شوێنه‌وارى به‌ته‌نها تێگه‌یشتن له‌قورئان به‌بێ سوننه‌ت چیه؟ واته ته‌نها ته‌نها پشت به‌قورئان ببه‌ستیت به‌بێ فه‌رمووده.
شوێنه‌وار و كاریگه‌رى ئه‌و كاره خراپ و زیانبه‌خشه، ئه‌وه‌ش له‌به‌ر ئه‌وه‌ى زۆرێك له‌ده‌قه‌كانى قورئان لێیان تێ ناگه‌یت مه‌گه‌ر به‌هۆى سوننه‌ت وفه‌رمووده‌وه نه‌بێت، وه‌كو ئه‌و ئایه‌تانه‌ى كه‌باسی نوێژ و زه‌كات و جگه له‌وانه‌ش ده‌كات، وه ئه‌و كه‌سه‌ى كه پێى وابێت ته‌نها قورئان به‌سه و فه‌رمووده‌ى پێویست نیه و ته‌ركى بكات وپشت گوێى بخات ئه‌وا به كۆده‌نگى زانایان كافر ده‌بێت، له‌به‌ر ئه‌وه‌ى به‌ڵگه‌ى حاشا هه‌ڵنه‌گر هاتووه له‌سه‌ر كاركردن به‌سوننه‌ت وه‌كو كاركردن به قورئان، وه‌كو خواى گه‌وره ده‌فه‌رموێت: [ قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ ...(31) ] واته: ئه‌ى په‌یامبه‌رى خوا - ﷺ - پێیان بڵـێ : ئه‌گه‌ر ئێوه به‌ڕاستى خواتان خۆش ده‌وێت ئه‌وا شوێنم بكه‌ون و باوه‌ڕم پێبهێنن له ڕواڵه‌ت و له ناخیشدا، ئه‌و كاته ـ كه ئه‌مه‌تان كرد ـ خواى په‌روه‌ردگار خۆشی ده‌وێن .
وه‌یان ده‌فه‌رموێت: [ فَلْيَحْذَرِ الَّذِينَ يُخَالِفُونَ عَنْ أَمْرِهِ أَنْ تُصِيبَهُمْ فِتْنَةٌ أَوْ يُصِيبَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ (63) ] واته: با ئه‌وانه‌ى كه سه‌رپێچی له‌فه‌رمانه‌كانی په‌یامبه‌ری خوا ده‌كه‌ن ئاگادار و وریابن كه ناڕه‌حه‌تی و خراپه‌یه‌كیان بێته سه‌ر، یان له‌دواڕۆژدا تووشی سزایه‌كی به‌ئیش وئازاربن .
وه یان ده‌فه‌رموێت: [ وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ (7) ] واته: وه هه‌رچیه‌ك په‌یامبه‌رى خوا پێى دان له سه‌روه‌ت و ماڵ، یان شه‌رعێكى بۆ كردن، ئه‌وا وه‌ریگرن . وه له هه‌رچیه‌كیش یاساغى لێكردن له بردنى، یان له ئه‌نجامدانى ئه‌وا وازى لێبهێنن، وه له خوا بترسن به پابه‌ندبوون به فه‌رمانه‌كانى و وازهێنان له قه‌ده‌غه‌كراوه‌كانى . بێگومان خوا به‌سه‌ختى سزاى ئه‌و كه‌سه ده‌دات كه گوێڕایه‌ڵى نه‌بوو یان سه‌رپێچى فه‌رمان و قه‌ده‌غه لێكراوه‌كانى بكات .
وه یان پێغه‌مبه‌رى خوا - ﷺ - ده‌فه‌رموێت: " يُوشِكُ أَحَدُكُمْ أَنْ يُكَذِّبَنِي وَهُوَ مُتَّكِئٌ عَلَى أَرِيكَتِهِ يُحَدَّثُ بِحَدِيثِي، فَيَقُولُ: بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ كِتَابُ اللهِ، فَمَا وَجَدْنَا فِيهِ مِنْ حَلَالٍ اسْتَحْلَلْنَاهُ، وَمَا وَجَدْنَا فِيهِ مِنْ حَرَامٍ حَرَّمْنَاهُ، أَلَا وَإِنَّ مَا حَرَّمَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مِثْلُ مَا حَرَّمَ اللهُ " رواه أحمد وابن ماجه والحاكم في (( المستدرك)). واته: دوور نیه (كه‌سی واتان تێدا په‌یدابێت) كه من به‌درۆ بخاته‌وه به‌شێوه‌یه‌ك كه به‌ڕاكشانه‌وه به‌سه‌ر جێگاكه‌یدا به فه‌رمووده‌ى من دێته قسه و ده‌ڵێت: له‌نێوان ئێمه و ئێوه‌دا كیتابه‌كه‌ى خوا هه‌یه، جا ئه‌وه‌ى تێیدا بینیمان حه‌ڵاڵه ئه‌وا به حه‌ڵاڵی ده‌زانین و ئه‌وه‌ش تێیدا بینیمان كه حه‌رامه ئه‌وا به حه‌رامى داده‌نێین، جا باش بزانن ئه‌وه‌ى پێغه‌مبه‌رى خوا - ﷺ - حه‌رامى كردووه وه‌كو ئه‌وه وایه خوا حه‌رامى كردبێت.
وه یان له‌فه‌رمووده‌یه‌كى تردا ده‌فه‌رموێت: " ... فإذا نهيتكم عن شيء فاجتنبوه , وإذا أمرتكم بأمر فأتوا منه ما استطعتم " أخرجه البخاري و مسلم. واته: ئه‌گه‌ر من نه‌هیم لێتان كرد له شتێك ئه‌وا لێى دووربكه‌ونه‌وه‌و ئه‌گه‌ریش فه‌رمانم پێتان كرد به ئه‌نجام دانى شتێك ئه‌وا لێى ئه‌نجام بده‌ن به‌گوێره‌ى تواناتان.
وەرگیراوە لە کتێبی : (إعانة الخطباء والأئمة بفقه إمامة الأمة)
لە نوسینى شێخ : محمد بن زيد بن محمد المدخلي
بەكارهێنانى ووشەى " مەسیحیەت لەبرى نەصرانیەت و مەسیحى لەبرى نەصرانىکۆمەڵێک هەن بەخۆیان دەڵێن (قورئانی)وبانگەشەی ئەوە دەکەن گوایە شوێنی قورئان دەکەون ، بۆ چوونی بەڕێزتان چی یە لەو بارەیەوە ؟ ئەهلى سوننە و جەماعەچۆن ڕەدی ئەو کەسانە بدەینەوە کەناوی خۆیان ناوە (قورئانی) ؟وە زانایان چیان کردووە بۆ جیا کردنەوەى فەرموودەى صەحیح لە فەرمودەى لاواز و ناڕاست؟قورئانیەكان کێن؟
