بسم الله الرحمن الرحیم
سوپاس و ستایش بۆ خواى گەورە وە درودو سڵاو لە سەر گیانى پێغەمبەرى خوا وە لەسەر خێزان و كەس وكارى ئیماندارو هاوەڵان و شوێن كەوتوانى تا رۆژى دوایى.

بۆیەكردنی سەرو ڕیش بە ڕەنگی ڕەش حەرامە‌و قەدەغەكراوە، لەبەر ئەو ‏هەڕەشانەی باسكراوە لەو فەرمایشتەی پێغەمبەردا ‏ﷺ‏ كە دەفەرموێ:‏
‏‏«يَكُونُ قَوْمٌ يَخْضِبُونَ فِي آخِرِ الزَّمَانِ بِالسَّوَادِ كَحَوَاصِلِ الْحَمَامِ لَا يَرِيحُونَ ‏رَائِحَةَ الْجَنَّةِ» ‏ (‏ 1‏).‏
واتە: « لە كۆتایی زەمان دا كۆمەڵیك پەیدا دەبن سەرو ‏ڕیشی سپی خۆیان بە ڕەنگی رەش بۆیە دەكەن، وەكو جگەری كۆتر، ئا ئەوانە ‏بۆنی بەهەشت ناكەن»
ئەمە كارێكی بەربڵاوە لە ناو زۆرێك لەوانەی سەرو ڕیشیان سپێتی ‏تێدەكەوێت‌و پیرێتیان لێدەردەكەوێ‌، كە ڕەنگەكەی دەگۆڕن بەهۆی بۆیەی ‏ڕەشەوە.‏
‏ ئەم كارەیان سەردەكێشێ بۆ زۆر شتی بەد‌و خراپ‌و ناقۆڵا‌و نالەبار، لەوانە ‏فێڵ‌و چاوبەستی‌و ساختەكاری لەخەڵكی، وە بە دیمەنێ حاڵ‌و باری خۆیان ‏دەردەخەن‌و دڵخۆشن كە دیمەن‌و شێوەی ڕاستی خۆیان نی یە.‏
‏ وەگومانیشی تێدانی یە ئەم كارە كاریگەری خراپ‌و ناقۆڵای دەبێ لەسەر ‏خو‌و ڕەوشت‌و شەخسیەتی ئەوكەسە، شوێنەوارو پاشماوەی بەدو خراپ بەجێ ‏دەهێڵێ لەسەر كەسایەتی‌و ناوبانگی ئەو كەسە، وە هەندێ جار دەبێتە مایەی ‏لە خۆبای بوون‌و، جۆریك لە فیزو خۆبەزلزانینی لێوە سەرچاوە دەگرێ .‏
‏ وەبە«صحیح»ی لە پێغەمبەرەوە ‏ﷺ‏ هاتووە كەمووی سپی خۆی گۆریوە ‏بەهۆی بەكارهێنانی «خەنە»و هاوشێوەكانی كە بەشێوەی ڕەنگی زەرد یان ‏سوور یان بۆر دەردەكەون.‏
وە لەڕۆژی فەتحی مەككە دا كە «أبو قفاحە»ە یان هێنا بۆ لای پێغەمبەری ‏خوا ‏ﷺ‏ كەسەرو ڕیشی وەكو خوری سپی ببوو، پێغەمبەر‏ ﷺ‏ فەرمووی:‏
‏‏« غَيِّرُوا هَذَا بِشَيْءٍ وَاجْتَنِبُوا السَّوَادَ ».(2)
واتە: « ئەم ڕەنگە سپی یە بگۆڕن بە ڕەنگێكی تر، بەڵام خۆتان بپارێزن لە ‏ڕەنگی ڕەش‌و بۆی بەكارمەهێنن »
ئافرەتیش وەكو پیاو بۆی دروست نی یە ڕەنگی ڕەش بەكاربهێنێ بۆ قژی ‏كەسپێتی تێ بكەوێ‌ .‏
========================
1- (رواه أبو داود 4/419 وهو في صحيح الجامع 8153‏)
2- (‏ رواه مسلم 3/1663‏ ‏).‏