نەنکم تەمەنی گەیشتۆتە سەد ساڵ یاخود زیاتر ، جا پێشتر نوێژەکانی دەکرد و مافەکانی خودای زۆر بەجوانی جێ بەجێ دەکرد لەڕۆژو و نوێژ ، بەڵام کاتێ کە چووە نێو تەمەنەوە وازی لەنوێژ هێنا بەبیانووی چونە تەمەنەوە ، ئەمە لەکاتێکدایە کێشی زۆرە ، وداوا لەمن دەکات نوێژەکانی لەسەر لاببەم بەخێر کردن ، ئایا ئەم کارە دروستە ؟
پێویستە سەیر بکرێت بزانم ئایا ئەو کەسە عەقڵی لەجێگەی خۆیدا ماوە و لەدەستی نەداوە ، جا ئەگەر ئەقڵی لەدەس نەدابوو ئەوا پێویستە نوێژ بکات و هیچ مەجالێکی تێدا نی یە ، نوێژ لەسەری لاناچێ ، وە حەتمەن نەبۆ تۆ و غەیری تۆش هەیە نوێژی لەسەر لاببات ؛ چونکە نوێژ حەقی خودایە و مافی کەس نی یە ، بۆیە واجبە لەسەری نوێژ بکات ، جا ئەگەر قورس بوو و نەخۆش بوو و نوێژ کردن گران بوو لەسەری ، ئەوا نوێژی نیوەڕۆ و عەسر بەیەکەوە دەکات ، وەهەروەها نوێژی مەغریب و عیشا بەیەکەوە دەکات وەک هەر نەخۆشێکی تر ، بەڵام گەر دەیتوانی هەموو نوێژەکان لەکاتی خۆیدا بکات ئەوا پێویستە وەک هەر موسوڵمانێکی تر نوێژەکانی لەکاتی خۆیدا ئەنجام بدات .
وە چونە نێو تەمەنەوە ڕێگر نی یە لەنوێژ کردن لەکاتی خۆیدا گەر لەش ساغ بوو ، بۆیە پێویستە نوێژی نیوەڕۆ لەکاتی خۆیدا بکات وەهەروەها نوێژی عەسر و مەغریب و عیشا و بەیانی لەکاتی خۆیدا بکات، بەڵام گەر قورس بوو لەسەری لەبەر زۆری تەمەن ویاخود زۆری کێش ئەوا دەتوانێ نوێژەکانی جەمع بکات هەروەک پێشتر ئاماژەمان پێدا ، بەڵام واز هێنان لەنوێژ بەهیچ شێوەیەک دروست نی یە ، بۆیە پێویستە لەسەری نوێژ بکات و داوای یارمەتی لەخودا بکات ، و پێویستە لەخودا بترسێت بەتایبەت لەو تەمەندا کە ئەجەل لێی نزیک بووەتەوە ، وەهەروەها پێویستە لەسەری بەجوانترین شێوە خۆی ئامادە بکات بۆ گەیشتن بەدیداری خودا ، وە بۆی نی یە کەم تەرخەمی لەنوێژەکانیدا بکات نە بەڕۆژ و نە بەشەو ، بەڵام بەو شێوازە دەیکات کەتوانای هەیە، گەر دەتوانێ بەپێوە نوێژ بکات ئەوا بەپێوە دەکات ، خۆ ئەگەر نەیدەتوانی ئەوا بەدانیشتنەوە نوێژ دەکات ، خوای پەروەردگار فەرموویەتی : ( فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ ) [التغابن:16] . واتە : بەپێی توانا فەرمانەکانی خودا جێ بەجێ بکەن و تەقواى خواى گەورە بکەن.
وە پێغەمبەر ﷺ بەنەخۆشێکی فەرموو : ( صل قائماً، فإن لم تستطع فقاعداً، فإن لم تستطع فعلى جنب، فإن لم تستطع فمستلقياً ) .
واتە : بەپێوە نوێژ بکە خۆ ئەگەر نەتوانی بەدانیشتنەوە ، ئەگەر هەر نەتوانی بەدانیشتنیشەوە نوێژ بکەیت ، ئەوا بەپاڵکەوتەنەوە نوێژ بکە .
جا بەکورتی ئەگەر نەیدەتوانی بەپێوە نوێژ بکات ئەوا بەدانیشتنەوە نوێژ دەکات ، وئەگەر نەیدتوانی بەدانیشتنەوە نوێژ بکات ئەوا بەپاڵ کەوتنەوە نوێژ دکات ، وە داوا لەخودا دەکەین یارمەتی بدات لەسەر کاری خێر .
وەڵامى زانای پایەبەرز عبدالعزیز بن عبدالله بن باز - رحمه الله -
ئامۆژگاریتان چیە بۆ ئەو گەنجانەى کە نوێژ ناکەن؟ وە ئاکامى نوێژنەکردن چیە؟سزاى ئەو کەسەى کە نوێژى بەیانیان ناکات حوكمی ئەو ئافرەتە چیە كە بمێنێتەوە لەگەڵ مێردێكی نوێژنەكەر؟زۆر حەز دەكەم نوێژ بكەم و سەرم داپۆشم،هەموو جار دەڵێم ئەمڕۆ سبەینێ بەڵام بۆچى لە بیری دەكەم؟من كچێكم تەمەنم (16) ساڵە نە نوێژ دەكەم نە بە ڕۆژووش دەبم و جلەکانم ناشەرعیە چۆن زاڵ بم بەسەر خۆما؟
