باوه‌ڕهێنان به‌ كتێبه‌ ئاسمانیه‌كان : ماڵپەڕی وەڵامەکان
باوه‌ڕهێنان به‌ كتێبه‌ ئاسمانیه‌كان
پرسیار:

باوه‌ڕهێنان به‌ كتێبه‌ ئاسمانیه‌كان واتاى چی ده‌گه‌یه‌نێت، وه‌ پێگه‌ و پایه‌ى قورئان چیه‌ به‌راورد به‌ كتێبه‌ پێشووه‌كان؟

واتا باوه‌ڕهێنانێكى ته‌واو به‌وه‌ى كه‌ خواى گه‌وره‌ چه‌ند كتێبێكى بۆ پێغه‌مبه‌رانى دابه‌زاندووه‌ كه‌ به‌ڵێن و هه‌ڕه‌شه‌و فه‌رمان و نه‌هی و ئه‌وه‌ى خوا ده‌یه‌وێت له‌ دروستكراوه‌كانى تێیاندایه‌، وه‌ نور و هیدایه‌ت وڕێپیشاندانیان تێدایه‌، خواى گه‌وره‌ ده‌فه‌رموێت: [ آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنْزِلَ إِلَيْهِ مِنْ رَبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ كُلٌّ آمَنَ بِاللَّهِ وَمَلائِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ لا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْ رُسُلِهِ وَقَالُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا غُفْرَانَكَ رَبَّنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ (285) ] (البقرة) .
واته‌: په‌یامبه‌رى خوا - - باوه‌ڕى هێناوه‌ ویه‌قینى هه‌یه‌ به‌و سروشه‌ى بۆى هاتوه‌ له‌لایه‌ن په‌روه‌ردگاریه‌وه‌ و به‌ڕاستى ده‌زانێت، و هه‌قى خۆشیه‌تى كه‌ یه‌قینى هه‌بێت، و باوه‌ڕدارانیش به‌هه‌مان شێوه‌ باوه‌ڕیان هێناوه‌ به‌قورئانى پیرۆز و كارى پێده‌كه‌ن، هه‌مویان باوه‌ڕیان هێناوه‌ به‌ ( الله ) كه‌ په‌روه‌ردگار و په‌ره‌ستراویان بێت كه‌ سیفاتى مه‌زنى وته‌واوى تێدایه‌، وه‌ به‌وه‌ى كه‌ خواى په‌روه‌ردگار كۆمه‌ڵێك فریشته‌ى به‌ڕێزى هه‌یه‌، وه‌ به‌وه‌ش كه‌ كتێبى دابه‌زاندوه‌، وه‌ به‌وه‌ش كه‌ په‌یامبه‌رانێكى بۆ خه‌ڵك ناردوه‌، ـ ئێمه‌ى باوه‌ڕداران ـ ئه‌وه‌ نه‌بێت باوه‌ڕمان به‌هه‌ندێكیان هه‌بێت و به‌هه‌ندێكى تریشیان باوه‌ڕمان نه‌بێت، به‌ڵكو باوه‌ڕمان به‌هه‌مویان هه‌یه‌ . په‌یامبه‌ر و باوه‌ڕدارانیش ووتوویانه‌ : گوێمان له‌وه‌ بوو كه‌ به‌وه‌حى داتبه‌زاندوه‌، و گوێڕایه‌ڵین له‌هه‌موو ئه‌وانه‌دا، ئومێده‌وارین ـ به‌فه‌زڵى خۆت ـ له‌تاوانه‌كانمان خۆش بیت، ئه‌وه‌ تۆى په‌روه‌رده‌مانت كرد به‌و نیعمه‌تانه‌ى كه‌ پێمانت به‌خشیوه‌، و ته‌نها بۆ لاى تۆیه‌ سه‌ره‌نجام و گه‌ڕانه‌وه‌مان .
وه‌ ئه‌م كتێبانه‌ش ئه‌مانه‌ن: قورئان و ته‌ورات و ئینجیل و زه‌بوور و په‌رتووكى إبراهیم و موسا، وه‌ تێیشیاندایه‌ كه‌ له‌ شه‌رعى ئێمه‌دا ناوى نه‌هێنراوه‌.
وه‌ پله‌وپایه‌ى قورئانیش ئه‌وه‌یه‌ كه‌: باشترین كتێبی دابه‌زێنراوه‌ و دواهه‌مین كتێبه‌، لێى هه‌ڵناوه‌شێته‌وه‌ و جێگۆڕكێ و گۆڕانكارى تێدا ناكرێت و ڕوونادات، و خواى گه‌وره‌ ئه‌ركى پاراستنى خستۆته‌ ئه‌ستۆى خۆى – سبحانه‌ و تعالى- له‌وه‌ى كه‌ گۆڕانكارى و شێواندن و تێكدان ڕووى تێ بكات له‌ زیاد و كه‌م كردن هه‌تا ئه‌و رۆژه‌ى كه‌ خواى گه‌وره‌ به‌رزى ده‌كاته‌وه‌ بۆ لاى خۆى.
وه‌ خواى گه‌وره‌ سه‌باره‌ت به‌ قورئان ده‌فه‌رموێـت: [ وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْكِتَابِ وَمُهَيْمِنًا عَلَيْهِ ... (48) ] (المائدة) واته‌: ئه‌ى په‌یامبه‌رى خوا - - ئێمه‌ قورئانمان بۆ دابه‌زاندووى، و هه‌موو ئه‌وه‌ى كه‌ تێیدایه‌ هه‌قه‌ و شاهیده‌ له‌سه‌ر ڕاستێتى كتێبه‌كانى پێش خۆى، و ئه‌وه‌ى كه‌ له‌لایه‌ن خواى په‌روه‌ردگاره‌وه‌یه‌ و به‌ڕاست دانه‌رى هه‌موو ئه‌و ڕاستیانه‌یه‌ كه‌ تێیدایه‌، و ڕوونكه‌ره‌وه‌شه‌ بۆ ئه‌و گۆڕدراوانه‌ى كه‌ تێیدایه‌، و هه‌ڵوه‌شێنه‌ره‌وه‌شه‌ بۆ هه‌ندێك له‌ حوكمه‌كانى.
وه‌ واجبه‌ له‌سه‌ر هه‌موو ئوممه‌ت كه‌ شوێنى بكه‌ون و حوكمى پێ بكه‌ن، وه‌ حاڵ و بارى هیچ ئوممه‌تێك تێك ناچێت و خراپ نابێت ئیلا به‌ هۆى ئه‌وه‌وه‌ نه‌بێت كه‌ پشت له‌ كتێبه‌كه‌ى خوا ده‌كه‌ن و شوێنى جگه‌ له‌و ده‌كه‌ون.

وەرگیراوە لە کتێبی : (إعانة الخطباء والأئمة بفقه إمامة الأمة)
لە نوسینى شێخ : محمد بن زيد بن محمد المدخلي