ئایا حوکمی خوێنەکانی ئافرەت (خوێنى سوڕى مانگانە ، خوێنى نەخۆشی ، خوێنى - نیفاس- منداڵ بوون) لەڕوانگەی شەرعەوە چۆنە؟
یەکەم : خوێنی سوڕی مانگانە(الحیض)
خوێنێکی ئاساییە لەئافرەتانەوە دەردەچێت لەحاڵەتی تەندروستدا بەبێ هۆکاری منداڵ بوون یاخود خوێن بەربوون ، وەک خوراکێک بۆ منداڵ خوای پەروەردگار دروستی کردووە .
1- ئەو شتانەی کە بەهۆی خوێنی سوڕی مانگانە(الحیض)ەوە حەڕام دەبێت :
ـ جیماع کردن .
ـ نوێژ کردن .
ـ تەواف کردن وسوڕ خواردنەوە بەدەوری کەعبەدا .
ـ دەس دان لەقورئان .
ـ تێپەڕ بوون بەنێو مزگەوتدا گەر ترسی پیس کردنی مزگەوتی هەبوو .
ـ تەڵاق دان .
ـ ڕۆژوو گرتن .
ـ مانەوە لەمزگەوتدا .
2- ئەو شتەی کە دروستە لەحاڵەتی سوڕی مانگانەدا لەگەڵ ئافرەتدا بکرێت :
ـ یاری ودەستبازی و ماچ کردن و چێژ وەرگرتنى پیاو لە خێزانى بەبێ ئەوەی جیماعی لەگەڵ بکات .
ـ یەکتر ڕەحەت کردن. واتە ئافرەت بە دەستى مێردى ڕەحەت بکات ، وە پیاویش بەهەمان شێوە بۆ خێزانەکەى .
3- ئەو شتانەی کەواجب دەبێت :
ئـ - لەحاڵەتی تەواو بوونی سوڕی مانگانەدا :
ـ خۆ شوشتن .
ـ قەزا کردنەوەی ڕۆژوو .
ب ـ لە کاتی یەکەم توش بوو بە سوڕی مانگانە :
ـ باڵغ بوون .
ج ـ لەکات و ئەسنای سوڕی مانگانەدا :
ـ کەفارەت گەر جیماع بکرێت .
تێبینی : لێڵایی و زەردایی کەدێت لەماوەی عادەدا بەحەیز حسابە ، لایەنی کەمەکەی :
شەو وڕۆژێکە ، بەڵام لایەنی زۆریەکەی حەدێکی دیاری کراوی نی یە ، بەڵام لە دواى پاک بوونەوەی لە عادە لێڵایی و زەردایی حسابی بۆ ناکرێ و بەردەوام دەبێ لە نوێژ و ڕۆژوو گرتنى خۆى .
دووەم : خوێنی نەخۆشی (الإستحاضة)
دەرچون و هاتنی خوێنە لەقوڵایی ڕەحمەوە لە جگە کاتى حەیز و نیفاسدا .
1- حاڵەتەکانی ئەو ئافرەتەی کەدەکەوێتە ئیستیحازەوە :
ـ ئەو ئافرەتەی کەپێش ئیستیحازەکە عادەتێکی دیاری کراوی هەیە کەتایدا لەحەیزدا دەبێت ، ئەوا ئەو عادەتەی بەحەیز بۆ ئەژمار دەکرێت ولەوە زیاتر بەئیستیحازە حسابە .
ـ هەر ئافرەتێک عادەیەکی زانراو ودیاری کراوی نەبوو ، بەڵام خوێنەکەی ناسراو بوو بەوەی هەندێکی سور بوو وەتۆخ نەبوو وبۆنی ناخۆشی لێ نەدەهات ئەوا بەئیستیحازە حسابە ، بەڵام گەر بەپێچەوانەوە ڕەش وتۆخ بوو وبۆنی ناخۆشی لێ دەهات ئەوا بەحەیز حسابە .
2- ئەحکامەکانی خوێنی نەخۆشی ئیستیحازە :
ـ پێویستە لەکاتی کۆتایی هاتنی ئیستیحازەدا ئافرەت خۆی بشوات .
ـ داوێنی دەشوات وبەشتێک خۆی دەپارێزێت لەدەرچوونی خوێن وپیس بوونی لاشەی .
ـ دەس نوێژ گرتن بۆ هەر نوێژێک .
سێیەم : خوێنی منداڵ بوون(النفاس) :
خوێنێکە لەکاتی منداڵ بووندا دەردەچێت .
ـ ئەو شتەی کەبەهۆی حەیزەوە حەڕام دەبێت بەهەمان شێوە بەهۆی نیفاسەوە حەڕام دەبێت .
ـ ئەو شتەی کەبەکۆتایی هاتنی حەیز حەڵاڵ دەبێت بەهەمان شێوە بەکۆتایی هاتنی نیفاسیشەوە حەڵاڵ دەبێت .
ـ وەهەروەها ئەو شتەی کەبەهۆی حەیزەوە واجب دەبێت بەهەمان شێوە بەهۆی نیفاسەوە واجب دەبێت .
ـ کەمترین و درێژترین ماوەی نیفاس :
كهمترینی ماوهى زهیستانی دیاری نیه، چونكه هیچ شتێك نههاتوه دیاری بكات، بهڵام لای زۆرهكهی چل ڕۆژه، تورمزی ئهڵێ: زانایان له هاوهڵانی پهیامبهر ـ ﷺ ـ وئهوانهی دواتریش كۆكن له سهر ئهوهى زهیستانی چل ڕۆژ واز له نوێژ ئههێنێت، مهگهر پێش ئهوه پاك ببێتهوه، ئهوسا غوسل دهكات ونوێژ دهكات .
حوكمی زەردی و لێڵی لە دوای پاك بونەوەی ئافرەت لە عادە چیە؟گۆڕینى جل و بهرگى ئافرهتان لهدواى پاك بوونهوه لهحهیزدائایا کاتێ ئافرەت لەسوڕی مانگانەکەی تەواو دەبێت خۆی دەشوات ئایا دەبێ جلەکانیشی بگۆڕێ؟ئەگەر ئافرەتێك پاش یان پێش نوێژی بەیانی پاك بووەوە ئایا دەتوانێت ئەو ڕۆژە بەڕۆژوو بێت؟ حوکمى خوێنى دواى لەبار چوونى کۆرپەلە 
