پیاو هەیە بە بەردەوامی دڵۆپە میزی هەیە وەكو نەخۆشی، ئایا چۆن خۆی خاوێن دەكاتەوە، چۆن دەتوانێت نوێژەكانی ئەنجام بدات؟
بسم الله الرحمن الرحیم
سوپاس و ستایش بۆ خواى گەورە وە درودو سڵاو لە سەر گیانى پێغەمبەرى خوا وە لەسەر خێزان و كەس وكارى ئیماندارو هاوەڵان و شوێن كەوتوانى تا رۆژى دوایى.
بەردەوام هاتنی دڵۆپە میز پێی دەگوترێت (سلس البول) یان بە فراوانتر پێیدەگوترێت (الحدث الدائم) واتە: بێ دەستنوێژی بەردەوام. ئەمەش ئەگەر نەوەستانی (میز) بێت، یان (مذي) بێت، یان نەخوشی نەوەستانی خوێنی دەماری ئافرەت بیت(الإستحاضة) نەك سوڕی مانگانەی ئافرەت(الحيض)، یان نەوەستانی هەوا (غازات) بێت، ئەمانە گشتیان نەخۆشین حوكمی شەرعی تایبەتیان هەیە ئەویش:
یەکەم: (دڵوپە میز و مَذي بەردەوام و خوێنی دەماری ئافرەت) پێویستە پێش نوێژكردن خۆی لێی خاوێن بكرێتەوە بە ئاو.
دووەم : پێویستە بە هەر ڕێگایەك بێت ڕێگری بكرێت پیسییەكە(میز، مَذي، خوێن) نەگاتە جل وبەرگ و جەستە، باشتر وایە پیاو خۆی بپارێزێت بە شورت و دانانی كلێنكس و پێش هەموو نوێژێك خۆی خاوێن بكاتەوە و كلێنكسەكە بگۆڕێت. ئافرەتیش كە خوێنی دەماری هەیە لە شوێنی منداڵبوون (مستحاضة)، بۆ پاراستنی خاوێنییەكەی پۆشاكی تایبەی خۆیان هەیە لای ئافرەتان زانراون، پێویستە پێش هەموو نوێژێك خۆی خاوێن بكاتەوە و پۆشاكە تایبەتەكەی بگۆڕێت.
مستحاضة خوێنێکی بەردەوامە، خوێنی سوری مانگانە نییە بەڵكو خوێنی دەمارە.
سێیەم : كە كاتی نوێژ هات ـ بانگ درا ـ پاش خۆ خاوێنكردنەوە، پێویستە بۆ هەموو نوێژێك دەستنوێژ بگرن.
چوارەم : نوێژی (فرض)ى ئەوكات بەم دەستنوێژە ئەنجامی دەدەن، ئەگەر لە ناو نوێژەكە هەست بەهاتنی دڵۆپە میز یان مَذي یان خوێنی دەمار بكەن ئاساییە و نوێژەكەیان دروستە.
پێنجەم : تاوەكو نوێژی (فرض)ى دابێت بە هاتنی دڵوپە میز و مذي، یان خوێنی دەمار (لە ئافرەتدا) ، كەسیان بێ دەستنوێژ نابێت و دەتوانن سوننەتەكانی خۆیان بكەن. چونكە نەخوشییە و بەردەوامە.
شەشەم : كە كاتی نوێژی پاشەخۆی (فرض) هات، ئەوكات سەر لە نوێ خۆی خاوێن دەكاتەوە دەستنوێژ دەگرێت، هەروەها بۆ هەر پێنج نوێژەكان هەمان شت دووبارە دەكاتەوە.
بەڵگە:
1 ـ عن عائشة (رضي الله عنها)، أن فاطمة بنتَ أبي حُبيشٍ كانت تُستحاضُ، فقال لها رسول الله (ﷺ): ((إنَّ دمَ الحيضِ دَمٌ أسودٌ يُعْرَفُ، فإذا كان ذلك فأمسكي عن الصلاة، فإذا كان الآخرُ فتوضئي و صلي))(1 ).
2 ـ عن عائشة (رضي الله عنها) ، أن أُم حبيبة بنت جحشٍ شكَتْ إلى رسول الله (ﷺ) الدَّم فقال: ((امكثي قدرما كانت تحبسكِ حيضتك، ثم اغتسلي)) فكانت تغتسل لكل صلاة .رواه مسلم( 2) وفي رواية البخاري(3 ):((وتوضئي لكل صلاةٍ)).
(1) رواه أبو داود(286) و النسائي(1\185) و صححه ابن حبان(1348) و الحاكم (1\174) و الألباني (769 الصحيح الجامع).
(2) في صحيحه (334)(66).
(3) في صحيحه (228).
مامۆستا سامی مصطفی حسن