بسم الله الرحمن الرحیم
سوپاس و ستایش بۆ خواى گەورە وە درودو سڵاو لە سەر گیانى پێغەمبەرى خوا وە لەسەر خێزان و كەس وكارى ئیماندارو هاوەڵان و شوێن كەوتوانى تا رۆژى دوایى.
بۆیەكردنی سەرو ڕیش بە ڕەنگی ڕەش حەرامە‌و قەدەغەكراوە، لەبەر ئەو هەڕەشانەی باسكراوە لەو فەرمایشتەی پێغەمبەردا ﷺ كە دەفەرموێ:
«يَكُونُ قَوْمٌ يَخْضِبُونَ فِي آخِرِ الزَّمَانِ بِالسَّوَادِ كَحَوَاصِلِ الْحَمَامِ لَا يَرِيحُونَ رَائِحَةَ الْجَنَّةِ» ( 1).
واتە: « لە كۆتایی زەمان دا كۆمەڵیك پەیدا دەبن سەرو ڕیشی سپی خۆیان بە ڕەنگی رەش بۆیە دەكەن، وەكو جگەری كۆتر، ئا ئەوانە بۆنی بەهەشت ناكەن»
ئەمە كارێكی بەربڵاوە لە ناو زۆرێك لەوانەی سەرو ڕیشیان سپێتی تێدەكەوێت‌و پیرێتیان لێدەردەكەوێ، كە ڕەنگەكەی دەگۆڕن بەهۆی بۆیەی ڕەشەوە.
ئەم كارەیان سەردەكێشێ بۆ زۆر شتی بەدو خراپ‌و ناقۆڵا‌و نالەبار، لەوانە فێڵ‌و چاوبەستی‌و ساختەكاری لەخەڵكی، وە بە دیمەنێ حاڵ‌و باری خۆیان دەردەخەن‌و دڵخۆشن كە دیمەن‌و شێوەی ڕاستی خۆیان نی یە.
وەگومانیشی تێدانی یە ئەم كارە كاریگەری خراپ‌و ناقۆڵای دەبێ لەسەر خو‌و ڕەوشت‌و شەخسیەتی ئەوكەسە، شوێنەوارو پاشماوەی بەدو خراپ بەجێ دەهێڵێ لەسەر كەسایەتی‌و ناوبانگی ئەو كەسە، وە هەندێ جار دەبێتە مایەی لە خۆبای بوون‌و، جۆریك لە فیزو خۆبەزلزانینی لێوە سەرچاوە دەگرێ .
وەبە«صحیح»ی لە پێغەمبەرەوە ﷺ هاتووە كەمووی سپی خۆی گۆریوە بەهۆی بەكارهێنانی «خەنە»و هاوشێوەكانی كە بەشێوەی ڕەنگی زەرد یان سوور یان بۆر دەردەكەون.
وە لەڕۆژی فەتحی مەككە دا كە «أبو قفاحە»ە یان هێنا بۆ لای پێغەمبەری خوا ﷺ كەسەرو ڕیشی وەكو خوری سپی ببوو، پێغەمبەر ﷺ فەرمووی:
« غَيِّرُوا هَذَا بِشَيْءٍ وَاجْتَنِبُوا السَّوَادَ ».(2)
واتە: « ئەم ڕەنگە سپی یە بگۆڕن بە ڕەنگێكی تر، بەڵام خۆتان بپارێزن لە ڕەنگی ڕەش‌و بۆی بەكارمەهێنن »
ئافرەتیش وەكو پیاو بۆی دروست نی یە ڕەنگی ڕەش بەكاربهێنێ بۆ قژی كەسپێتی تێ بكەوێ .
========================
1- (رواه أبو داود 4/419 وهو في صحيح الجامع 8153)
2- ( رواه مسلم 3/1663 ).
حوكمی لابردنی مووی نێوان ههردوو برۆ چیە؟ وە ئایا ڕهنگ كردنی برۆ به ڕهنگی زهرد یان به ڕهنگی پێست حهرامه ؟حوكمی سەفەر کردن بۆ وڵاتان بەمەستی تاوان کردندروستە لە دڵەوە قسەى ناشرین و جنێو بە کەسێک بدەم؟ئایا بەكارهێنانى مۆسیقا بۆ مەبەستى چاكە حەرامە؟ وەك سامی یوسفسزاى بوهتان کردن بۆ خەڵکی
