فەزڵ و گەورەیی سوڕەتى (الفـاتـحـة)
1_ گەورەترین سورەتە لە قورئانى پیرۆزدا:
ئیمامى (البُخارِي) رحمه الله  لە صەحیحەكەیدا فەرمودەیەكى باس كردووە، كە ڕۆژێك پێغەمبەرى خوا ﷺ بە (أبو سَعِيد)ى كوڕى (المُعَلَّى)ى ئەنصاری رضی الله عنه فەرمو: (أَلاَ أُعَلِّمُكَ أَعْظَمَ سُورَةٍ فِي القُرْآنِ قَبْلَ أَنْ أَخْرُجَ مِنَ المَسْجِدِ)، پاشان پێی فەرمو: ([الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ] ، هِيَ السَّبْعُ المَثَانِي، وَالقُرْآنُ العَظِيمُ الَّذِي أُوتِيتُهُ)^(١).
 واتە: (ئایا گەورەترین سورەتى قورئانت فێر نەكەم، پێش ئەوەى لە مزگەوت بچمە دەرەوە)؟ پاشان فەرموى: (گەورەترین سوڕەتى قورئان ([الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ])ە، كە ئەو حەوت ئایەتە دوبارەیەیە، كە چەند جارێك لە نوێژدا دەخوێندرێتەوە و دووبارە دەكرێتەوە، هەروەها قورئانى مەزن و گەورەیە، كە بۆم هاتووە و پێم دراوە).
2_ بە بنەماى هەموو قورئان (أم الْقُرْآن) ناوبراوە^(٢):
(عُبادة)ى كوڕى (الصَّامت) رضی الله عنه فەرمویەتى: پێغەمبەرى خوا ﷺ فەرمویەتى: (لا صَلاةَ لِمَنْ لَمْ يَقْتَرِئْ بِأُمِّ الْقُرْآنِ)^(٣). واتە: (نوێژى كەسێك دروست نیە، كە بنەماى قورئان (الفاتحة)ى تێدا نەخوێنێت)^(٤).
ئیمامى (بوخارى) رحمه الله  هۆى ناونانى ئەم سورەتە مەزنەى بە: (بنەماى قورئان) باس كردوە و فەرمویەتى: (وسُمِّيَتْ أُمَّ الكتابِ لأنه يُبْدَأُ بكتابتِها في المصاحفِ ويُبْدَأُ بقراءتِها في الصلاة)^(٥). واتە: (بە بنەماى قورئانى پیرۆز ناوبراوە، لەبەر ئەوەى موصحەفەكان بەم سورەتە دەست پێدەكەن و هەروەها نوێژیش بە خوێندنى ئەم سورەتە دەست پێدەكات).
3_ بە حەوت ئایەتى دوبارە (السَّبْعُ الْمَثَانِي) ناوبراوە:
لە فەرمودەیەكدا پێغەمبەر ﷺ دەربارەى ئەم سوڕەتە بە (أَبو هُرَيْرَة)ى رضی الله عنه فەرموە: (هِيَ أُمُّ الْقُرْآنِ، وَهِيَ السَّبْعُ الْمَثَانِي، وَهِيَ الْقُرْآنُ الْعَظِيمُ)^(٦). واتە: (سوڕەتى (الفاتحة) بریتیە لە بنەماى قورئان، وە بریتیە لەو حەوت ئایەتەى كە چەند جارێك لەنوێژدا دەخوێندرێتەوە و دووپات دەكرێتەوە و بریتیە لە قورئانى مەزن و گەورە).
زاناى ڕێزدار شێخ (زيد بن محمد بن هادي المدخلي) رحمه الله  دەفەرموێت: (ئەم سورەتە ناو براوە بە (سبع المثاني) لەبەر ئەوەى، كە لە نوێژەكاندا دووبارە دەكرێتەوە،  وە لە هەموو ڕكاتێكدا پێویستە بخوێندرێت)^(٧).
4_ بە قورئانى گەورە و مەزن (الْقُرْآنُ الْعَظِيم) ناوبراوە:
بەڵگەشمان هەمان فەرمودەى پێشووە، كە پێغەمبەر ﷺ فەرموى: (وَهِيَ الْقُرْآنُ الْعَظِيمُ)^(٨). واتە: (سوڕەتى (الفاتحة) بریتیە لە قورئانى گەورە و مەزن).
5_ لەبەر گرنگە ئەم سورەتەیە، كە بە نوێژ (الصلاة) ناوبراوە:
هەروەك لە فەرمودەیەكى قودسیدا هاتوە، كە خواى پەروەردگار فەرمویەتى: (قَسَمْتُ الصَّلَاةَ بَيْنِي وَبَيْنَ عَبْدِي نِصْفَيْنِ وَلِعَبْدِي)^(٩). واتە: (من نوێژم لە نێوان خۆم و بەندەكەمدا كردوە بە دوو بەشەوە، ئەنجا ئەو نوێژەشى بە سورەتى فاتیحە تەفسیر كردوە).
6_ یەكێكە لەو دوو نورەى كە جگە لە پێغەمبەرى خوا ﷺ بە هیچ پێغەمبەرێكى تر نەدراوە:
ئیمامى (ابْن عَبَّاس) رضی الله عنه دەفەرموێت: (بَيْنَمَا جِبْرِيلُ قَاعِدٌ عِنْدَ النَّبِيِّ  ﷺ ، سَمِعَ نَقِيضًا مِنْ فَوْقِهِ، فَرَفَعَ رَأْسَهُ، فَقَالَ: (هَذَا بَابٌ مِنَ السَّمَاءِ فُتِحَ الْيَوْمَ لَمْ يُفْتَحْ قَطُّ إِلَّا الْيَوْمَ، فَنَزَلَ مِنْهُ مَلَكٌ، فَقَالَ: هَذَا مَلَكٌ نَزَلَ إِلَى الْأَرْضِ لَمْ يَنْزِلْ قَطُّ إِلَّا الْيَوْمَ، فَسَلَّمَ، وَقَالَ: أَبْشِرْ بِنُورَيْنِ أُوتِيتَهُمَا لَمْ يُؤْتَهُمَا نَبِيٌّ قَبْلَكَ: فَاتِحَةُ الْكِتَابِ، وَخَوَاتِيمُ سُورَةِ الْبَقَرَةِ، لَنْ تَقْرَأَ بِحَرْفٍ مِنْهُمَا إِلَّا أُعْطِيتَهُ)^(١٠).
واتە: (كاتێك جیبریل علیه السلام لاى پێغەمبەرى خوا ﷺ دانیشتبوو، گوێی لە دەنگێك بو لە سەرویەوە، پاشان سەرى بەرزكردەوە و فەرموى: (ئەوە دەرگایەكە لە ئاسماندا، ئەمڕۆ كرایەوە، كە هیچ ڕۆژێك لەمەو پێش نەكراوەتەوە، پاشان فریشتەیەك لێوەى دابەزى و حیبریل علیه السلام فەرموى: ئەوە فریشتەیەكە، ئەمڕۆ دابەزیوەبۆسەر زەوى، كە پێشتر دانەبەزیوە، پاشان فەرموى: مژەت لێبێت بە دوو ڕوناكى، كە بۆم هێناویت و لەمەو پێش بۆ هیچ پێغەمبەرێكم نەهێناوە، كە بریتین لە: سورەتى (فاتیحە) و كۆتایی سورەتى (بەقەرە)، كە هیچ پیتێك ناخوێنیتەوە ئیلا پێم بەخشێوە^(١١))).
7_ نوێژ كە گەورەترین عیبادەتە قبوڵ نابێت و لاى خواى گەورە وەرناگیرێت، ئەگەر ئەم سورەتە مەزنەى تێدا نەخوێندرێت:
(عُبَادة)ى كوڕى (الصَّامِت) رضی الله عنه دەگێڕێتەوە، كە پێغەمبەرى خوا ﷺ فەرمویەتى: (لا صَلاةَ لِمَنْ لَمْ يَقْرَأْ بِفَاتِحَةِ الْكِتَابِ)^(١٢). واتە: (نوێژ قبوڵ نیە بۆ كەسێك، كە سورەتى (الفاتحة)^(١٣)ى تێدا نەخوێنێت).
8_ ئەم سوڕەتە بە ویستى خوا دەبێتە شیفا بۆ نەخۆشى:
بەبەڵگەى فەرمودەكەى (أبو سعِيد)ى (الخُدْرِيِ) رضی الله عنه، كە هەردوو پێشەواى فەرمودە ئیمامى (الْبُخَارِي) و ئیمامى (مُسْلِم) ڕەحمەتى خوایان لێ بێت، لە صەحیحەكەیاندا ڕیوایەتیان كردووە، بەسەرهاتەكەش ئەوەیە، كە: چەند كەسێك لە هاوەڵانى پێغەمبەر ﷺ خۆیان لە ناوچەیەك لە ناوچە عەرەب نشینەكان میواندارى كرد، بەڵام خەڵكى ئەو شوێنە میوانداریان نەكردن، لەو كاتەدا پیاوە گەورەكەیان (سەر گەورەكەیان) پێوەدرا (مار یان دوپشك پێوەیدا)، وە هیچ چارەسەرێكیشیان بۆی نەدۆزیەوە، ئەوەبو هاتن بۆلاى ئەو چەند هاوەڵە بەڕێزە و داواى دوعاچارەیان لێكردن، ئەوانیش فەرمویان: ئێوە میواندارى ئێمەتان نەكرد، بۆیە ئێمەش دوعا بەسەریدا ناخوێنین هەتا لەبەرامبەردا شتێكمان پێنەدەن، ئەوانیش بڕێك مەڕوماڵاتیان دەستنیشان كرد بۆیان، جا ئەوەبو یەكێك لە هاوەڵە بەڕێزەكان هەستا و سوڕەتى (الفاتحة)ى بەسەردا خوێند، بەنیەتى شیفا و چاك بوونەوە.
ئەوەبوو كەسەكە چاك بووەوە، وە لەو ئازار و ناڕەحەتیەى كە بەهۆى پێوەدانەكەوە تووشى هاتبوو ڕزگاری بوو، هەروەها هاوەڵە بەڕێزەكان مەڕوماڵاتەكەیان وەرگرت و لەگەڵ خۆیان بردیان، بەڵام هیچ هەڵسوكەوتێكیان تێدا نەكرد تاوەكو پرس بە پێغەمبەرى خوا نەكەن  ﷺ .
جا كاتێك لە سەفەرەكەیان هاتنەوە^(١٤)، ڕۆیشتنە لاى پێغەمبەر ﷺ ئەمەیان بۆ پێغەمبەرى خوا ﷺ باسكرد، پێغەمبەر ﷺ ئەم كارەی پێى خۆش بوو، هەروەها ئیقراری كرد لەسەر ئەو كارە و فەرموى: (وَمَا أَدْرَاكَ أَنَّهَا رُقْيَةٌ؟ خُذُوهَا وَاضْرِبُوا لِي بِسَهْمٍ)^(١٥). واتە: (تۆ چۆن زانیت سورەتى فاتیحە خوێندراوەیە (ڕوقیەیە)؟  
(لە ڕیوایەتێكى ترد فەرموى: بەڕاستى پێكاوتانە (قد أصبتم))، ئەم مەڕوماڵاتە دابەش بكەن و پشكێكیش بۆ من دابنێن).
لەم بەسەرهاتەوە ئەوە وەردەگیرێت، كە: پێغەمبەرى خوا ﷺ ئیقرارى كرد لەسەر ئەوەى، كە ئەم سوڕەتە وەك ڕوقیەى شەرعى بەنیەتى شیفا بەسەر ئەو حاڵەتەدا بخوێندرێت^(١٦).
لەم باریەوە ئیمامى (ابن القیم) رحمه الله  فەرمویەتى: (فَقَدْ تَضَمَّنَ هَذَا الْحَدِيثُ حُصُولَ شِفَاءِ هَذَا اللَّدِيغِ بِقِرَاءَةِ الْفَاتِحَةِ عَلَيْهِ، فَأَغْنَتْهُ عَنِ الدَّوَاءِ، وَرُبَّمَا بَلَغَتْ مِنْ شِفَائِهِ مَا لَمْ يَبْلُغْهُ الدَّوَاءُ. هَذَا مَعَ كَوْنِ الْمَحَلِّ غَيْرَ قَابِلٍ، إِمَّا لِكَوْنِ هَؤُلَاءِ الْحَيِّ غَيْرَ مُسْلِمِينَ، أَوْ أَهْلَ بُخْلٍ وَلُؤْمٍ، فَكَيْفَ إِذَا كَانَ الْمَحَلُّ قَابِلًا).^(١٧) واتە: (ئەوەى لەم فەرمودەیەوە وەردەگیرێت بریتیە لە: دەستكەوتن و بەدەستنهێنانى شیفاى پێوەدراو بەهۆى خوێندنەوەى سورەتى (فاتیحە)وە، كە بێپێویستى دەكات لە بەكارهێنانى دەرمان، لەوانەیە كاریگەرى ئەوەندە زۆر بێ، كە دەرمان ئەو كاریگەریەى نەبێت.
ئەمە لەگەڵ ئەوەدا، كە كەسە پێوەدراوەكە جێگاى قەبوڵ نەبوە، جا یان بەهۆى ئەوەى كە ئەوان كەسانێكى بێباوەڕى زیندوو بوون، یاخود كەسانێكى بەخیل و لۆمەكراو بوون، جا ئەبێ چەنێك كاریگەرى زۆرى هەبێت ئەگەر كەسە پێوەدراوەكە جێگاى قەبوڵكردن بێت)؟!

بۆ ئەم وەڵامە سود وەرگیراوە لە کتێبی : (نیعمەتی ڕەحمان لـە ڕونكردنەوەی بابەتە فیقهی ‌و عەقیدەییەكانی پەیوەست بە قورئـان) لە نوسین و ئامادەکردنى : د. هردی صدیق

(١) صَحِيْحُ البُخَارِيِّ: رَقَم: (4703)
(٢) ئیمامى (نەوەوى) فەرمویەتى: بۆ سورەتى فاتیحە (دە) ناو هەیە، كە ئیمامى (ئەبو ئیسحاق)ى (ثهعلەبی) باسى كردون، كە ئەمانەن:
 1_(فَاتِحَةُ الْكِتَاب)، 2_(سُورَةُ الْحَمْد)، 3_(أُمُّ الْقُرْآن)، 4_(أُمُّ الْكِتَابِ)، 5_(الصَّلَاة)، 6_(سبع الْمَثَانِي)، 7_(الْوَافِيَة)، 8_(الْكَافِيَة)، 9_(الْأَسَاس)، 10_(الشِّفَاء). بڕوانە: المجموع شرح المهذب: (3/331) دار الفكر، البحر المحيط الثجاج شرح صحيح الإمام مسلم بن الحاج: (9/18) كتاب الصلاة، المؤلف: الشيخ (محمد بن آدم الولوي) حفظه الله.
(٣) صحيح مسلم: رقم: (394)
(٤) ئیمامى (الخطابي) فەرمویەتى: (ويقال: إنما سميت أم القرآن، لأنها أصل القرآن وأم كل شيء أصله، ومن هذا سميت مكة أم القرى، كأنها أصل القرى ومعظمها) أعلام الحديث (شرح صحيح البخاري): (3/1868).
ئیمامى (الماوردي)  فەرمویەتى: (وأما تسميتها بأم القرآن فلتقدمها وتأخر ما سواها تبعاً لها، صارت أمًّا لأنها أمّته أي تقدمته، وكذلك قيل لراية الحرب (أمّ )لتقدمها واتباع الجيش لها).
شێخ (صالح الفوزان) فەرمویەتى: (وتسمى: (أم القرآن)، لأن القرآن يدور على ما تشتمل عليه هذه السورة من المعاني، فكل المعاني التي اشتمل عليها القرآن وفصلها في آياته، اشتملت عليها هذه السورة بصفة مجملة). سورة الفاتحة للشيخ صالح الفوزان حفظه الله: ص (2) واتە: (پێی دەوترێ: (بنەماى قورئان)، چونكە قورئانى پیرۆز لەسەر ئەو واتایانە دەسورێتەوە، كە ئەم سورەتە دەیگرێتە خۆى، هەموو ئەو واتایانەش، كە قورئان گرتویەتیە خۆى و لە ئایەتەكانیدا بەوردى باسى لەبارەیەوە كردووە، ئەوا بەشێوەیەكى گشتى لەم سورەتەدا كۆبۆتەوە).
(٥) صحيح البخاري: (بابُ ما جاء في فاتحةِ الكتابِ).
ئیمامى (الخطابي) فەرمویەتى: (ويقال: إنما سميت أم القرآن، لأنها أصل القرآن وأم كل شيء أصله، ومن هذا سميت مكة أم القرى، كأنها أصل القرى ومعظمها). أعلام الحديث (شرح صحيح البخاري): (3/1868).
هەر لەم بارەیەوە ئیمامى (الماوردي) فەرمویەتى: (وأما تسميتها بأم القرآن فلتقدمها وتأخر ما سواها تبعاً لها، صارت أمًّا لأنها أمّته أي تقدمته، وكذلك قيل لراية الحرب (أمّ )لتقدمها واتباع الجيش لها).
هەروەها ئیمامى (البغوي) فەرمویەتى: (و سميت أم القرآن: لِأَنَّهَا أَصْلُ الْقُرْآنِ، مِنْهَا بُدِئَ الْقُرْآنُ، وَأَمُّ الشَّيْءِ أصله، وَيُقَالُ لِمَكَّةَ: أُمُّ الْقُرَى، لِأَنَّهَا أَصْلُ الْبِلَادِ، دُحِيَتِ الْأَرْضُ مِنْ تَحْتِهَا). تفسير البغوي: (1/70)، دار إحياء التراث العربي _يروت.
(٦) إسناده صحيح على شرط الشيخين. وأخرجه الطبري في (تفسيره): (14/59) من طريق يزيد بن هارون وحده، بهذا الإسناد. أخرجه الدارمي: (3374)، والبخاري في (صحيحه): (4704)، وفي (القراءة خلف الإمام): (149)، وأبو داود: (1457)، والترمذي: (3124)، والطبري: (14/59)، والطحاوي في (شرح مشكل الآثار): (1210)، والبيهقي: (2/376)، والبغوي: (1187) من طرق عن ابن أبي ذئب، به. وقال الترمذي: (حديث حسن صحيح).
(٧) الأفنان الندية شرح نمنظومة السبل السوية لفقه السنن المروية: (1/527)، دار الميراث النبوي
خاوەنى كتێبی (التوشيح شرح الجامع الصحيح) دەفەرموێت: (سميت بذلك لأنها يثنى بها على الله تعالى، وقيل: لأنها تثنى في كل ركعة، أي: تعاد، وقيل: لأنها استثنيت لهذه الأمة لم تنزل على غيرها. التوشيح شرح الجامع الصحيح: (6/2746)
(٨) سبق تخريجه. قال الخطابي رحمه الله: (يعني بـ(العظيم) عظَمَ المثوبة على قراءتها، وذلك لما تجمع هذه السورة من الثناء، والدعاء، والسؤال) شرح سنن النسائي المسمى (ذخيرة العقبى في شرح المجتبى) للشيخ محمد بن علي بن آدم بن موسى الإثيوبي الوَلَّوِي حفظه الله: (11/568)
(٩) صحيح مسلم: (598) كتاب الصلاة، باب وجوب قراءة الفاتحة في كل ركعة، وسنن الترمذي: (2877)، وسنن النسائي: (900)، وأبي داود: (699)، وابن ماجه: (774)، وأحمد: (9552).
(١٠) صحيح مسلم: (1877)، سنن النسائي: (912)، وهو في الكبرى: (986)
(١١) ئیللا پێم بەخشێوە ((إلا أعطيته): مەبەست پێى ئەو داواكارى و پاڕانەوانەیە كە تیایاندا هاتوون، وەك: [اهدنا الصراط المستقيم]، وە: [غفرانك]، هەروەها: [ربنا لا تؤاخذنا]، وە نمونەى ئەوانە). بڕوانە: مرعاة المفاتيح شرح مشكاة المصابيح: (7/197)
(١٢) صحيح البخاري: (755) و مسلم: (874)، و أحمد: (22677)
(١٣) قال الشيخ صالح الفوزان حفظه الله: (تسمى: فاتحة الكتاب؛ لأنها تفتتح بها كتابة المصاحف) سورة الفاتحة للشيخ صالح الفوزان حفظه الله: ص (2). واتە: (پێى دەوترێ: (فاتحة الكتاب)، لەبەرئەوەى نوسینەوەى موصحەفەكانى پێ دەست پێدەكرێت).
(١٤) هاوەڵ بەڕێزەكان ڕەزاى خوایان لێبێت عادەتیان وابوو، كە ئەگەر لە سەفەرێك بهاتنایەتەوە یەكسەر دەهاتن بۆ لاى پێغەمبەر  ﷺ و پرسیاری فڵان شت و فڵان شتیان لێ دەكر، كە لە سەفەرەكەیاندا كردویانە، یاخود وتویانە، تا بزانن ئایا باشیان كردوە لەوەدا و حەقیان پێكاوە؟
ئەمەش سورى و پێداگیری و پەرۆشیان دەردەخات بو شوێنكەوتنى پێغەمبەرەكەیان  ﷺ ، هەروەها نیشانەى تەواویی گوێڕایەڵییانە بۆ خواى گەورە و پێغەمبەرەكەى  ﷺ .
(١٥) أخرجه البخاريُّ في (الطبِّ) بابُ الرُّقَى بفاتحةِ الكتاب: (٥٧٣٦)، ومسلمٌ في (السلام): (٢٢٠١)، مِنْ حديثِ أبي سعيدٍ الخُدْرِيِّ رضی الله عنه.
(١٦) درێژەى فەرمودەكە: (عَنْ أَبِي سَعِيدٍ رچی الله عنه، قَالَ: انْطَلَقَ نَفَرٌ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِيِّ ﷺ فِي سَفْرَةٍ سَافَرُوهَا، حَتَّى نَزَلُوا عَلَى حي مِنْ أَحْيَاءِ العَرَبِ، فَاسْتَضَافُوهُمْ فَأَبَوْا أَنْ يُضَيِّفُوهُمْ، فَلُدِغَ سَيِّدُ ذَلِكَ الحَيِّ، فَسَعَوْا لَهُ بِكُلِّ شَيْءٍ لاَ يَنْفَعُهُ شَيْءٌ، فَقَالَ بَعْضُهُمْ: لَوْ أَتَيْتُمْ هَؤُلاَءِ الرَّهْطَ الَّذِينَ نَزَلُوا، لَعَلَّهُ أَنْ يَكُونَ عِنْدَ بَعْضِهِمْ شَيْءٌ.
 فَأَتَوْهُمْ، فَقَالُوا: يَا أَيُّهَا الرَّهْطُ إِنَّ سَيِّدَنَا لُدِغَ، وَسَعَيْنَا لَهُ بِكُلِّ شَيْءٍ لاَ يَنْفَعُهُ، فَهَلْ عِنْدَ أَحَدٍ مِنْكُمْ مِنْ شَيْءٍ؟
فَقَالَ بَعْضُهُمْ: نَعَمْ، وَاللَّهِ إِنِّي لَأَرْقِي، وَلَكِنْ وَاللَّهِ لَقَدِ اسْتَضَفْنَاكُمْ فَلَمْ تُضَيِّفُونَا، فَمَا أَنَا بِرَاقٍ لَكُمْ حَتَّى تَجْعَلُوا لَنَا جُعْلًا، فَصَالَحُوهُمْ عَلَى قَطِيعٍ مِنَ الغَنَمِ.
 فَانْطَلَقَ يَتْفِلُ عَلَيْهِ، وَيَقْرَأُ: الحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ العَالَمِينَ فَكَأَنَّمَا نُشِطَ مِنْ عِقَالٍ، فَانْطَلَقَ يَمْشِي وَمَا بِهِ قَلَبَةٌ، قَالَ: فَأَوْفَوْهُمْ جُعْلَهُمُ الَّذِي صَالَحُوهُمْ عَلَيْهِ، فَقَالَ بَعْضُهُمْ: اقْسِمُوا.
فَقَالَ الَّذِي رَقَى: لاَ تَفْعَلُوا حَتَّى نَأْتِيَ النَّبِيَّ ﷺ فَنَذْكُرَ لَهُ الَّذِي كَانَ، فَنَنْظُرَ مَا يَأْمُرُنَا، فَقَدِمُوا عَلَى رَسُولِ اللَّهِ ﷺ فَذَكَرُوا لَهُ، فَقَالَ: (وَمَا يُدْرِيكَ أَنَّهَا رُقْيَةٌ)، ثُمَّ قَالَ: (قَدْ أَصَبْتُمْ، اقْسِمُوا، وَاضْرِبُوا لِي مَعَكُمْ سَهْمًا) فَضَحِكَ رَسُولُ اللَّهِ  ﷺ ، قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ: وَقَالَ شُعْبَةُ: حَدَّثَنَا أَبُو بِشْرٍ، سَمِعْتُ أَبَا المُتَوَكِّلِ، بِهَذَا).
متفق عليه: البخاري، كتاب الإجارة، باب ما يُعطى في الرقية على أحياء العرب بفاتحة الكتاب، برقم: (2276)، وكتاب فضائل القرآن، باب فضل فاتحة الكتاب، برقم: (507)، وكتاب الطب، باب الشروط بالرقية بفاتحة الكتاب، برقم: (5737)، وباب النفث في الرقية، برقم: (5749)، ومسلم، كتاب السلام، باب جواز أخذ الأجرة على الرقية بالقرآن والأذكار، برقم: (2201)
(١٧) مدارج السالكين بين منازل إياك نعبد وإياك نستعين: (1/79)