کەسێک دەچێت بۆ سەفەرى حەج ئایا ئادابەکانى حەج چین؟: ماڵپەڕی وەڵامەکان
کەسێک دەچێت بۆ سەفەرى حەج ئایا ئادابەکانى حەج چین؟

شيخ ابن عثيمين رحمه الله تعالى دەڵێت :
" آداب سفر الحج تنقسم إلى قسمين : آداب واجبة ، وآداب مستحبة . فأما الآداب الواجبة : فهي أن يقوم الإنسان بواجبات الحج وأركانه ، وأن يتجنب محظورات الإحرام الخاصة ، والمحظورات العامة ، الممنوعة في الإحرام وفي غير الإحرام . لقوله تعالى : ( الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَعْلُومَاتٌ فَمَنْ فَرَضَ فِيهِنَّ الْحَجَّ فَلا رَفَثَ وَلا فُسُوقَ وَلا جِدَالَ فِي الْحَجِّ ) البقرة/197 .

وأما الآداب المستحبة في سفر الحج : أن يقوم الإنسان بكل ما ينبغي له أن يقوم به ؛ من الكرم بالنفس والمال والجاه ، وخدمة إخوانه وتحمل أذاهم ، والكف عن مساوئهم ، والإحسان إليهم ، سواء كان ذلك بعد تلبسه الإحرام ، أو قبل تلبسه بالإحرام ، لأن هذه الآداب عالية فاضلة ، تطلب من كل مؤمن في كل زمان ومكان ، وكذلك الآداب المستحبة في نفس فعل العبادة ، كأن يأتي الإنسان بالحج على الوجه الأكمل ، فيحرص على تكميله بالآداب القولية والفعلية " انتهى

واتە : ئاداب و ڕەوشتی سەفەر دەبێت بەدوو بەشەوە :
ئادابی واجب ، وئادابی سوننەت
بەنیسبەت ئادابی واجبەوە بریتی یە لەوەی مرۆڤ ئەڕکان واجباتەکانی حەج جێ بەجێ بکات ، ودوور کەوێتەوە لەو شتانەی کەقەدەغە کراوە لەکاتی ئیحڕام دا ئەنجام بدرێت جا ئەو قەدەغە کراوانەی ئیحڕام تایبەت بێت یاخود گشتی ، ئەوانەی کەلەئیحڕام وغەیری ئیحڕامیشدا قەدەغە کراون لەبەر ئەم ئایەتە پیرۆزە : { الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَعْلُومَاتٌ فَمَنْ فَرَضَ فِيهِنَّ الْحَجَّ فَلا رَفَثَ وَلا فُسُوقَ وَلا جِدَالَ فِي الْحَجِّ } البقرة/197 .
واته : كاتی حه‌ج چه‌ند مانگێكی دیاری كراوه‌ كه‌ (شه‌وال و ذو القعدة و ذو الحجة) یه‌، یاخود وتراوه‌: (شه‌وال و ذو القعدة و ده‌ی ذو الحجة) یه‌ ، جا هه‌ر كه‌سێك ئیحرامی به‌ست ئه‌وه‌ پێویسته‌ له‌سه‌ری حه‌ج بكات ، ئه‌وكاته‌ كه‌ ئیحرامی به‌ست نابێ جیماع بكات و بچێته‌ لای خێزانی، یان قسه‌ی خراپ له‌گه‌ڵ ئافره‌تدا بكات ، وه‌ نابێ له‌ سنووری شه‌رع ده‌رچێ به‌وه‌ی كه‌ سه‌ری بتاشێ یان هه‌ر شتێكی تر بكات، یان زوڵم بكات یان قسه‌ی ناشرین بكات ، وه‌ نابێ ده‌مه‌قاڵێ و مشتومڕ له‌گه‌ڵ خه‌ڵكدا بكات له‌ كاتی حه‌جدا .

وه بەنیسبەت ئادابه سوننەتەکانەوە کەلەسەفەری حەجدا باش وایە ڕەچاو بکرێت :
ئەوەیە مرۆڤ هەموو ئەو شتانە ئەنجام بدات کەباش وایە ئەنجامی بدات ، لەدڵ فراوانی وسەخی بوون ، وڕێز گرن لەهاوەڵان وخزمەت کردنیان وبەئارام بوون لەگەڵیان ، وئازار نەدانیان ، وچاک بوون لەگەڵیان ، جا یەکسانە دوای ئیحڕام بەستن بێت یاخود پێش ؛ چونکە ئەم ئادابانە ئادابی بەرز وجوانن ، داوا کراوە لەباوەڕدار لەهەموو کات وزەمان وشوێنک دا ڕەچاویان بکات ، وەبەهەمان شێوەیە ئادابە سوننەتەکان کەپێویستە ڕەچاو بکرێن لەئەنجام دانی خودی عیبادەتەکەدا ، وەک ئەوەی مرۆڤ بچێت بۆ حەج بەجوانترین وڕێکترین شێواز ، وهەموو ئادابە قسە وکرداریەکانی بەجێ بێنێت .
"فتاوى ابن عثيمين" (21/16)

سەردان: ٢,٥٩٤ بەش: حەج و عومرە