کاتێک کە کەسێک دڵتەنگ و خەفەتبارە یان لە تەنگانە و ناڕەحەتى دایە چ دوعا و زیکرێ بخوێنێ ؟
1- نزای خه‌فه‌ت و دڵ ته‌نگی
- «اللَّهُمَّ إِنِّي عَبْدُكَ, ابْنُ عَبْدِكَ, ابْنُ أَمَتِكَ, نَاصِيَتِي بِيَدِكَ, مَاضٍ فِيَّ حُكْمُكَ, عَدْلٌ فِيَّ قَضَاؤُكَ,أَسْأَلُكَ بِكُلِّ اسْمٍ هُوَ لَكَ, سَمَّيْتَ بِهِ نَفْسَكَ, أَوْ أَنْزَلْتَهُ فِي كِتَابِكَ, أَوْ عَلَّمْتَهُ أَحَدًا مِنْ خَلْقِكَ, أَوِ اسْتَأْثَرْتَ بِهِ فِي عِلْمِ الْغَيْبِ عِنْدَكَ, أَنْ تَجْعَلَ الْقُرْآنَ رَبِيعَ قَلْبِي, وَنُورَ صَدْرِي، وَجَلاَءَ حُزْنِي, وَذَهَابَ هَمِّي»(1) .
واته: (خودایه‌من به‌نده‌ی تۆم و كوڕی به‌نده‌ی تۆم و كوڕی كۆیله‌ی تۆم، چاره‌نووسم به‌ده‌ستی تۆیه‌و بڕیارت به‌سه‌رمدا تێپه‌ڕیوه‌و بڕیاره‌كانت به‌سه‌رمدا دادپه‌روه‌رانه‌یه، داوات لێده‌كه‌م به‌هه‌موو ئه‌و ناوانه‌ی، كه‌خۆتت پێ ناو ناوه، یان ناردووته‌ته‌خواره‌وه‌له‌په‌رتووكه‌كه‌تدا، یان یه‌كێكت فێركردووه‌له‌به‌نده‌كانت، یان له‌زانسته‌نهێنیه‌كانی خۆتدا هه‌ڵتگرتوه(كه‌س نایزانێت، جگه‌له‌خۆت نه‌بێت)، كه‌قورئان بكه‌یته‌به‌هاری دڵم و ڕوناكی سینگم و ڕه‌وێنه‌ره‌وه‌ی دڵ ته‌نگیم و لابه‌ری خه‌م و په‌ژاره‌م) .
- «اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْهَمِّ وَالْحَزَنِ, وَالْعَجْزِ وَالْكَسَلِ, وَالْبُخْلِ وَالْجُبْنِ, وَضَلَعِ الدَّيْنِ وَغَلَبَةِ الرِّجَالِ»(2).
واته: (خودایه‌من په‌نات پێده‌گرم له‌خه‌م و په‌ژاره‌و بێتاقه‌تی و بێ توانایی و ته‌مبه‌ڵی و ڕه‌زیلی و ترسنۆكی و زۆری قه‌رزداری و زاڵبون و ده‌سه‌ڵاتى كه‌سانى نه‌زان و نه‌فام له‌فیتنه‌دا) .
2- نزای ته‌نگانه‌و ناڕه‌حه‌تی
- «لاَ إِلهَ إِلاَّ اللهُ الْعَظِيمُ الْحَلِيمُ, لاَ إِلهَ إِلاَّ اللهُ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمُ, لاَ إِلهَ إِلاَّ اللهُ رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَرَبُّ الأَرْضِ وَرَبُّ الْعَرْشِ الْكَرِيمُ»(3) .
واته: (هیچ په‌رستراوێك نییه، كه‌شایسته‌ی په‌رستن بێت، جگه‌له(الله)ی گه‌وره‌ی هێدی نه‌بێت، هیچ په‌رستراوێك نییه، كه‌شایسته‌ی په‌رستن بێت، جگه‌له(الله)ی گه‌وره‌ی په‌روه‌ردگـاری عه‌رش نه‌بێت، هیچ په‌رستراوێك نییه، كه‌شایسته‌ی په‌رستن بێت، جگه‌له(الله)ی به‌ڕێزی په‌روه‌ردگاری ئاسمانه‌كان و زه‌وی و عه‌رش نه‌بێت) .
- «اللَّهُمَّ رَحْمَتَكَ أَرْجُو، فَلاَ تَكِلْنِي إِلَى نَفْسِي طَرْفَةَ عَيْنٍ, وَأَصْلِحْ لِي شَأْنِي كُلَّهُ, لاَ إِلهَ إِلاَّ أَنْتَ»(4) .
واته: (خودایه‌ئومێدم به‌ڕه‌حم و به‌زه‌یی تۆ هه‌یه‌و به‌ئه‌ندازه‌ی چاو تروكاندنێكیش خۆم نه‌ده‌یته‌ده‌ستی خۆم و كار و باریشم به‌چاكه‌بگێڕه، هیچ په‌رستراوێك نییه، كه‌شایسته‌ی په‌رستن بێت، جگه‌له‌تۆ) .
- «لاَ إِلهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ»(5)(6)
واته: (هیچ په‌رستراوێك نییه، كه‌شایسته‌ی په‌رستن بێت، جگه‌له‌تۆ نه‌بێت و پاك و بێگه‌ردی بۆ تۆ، بێ گومان من له‌سته‌م كارانم).
- «اللهُ اللهُ رَبِّي لاَ أُشْرِكُ بِهِ شَيْئًا»(7) .
واته: (خودا, خودا په‌روه‌ردگارمه‌و هیچ شه‌ریك و هاوه‌ڵێكیشی بۆ بڕیار ناده‌م) .
وەرگیراوە لە کتێبی : قەڵای موسـوڵمان له ویردەكانی قورئان و سووننەتدا
وەرگێڕانی : پێشین عبد الله محمود پێشینی
(1) - أحمد 1 / 391 وصححه الألباني { في الصحيحة (199) وصحابي الحديث هو عبد الله بن مسعود (رضي الله عنه)}.
(2) - البخاري 7 / 158 پێغەمبەری خودا (ﷺ) ئه‌م ویرده‌ی زۆر ده‌خوێند . انظر البخاري مع الفتح 11 / 173 {وصحابي الحديث هو أنس بن مالك (رضي الله عنه)} .
(3) - البخاري 7 / 154 ومسلم 4 / 2092 {وصحابي الحديث هو عبد الله بن عباس (رضي الله عنهما)}.
(4) - أبو داود 4 / 324 وأحمد 5 / 42 وحسنه الألباني في صحيح أبو داود 3 / 959 {وصحابي الحديث هو نفيع بن الحارث الثقفي (رضي الله عنه)}.
(5) - الترمذي 5 / 529 والحاكم وصححه ووافقه الذهبِي 1 / 505 وانظر صحيح الترمذي 3 / 168 {وصححه الألباني في صحيح الجامع (3383) وصحابي الحديث هو سعد بن أبي وقاص (رضي الله عنه)}.
(6) - پێغه‌مبه‌ر (ﷺ) ده‌فه‌رمووێت: ئه‌م نزایه‌نزای پێغه‌مبه‌ر یونسه (ﷺ) كاتێك، كه‌له‌سكی قرشه‌كه‌دا بوو، هه‌ركه‌سێكیش به‌م نزایه‌هه‌ر شتێك داوا بكات ئه‌وه‌پێی ده‌به‌خشرێت .
(7) - أخرجه أبو داود 2 / 87 وانظر صحيح ابن ماجه 2 / 335 {وصححه الألباني في الصحيحة (2755) وصحابية الحديث هي أسماء بنت عميس (رضي الله عنهما)}.
ئەگەر کەسێک ژنى هێنا یان سەیارەیەکى کڕی چ دوعایەک بکات سوننەتە؟زیكرەکانى تایبەت بە خواردن و خواردنەوەنزای ئه‌و كهسهی، كه شتێكی لهسهر قورس و گران بووهلەکاتى دەرچوون و گەڕانەوەمان بۆ ماڵ سوننەتە چ زیکرێ بخوێنین؟نزای ئه‌و نهخۆشهی كه بێ ئومێد بووه له ژیان
