الحمد لله والصلاة والسلام على خاتم الأنبياء والمرسلين نبينا محمد وعلى آله وصحبه أجمعين، أما بعد:

یەکێک لەنیعمەتەکانی خودا بەسەر بەندەکانیەوە ئەوەیە کۆمەڵێ کردەوە وگوفتاری بۆ داناون بۆ ئەوەی لەو ڕێگەیەوە خێر و پاداشت بە دەست بخەن ، جا لەم وەڵامەدا ئاماژە بەهەندێکیان دەکەین بەڵکو تەرازووی چاکەی باوەڕدار قورستر بێت ، والله الموفق والهادي إلى السبيل.

(1) ئیخلاس و دڵسۆزی :

خوای پەروەردگار فەرموویەتی :  {وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفَاء وَيُقِيمُوا الصَّلَاةَ وَيُؤْتُوا الزَّكَاةَ وَذَلِكَ دِينُ الْقَيِّمَةِ }  [البينة:5].
واتە :  وه‌ ئه‌هلی كتاب فه‌رمانیان پێ نه‌كرابوو ته‌نها به‌وه‌ نه‌بێ به‌تاك و ته‌نها عیباده‌تی خوای گه‌وره‌ بكه‌ن به‌ ئیخڵاص و دڵسۆزی و نیاز پاكییه‌وه‌ وه‌ شه‌ریكی بۆ دانه‌نێن ، وه‌ له‌ شیرك لاده‌ن و بێنه‌ سه‌ر ته‌وحید ، وه‌ نوێژه‌كانیان ئه‌نجام بده‌ن له‌ كاتی خۆیدا به‌ ڕوكن و واجیبات و مه‌رجه‌كان و خشوعه‌وه‌ ، وه‌ زه‌كاتی ماڵه‌كانیان بده‌ن و چاكه‌ له‌گه‌ڵ فه‌قیرو هه‌ژارو نه‌داراندا بكه‌ن ، وه‌ دینی ڕێك و ڕاست و دامه‌زراو و چاك ئه‌مه‌یه‌ كه‌ مرۆڤ به‌تاك و ته‌نها خوا بپه‌رستێ و شه‌ریك بۆ خوا دانه‌نێ وه‌ نوێژه‌كانی ئه‌نجام بدات وه‌ زه‌كاتی ماڵه‌كه‌ی بدات.

(2) تەوبە کردن لەبەر خودا :
پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی : { من تاب قبل أن تطلع الشمس من مغربها تاب الله عليه } [رواه مسلم]
واتە : هەرکەسێک پێش ئەوەی خۆر لەخۆر ئاواوە دەرکەوێت تەوبە بکات خودا تەوبەی لێ قەبوڵ دەکات .

وەهەروەها فەرموویەتی { إن الله يقبل توبة العبد ما لم يغرغر } [رواه الترمذي].
واتە : خودا تەوبەی یەکێک لەئێوە قەبوڵ دەکات مادام نەگەشتبێتە سەرەمەرگ .

(3) عومرە کردن :

پێغەمبەرى خوا ﷺ فەرموویەتی : { العمرة في رمضان تعدل حجة، أو حجة معي } [رواه البخاري ومسلم].
واتە : عومرە لەمانگی ڕەمەزاندا خێری حەجێکی هەیە ، یاخود خێری حەجێکی لەگەڵ مندا هەیە .

(4)خوێندنی قورئان :

پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی : { اقرءوا القرآن فإنه يأتي يوم القيامة شفيعاً لأصحابه } [رواه مسلم].
واتە : قورئان بخوێنن ، چونکە لەڕۆژی دوایدا قورئان دێت و شەفاعەت بۆ هاوڕێیەکەی دەکات .

(5) فێر بوونی قورئان و فێر کردنی کەسانی تر :

پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی : { خيركم من تعلم القرآن وعلمه } [رواه البخاري].
واتە : باشترینتان ئەو کەسەیە کە قورئان فێر دەبێت و کەسانی تریش فێر دەکات .

(6) زیکر و یادی خودا :

پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی :«أَلاَ أُنَبِّئُكُمْ بِخَيرِ أَعْمالِكُمْ، وأَزْكَاهَا عِنْدَ مَلِيكِكُم، وأَرْفَعَها في دَرَجاتِكُمْ، وَخَيرٍ لَكُمْ مِنْ إنْفاقِ الذَّهَبِ والْوَرَقِ، وَخَيْرٍ لَكُمْ مِنْ أنْ تَلْقَوْا عَدُوَّكُمْ فَتَضْرِبُوا أَعْناقَهُمْ ويَضْرِبُوا أَعْناقَكُمْ؟ قَالُوا بَلَى، قَالَ : ذِكْرُ اللهِ تَعَالَى»
واته‌: ئایه‌ ئاگادارتان بكه‌مه‌وه‌ به‌ باشترینی كرده‌وه‌كان و پاكترینیان له‌ لای خودای پادشاتان و به‌رزترینیان له‌ پله‌ و پایه‌دا و باشتر له‌ به‌خشینی ئاڵتوون و زیو و باشتر له‌وه‌ی، كه‌ بگه‌ن به‌ دوژمنه‌كانتان و بده‌ن له‌ گه‌ردنیان و ئه‌وانیش بده‌ن له‌ گه‌ردنتان ؟ هاوه‌ڵان (ڕه‌زای خودایان لێبێت) فه‌رموویان: به‌ڵێ، ده‌مانه‌وێت بۆمانی باس بكه‌یت، پێغه‌مبه‌ری خوداش (صلى الله علیه‌ وسلم) فه‌رمووی: بریتییه‌ له‌ زيكر ویادی خوداى په‌روه‌ردگار .

(7) داوای لێ خۆش بوون کردن :
پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی : { من لزم الاستغفار جعل الله من كل هم فرجاً، ومن كل ضيق مخرجاً، ورزقه من حيث لا يحتسب } [رواه أبو داود والنسائي].
واتە : هەر کەسێک بەردەوام داوای لێ خۆشبوون بکات ، خودا لەهەموو خەفەتێک ڕزگاری دەکات ، و لەهەموو تەنگانەیەک ڕزگاری دەکات ، و لە ڕێگەیەکەوە ڕزق و ڕۆزی ئه‌دات به‌ شێوازێك كه‌ به‌ خه‌یاڵیدا نه‌هاتووه‌ .

(8) جوان دەست نوێژ گرتن :
پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی : { من توضأ فأحسن الوضوء، خرجت خطاياه من جسده حتى تخرج من تحت أظفاره } [رواه مسلم].
واتە: هەر کەسێک دەستنوێژ بە جوانى هەڵبگرێ، گوناهەکانى لە جەستەى دەچنە دەر، هەتاکو لە ژێر نینۆکى پەنجەکانیشى گوناهەکانى دەچنەدەر .

(9) زیکری دوای دەس نوێژ  :
پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی : ( مَا مِنْكُمْ مِنْ أَحَدٍ يَتَوَضَّأُ، فَيُبْلِغُ - أَوْ : فَيُسْبِغُ - الْوَضُوءَ، ثُمَّ يَقُولُ : أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُ اللَّهِ وَرَسُولُهُ، إِلَّا فُتِحَتْ لَهُ أَبْوَابُ الْجَنَّةِ الثَّمَانِيَةُ، يَدْخُلُ مِنْ أَيِّهَا شَاءَ ) رواه مسلم] .
واته : هیـچ کەسێـک لەئێوە دەس نوێـژ ناگرێت ، وبەجوانی ، یاخود بەچاکی دەسنوێژ ناگرێت ، پاشان بڵێت : [ أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُ اللَّهِ وَرَسُولُهُ ] ...، ئیلا هەر هەشت دەرگاگەی بەهەشتی بۆ دەکرێتەوە ، لەهەر یەکێکیانەوە ئارەزووی لێبێت دەچێتە ژوورەوە .

(10) پارێزگاری کردن لەدەست نوێژ :
پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی : { استقيموا ولن تحصوا، واعلموا أن خير أعمالكم الصلاة، ولن يحافظ على الوضوء إلا مؤمن } [رواه ابن ماجة].
واتە : بەردەوام بن لەسەر دینداری ، وئێوە ناتوانن نیعمەتەکانی خودا بژمێرن ، وبزانن باشترین کردەوەکانتان نوێژە ، وەهیچ کەسێک پارێزگاری ناکات لەدەس نوێژ تەنها کەسی باوەڕدار نەبێت .

(11) سیواک کردن :
پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی : { لولا أن أشق على أمتي لأمرتهم بالسواك مع كل صلاة } [رواه البخاري ومسلم].
واتە : گەر قورس نەبوایە لەسەر ئومەتەکەم فەرمانم پێ دەکردن لەکاتی هەموو نوێژێکدا سیواک بکەن .
12) کردنی دوو ڕکات نوێژ لەدوای دەس نوێژ :
پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی :{ ما من أحد يتوضأ فيحسن الوضوء، ويصلي ركعتين يقبل بقلبه ووجهه عليه، إلا وجبت له الجنة } [رواه مسلم].
واتە : هیچ یەکێک لەئێوە نی یە بەجوانی دەس نوێژ بگرێت ، ودوو ڕکات نوێژ بکات وبەدڵ و ڕووی ئاگاداری نوێژەکەی بێت ، ئیلا بەهەشتی بۆ مسۆگەر دەبێت .

(13) پاڕانەوە لەدوای بانگ :
پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی :{ من قال حين يسمع النداء: اللهم ربَّ هذه الدعوة التامة والصلاة القائمة، آت محمداً الوسيلة والفضيلة وابعثه مقاماً محموداً الذي وعدته، حلّت له شفاعتي يوم القيامة } [رواه البخاري].
واتە: هەر کەس دوای گوێگرتن لە بانگ دان بڵێت : (اللهم ربَّ هذه الدعوة التامة والصلاة القائمة، آت محمداً الوسيلة والفضيلة وابعثه مقاماً محموداً الذي وعدته) هەر کەس ئاوا بڵێت دوای بانگ ئەوا لە ڕۆژی قیامەتدا شفاعەتی منی بۆ حەڵاڵ دەبێ .

(14) پاڕانەوە لەنێوان بانگ و قامەتدا :
پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی : { الدعاء بين الأذان والإقامة لا يُرد } [رواه أبو داود والترمذي] 
واتە : پاڕانەوەی نێوان بانگ وقامەت ڕەت ناکرێتەوە .

(15) پارێزگاری کردن لەنوێژ : 
 پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی : { ما من امرىء مسلم تحضره صلاة مكتوبة فيحسن وضوءها وخشوعها وركوعها، إلا كانت كفارة لما قبلها من الذنوب ما لم تؤت كبيرة وذلك الدهر كله } [رواه مسلم].
واتە :هەر موسڵمانيك ئەگەر نوێژە فەرزەکانی بەسەردا هات و بەجوانى دەست نوێژي بۆ بشوات و خشوع و كڕنوشى لەگەڵ ڕكوع بەباشى ئەنجام بدات دەبێتە هۆى سرينەوەی تاوانەكانى پێشوى بەو مەرجەى تاوانى گەورەی ئەنجام نەدابێت ئەمەيش بۆ هەموو ساڵەکەیە .

(16) پارێزگاری کردن لەنوێژ لەکاتی خۆیدا :
پرسیار کرا لە پێغەمبەر ﷺ : چ کردەوەیە لەهەموو کردەوەکان باشترە ؟ فەرموویەتی: { الصلاة لوقتها } [رواه البخاري ومسلم].
واتە : ئەنجام دانی نوێژ لەکاتی خۆیدا .
(17)  پارێزگاری کردن لەنوێژی بەیانی وعەسر :
 پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی :{ من صلى البُردين دخل الجنة } [رواه البخاري].
واتە : هەرکەسێک نوێژی بەیانی وعەسر بکات دەچێتە بەهەشتەوە .

(18)  پارێزگاری کردن لەنوێژی هەینی  :
 پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی : { الصلوات الخمس، والجمعة إلى الجمعة، ورمضان إلى رمضان، مكفرات ما بينهم إذا اجتنبت الكبائر } [رواه مسلم].
واتە : پێنج نوێژەکە ، و هەینی بۆ هەینی ، و ڕەمەزان بۆ ڕەمەزانەکەی تر ، دەبنە هۆکاری سڕینەوەی تاوان گەر لەتاوانی گەورە دوور کەوتبێتەوە .

(19) پاڕانەوە لەو کاتانەدا کەپاڕانەوەی تێدا وەڵام دەدرێتەوە :
 پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی : { فيها ساعة لا يوافقها عبد مسلم وهو قائم يصلي يسأل الله شيئاً إلا أعطاه إياه } [رواه البخاري ومسلم].
واتە : لەڕۆژی هەینی دا سەعاتێک هەیە و بەندەی موسوڵمان نوێژی تێدا ناکات وناپاڕێتەوە ئیلا خودا پێی دەبەخشێت .

(20) خوێندنی سوڕەتی کەهف لەڕۆژی هەینی دا  :
 پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی: { من قرأ سورة الكهف في يوم الجمعة أضاء له من النور ما بين الجمعتين } [رواه النسائي والحاكم].
واتە : هەرکەسێک لەڕۆژی هەینی دا سوڕەتی کەهف بخوێنێت خودا نورێکی لەنێوان هەردوو هەینیەکەدا بۆ دادەگیرسێنێت .

(21) چوون بۆ مزگەوت :
 پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی : { من غدا إلى مسجد أو راح أعد الله له منزلاً في الجنة كلما غدا أو راح } [رواه البخاري ومسلم].
واتە : هەرکەسێک لەکاتی بەیانی دا بچێت بۆ مزگەوت خودا ماڵێکی بۆ ئامادە دەکات هەموو کات کەدەچێت .

(22) نوێژ کردن لەکەعبەی پیرۆز :
 پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی : { صلاة في مسجدي هذا أفضل من ألف صلاة فيما سواه من المساجد إلا المسجد الحرام. وصلاة في المسجد الحرام أفضل من مائة ألف صلاة في هذا } [رواه أحمد وابن خزيمة].
واتە :نوێژێک کە لە ئەم مزگەوتەی مندا بکرێت خێری زیاترە لەهەزار نوێژی مزگەوتەکانی تر تەنها کەعبە (مسجد الحرام) نەبێت، و نوێژ کردن لە کەعبە (مسجد الحرام) خێری زیاترە لەسەد هەزار نوێژی ئەم مزگەوتەی هەیە .
 
(23) نوێژ کردنی لەمزگەوتی پێغەمبەر ﷺ :
 پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی : { صلاة في مسجدي هذا خير من ألف صلاة فيما سواه إلا المسجد الحرام } [رواه مسلم].
 واتە :نوێژێک کە لە ئەم مزگەوتەی مندا بکرێت خێری زیاترە لەهەزار نوێژی مزگەوتەکانی تر تەنها کەعبە (مسجد الحرام) نەبێت .

(24)  نوێژ کردنی لەمزگەوتی قودس :
 پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی : { لا تشد الرحال إلا إلى ثلاثة مساجد: المسجد الحرام، ومسجد الرسول ، ومسجد الأقصى } [رواه البخاري].
واتە : سەفەر ناکرێت تەنها بۆ سێ مزگەوت نەبێت : کەعبە (مسجد الحرام) ، و مزگەوتی پێغەمبەر ، و مزگەوتی قودس .

(25)  نوێژ کردنی لەمزگەوتی قوبا :
  پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی : { من صلّى فيه كان كعدل عمرة } [رواه ابن حبان].
واتە : هەر کەسێک نوێژێکی تێدا بکات وەک عومرەیەک وایە.

(26) پارێزگاری کردن لەنوێژی جەماعەت :
  پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی : { صلاة الجماعة أفضل من صلاة الفرد بسبع وعشرين درجة } [رواه البخاري ومسلم].
واتە : نوێژی جەماعەت خێری لەنوێژی تاک زیاترە بەبیست وحەوت دەرەجە .

(27) سوور بوون لەسەر نوێژ کردن لە ڕیزی یەکەم :
  پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی :{ لو يعلم الناس ما في النداء والصف الأول ثم لم يجدوا إلا أن يستهموا لاستهموا } [رواه البخاري ومسلم].
واتە : گەر خەڵک بیانزانیبایە بانگ دان و ڕیزی یەکەم چەندە خێرە وپاشان بەریان نەکەوتایە تەنها بە تیر وپشک نەبێ ئەوا تیر و پشکیان بۆ دەکرد  .

(28) بەردەوام بوون لەسەر نوێژی چێشتەنگا :
  پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی : { يصبح على كل سلامى من أحدكم صدقة، فكل تسبيحة صدقة، وكل تحميدة صدقة، وكل تهليلة صدقة، وكل تكبيرة صدقة، وكل أمر بالمعروف صدقة، ونهى عن المنكر صدقة، و يجزىء من ذلك كله ركعتان يركعهما في الضحى } [رواه مسلم].
واتە : هەموو بەیانیەک لەسەر هەموو ماسولکەیەک خێر وسەدەقەیەک پێویسته ، جا هەموو سبحان الله کردنێک سەدەقەیە ، وەهەموو لا ٳلە ٳلا اللە یەک سەدەقەیە، وەهەموو اللە ٲکبر ێک سەدەقەیە ، وەفەرمان بەچاکە کردن سەدەقەیە وڕێگری کرد لەخراپە سەدەقەیە ، جا ئەوەی جێگای هەموو ئەمانە بگرێتەوە دوو ڕکاته لەکاتی چێشتەنگادا ئەنجام بدرێت .

(29) پارێزگاری کردن لەنوێژە سوننەتە ڕاتیبەکان :
 پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی :{ ما من عبد مسلم يصلي لله تعالى كل يوم اثنتي عشرة ركعة تطوعاً غير الفريضة، إلا بنى الله له بيتاً في الجنة } [رواه مسلم].
واتە : هیچ بەندەیەکی موسوڵمان نی یە لەڕۆژێک دا دوازدە ڕکات نوێژی سوننەت بکات ئیلا خودا ماڵێکی لەبەهەشتدا بۆ دروست دەکات . 

(30) نوێژی سوننەت کردن لەماڵدا :
 پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی : { اجعلوا في بيوتكم من صلاتكم، ولا تتخذوها قبوراً } [رواه البخاري].
واتە : هەندێ لەنوێژە سوننەتەکانتان لەماڵدا بکەن ، و مەیکەن بەگۆڕستان .

(31) زۆر سەژدە بردن :
 پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی : { أقرب ما يكون العبد إلى ربه وهو ساجد، فأكثروا الدعاء } [رواه مسلم].
واتە : نزیکترین کات کەبەندە لەخوداوە نزیکە ئەو کاتەیە کەلەسەژدەدایە ، دەی زۆر بپاڕێنەوە .

(32) دانیشتن لەجێگای نوێژ بۆ زیکر کردن دوای تەواو بوونی نوێژی بەیانی :
 پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی : { من صلّى الفجر في جماعة ثم قعد يذكر الله حتى تطلع الشمس، ثم صلّى ركعتين، كانت له كأجر حجة و عمرة }، قال رسول الله : { تامَّة، تامَّة، تامَّة } [رواه الترمذي وحسنه].
واتە : هەرکەسێک نوێژی بەیانی بە كۆمەڵ ئەنجام بدات پاشان دانیشێت،یادی خوای گەورە بكات تاخۆر هەڵدێت،لەوەو دوا دوو ڕكات نوێژ بكات ئەوا بەئەندازەی پاداشتی حەج و عەمرەیەكی تەواو حەج و عەمرەیەكی تەواو حەج و عەمرەیەكی تەواوی بۆ تۆمار دەكرێت".

(33) نوێژ کردن لەسەر مردو وشوێن کەوتنی بۆ قەبرستان :
پێغەمبەر صلی اللە علیە وسلم فەرموویەتی : { من شهد الجنائز حتى يصلي عليها فله قيراط، ومن شهدها حتى تدفن فله قيراطان }، قيل وما القيراطان؟ قال: { مثل الجبلين العظيمين } [رواه البخاري ومسلم].
واتە : هەرکەسێک ئامادەی جەنازەیەک ببێت هەتاوەکو نوێژی لەسەر دەکرێت ، ئەوە بەقەد قیڕاطێک پاداشتی بۆ هەیە ، وە ئەگەر ئامادەیش بوو هەتاوەکو بە خاک دەسپێرێت ئەوە دوو قیڕاط پاداشتی بۆ هەیە.
ووتیان : دوو قیڕاط چەندێکن؟
فەرمووی : بەقەد دوو کێوی گەورە.

(34) نوێژ کردنی ئافرەت لەماڵەکەی خۆیدا :
پێغەمبەر صلی اللە علیە وسلم فەرموویەتی : { لا تمنعوا نساءكم المساجد، وبيوتهن خير لهن } [رواه أبو داود].
واتە :ڕێگری لەئافرەتەکانتان مەکەن لەچوون بۆ مزگەوت ، بەڵام ماڵەکانیان بۆ ئەوان خێری زۆر ترە .

(35) سوور بوون لەسەر چوون بۆ نوێژی جەژنەکان :
هاوەڵان گێڕاویانتەوە ودەڵێن :
{ كان رسول الله يخرج يوم الفطر والأضحى إلى المصلى } [رواه البخاري].
واتە : پێغەمبەر صلی اللە علیە وسلم لەڕۆژی جەژنی ڕەمەزان وقورباندا دەردەچوو بۆ شوێنی نوێژ کردن   .

(36) ڕاهێنانی منداڵ لەسەر نوێژ :
پێغەمبەر صلی اللە علیە وسلم فەرموویەتی :
{ مروا أبناءكم بالصلاة وهم أبناء سبع سنين، واضربوهم عليها لعشر، وفرقوا بينهم في المضاجع } [رواه أبو داود].
واتە : منداڵەکانتان لەحەوت ساڵی دا فێری نوێژ بکەن وفەرمانیان پێ بکەن بەکردنی ، و لە دە ساڵی دا گەر نەیان کرد لێیان بدەن ، وجێگەیان لێک جودا بکەنەوە .

(37) ڕاهێنانی منداڵ لەسەر ڕۆژوو گرتن :

ڕەبیعی کچی موعەویز دەڵێت : ( فكنا نصومه بعد، ونُصوّم صبياننا، ونجعل لهم اللعبة من العهن ) [رواه البخاري].
واتە : ئێمە بەڕۆژوو دەبووین ، ومنداڵەکانیشمان بەڕۆژوو دەبوون ، وئێمە لەسوف یاریمان بۆ دروست دەکردن .

(38) زیکر و یادی خودا لەدوای نوێژە فەرزەکان :
پێغەمبەر صلی اللە علیە وسلم فەرموویەتی :
{ من سبح دبر كل صلاة ثلاثاً وثلاثين، وحمد الله ثلاثاً وثلاثين، وكبّر الله ثلاثاً وثلاثين، فتلك تسعة وتسعون. ثم قال: لا إله إلا الله وحده لا شريك له، له الملك وله الحمد وهو على كل شيء قدير؛ غفرت له خطاياه وإن كانت مثل زبد البحر } [رواه مسلم].
واته‌:(هه‌ر كه‌سێك له‌ دواى هه‌موو نوێژێك سی و سێ جار: (سُبْحَانَ اللَّه)، وه‌ سی و سێ جار: (الْحَمْدُ لِلَّهِ)، وسی و سێ جاريش: (اللَّهُ أَكْبَرُ) بكات، كه‌‌ ئه‌وه‌ ده‌كاته‌ نه‌وه‌دو نۆ، بۆ ته‌واو كردنى سه‌ده‌كه‌ش بڵێ: (لا إلهَ إلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ، لَهُ المُلْكُ وَلَهُ الحَمْدُ وَهُوَ عَلى كُلّ شَيْءٍ قَدِيرٌ)، ئه‌وا خواى گه‌وره‌ له‌ گوناهه‌كانى ده‌بورێ ئه‌گه‌ر به‌ ئه‌ندازه‌ى كه‌فى ده‌رياش بن).

(39) پاڕانەوە جا هەر پاڕانەوەیەک بێت :
پێغەمبەر صلی اللە علیە وسلم فەرموویەتی :
{ إن الله يقول أنا عند ظن عبدي بي، وأنا معه إذا دعاني } [رواه البخاري ومسلم].
خوای گەورە فەرموویەتی : من بەگوێرەی گومانی بەندەکەمم ، ومن لەگەڵیم کاتێ لێم دەپاڕێتەوە .
 
(40) سوپاس کردنی خودا لەدوای خواردن وخواردنەوە :
پێغەمبەر صلی اللە علیە وسلم فەرموویەتی :
{ إن الله ليرضى عن العبد أن يأكل الأكلة فيحمده عليها، أو يشرب الشربة فيحمده عليها } [رواه مسلم].
واتە : خودا لەیەکێک لەئێوە ڕازی دەبێت کاتێ کەخواردنێکی خوارد سوپاسی خودای لەسەر بکات ، و کاتێ کەخواردنەوەیەکی خواردەوە سوپاسی خودای لەسەر بکات  .

(41) زەکات دان :

خوای پەروەردگار فەرموویەتی :  {وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفَاء وَيُقِيمُوا الصَّلَاةَ وَيُؤْتُوا الزَّكَاةَ وَذَلِكَ دِينُ الْقَيِّمَةِ }  [البينة:5].
واتە: وه‌ ئه‌هلی كتاب فه‌رمانیان پێ نه‌كرابوو ته‌نها به‌وه‌ نه‌بێ به‌تاك و ته‌نها عیباده‌تی خوای گه‌وره‌ بكه‌ن به‌ ئیخڵاص و دڵسۆزی و نیاز پاكییه‌وه‌ وه‌ شه‌ریكی بۆ دانه‌نێن ، وه‌ له‌ شیرك لاده‌ن و بێنه‌ سه‌ر ته‌وحید ، وه‌ نوێژه‌كانیان ئه‌نجام بده‌ن له‌ كاتی خۆیدا به‌ ڕوكن و واجیبات و مه‌رجه‌كان و خشوعه‌وه‌ ، وه‌ زه‌كاتی ماڵه‌كانیان بده‌ن و چاكه‌ له‌گه‌ڵ فه‌قیرو هه‌ژارو نه‌داراندا بكه‌ن ، وه‌ دینی ڕێك و ڕاست و دامه‌زراو و چاك ئه‌مه‌یه‌ كه‌ مرۆڤ به‌تاك و ته‌نها خوا بپه‌رستێ و شه‌ریك بۆ خوا دانه‌نێ وه‌ نوێژه‌كانی ئه‌نجام بدات وه‌ زه‌كاتی ماڵه‌كه‌ی بدات.

(42) دانی زەکاتی سەرفترە :
هاوەڵێکی بەڕێز دەڵێت :
{ فرض رسول الله  زكاة الفطر للصائم من اللغو والرفث، وطعمة للمساكين. من أداها قبل الصلاة فهي زكاة مقبولة، ومن أداها بعد الصلاة فهي صدقة من الصدقات } [رواه أبو داود].
واتە :  پێغەمبەر ﷺ زەكاتی سەرفترەی فەرز و كرد ، وەڪ پاك كردنەوەیەك بۆ ڕۆژووان لە : وتەی پڕ وپووچ ، و وتەی نەشیاو و خراپ ، وە خواردنێكیشە بۆ  هەژارەكان ، هەر كەسێك پێش نوێژی جەژنی ڕەمەزان بیدات ئەوە زەكاتەكەی لێ وەرگیراوە ، هەر كەسێکیش دوای نوێژ بیدات ئەوە وەك سەدەقەیەكە بۆی لە سەدەقەكان .

(43) بەخشین لەپێناوی خودادا :

خوای پەروەردگار فەرموویەتی : { وَمَا تُقَدِّمُواْ لأَنفُسِكُم مِّنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِندَ اللّهِ إِنَّ اللّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ }  [البقرة:110].
واته : وه‌ له‌ دونیادا هه‌ر كرده‌وه‌یه‌كی چاك پێشبخه‌ن و بینێرن بۆ قیامه‌تی خۆتان ئه‌وه‌ له‌ ڕۆژی قیامه‌ت لای خوای گه‌وره‌ ئه‌جرو پاداشته‌كه‌ی ده‌بیننه‌وه‌ ، به‌ دڵنیایی خوای گه‌وره‌ زۆر بینایه‌ به‌هه‌موو كرده‌وه‌یه‌ك كه‌ ئێوه‌ ئه‌یكه‌ن و هه‌مووی ئه‌بینێ. 

(44) خێر وسەدەقە کردن : 
پێغەمبەر صلی اللە علیە وسلم فەرموویەتی :
{ الصدقة تطفىء الخطيئة كما يطفىء الماء النار } [رواه الترمذي].
واتە : خێر و سەدەقە کردن تاوان دەسڕێتەوە هەروەک چۆن ئاو ئاگر دەکوژێنێتەوە .

45) خێر و سەدەقە کردنی کەسێکی دەس کورت :
گوتیان ئەی پێغەمبەری خودا چ جۆرە خێر وسەدەقەیەک باشترینیانە ؟ 
فەرمووی: { جهد المُقِل، وابدأ بمن تعول } [رواه أبو داود وابن خزيمة والحاكم].
واتە :  خێر وسەدەقە کردنی کەسێکی دەس کورت ، و بەکەسە نزیکەکان دەست پێ بکەن .
(46)  خێر وسەدەقە کردن بەنهێنی :
پێغەمبەر صلی اللە علیە وسلم فەرموویەتی :
{ صنائع المعروف تقي مصارع السوء، وصدقة السر تطفىء غضب الرب، وصلة الرحم تزيد في العمر } [رواه الطبراني].
واتە : کاری چاکە ناخۆشی لەمرۆڤ دوور دەخاتەوە ،و خێر وسەدەقە کردن بەنهێنی توڕەیی خودا دادەمرکێنێتەوە ، وسیلەی ڕەحم تەمەن زیاد دەکات .

(47) فەزڵی دانی زەکات :
پێغەمبەر صلی اللە علیە وسلم فەرموویەتی :
{ إن الخازن المسلم الأمين الذي ينفذُ ما أمر الله به فيعطيه كاملاً موفراً، طيبة به نفسه، فيدفعه إلى الذي أُمر به، أحد المتصدقين } [رواه البخاري ومسلم].
واتە : پارێزەری موسوڵمانی ئەمین ئەوەی کەفەرمانی خودا جێ بەجێ دەکات بەو شێوەیەیی کەخودا فەرمانی پێ کردووە وبەتەواوی ودڵێکی ئاسوودەوە دەیدا بەو کەسەی کەفەرمانی پێ کراوە ئا ئەم کەسە یەکێکە لەوانەی کەخێر دەکەن ، واتە : بەخێر وسەدەقە بۆی حسێبە .

(48) دروستکردنی مزگەوت :
پێغەمبەر صلی اللە علیە وسلم فەرموویەتی :
{ من بنى مسجداً يبتغي به وجه الله بنى له مثله في الجنة } [رواه البخاري].
واتە : هەرکەسێک لەپێناوی خودادا مزگەوتێک دروست بکات خودا لەبەهەشتدا ماڵێکی هاوشێوەی بۆ دروست دەکات .
 
(49) بڵاو کردنەوەی سەلام وخواردن دان بەهەژاران :
پێغەمبەر صلی اللە علیە وسلم فەرموویەتی :
{ أيها الناس، أفشوا السلام، وأطعموا الطعام وصلوا الأرحام، وصلوا بالليل والناس نيام، تدخلوا الجنة بسلام } [رواه الترمذي].
واتە : ئەی خەڵکینە سەلام بڵاو بکەنەوە ، وخواردن بدەن ،وسیلەی ڕەحم بەجێ بێنن ، وشەو نوێژ بکەن لەکاتێکدا کەخەڵک نوستوون ، بەسەلامەتی دەچنە بەهەشتەوە .

(50) لابردنی ناڕەحەتی لەسەر ڕێگا  :
پێغەمبەر صلی اللە علیە وسلم فەرموویەتی :
{ لقد رأيت رجلاً يتقلب في الجنة في شجرة قطعها من ظهر الطريق، كانت تؤذي الناس } [رواه مسلم].
واتە : پیاوێکم بینی بەناو بەهەشتدا هاتوو وچۆی دەکرد بەهۆی دارێکەوە کە لەسەر ڕێگا بوو و ئەزیەتی خەڵکی دەدا و ئەو لایبردبوو .

(51) چاک بوون لەگەڵ دایک وباوک وگوێڕایەڵی کردنیان :
پێغەمبەر صلی اللە علیە وسلم فەرموویەتی :
{ رغم أنفه، ثم رغم أنفه، ثم رغم أنفه }، قيل: من يا رسول الله؟ قال: { من أدرك والديه عند الكبر أحدهما أو كليهما، ثم لم يدخل الجنة } [رواه مسلم].
واتە : لوتی ئەو کەسە بەخۆڵدا بچێت ، لوتی ئەو کەسە بەخۆڵدا بچێت ، لوتی ئەو کەسە بەخۆڵدا بچێت : وترا کێ ئەى پێغەمبەرى خوا ؟ فەرمووتى : ئەو کەسەى کە دایک وباوکی یاخود یەکێکیان لەژیاندا بینیوە و بەهۆی چاکە کردن لەگەڵیان نەچۆتە بەهەشتەوە .

(52)گوێڕایەڵی کردنی مێرد :
پێغەمبەر صلی اللە علیە وسلم فەرموویەتی :
{ إذا صلت المرأة خمسها، وصامت شهرها، وحصنت فرجها، و أطاعت بعلها - أي زوجها - دخلت من أي أبواب الجنة شاءت } [رواه أبن حبان].
واتە :ئەگەر ئافرەت پێنج نوێژەکەی بکا ، وە مانگی  ڕەمەزان بە ڕۆژو بێ ، وە داوێنی خۆی بپارێزێ ، و گوێڕایەڵی مێردەکەی بکا ، لە ڕۆژی قیامەتێدا پێی دەگوترێ : بە کامە دەروازەی حەزت لێیەو ئارەزوو دەکەی ـ بەوێدا ـ بچۆ نێو بەهەشتەوە .

(53) خواردنی ماڵی حەڵاڵ و خواردن لەبەر وبوومی دەستی خۆت :
پرسیار کرا لە پێغەمبەر صلی اللە علیە وسلم  : ( چ کاسبیەک پاکترینە ؟ ) فەرمووی : { عمل الرجل بيده، وكل كسب مبرور } [رواه الحاكم].
واتە : کاری پیاو بەدەستی خۆی ، وهەموو کەسابەتێکی حەڵاڵ .

(54) نەفەقە کێشانی ماڵ و منداڵ :
پێغەمبەر صلی اللە علیە وسلم فەرموویەتی :
{ إذا أنفق المسلم نفقة على أهله وهو يحتسبها كانت له صدقة } [رواه البخاري].
واتە : کاتێ بەندەی موسوڵمان شتێک سەرف دەکات بۆ ماڵ ومنداڵی وچاوەڕێی پاداشت دەکات ئەوا بەخێر بۆ ئەژمار دەکرێت .

(55) نەفەقە کێشانی بێوەژن وکەسی هەژار  :
پێغەمبەر صلی اللە علیە وسلم فەرموویەتی :
{ الساعي على الأرملة والمسكين كالمجاهد في سبيل الله } وأحسبه قال: { وكالقائم لا يفتر، وكالصائم لا يفطر } [رواه البخاري].
واتە : ئەو کەسەی یارمەتی بێوەژن وهەژار دەدا وەک ئەو کەسە وایە کە لە پێناوی خودادا دەجەنگێت . و وابزنم فەرمووی : وە وەک ئەو کەسە وایە بەرەدام شەو نوێژ دەکات ، وە وەک ئەو کەسە وایە کە هەردەم بەڕۆژووە .

(56) سەرپەرشتی کردنی هەتیو و نەفەقە کێشانی :
پێغەمبەر صلی اللە علیە وسلم فەرموویەتی :
{ أنا وكافل اليتيم في الجنة هكذا، وقال بإصبعيه: السبابة والوسطى } [رواه البخاري].
واتە : من و ئەو کەسەی کەسەرپەرشتی هەتیو دەکات لەبەهەشتدا بەیەکەوەین ، و بەهەردوو پەنجەی شایەتومان و ناوەڕاست ئاماژەی کرد .

(57) دەست هێنان بەسەر هەتیو وبەزەیی هاتنەوە پێی دا :
پیاوێک شکایەتی حاڵی خۆی هێنا بۆ لای پێغەمبەر صلی اللە علیە وسلم بەوەی دڵی ڕەقە ، پێغەمبەریش صلی اللە علیە وسلم پێی فەرموو : { امسح رأس اليتيم و أطعم المسكين } [رواه أحمد].
واتە : دەست بێنە بەسەر هەتیودا وخورادن بدە بەهەژاران .

(58) جێ بەجێ کردنی پێویستی برا وبرادەران  :
پێغەمبەر صلی اللە علیە وسلم فەرموویەتی :
{ لأن يمشي أحدكم مع أخيه في قضاء حاجة - وأشار بإصبعه - أفضل من أن يعتكف في مسجدي هذا شهرين } [رواه الحاكم].
واتە : گەر یەکێک لەئێوە لەگەڵ برایەکی دا بچێت بۆ جێ بەجێ کردنی پێویستیەکی ، وئاماژەی بەپەنجەی کرد ، باشترە بۆی لەوەی دوو مانگ لەم مزگەوتەی مندا بمێنێتەوە وعیبادەت بکات .

(59) سەردانی کردنی برادەران لەپێناوی خوادا  :
پێغەمبەر صلی اللە علیە وسلم فەرموویەتی :
{ النبي في الجنة، والصديق في الجنة، والرجل يزور أخاه في ناحية المصر لا يزوره إلا لله في الجنة } [رواه الطبراني].
واتە : پێغەمبەران لەبەهەشتدان ، وڕاستگۆیان لەبەهەشتدان ، و پیاوێکیش کەسەردانی برادەرێکی دەکات لە شوێنێکی چەپ ودوورە دەست وتەنها لەپێناوی خودادا سەردانی دەکات لە بەهەشت دایە .

60) سەردانی کردنی نەخۆش :
پێغەمبەر صلی اللە علیە وسلم فەرموویەتی :((مَنْ عَادَ مَرِيضَاً أَوْ زَارَ أَخَاً لَهُ فِي اللَّهِ ، نَادَاهُ مُنَادٍ : أَنْ طِبْتَ وَطَابَ مَمْشَاكَ وَتَبَـوَّأْتَ مِنَ الْجَنَّةِ مَنْـزِلاً)) صحيح سنن الترمذي رقم : (2008) وصحيح الترغيب والترهيب رقم : (2578). 

واتە : هەركەسێك سەردانی نەخۆشێك یان سەردانی برادەریەكی بكات لەبەر خاتری خوا ، ئەوا بانگ كارێك بانگی دەكات و دەڵێت : خوا پاكت بكاتەوە و ڕێگای خێر و چاكەتیش بۆ پاك بكاتەوە و جێگایەكتیش بۆ ئامادە بكات لە بەهەشتدا .

(61) سیلەی ڕەحم هەرچەند ئەوان بچڕاندبێتیان :
پێغەمبەر صلی اللە علیە وسلم فەرموویەتی :
{ الرحم معلقة بالعرش، تقول: من وصلني وصله الله ومن قطعني قطعه الله } [رواه البخاري ومسلم].
واتە : ڕەحم بەستراوەتەوە بەعەڕشەوە ، ،و دەڵێت: هەر کەس من بگەیەنێت خوداش دەیگەیەنێت ، وەهەرکەس بمبچڕێنێت خوداش دەیبچڕێنێت .

(62)  ئاسان کاری بۆ کەسی هەژار :
پێغەمبەر صلی اللە علیە وسلم فەرموویەتی :
{ من يسر على معسر يسر الله عليه في الدنيا والآخرة } [رواه مسلم].
واتە : هەرکەسێک کارێک لەسەر کەسێکی هەژار یاخود کەوتبێتە تەنگەبەریەوە سوک بکات ئەوا خودا لە دونیا و دواڕۆژدا کاری بۆ ئاسان دەکات .

(63) بەزەیی هاتنەوە بەکەسانی لاوازدا ونەرم بوون لەگەڵیان :
پێغەمبەر صلی اللە علیە وسلم فەرموویەتی :
{ الراحمون يرحمهم الرحمن، ارحموا من في الأرض يرحمكم من في السماء } [رواه أبو داود والترمذي].
واتە : کەسانی بەڕەحم خودا ڕەحمیان پێ دەکات ، دەی بەڕەحم بن لەسەر ئەرز ئەوەی کە لەئاسمانە ڕەحمتان پێ دەکات .

(64) سوڵح کردن لەنێوان خەڵکیدا :
پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی :
{ ألا أخبركم بأفضل من درجة الصيام والصلاة والصدقة }، قالوا بلى يا رسول الله، قال: { إصلاح ذات البين } [رواه أبو داود والترمذي].
واتە : ئایا هەواڵتان پێ بدەم بەشتێک کە لە ڕۆژوو ونوێژ و خێرکردن باشترە ؟ 
گوتیان : بەڵێ پێغەمبەری خوا ﷺ ، فەرموویەتی :  سوڵح کردن لەنێوان خەڵکیدا .

(65) ڕەوشت جوانی :

پرسیار کرا لە پێغەمبەری خوا ﷺ لەبارەی ئەو شتەی کەزیاتر مرۆڤ بەرەو بەهەشت دەبات ؟ ئەویش فەرمووی : { تقوى الله وحسن الخلق } [رواه الترمذي].
واتە : تەقوای خودا وڕەوشت جوانی .

(66) شەرم وحەیا :
پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی :
{ الحياء من الإيمان، والإيمان في الجنة، والبذاء من الجفاء، والجفاء في النار } [رواه أحمد وابن حبان والترمذي، وقال: حسن صحيح].
واتە :  شەرم وحەیا لەئیمانەوەیە ، وئیمانیش لەبەهەشتدایە، وە ڕەوشت ناشرین ودەم شڕیش خراپەکاریە ، وخراپەکاریش لەئاگردایە .

(67) ڕاستگۆیی :
پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی :
{ عليكم بالصدق فإن الصدق يهدي إلى البر، وإن البر يهدي إلى الجنة } [رواه البخاري ومسلم].
واتە : ڕاستگۆ بن ، چونکە ڕاستگۆی مرۆڤ بەرەو چاکە دەبات ، و چاکەش مرۆڤ بەرەو بەهەشت دەبات .

(68) لێبوردەیی و لەسەر خۆیی و خواردنەوەی ڕق :

خوای پەروەردگار فەرموویەتی : ( وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ وَاللّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ)  [آل عمران:134]. 
واتە : ئه‌و كه‌سانه‌ی كه‌ ڕقی خۆیان ئه‌خۆنه‌وه‌و له‌به‌ر خوا ده‌رینابڕن خواى گه‌وره‌ له‌ پێش چاوى خه‌ڵكى بانگى ده‌كات له‌ رۆژى قیامه‌ت تا به‌ ئاره‌زوى خۆى حۆرى هه‌ڵبژێرێت ، وه‌ ئه‌و كه‌سانه‌ی كه‌ له‌ خه‌ڵك ئه‌بوورێن وه‌ سزای خه‌ڵكی ناده‌ن ، وه‌ به‌ دڵنیایى خوای گه‌وره‌ ئه‌و كه‌سانه‌ی خۆش ئه‌وێ كه‌ چاكه‌كارو لێبوورده‌ن .

پێغەمبەری خوا ﷺ بە ئەشجی فەرموو : { إن فيك خصلة يحبها الله تعالى الحلم والأناة } [رواه مسلم].
واتە : تۆ دوو ڕەوشتت تێدایە خودا خۆشی دەوێت ئەویش لەسەر خۆی وپەلە نەکردنە .

(69) تەوقە کردن لەگەڵ موسوڵماندا :
پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی :
{ ما من مسلمين يلتقيان فيتصافحان إلا غفر الله لهما قبل أن يفترقا } [رواه أبو داود والترمذي وقال:حسن].
واتە : هیچ دوو موسوڵمانێک نییە کەبەیەک بگەن وتەوقە بکەن ، ئیلا پێش ئەوەی لێک جودا ببنەوە خودا لێیان خۆش دەبێت .

(70)ڕوو خۆشی :
پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی :
{ لا تحقرن من المعروف شيئاً ولو أن تلقى أخاك بوجه طليق } [رواه مسلم].
واتە : هیچ چاکەیەک بەکەم مەزانە تەنانەت گەر گەیشتن بێت بەبراکەت بەڕوویەکی گەشەوە .

(71) لێبوردەیی لەکڕین وفرۆشتندا :
پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی :
{ رحم الله رجلاً سمحاً إذا باع وإذا اشترى وإذا اقتضى } [رواه البخاري].
واتە : ڕەحمەتی خوا لەو کەسەی که بەخشیندە وئاسانکارە لە کاتى فرۆشتن و لە کاتى کڕین و لە کاتى وەرگرتنەوەى قەرز ومافى خۆى .

(72) فەرمان کردن بەچاکە وڕێگری کردن لەخراپە :
پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی :
{ من رأى منكم منكراً فليغيره بيده فإن لم يستطع فبلسانه فإن لم يستطع فبقلبه، وذلك أضعف الإيمان } [رواه مسلم].
واتە : هەرکەسێک لەئێوە خراپەیەکی بینی با بەدەستی بیگۆڕێت خۆ ئەگەر نەیتوانی با بەزمانی ئینکاری لێ بکات وبیگۆڕێت ، خۆ ئەگەر نەیتوانی با بەدڵ پێی ناخۆش بێت ئائەمە کەمترین پلەی ئیمانە .

(73) دانیشتن لەگەڵ کەسانی ساڵح وچاک دا  :
پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی :
{ لا يقعد قوماً يذكرون الله عز وجل إلا حفتهم الملائكة وغشيتهم الرحمة ونزلت عليهم السكينة وذكرهم الله فيمن عنده } [رواه مسلم].
واتە : هیچ کۆمەڵە کەسێک دانانیشن ویادی خودا ناکەن ئیلا مەلائیکە دەورەیان لێ دەدەن ، وڕەحمەت دایان دەپۆشێت وئارامی باڵ بەسەریاندا دەکێشت وخودا لای خۆی باسیان دەکات .
(74) پاراستنی زمان وداوێن :
پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی :
{ من يضمن لي ما بين لحييه وما بين رجليه أضمن له الجنة } [رواه البخاري ومسلم].
واتە : هەرکەسێک زەمانەتی پاراستنی نێوان هەردوو ڕیشی وهەردوو ڕانیم بۆ بکات ئەوا منیش گرتنی بەهەشتی بۆ دەکەم .

(75) سەلاوات دان لەسەر پێغەمبەر ﷺ :
پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی :
{ من صلّى علي صلاة صلى الله عليه بها عشراً } [رواه مسلم].
واتە : هەر کەسێک یەک سەڵاواتم لەسەر بدات ئەوا خودا دەجار سڵاواتی لەسەر دەدات .

(76) چاکە کردن وڕێگای خێر پیشان دان  :
پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی :
{ كل معروف صدقة والدال على الخير كفاعله } [رواه البخاري ومسلم]. و { من دل على خير فله مثل أجر فاعله } [رواه مسلم].
واتە : هەموو چاکەیەک سەدەقەیە ، وڕێگای خێر پیشان دان بەخەڵکی وەک ئەنجام دانی خێرەکە وایە .
وە هەرکەسێک ڕێگای خێر وچاکەیەک بەکەسێک پیشان بدات ئەوا خێر ئەو کەسەی دەس دەکەوێت کەئەنجامی دەدات .

(77) دەعوە وبانگەواز کردن بۆ لای خوا :
پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی :
{ من دعا إلى هدي كان من الأجر مثل أجور من تبعه، لا ينقص ذلك من أجورهم شيئاً } [رواه مسلم].
واتە : هەرکەسێک دەعوە وبانگەواز بکات بۆلای خوا ئەوا هەمان خێری ئەو کەسەی دەس دەکەوێت کەچاوی لێ دەکات بەبێ ئەوەی خێری ئەویش کەم بێتەوە .

(78) سەتر کردنی خەڵک و داپۆشینی عەیبەکانیان :
پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی :
{ لا يستر عبدٌ عبداً في الدنيا إلا ستره الله يوم القيامة } [رواه مسلم].
واتە : هیچ بەندەیەکی موسوڵمان کەسێکی موسوڵمان سەتر ناکات ئیلا خودا لەڕۆژی دوایدا سەتری دەکات وعەیبەکانی ئاشکرا ناکات .

(79) ئارام گرتن :
پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی :
{ ما يصيب المسلم من نصب ولا وصب ولا هم ولا حزن ولا أذى ولا غم حتى الشوكة يشاكها إلا كفر الله بها من خطاياه } [رواه البخاري].
واتە:هەر چییەک تووشی موسڵمان دەبێت لە دڵگرانی و لە ناخۆشی و لە بێ تاقەتی و لە ئازار بگرە هەتا دڕکێکش دەچێت بە پێی دا ئیلا خوای گەورە بەو هۆیەوە تاوانەکانی پێ دەسرێتەوه .

(80) کەفارەتی مەجلیس :
پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی :
{ من جلس جلسة فكثر لغطه فقال قبل من مجلسه ذلك: سبحانك اللهم وبحمدك أشهد أن لا إله إلا أنت أستغفرك وأتوب إليك إلا غفر له ما كان في مجلسه ذلك } [رواه أبو داود والترمذي].
واتە : هەر کەسێک دانیشت لە کۆڕێک و مەجلیسێک زۆر قسەی بێ مانای کرد (یان زۆری قسەی بێ مانای تێدا کرا) پێش ئەوەی لەو کۆڕە هەڵستی بڵێ: (سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَبِحَمْدِكَ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ الاَّ أَنْتَ أَسْتَغْفِرُكَ وَأَتُوبُ إِلَيْكَ)، حەتمەن دەبوردرێ لە هەرچى لەو کۆڕە بووەو گوتراوە.

(81) ئەنجامدانی دوو ڕکات کاتێ تاوانێکی ئەنجانم دا :
پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی :
{ ما من عبد يذنب ذنباً فيحسن الطهور ثم يقوم فيصلي ركعتين ثم يستغفر الله إلا غُفر له } [رواه أبو داود].
واتە : هیچ بەندەیەک نییە کەتاوانێک ئەنجام بدات ودواتر بەجوانی دەس نوێژ بگرێت ودواتر دوو ڕکات نوێژ بکات ، پاشان داوای لێ خۆش بوون بکات ئیلا خودا لێی خۆش دەبێت .

(82)بەخێو کردنی کچ وچاک بوون لەگەڵیان :
پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی : 
{ من كن له ثلاث بنات يؤوهن ويرحمهن ويكفلهن وجبت له الجنة البتة } [رواه أحمد].
واتە : هەرکەسێک سێ کچی بێت وبەخێویان بکات وڕەحمیان پێ بکات و کەفالەتیان بکات ئەوا بەهەشتی بۆ مسۆگەر دەبێت .

(83) چاک بوون لەگەڵ ئاژەڵدا :
پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی :
{ أن رجلاً رأى كلباً يأكل الثرى من العطش، فأخذ الرجل خفَّه فجعل يغرف له به حتى أرواه فشكر الله له فأدخله الجنة } [رواه البخاري].
واتە : پیاوێک سەگێکی بینی زمانی دەدا لەخۆڵی تەڕ لەتینوێتیدا ، پیاوەکەش قۆندەرەکانی لەپێ داکەند وئاوی بۆ هەڵدەکێشا تاوەکو تێر ئاوی کرد ، خودا سوپاسی ئەم کەسەی کرد وخستیە بەهەشتەوە .

(84) داوا نەکردنی هیچ شتێک لەخەڵک :
پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی :
{ من تكفل لي ألا يسأل الناس شيئاً أتكفل له بالجنة } [رواه أصحاب السنن].
واتە : هەرکەسێک کەفالەت وگرتنی ئەوەم بۆ بکات کەداوای هیچ شتێک لەخەڵک نەکات ئەوا من گرتنی بەهەشتی بۆ دەکەم .

(85) لا ٳلە ٳلا الله وسبحان اللە کردن :
پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی :
{ من قال لا إله إلا الله وحده لا شريك له الملك وله الحمد، وهو على كل شيء قدير، في يوم مائة مرة، كانت له عدل عشر رقاب، وكتبت له مائة حسنة، ومحيت عنه مائة سيئة، وكانت له حرزاً من الشيطان يومه ذلك حتى يمسي، ولم يأت أحد بأفضل مما جاء به إلا رجل عمل أكثر منه }. 
ومن قال: { سبحان الله وبحمد في يوم مائة مرة حطت خطاياه وإن كانت مثل زبد البحر } [رواه البخاري ومسلم].
واته‌ : هه‌ر كه‌سێ له‌ڕۆژێكدا سه‌دجار بڵێ: هيچ په‌رستراوێك نى يه‌ به‌هه‌ق جگه‌ له‌(الله) تاكى بێ هاوه‌ڵه‌و موڵك و ستايش بۆ ئه‌وه‌و به‌سه‌ر هه‌موو شتێك دا به‌ توانايه‌، ئه‌وا به‌ ئه‌ندازه‌ى ڕزگاركردنى ده‌ كۆيله‌ چاكه‌ى ده‌ست ده‌كه‌وێت و(سه‌د) چاكه‌ى بۆ ده‌نوسرێت و(سه‌د) گوناهى لـێده‌سڕێته‌وه‌و ئه‌و ڕۆژه‌ له‌ شه‌يطان پارێزراو ده‌بێ هه‌تا ئێواره‌ى لـێ ده‌بێته‌وه‌و كه‌س به‌ پاداشتى له‌م چاكتره‌وه‌ نايه‌ت مه‌گه‌ر كه‌سێك له‌م زياتر بكات.
وە كه‌رسێک له‌ڕۆژێكدا سه‌دجار بڵێت: سبحان الله وبحمدە تاوانەکانی دەسڕێنەوە تەنانەت گەر بەقەد کەفی دەریاش بێت .
(86) خێر وسەدەقەی نەبڕاوە :
پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی :
{ إذا مات الإنسان انقطع عنه عمله إلا من ثلاثة: إلا من صدقة جارية، أو علم ينتفع به، أو ولد صالح يدعو له } [رواه مسلم].
واتە: ئەگەر ئادەمیزاد مرد خێری كردەوەكانی لێ دەبڕێت مەگەر لە سێ ڕێگەوە نەبێت: خێرێكی نەبڕاوە ، منداڵێكی صالح و چاك نزای بۆ بكات ، یان زانستێك سوودی لێ ببینرێت .

(87) هەڵنانی ئافرەت لەسەر سەدەقە کردن :
پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی :
{ تصدقن يا معشر النساء ولو من حليكن } [رواه البخاري ومسلم].
واتە : ئەی گرۆی ئافرەتان خێر وسەدەقە بکەن گەر لەئاڵتونەکانتانیش بێت .

(88) خێر کردنی ئافرەت لەماڵی مێردەکەی  :
پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی :
{ إذا أنفقت المرأة من طعام بيتها غير مفسدة، كان لها أجرها بما أنفقت، ولزوجها أجره بما كسب، وللخازن مثل ذلك، لا ينقص بعضهم أجر بعض شيئاً } [رواه البخاري ومسلم].
واته : گەر ئافرەت لەماڵەکەی بەخشی بێ ئەوەی زیانی پێ بگەیەنێت ، ئەوا پاداشتی ئەوەی هەیە کەبەخشیویەتی ، ومێردەکەشی خێری بەدەست هێنانی ئەو ماڵەی هەیە ، وئەو کەسەش کەهەڵی گرتووە خێری بەهەمان شێوە ، هیچ کەسێکیان پاداشتی ئەوی تریان کەم ناکاتەوە . 

(89) ئەو کەسەی ماڵ دەبەخشێت لەوە باشترە کە وەری دەگرێت :
پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی :
{ اليد العليا خير من اليد السفلى، فاليد العليا هي المنفقة، واليد السفلى هي السائلة } [رواه البخاري ومسلم].
واتە : دەستی بەرز لەدەستى نزم باشترە ، جا دەستی بەرز ئەوەیە کەدەبەخشێت ، ودەستی نزمیش ئەوەیە کەوەری دەگرێت  .

(90) ڕاستگۆی لەکڕین وفرۆشتندا :
پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی :
{ البيِّعان بالخيار ما لم يتفرقا، فإن صدقا وبيَّنا بورك لهما في بيعهما، وإن كذبا وكتما محقت بركة بيعهما } [رواه البخاري].
واته : كڕيارو فرۆشيار بۆيان هەيه پەشيمان ببنەوه ئەگەر له يەكترى جيانەببونەوه ، جا گەر ڕاستگۆ بوون له كڕين و فرۆشتنەكەدا وه عەیب وعارەکە ڕوون بكەنەوه بۆ بەرامبەره كەیان ، ئەوا پەروەردگار بەرەكەت دەخاته ناو ڕزق و ڕۆزييانەوه ، وەبەپێچەوانەوە گەر عەیبەکانیان شاردەوە ئەوا بەرەکەت لەکڕین وفرۆشتنەکەیاندا نامێنێت .

(91) لابردنی ناخۆشی لەسەر موسوڵمانان :
پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی :
{ من نفَّس عن مسلم كربة من كرب الدنيا نفَّس الله عنه كربة من كرب يوم القيامة } [رواه مسلم].
واتە : هەر کەسێک لەدونیادا ناخۆشیەک لەسەر باوەڕدارێک لاببات ئەوا خودا ناڕەحەتیەک لەناڕەحەتیەکانی ڕۆژی دوایی لەسەر لادەبات .

(92) ئەزیەت نەدانی موسوڵمانان :

پرسیار کرا پێغەمبەری خوا ﷺ : چ جۆرە موسوڵمانێک باشترینیانە ؟ 
فەرمووی : { من سلم المسلمون من لسانه ويده } [رواه البخاري ومسلم].
واتە : ئەوەی کەموسوڵمانان لەدەست وزمانی ئەمینن .

(93) هاریکاری کردنی موسوڵمانان :
پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی :
{ كل سُلامى عليه صدقة كل يوم، يعين الرجل في دابته يحامله عليها، أو يرفع عليها متاعه صدقة }[رواه البخاري].
واتە : هەموو ماسولکەیەک لەهەر ڕۆژێکدا خێرێکی لەسەرە ، یارمەتی دانی پیاوێک لەبار کردنی بارەکەیدا بۆ سەر وڵاغەکەی ، یاخود خواردنەکەی دەخاتە سەری خێر وسەدەقەیە .

(94) سەردانی کردنی هاوڕێی دایک وباوک وچاک بوون لەگەڵیان :
پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی :
{ إن أبر البر صلة الولد أهل ود أبيه } [رواه مسلم].
واتە : باشترین چاکەی منداڵ سەردانی کردنی خۆشەویستانی باوکیەتی .

(95) قسە جوانی :
پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی :
{ اتقوا النار ولو بشق تمرة، فإن لم تجدوا فبكلمة طيبة } [رواه البخاري ومسلم].
واتە : خۆتان لەئاگر بپارێزن تەنانەت گەر بەلەتە خورمایەکیش بێت ، خۆ ئەگەر هیچتان دەس نەکەوت ئەوا بەقسیەکی جوان .

(96) نەرم ونیان بوون لەگەڵ ژێر دەستەکاندا  :
پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی :
{ اللهم من ولي من أمر أمتي شيئاً فشقَّ عليهم فاشقق عليهم، ومن ولي من أمر أمتي شيئاً فرفق بهم فارفق به } [رواه مسلم].
واته : ئه‌ی خوایه‌، هه‌ر كه‌سێ كارێكی درایه‌ ده‌ست له‌ كاری ئه‌م ئوممه‌ته‌م وتوند و تیژ بوو له‌گه‌ڵیان تۆیش تۆڵه‌ی لێبسێنه‌، وه هه‌ركه‌سێ كه‌ كارێكی درایه‌ ده‌ست له‌كاری ئه‌م ئوممه‌ته‌م نه‌رم بوو له‌گه‌ڵیان تۆیش پاداشتی بده‌ره‌وه‌ به‌چاكه‌ ونەرم بە لەگەڵی .

(97) بەردەوام بوون لەسەر کاری چاکە هەرچەند کەمیش بێت :
پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی :
{ أحب الأعمال إلى الله أدومها وإن قل } [رواه مسلم].
واتە : خۆشەویسترین کردەوە بەلای خوداوە ئەو کردەوەیەیە کەبەردەوامە هەر چەند کەمیش بێت .

(98) چاک بوون لەگەڵ دراوسێدا :
پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی :
{ من كان يؤمن بالله واليوم الآخر فليكرم جاره } [رواه مسلم]
واتە : هەر کەسێک باوەڕی بەخوا وبەڕۆژی دوای هەیە با ڕێز لەدراوسێیەکەی بگرێت .
(99) پاڕانەوە بۆ دایک وباوک :
پێغەمبەر صلی اللە علیه وسلم فەرموویەتی :
{ إن الله عز وجل ليرفع الدرجة للعبد الصالح في الجنة، فيقول: يا رب، أنى لي هذا؟ فيقول:باستغفار ولدك لك } [رواه أحمد].
واتە : خوای گەورە لەبەهەشتدا دەرەجەی بەندەی ساڵح بەرز دەکاتەوە ، بەندەکە دەڵێت : ئەی خودایە ، ئەمەم لەکوێوە دەست دەکەوت ؟
پێی دەوترێت : بەداوای لێ خۆش بوونی منداڵەکەت .

(100) پاڕانەوە بۆ برایەکت لەپاش ملەو بەنهێنی :
پێغەمبەر صلی اللە علیه وسلم فەرموویەتی :
{ ما من عبد مسلم يدعو لأخيه بظهر الغيب إلا قال الملك: ولك بالمثل } [رواه مسلم].
واتە : هیچ بەندەیەکی موسوڵمان نی یە لە پاش ملە کە دوعا براکەی بکات ئیلا مەلائیکەیەک دەڵێت : بۆ تۆش بەهەمان شێوە .

(101) دوعا وداوای لێ خۆش بوون کردن بۆ موسوڵمانان :

خوای پەروەردگار فەرموویەتی :  (وَالَّذِينَ جَاؤُوا مِن بَعْدِهِمْ يَقُولُونَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَلِإِخْوَانِنَا الَّذِينَ سَبَقُونَا بِالْإِيمَانِ وَلَا تَجْعَلْ فِي قُلُوبِنَا غِلًّا لِّلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنَا إِنَّكَ رَؤُوفٌ رَّحِيمٌ)  [الحشر:10].
واتە : وه‌ ئه‌وانه‌یشی كه‌ له‌ دوای موهاجیرو ئه‌نصاره‌وه‌ هاتوونه‌و شوێن ئه‌وان ده‌كه‌ون تا ڕۆژی قیامه‌ت ئه‌ڵێن:  خوایه‌ له‌ ئێمه‌و له‌و برایانه‌شمان خۆشبه‌ كه‌ به‌ ئیمانه‌وه‌ پێش ئێمه‌ كه‌وتوون، واته‌: صه‌حابه‌و هه‌موو باوه‌ڕدارانی تر، واته‌: ده‌بێت دوعا بۆ صه‌حابه‌ بكرێت نه‌ك جوێنیان پێ بدرێت ، خوایه‌ هیچ ڕق و كینه‌و حه‌سوودیه‌ك مه‌خه‌ره‌ دڵمانه‌وه‌ به‌رامبه‌ر ئه‌و صه‌حابه‌ باوه‌ڕدارانه‌، وه‌ به‌رامبه‌ر سه‌رجه‌م موسڵمانان، بۆیه‌ هه‌ر كه‌سێك ڕق و كینه‌ی له‌ صه‌حابه‌ هه‌بێ ئه‌وه‌ ئه‌م ئایه‌ته‌ نایگرێته‌وه‌و شه‌یتان به‌سه‌ریدا زاڵ بووه‌، وه‌ له‌ (فه‌یئیشدا) هیچ به‌شێكی نابێ ، خوایه‌ تۆ زۆر به‌ ڕه‌ئفه‌ت و به‌ سۆزو به‌زه‌یی و میهره‌بانی.

(102) پاککردنەوەی مزگەوت :

خوای پەروەردگار فەرموویەتی:  ( وطَهِر بَيْتَي لِلطَّائِفِينَ والَقائَمينَ وَالرُكَّعِ السُجُود)  [الحج:26].
واتە :  وه‌ ئه‌م ماڵه‌ی منیش پاك بكه‌ره‌وه‌ له‌ بت و له‌ بت په‌رستی بۆ ئه‌و كه‌سانه‌ی كه‌ ته‌واف ئه‌كه‌ن به‌ ده‌وری كه‌عبه‌دا ، ئه‌وانه‌ی كه‌ به‌پێوه‌ ڕاوه‌ستاون نوێژ ئه‌كه‌ن ، ئه‌وانه‌ی كه‌ له‌ ڕكوع و له‌ سجود دان با به‌ تاك و ته‌نها عیباده‌تی خوای گه‌وره‌ بكه‌ن. 

(103) چاک بوون لەگەڵ خێزاندا :
پێغەمبەر صلی اللە علیه وسلم فەرموویەتی :
{ خيركم خيركم لأهله، وأنا خيركم لأهلي } [رواه ابن حبان وغيره].
واتە : باشترینتان باشترینتانە بۆ خێزانەکەی و من باشترینتانم بۆ خێزانەکەم .

(104) ئاسان کاری لەمارەیی دا وکەم کردنەوەی :
پێغەمبەر صلی اللە علیه وسلم فەرموویەتی :
{ خير النكاح أيسره } [رواه ابن حبان].
واتە : باشترین زەواج ئەوەیە ئاسان کاری تێدا بکرێت .

(105) بەغیرەت بوون بەرانبەر ئافرەتان :

سەعدی کوڕی عوبادە دەڵێت : گەر پیاوێکم بینی لەگەڵ خێزانەکەم دا ئەوا بەشمشێر لێی دەدەم وڕەحمی پێ ناکەم ، ئەمە گەشتەوە بەپێغەمبەرە وفەرمووی : { أتعجبون من غيرة سعد، لأنا أغير منه، والله أغير مني } [رواه البخاري].
واتە : ئایا سەرتان سووڕ ماوە لەغیرەتی سەعد ، دەی بزانن من لەو بەغیرەت ترم ، وخوداش لەمن بەغیرەت ترە .

(106) زانست فێر کردنی ماڵ ومنداڵ  :
پێغەمبەر صلی اللە علیه وسلم فەرموویەتی :
{ ثلاثة لهم أجران... ورجل كانت عنده أمة فأدبها فأحسن تأديبها، وعلمها فأحسن تعليمها، ثم أعتقها فتزوجها فله أجران } [رواه البخاري].
واتە : سێ کەس هەن دوو پاداشتیان هەیە :
لەوانە پیاوێک کەکەنیزەیەکی هەیە بەجوانترین شێوە ئەدەبی دەدا ، وبەجوانترین شێوە فێری دەکات ، وپاشان ئازادی دەکات ومارەی دەکات ئەوا دوو پاداشتی بۆ هەیە .

(107) گەڕاندنەوەی ماف وگەردنی خۆ ئازا کردن لەخاوەن مافەکان :
پێغەمبەر صلی اللە علیه وسلم فەرموویەتی :
{ من كانت عنده مظلمة لأخيه فليتحلله منها، فإنه ليس دينار ول درهم من قبل أن يؤخذ لأخيه من حسناته، فإن لم يكن له حسنات أُخذ من سيئات أخيه فطرحت عليه } [رواه البخاري].
واتە : هەرکەسێک ستەمی لەکەسێک کردووە جا ناموس بێت یاخود هەر شتێکی تر با ئەمڕۆ گەردنی خۆی پێ ئازا بکات پێش ئەوەی ڕۆژێکی بەسەردا بێت کەدینار ودرهەمی لێ نی یە ، و گەر کردەوەی چاکەی هەبێت لێی وەردگیردرێت ، وەئەگەر چاکەی نەبێت تاوانی ئەو کەسەی ستەمی لێ کردووە دەدرێت بەسەری دا .

(108) لەدوای ئەنجامدانێ کاری خراپە كاری چاکە کردن :
پێغەمبەر صلی اللە علیه وسلم فەرموویەتی :
{ اتق الله حيثما كنت وأتبع السيئة الحسنة تمحها، وخالق الناس بخلق حسن } [رواه أحمد والحاكم].
واتە : تەقوای خودا بکە لەهەر جێگەیەک بووی ولەدوای هەر خراپەیەک چاکەیەک بکە ، و بەجوانترین شێوە هەڵس وکەوت لەگەڵ خەڵکدا بکە .

(109) گەڕاندنەوەی ئەمانەت وپاراستنی وەعد وپەیمان :
پێغەمبەر صلی اللە علیه وسلم فەرموویەتی :
{ لا إيمان لمن لا أمانة له، ولا دين لمن لا عهد له } [رواه أحمد].
واتە : ئەو کەسە ئیمانی نی یە کەئەمانەت نەپارێزێت ، و ئەو کەسە دینی نی یە گەر پەیمانی نەبێت .

(110) بەزەیی هاتنەوە بەبچووک دا وڕێز گرتن لەکەسی بەتەمەن :
پێغەمبەر صلی اللە علیه وسلم فەرموویەتی :
{ ليس منا من لم يرحم صغيرنا، ويعرف حق كبيرنا } [رواه أحمد والترمذي].
واتە : لەئێمە نی یە ئەو کەسەی بەزەیی بەبچووکەکاندا نەیەتەوە و ڕێز لەگەورەکان نەگرێت .

(111) سۆز وبەزەیی لەنێوان موسوڵمانان وگرنگی دان بەکار وباریان :
پێغەمبەر صلی اللە علیه وسلم فەرموویەتی :
{ مثل المؤمنين في توادهم وتراحمهم وتعاطفهم كمثل الجسد الواحد إذا اشتكى منه عضو تداعى،له سائر الجسد بالسهر والحمى } [رواه البخاري ومسلم].
واتە : نموونەی ئیمانداران لەسۆزو بەزەیی لەگەڵ یەکتریدا وەکو یەک جەستە وان، هەرکاتێک ئەندامێکی بەئازار بێت هەموو جەستەکە تووشی شەو نخونی دەبێت وبەدەم تاوە دەناڵێنێ .

(112) بێدەنگ بوون وپاراستنی زمان تەنها لەشتی خێردا نەبێت :
پێغەمبەر صلی اللە علیه وسلم فەرموویەتی :
{ من كان يؤمن بالله واليوم الآخر فليقل خيراً أو ليصمت } [رواه البخاري].
واتە : هەرکەسێک باوەڕی بەخودا وبەڕۆژی دوایی هەیە با قسەی خێر بکات ویاخود بێ دەنگ بێت .

(113) پاراستنی عیڕز وناموسی موسوڵمانان   :
پێغەمبەر صلی اللە علیه وسلم فەرموویەتی :
{ من ردَّ عن عرض أخيه ردَّ عن وجهه النار يوم القيامة } [رواه الترمذي].
واتە :  هەرکەسێک پارێز گاری بکات لەکەڕامەتی براکەی ئەوا خودا دەم وچاوی لەئاگر دەپارێزێت .

(114) سەلامەتی دڵ و دوور بوون لەڕق وکینە :
پێغەمبەر صلی اللە علیه وسلم فەرموویەتی :
{ تفتح أبواب الجنة يوم الإثنين والخميس، فيغفر الله لكل عبد لا يشرك بالله شيئاً، إلا رجلاً كانت بينه وبين أخيه شحناء فيقال: أنظروا هذين حتى يصطلحا، أنظروا هذين حتى يصطلحا، أنظروا هذين حتى يصطلحا } [رواه مسلم].
واتە : ده‌رگاكانی به‌هه‌شت ڕۆژانی دووشه‌ممه‌ و پێنج شه‌ممه‌ ده‌كرێنه‌وه‌ و خوای گه‌وره‌ له‌ هه‌موو ئه‌و به‌ندانه‌ خۆش ده‌بێت كه‌ هیچ شه‌ریكی بۆ بڕیار ناده‌ن، جگه‌ له‌ پیاوێك نه‌بێت كه‌له‌نێوان ئه‌و وبراكه‌یدا ناكۆكیه‌ك هه‌بێت، ده‌ڵێن: ئه‌م دووانه‌ بهێڵنه‌وه‌ هه‌تا ئاشت ده‌بنه‌وه‌، ئه‌م دوانه‌ بهێڵنه‌وه‌ هه‌تا ئاشت ده‌بنه‌وه‌، ئه‌م دوانه‌ بهیڵنه‌وه‌ هه‌تا ئاشت ده‌بنه‌وه‌ .

(115) داد پەروەر بوون لەنێوان خەڵکی دا :
پێغەمبەر صلی اللە علیه وسلم فەرموویەتی :
{ كل سلامى من الناس عليه صدقة كل يوم تطلع فيه الشمس، يعدل بين الناس صدقة } [رواه البخاري].
واتە : هەموو ماسولکەیە لەهەموو ڕۆژێکدا خێر وسەدەقەیەکی لەسەرە ، جا داد پەروەر بوون لەنێوان خەڵکی دا سەدەقەیە .

(116) هاری کاری یەکتر کردن لەنێو موسوڵماناندا خێرە :

خوای گەورە فەرموویەتی :  { وَتَعَاوَنُواْ عَلَى الْبرِّ وَالتَّقْوَى وَلاَ تَعَاوَنُواْ عَلَى الإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ }  [المائدة:2].
واتە : وه‌ ئێوه‌ هاوكاری یه‌كتری بكه‌ن له‌سه‌ر چاكه‌و ته‌قوای خوای گه‌وره‌ ، وه‌ هاوكاری یه‌كتری مه‌كه‌ن له‌سه‌ر خراپه‌و تاوان و دوژمنكاری و ده‌ستدرێژی كردنه‌ سه‌ر یه‌كتری.

 وەلەفەرموودەیەکدا هاتووە : { المؤمن للمؤمن كالبنيان يشد بعضه بعضا.ثم شبك بين أصابعه } [رواه البخاري].
واتە :  نموونەی باوەڕدار بۆ باوەڕدار وەک دیوار وایە و یەکدی دەبەستنەوە ، پاشان پەنجەکانی خستە نێو یەک.

(117) دابەش کردنی کتاب و کاسیەتی ئیسلامی بەسوود :
پێویسته لەسەر هەموو خێزانێک یاخود هاوڕێ لەسەر کار یاخود لەقوتابخانە یاخود لەهەر جێگەیەکی تر ئەم کارە بکەن  .

(118) تەنسیق و هەبوونی پەیوەندی لەگەڵ بازرگانەکاندا  :
وەهەروەها  هەبوونی پەیوەندی لەگەڵ خاوەن دوکانەکاندا بۆ کڕینی جل وبەرگی جەژن بۆ هەژاران بەڵکو هەموان دڵخۆش وبەشدار بن لەخۆشیەکاندا .

(119) هەڵنانی هەموان لەسەر خواردن بەخشین بۆ ڕۆژوو شکاندن لەمانگی ڕەمەزان ولەکاتەکانی تریشدا :
هەر کەسەو بەگوێرەی توانا ئەو خواردنە بۆ مزگەوتی گەڕەکەکەی خۆی ببات یاخود تەنسیق کردن لەگەڵ مەتعەمەکاندا لەو پێناوەدا .

(120) دروست کردنی جێگایەک لەمزگەوت دا بۆ فێر کردنی قورئان :
ودەس نیشان کردنی مامۆستایەک بۆی لەگەڵ پەرە پێدانی گیانی مونافەسە وپێشبڕکێ لەنێوان منداڵەکاندا بەدانی هەدیە وجائیزە پێیان .

وصلى الله وسلم على محمد وعلى آله وصحبه وسلم.