تەماشا کردنی فلیم و دراما و یاری کۆنکان لە مانگى پیرۆزى ڕەمەزان: ماڵپەڕی وەڵامەکان
تەماشا کردنی فلیم و دراما و یاری کۆنکان لە مانگى پیرۆزى ڕەمەزان
پرسیار:

هەندێ لە ڕۆژووەوانان زۆربەی کاتەکانیان لەڕۆژانی ڕەەزاندا بەتەماشا کردنی تەلەفیزۆن و فلیم و ئەڵقەی دراما و یاری کۆنکان . .هتد ، بەسەر دەبەن، جا ئەم کارە لەڕووی شەرعی یەوە چۆنە وحوکمی چی یە ؟

بسم الله الرحمن الرحیم
سوپاس و ستایش بۆ خواى گەورە ، وە درودو سڵاو لە سەر گیانى پێغەمبەرى خوا ، وە لەسەر خێزان و كەس وكارى ئیماندارو هاوەڵان و شوێن كەوتوانى تا رۆژى دوایى.

پێویستە لەسەر ڕۆژووەوان و جگە لەوانیش لە موسوڵمانان تەقوای خودا بکەن و ئاگاداری کار و کردەوەکانیان ببن و بزانن چ دەکەن وسەرقاڵی چین ، و ئاگاداری ئەو شتانە بن کەخودا حەرامی کردووە لە تەماشا کردنی فلیمی خراپ کە شتی ناشەرعی تێدایە ، وەک وێنەی ئافرەتی ڕوون و نیچمە ڕووت ، و جگە لەمانەش لەقسەی پڕو پوچ و گۆرانی و مۆسیقا و باقی حەرام کراوەکانی تر .

هەروەک پێویستیشە لەسەر موسوڵمان ئاگادار بێت خۆی سەرقاڵ نەکات بە کۆنکان و جگە لەویش کەمرۆڤ بێ ئاگا دەکات لە زیکر و یادی خودا ، و ئەنجام دانی نوێژ لەکاتی خۆی ،و ڕەق بوونی دڵ ،و کەوتنە نێو چەندانی شتی نابەجێی ترەوە ، خوای پەروەردگار لەم بارەیەوە فەرموویەتی :

(وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْتَرِي لَهْوَ الْحَدِيثِ لِيُضِلَّ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَيَتَّخِذَهَا هُزُوًا أُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مُهِينٌ * وَإِذَا تُتْلَى عَلَيْهِ آيَاتُنَا وَلَّى مُسْتَكْبِرًا كَأَنْ لَمْ يَسْمَعْهَا كَأَنَّ فِي أُذُنَيْهِ وَقْرًا فَبَشِّرْهُ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ) لقمان/6، 7 .
وه‌ له‌ناو خه‌ڵكیدا كه‌سانێك هه‌ن كه‌ سود له‌ قورئانى پیرۆز نابینن و سه‌رقاڵن به‌ [لَهْوَ الْحَدِيثِ] واته‌: شه‌ریك دانان بۆ خواى گه‌وره‌، یاخود گۆرانی و مۆسیقا، یاخود هه‌موو قسه‌و شتێك كه‌ خه‌ڵكی سه‌رقاڵ بكات له‌ دینه‌كه‌ی خوای گه‌وره‌و رێگریان بكات لێى، (عبدالله ى كوڕى مه‌سعود) سێ جار ده‌فه‌رمێت: سوێند به‌و خوایه‌ى هیچ په‌رستراوێك به‌حه‌ق نیه‌ شایانى په‌رستن بێت جگه‌ له‌و، مه‌به‌ست له‌م ئایه‌ته‌ گۆرانییه‌، وه‌ (عبدالله‌ى كوڕى عه‌بباس و جابرو عیكریمه‌و سه‌عیدى كوڕى جوبه‌یرو موجاهیدو مه‌كحول و عه‌مرى كوڕى شوعه‌یب و عه‌لى كوڕى بوزه‌یمه‌یش) وایان فه‌رمووه‌، وه‌ (حه‌سه‌نى به‌صرى) ده‌فه‌رمێت: ئه‌م ئایه‌ته‌ له‌سه‌ر گۆرانى و مۆسیقا دابه‌زیوه‌ ، بۆ ئه‌وه‌ی كه‌ ڕێگری بكه‌ن له‌ ڕێگای خوای گه‌وره‌، واته‌: خه‌ڵكى گومڕا بكه‌ن و لابده‌ن له‌ ڕێگای ڕاستی خوای گه‌وره‌ به‌ گۆرانی و مۆسیقاو هه‌موو شتێكی پووچه‌ڵ ، به‌بێ زانست و زانیاری ، وه‌ ئه‌م ڕێگایانه‌ ئه‌گرنه‌به‌ر تا گاڵته‌ به‌ ڕێگاو دینی خوای گه‌وره‌ بكه‌ن ، ئا ئه‌مانه‌ له‌ ڕۆژی دوایی سزایه‌كیان بۆ هه‌یه‌ كه‌ خوای گه‌وره‌ له‌ناو سزاكه‌شدا ڕیسوایان ئه‌كات. 
وه‌ كاتێك ئایه‌ته‌كانی ئێمه‌یان به‌سه‌ردا بخوێندرێته‌وه‌ ئه‌و كه‌سانه‌ی كه‌ گاڵته‌ به‌ دینى خواى گه‌وره‌ ئه‌كه‌ن ، پشت هه‌ڵئه‌كه‌ن له‌خۆبه‌گه‌وره‌زانیاندا ، وه‌ك ئه‌وه‌ی كه‌ هه‌ر نه‌یبیستبێ ، وه‌ك ئه‌وه‌ی كه‌ گوێی گران بێت و نه‌یبیستێ ، موژده‌ بده‌ به‌و كه‌سانه‌ به‌ سزایه‌كی زۆر به‌ئێش و ئازار. 

وەهەروەها لەباسی سیفات وئاکاری (عباد الرحمن)دا ، فەرموویەتی : (وَالَّذِينَ  لَا يَشْهَدُونَ الزُّورَ وَإِذَا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا كِرَامًا) الفرقان/72.
واتە: ئه‌و كه‌سانه‌ی كه‌ ئاماده‌ی زورو ناحه‌ق نابن، واته‌: ئاماده‌ى شه‌ریك دانان بۆ خواى گه‌وره‌و تاوان و سه‌رپێچى و خراپه‌ نابن، یان شایه‌تی ناحه‌ق ناده‌ن، یان ئاماده‌ى جه‌ژنی كافران نابن، یان ئاماده‌ی بۆنه‌ی بیدعه‌ نابن، یان ئاماده‌ى گۆرانى و شوێنى خراپ نابن ، وه‌ كاتێك كه‌ به‌لای له‌غو قسه‌ی پووچه‌ڵ و بێ بنه‌مادا تێپه‌ڕن به‌ ڕێزه‌وه‌ تێده‌په‌ڕن و خۆیان دوور ئه‌خه‌ن و پشتی تێ ئه‌كه‌ن. 

جا کەلیمەی (الزور)  هەموو جۆرە مونکەر وخراپەیەک دەگرێتەوە .
وە مانای بڕگەی (لا يشهدون ) واتە: ئامادەی نابن وبەشداری تێدا ناکەن .

پێغەمبەری ئازیز فەرموویەتی : (ليكونن من أمتي أقوام يستحلون الحر والحرير والخمر والمعازف) رواه البخاري في صحيحه ، معلقا مجزوما به .
واتە : کۆمەڵێک لەئومەتەکەم پەیدا دەبن زینا وجلی ئاوێرشم "حەریر" وعەرەق ومۆسیقا حەڵاڵ دەکەن .

جا مەبەست لە (الحر) : داوێنی ئافرەتانێکە کەحەڵاڵ نی یە .
وە مەبەست لە(المعازف) : گۆرانی وئامێری مۆسیقا وهاوشێوەکانیەتی.
وە بێگومان خوای پەروەردگار هەموو ئەو وەسیلە وڕێگایانەی کەمرۆڤ بەرەو حەرام دەبەن حەرام کردووە وڕێگەی نەداوە مرۆڤ توخنیان کەوێت .
حەتمەن تەماشا کردنی فلیمی خراپ ، و ئەوەی لە تەلەفیزۆنەکانەوە لەشتی نەشیاو بڵاو دەکرێتەوە پێویستە مرۆڤی موسوڵمان خۆی لێیان بەدوور بگرێت ، وڕێگە نەدات ماڵ ومنداڵی تەماشای بکەن وکەم تەرخەم نەبێت لەم بابەتەدا.
"مجموع فتاوى الشيخ ابن باز" (15/316) .

بەکورتی ئەم تاوانانە پاداشتی ڕۆژوو کەم دەکەنەوە گەر نەڵێین بەتاڵی دەکەنەوە ؛ چونکە هەندێ لەزانایان لەوانە ئیمامی ئەوزاعی و ئیبن حەزم پێیان وایە گوناح وتاوان ڕۆژوو بەتاڵ دەکەنەوە .
خوای پەروەردگار هەموو لایەک بپارێزێت لەهەموو کار وگوفتارێکی خراپ ، وهیدایەتمان بدات بۆ هەموو کارێک کەڕازی بوونی خودای تێدا بێت.

پێش ئەوەى کۆتایی بە وەڵامەکە بهێنین 

دەبێ ئەوەش بزانین کە كات سەرمایەیەكی گرنگە لە ژیانی مرۆڤایەتی بەگشتی و موسوڵمانان بەتایبەتی كەتێیدا تێشوو كۆدەكرێتەوە بۆ ڕۆژی دوایی ، پیاو چاكان و زانایان بە تێڕوانینێكی گرنگەوە سەیری كاتیان دەكرد و بەڵكو بەنرخترین شتیش بووە لەلایان بە تایبەت لە مانگى ڕەمەزاندا .
وە لەبەر گرنگى کاتە دەبینین خواى گەورە مرۆڤى بەرپرسیار كردووە لەوەى كە ئەو گەوهەرە بەنرخە چۆن، و لە چیدا سەرفى بكات بیباتە سەر ؟
وەکو پێغەمبەرى خوا  لەو بارەیەوە فەرموویەتى:
(لاَ تَزُولُ قَدَمَا عَبْدٍ يَوْمَ الْقِيَامَةِ حَتَّى يُسْأَلَ عَنْ أَرْبَعٍ : عَنْ عُمْرِهِ فِيمَا أَفْنَاهُ ؟ وَعَنْ عِلْمِهِ مَا عَمِلَ بِهِ ؟ وَعَنْ مَالِهِ مِنْ أَيْنَ اكْتَسَبَهُ وَفِيمَا أَنْفَقَهُ ؟ وَعَنْ جِسْمِهِ فِيمَا أَبْلاَهُ ؟) صحيح سنن الترمذي رقم : (2417) وصحيح الترغيب والترهيب رقم : (3592) 
واتە : هەردوو پێ‌ی هیچ عەبدێك نـییە لە ڕۆژی قیامەتدا هەنگاو بنێت تاوەكو پرسیاری چوار شتی لێنەكرێت :
یەکەم : سەبارەت بە تەمەنی لە چیدا بە سەری بەردووە ؟
دووەم : وە سەبارەت بە زانستەكەی ئایا كردەوەی پێ‌ كردووە ؟
سێیەم : وە سەبارەت بە پارە و ماڵەكەی چۆن پەیدای كردووە و لە چیدا خەرجی كردووە ؟
چوارەم : وە سەبارەت بە لاشەی لە چیدا بە كاری هێناوە و دایهێناوە ؟
وەهەروەها پێغه‌مبه‌رى خوا (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) فه‌رموويه‌تى:
(اِغْتَنِمْ خَمْسًا قَبْل خَمْس، شَبَابك قَبْل هَرَمك، وَصِحَّتك قَبْل سَقَمك، وَغِنَاك قَبْل فَقْرك، وَفَرَاغك قَبْل شُغْلك، وَحَيَاتك قَبْل مَوْتك)صحيح الجامع للشيخ الألباني (رحمه الله): (١٠٧٧).
واته‌: سود له‌ پێنج شت وه‌ربگره‌ پێش پێنج شت:
یەکەم : گه‌نجێتيت پێش پيربوونت.
دووەم : وه‌ له‌ش ساغيت پێش نه‌خۆش بوونت.
سێیەم : وه‌ ده‌وڵه‌مه‌نديت پێش هه‌ژاريت.
چوارەم : وه‌ ده‌ست به‌تاڵيت پێش سه‌ر قاڵيت.
پێنجەم : وه‌ ژيانت پێش مردنت.
وە ئیمامی ابن القیم - ڕەحمەتی خوای لێبێت - فەرمویەتی :
( إضاعة الوقت أشد من الموت ؛ لأن إضاعة الوقت تقطعك عن الله والدار الآخرة والموت يقطعك عن الدنيا وأهلها ) . الفوائد / ص 44 .
واتە : بەفیڕۆدانی کات گەورەترو مەترسیدارترە لە مردن ؛ چونکە بەفیڕۆدانی کات دەتپچرێنێت لەخوا و لەڕۆژی دوایی بەڵام مردن دەتپچرێنێت لە دونیا و ئەهلەکەی .
جا ئایا شیاوە بۆ موسڵمان لە مانگى ڕەمەزاندا كاتى زێڕینى خۆى بە كارێکەوە سەرف بکات کە هیچ سودی بۆ دنیا و قیامەتى نەبێت؟!
بۆیە پێویستە موسڵمان کاتەکانى لە باشترین كار و كرداردا بە سەرى بەرێت، كە ببێتە هۆى بە دەست هێنانى ڕەزامەندى پەروەردگار، و گەیشتن بە بەهەشتى بەرین، و ڕزگار بوون لە ئاگرى دۆزەخى هەتا هەتایى، و بێتە سودمەندى موسڵمانان، و پێشخستنیان لە بوارە جۆر بەجۆرەكانى ژیانى دونیا ؟!

سەردان: ٣,٩٣٤ بەش: حوکم و ئادابەکانى ڕۆژوو