە بۆ ئەوانەى کە جلى ناشەرعى لەبەر دەکەن و پێغەمبەرى خوا ﷺ فەرمویەتى :
(صِنْفَانِ مِنْ أَهْلِ النَّارِ لَمْ أَرَهُمَا: قَوْمٌ مَعَهُمْ سِيَاطٌ كَأَذْنَابِ الْبَقَرِ، يَضْرِبُونَ بِهَا النَّاسَ. وَنِسَاءٌ كَاسِيَاتٌ عَارِيَاتٌ، مُمِيلَاتٌ مَائِلَاتٌ، رُءُوسُهُنَّ كَأَسْنِمَةِ الْبُخْتِ الْمَائِلَةِ، لَا يَدْخُلْنَ الْجَنَّةَ وَلَا يَجِدْنَ رِيحَهَا، وَإِنَّ رِيحَهَا لَيُوجَدُ مِنْ مَسِيرَةِ كَذَا وَكَذَا ) ـ مسلم
واتە: دوو جۆر هەن لەخەڵكی ئەهلی ئاگرن من نەمبینیون,جۆرێكیان قامچیان پێیە وەكو كلكی مانگا وان پێی لەخەڵكی دەدەن,وەجۆری تریان ئافرەتانێكن بە حیساب جلیان لەبەرە بەڵام لە ڕاستیدا ڕووتن(بەهۆی تەنكی و تەسكیان),وە لە كاتی ڕۆیشتندا خۆیان بادەدەن و سەرنجی پیاوان بۆ لای خۆیان ڕادەكێشن,پرچیان كۆدەكەنەوە لەسەر سەریان وەكو پشتی وشتر,ئەم جۆرە ئافرەتانە ناچنە بەهەشت وە بۆنیشی ناكەن كەچی بۆنی بەهەشت دەكرێت لە مەودایەكی زۆر زۆر دوور .
بۆیە كاتێك دەتانەوێ بچن بۆ سەیران سەیرێكی خێزان و كچەكەت بكە بزانە چ جلوبەرگێكیان لەبەر كردووە ؟

5- خۆپاراستن لە کێشانى جگەرەو نێرگەلە :
بەداخەوە لەکاتى گەشت و سەیراندا زۆرێک دەبینى پێش داگیرسانى مەقاڵەتى تکە و کەبابەکەى سکڵى نێرگەلەکەى ئامادەکردوە و لە پێش چاوى خەڵکى خەریکى جگەرەو نێرگەلە کێشانە کە بەڕاستى جگەرەو نێرگەلە حەرامە و خواى گەورە دەفەرموێ : [وَيُحِلُّ لَهُمُ الطَّيِّبَاتِ وَيُحَرِّمُ عَلَيْهِمُ الْخَبَائِثَ] واتە: خوای گەورە شتە پاك و بەسودەكانی بۆ حەڵاڵ كردوون و شتە پیس و زیان بەخشەكانی لێ قەدەغە و حەرام كردوون.
وە بەبێ هیچ شك و گومانێك جگەرەو نێرگەلە پیسن و مرۆڤــ دوچاری گەلێك نەخۆشی لەناوبەر دەكات ، وە هەروەها ئەو پارەیەش كە دەدرێ بەو شتانە لەقیامەت پرسیارت لێ دەكرێ ، چونکە ئەوە بەزایە دانى ماڵە و ئیسرافیشە .

6- بە پاک ڕاگرتنى ژینگە:
پێویستە موسڵمان کاتێک دەچێتە شوێنێک یان سێبەرى دارێک بە پاکى ڕایبگرێت و پیسى نەکات چونکە پێغەمبەرى خوا ﷺ فەرموویەتى : ( خۆتان بپارێزن لە دوو لەعنەت هێنەرەكان ، وتیان : دوو لەعنەت هێنەرەكان چین ئەی پێغەمبەری خوا ؟ فەرمووی : ئەو كەسەی كەوا خۆی خاڵیدەكاتەوە لە ڕێگاوبانی خەڵكیدا یان لە سێبەریاندا) .
وە بە پێى فەرمودەى صەحیح : لادانی شتێكی بە زیان و ئارازگەیەنەر لەسەر ڕێگاوبان خێر و صەدەقەیە .
وە بەرزترینی پلەی ئیمان وتنی{لا إله إلا الله}یە وە نزمترینی لابردنی ناڕەحەتیە لە سەر ڕێگا
هەر لێرەیشەوە بۆمان بەدیاردەكەوێت، كە ئایینی ئیسلام چەند بایەخی داوە بەپاكوخاوێنی و پاراستنی ژینگەى بە خێر و صەدەقە ناوبردووە .

7- سەركێشی نەکردن بە سەیارە و پێشبڕکێ نەکردن لە ڕێگاکاندا
پێویستە موسڵمان لە کاتى لێخوڕینى ئۆتۆمبیلدا بەتایبەت لە وەرزى بەهاردا کە ڕێگاکان زۆر قەرەبالەغ دەبن زیاتر پابەند بێ بە ڕێنماییەکانى هاتوچۆ و بۆ خۆشی و گاڵتە هیچ جۆرە پێشبڕکێ و سەرکێشیەک نەکات چونکە ئەمانە هیچی دروست نین و ئەگەر بەهۆی ئەو سەركێشی و خێراییەوە توشی حادیسە بێی و ببیتە سەبەبی مردنی كەسێك ئەوا كەفارەتێكی قورسیش دەكەوێتە سەرت كە بریتیە لە ئازاد كردنی عەبدێك یان دوو مانگ لەسەر یەک ڕۆژوو گرتن .
وە ئەبێ ئەوەش بزانین موخالەفە كردنی یاساكانی هاتوچۆ حەرامە چونکە ئەو یاسایانە بۆ سەلامەتی هاوڵاتیان دانراوە و پێوستە هاوڵاتیان پێوەى پابەند بن .

8- گرنگى دان بە عیبادەتەکان و غافڵ نەبوون  لە نوێژەكان و نوێژى هەینى :
پێویستە مرۆڤ تاعەت و عیبادەتەكانی لە ڕۆژانی گەشت و سەیراندا فەرامۆش نەكات و پشت گوێ نەخات ..
بەتایبەتی پیاوان ڕەچاوی ڕۆژی جمعە بكەن لەم ڕۆژەدا خوتبەو ئامادەبونی نوێژی جمعە یان پشت گوێ نەخەن و نەكەنە قوربانی سەیران.
سەبارەت بەو کەسانەى گە ئیهمالى لە نوێژەکانیان دەکەن خواى گەورە دەفەرموێ : [فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ (4) الَّذِينَ هُمْ عَنْ صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ (5)] هه‌ڕه‌شه‌ی قورس و سه‌خت و ئاگری دۆزه‌خ بۆ ئه‌و نوێژخوێنانه‌ی كه‌ له‌ نوێژه‌كانیاندا بێ ئاگان، وه‌ گوێی پێ ناده‌ن هه‌ر كاتێك بیكه‌ن كاتی ڕۆیشتبێ و به‌سه‌رچووبێ،

بۆیە لە دەشت و سەیران لەماڵ و مزگەوت و دائیرەكان با ئاگامان لە كاتەكانمان بێت و غافڵ نەبین لە خوا ، تەمەنمان دیاری كراوە و لەكات و ساتی خۆی مردن یەخەمان دەگرێ و بەیەكجاری دنیا بەجێ دێڵین ، خوای گەورە تەمەنێكی دیاری كراوی بە هەموو یەكێك لە ئێمە داوە با كردەوەی چاكەی تیا بكەین ، ئەگەر كەسێك زەویەك بگرێ بە كرێ بۆ ئەوەی بیكێڵێ و بیكات بە گەنم و جۆ و فەلاحەتی تیا بكات بەڵام پارەكە بدات و بۆ خۆی لە ماڵەوە لێی بخەوێ و هیچ فەلاحەتێكی تیا نەكا و ئیهمالی بكات تا ساڵەكە كۆتایی دێ ئەوكاتە زەرەرمەند دەبێ
خوای گەورەش تەمەنێكی بە ئێمە داوە بۆچی؟ بۆ ئەوە نیە كە خەریكی گاڵتەو گەپ و تاوان و خراپەو سەیرانی ناشەرعی و گۆرانی و مۆسیقا وهەڵپەڕكێ و ڕابواردن بین
ئەو تەمەنە بیرتیە لە قیمەت و نرخی تۆ ، ئەو تەمەنەت بریتیە لەو وەسیلەیەی كە تۆ بەهەشتی پێ دابین دەكەی بە ئیزنی خوا ، یان جەهەنم دابین دەكەی پەنا بەخوا .
بۆیە واجبە كە ئینسان قیمەتی كاتەكەی بزانێت ، و غافڵ نەبێت و بزانێت بۆ گاڵتەو گەپ دروست نەكراوە
سەیرانی خۆت بكە ، بەڵام بە شێوازێكی شەرعی و و ئادابەکانى شەرع پەیڕەو بکە و با سەیرانەكەت نەبێتە هۆی توڕەبونی خوای گەورە
جا ئەگەر موسڵمان لە کاتى گەشت و سەیراندا ئەم ئادابانە جێ بە جێ بکات ئەوا بەڕاستى توشی تاوان نابێت ، وە خواى گەورەش لە خۆى ڕازی دەکات
لە کۆتایدا : داواکارین لە خواى گەورە وڵاتەکەمان هەمیشە پڕ بکات لە ئەمن و ئەمان و ئاسایشی زیاترى تیا بەرقەرار بکات ، و ڕزق و ڕۆزى زیاترمان پێ ببەخشێ و موسڵمانان لە هەموو تاوان و خراپەیەک بپارێزێ .
ستافى وەڵامەکان