حوكمى هاوسەرگیری كاتی (موتعە) : ماڵپەڕی وەڵامەکان
حوكمى هاوسەرگیری كاتی (موتعە) 
پرسیار:

ئایا حوكمى هاوسەرگیری كاتی (موتعە) چیە لە ئیسلامدا؟

وەڵامی پرسیارەکە بە پوختی:

 هاوسەرگیری لە ئیسلامدا بۆ چەند مەبەستێكی بنەڕەتییە كە قورئان بە ڕاشكاوی باسی كردووە و ئاماژەی بۆكردووە و ئەو ئامانجە دەپێكن كە پێكهێنانی خێزانێكی چاك و سوودبەخشە.

هەرچی هاوسەرگیری موتعەش هەیە هیچ نییە لە جگە لە دیوەكەی تری زینا نەبێت، چونكە هاوسەرگیریەكە بەبێ ئامادەبوونی وەلی و شاهێد، كە تێیدا پیاو ئازادە پیادەكردنی حەزی سێكسی خۆی لەگەڵ هەر ئافرەتێكدا بێت و ئافرەتیش سەربەستە لەگەڵ كێدا بێت و لەكوێ و كەی، وە لەو كاتەشی كە دەمێنێتەوە لەگەڵیدا  و تازەكردنەوەی ماوەكەش، یان بە دوای پیاوێكی تردا بگەڕێت لە بازاڕدا و هەر شوێنێكدا بێت، كە نەفەقەشی تێدا نییە، بەڵكو تەنها پێدانی كرێی بەتاڵكردنەوەی ئەو شەهوەتەی پێ دەدات، وە پەیوەندیەكە تەنها وتەنها مادەیە و هیچ ئولفەت و خۆشەویستی و مەبەستێكی بەرز پیرۆزی تێدا نییە، تەنانەت تەڵاق و میراتگری و منداڵ خستنەوەشی تێدانییە، و ئاساییشە ئەگەر كچێك و پورەكەی پێكەوە بهێنێت و هیچ پەیوەستی و پابەندبوونێكیشی تێدانییە، بۆیە هەر زینایە بەڵام لەبەرگی شەرعدا.

 هاوسەرگیری لە ئیسلامدا بۆ چەند مەبەستێكی بنەڕەتییە كە قورئان بە ڕاشكاوی باسی كردووە و ئاماژەی بۆكردووە و ئەو ئامانجە دەپێكن كە پێكهێنانی خێزانێكی چاك و سوودبەخشە.
 خوای گەورە دەفەرموێـت: (وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً) الروم:٢١ واتە: یه‌كێكی تر له‌ نیشانه‌كانی تواناو ده‌سه‌ڵاتی خوای گه‌وره‌ له‌سه‌ر زیندوو بوونه‌وه‌ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ له‌ نه‌فسی خۆتان خێزانی بۆ دروست كردوون، بۆ ئه‌وه‌ی ئه‌و خێزانانه‌ وه‌كو سوكناو هێمنی و ئارامی و پشوویه‌كی ده‌روونی بێت بۆ ئێوه‌ وه‌ خۆشه‌ویستی و ڕه‌حم و سۆزو به‌زه‌یی خستۆته‌ نێوانتانه‌وه.
جا ئەو ئایەتە بەڕوونی ئاماژە بەوە دەكات كە هۆكاری دڵئارامی و هێوری پیاو تەنها بریتییە لە خێزان و هاوسەرێكی چاك، بەوەش پێكەوەنانی خێزان تەنها بۆ بەتاڵكردنەوەی حەز و ئارەزوو نییە بەڵكو مەبەستێكی باڵاتر لەوە هەیە كە بیناكردنی كۆمەڵگایە بە خشتی خێزان و خستنەوەی نەوە و وەچە لەنێوانیاندا، وەكو دەفەرموێـت: (وَاللهُ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَاجًا وَجَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَزْوَاجِكُم بَنِينَ وَحَفَدَةً) النحل: ٧٢ واتە: خوای گه‌وره‌ له‌ نه‌فس و جنسى خۆتان خێزانی بۆ داناون كه‌ هاوسه‌رگیریان له‌گه‌ڵدا بكه‌ن وه‌ له‌ خێزانه‌كانیشتان مناڵ و مناڵی مناڵى (كوڕه‌زاى) بۆ داناون.
هەر بۆیە تەنها بەتاڵكردنەوەی حەز و شەهەوات و گرنگی دان بەوە، قورئان بە دەستەواژەی (السِّفاحَ)ناوی بردووە و وەكو دەفەرموێت: (وَأُحِلَّ لَكُمْ مَا وَرَاءَ ذَلِكُمْ أَن تَبْتَغُوا بِأَمْوَالِكُمْ مُحْصِنِينَ غَيْرَ مُسَافِحِينَ) النساء: ٢٤ واتە: جگه‌ له‌مانه‌ی كه‌ باسمان كرد خوای گه‌وره‌ ئافره‌تانى ترى بۆتان حه‌ڵاڵ كردووه‌ به‌وه‌ی كه‌ به‌ماڵی خۆتان ماره‌یی بده‌ن به‌و ئافره‌تانه‌ی كه‌ ئه‌یانهێنن وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی كه‌ خۆتان داوێن پاك بكه‌ن و خۆتان بپارێزن له‌ زینا كردن.
لە مەعقەلی كوڕی یەسارەوە ڕەزای خوای لێ بێ دەڵێت: پیاوێك هات بۆ لای پێغەمبەری خوا  و وتی: من ئافرەتێكم دۆزیوەتەوە كە خاوەنی ناوبانگ و خانەوادەی باش و پلەوپۆستە، بەڵام ئەوەی تێدایە كە منداڵی نابێت، جا ئایا هاوسەرگیری لەگەڵدا بكەم؟ ئەویش نەهی لێكرد، پاشان بۆ جاری دووەم هاتەوە و دیسان نەهی لێكرد و بۆ جاری سێیەمیش هەر هاتەوە و هەر نەهی لێكرد و لە كۆتاییدا فەرمووی: ((تَزَوَّجوا الوَلودَ الوَدودَ؛ فإنِّي مُكاثِرٌ بكم)) واتە: هاوسەرگیری لەگەڵ ئەو ئافرەتانەدا بكەن كە منداڵیان دەبێـت و مێردەكانیان خۆشدەوێت، چونكە من شانازی بە زۆریتانەوە دەكەم لە قیامەندا. 
بۆیە لەو فەرموودەیەوە دەردەكەوێت كە مەبەست لە هاوسەرگیری تەنها شەهوەتبازی نییە و ئامانجێكی گەورەتر و سوودمەنتر هەیە تێیدا. 
هەرچی هاوسەرگیری موتعەش هەیە هیچ نییە لە جگە لە دیوەكەی تری زینا نەبێت، چونكە هاوسەرگیریەكە بەبێ ئامادەبوونی وەلی و شاهێد، كە تێیدا پیاو ئازادە پیادەكردنی حەزی سێكسی خۆی لەگەڵ هەر ئافرەتێكدا بێت و ئافرەتیش سەربەستە لەگەڵ كێدا بێت و لەكوێ و كەی، وە لەو كاتەشی كە دەمێنێتەوە لەگەڵیدا  و تازەكردنەوەی ماوەكەش، یان بە دوای پیاوێكی تردا بگەڕێت لە بازاڕدا و هەر شوێنێكدا بێت، كە نەفەقەشی تێدا نییە، بەڵكو تەنها پێدانی كرێی بەتاڵكردنەوەی ئەو شەهوەتەی پێ دەدات، وە پەیوەندیەكە تەنها وتەنها مادەیە و هیچ ئولفەت و خۆشەویستی و مەبەستێكی بەرز پیرۆزی تێدا نییە، تەنانەت تەڵاق و میراتگری و منداڵ خستنەوەشی تێدانییە، و ئاساییشە ئەگەر كچێك و پورەكەی پێكەوە بهێنێت و هیچ پەیوەستی و پابەندبوونێكیشی تێدانییە، بۆیە هەر زینایە بەڵام لەبەرگی شەرعدا.
بۆیە موسڵمان دەبێ لەخوای گەورە بترسێ و شوێن فێڵ و تەڵەكەی شەیتان نەكەوێت چونكە خوای گەورە دەفەرموێـت: (يَا بَنِي آدَمَ لَا يَفْتِنَنَّكُمُ الشَّيْطَانُ كَمَا أَخْرَجَ أَبَوَيْكُمْ مِنَ الْجَنَّةِ يَنْزِعُ عَنْهُمَا لِبَاسَهُمَا لِيُرِيَهُمَا سَوْآتِهِمَا إِنَّهُ يَرَاكُمْ هُوَ وَقَبِيلُهُ مِنْ حَيْثُ لَا تَرَوْنَهُمْ إِنَّا جَعَلْنَا الشَّيَاطِينَ أَوْلِيَاءَ لِلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ )
 واته: ئەی نەوەكانی ئادەم با شەیتان هەڵتان نەخەڵەتێنێت وفریوتان نەدات، بەوەی كە تاوانتان لەلا بڕازێنێتەوە، هەروەكو چۆن بۆ باوكە ئادەم ودایكە حەواتان ڕازاندیەوە وبەهۆیەوە لە بەهەشت دەریكردن، وئەو پۆشاكەی لەبەرداماڵین كە خوای پەروەردگار بەهۆیەوە ستری پێكردبوون وعەورەتی پێداپۆشیبوون، ئەو كارەش لەشەیتانەوە بۆ دەرخستنی عەورەتیان بوو . شەیتان ووەچە وهاوڕەگەزەكانی ئێوە دەبینن بەڵام ئێوە ئەوان نابینن بۆیە بەئاگابن لێیان، بێگومان ئێمە شەیتانەكانمان كردووە بەخۆشەویست ودۆستی ئەوانەی كەبڕوا ناهێنن بەخوای گەورە و بەتاك وتەنیایی نایپەرستن، وباوەڕ بەپەیامبەرانی ناهێنن وبەڕاستیان نازانن، وكردەوە بەڕێباز وڕێنماییەكانی ناكەن .
 (وَإِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً قَالُوا وَجَدْنَا عَلَيْهَا آبَاءَنَا وَاللهُ أَمَرَنَا بِهَا قُلْ إِنَّ اللهَ لَا يَأْمُرُ بِالْفَحْشَاءِ أَتَقُولُونَ عَلَى اللهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ)   الأعراف: ٢٧ - ٢٨ 
وە ئەگەر بێباوەڕان كردەوەیەكی قێزەون و ناشرینیان بكردایە ئەوا پاساویان بۆ دەهێنایەوە بەوەی كە ئەو كردەوەیەیان لەو شتانەیە كە لەباوباپیرانیانەوە بە میرات بۆ ماوەتەوە، و لەو شتانەیە كە خوای پەروەردگار فەرمانی پێكردووە . ئەی پەیامبەری خوا پێیان بڵێ : بێگومان بن لەوەی كە خوای بەرز وبڵند وپایەبەرز فەرمان بەبەندەكانی بەكردنی كردەوەی قێزەوون و خراپ ناكات، ئایا ـ ئەی هاوەڵبڕیاردەران ـ شتێك بەناو خوای پەروەردگارەوە دەڵێن لەو شتانەی كە نایزانن و درۆ و بۆ هەڵبەستراوە ؟!

شیاوی باسكردنە كە موتعە لەسەرەتادا حەڵاڵ بووە پاشان دواتر حەرامكراوە، وە ئەو فەرموودانەش كە بەڵگەن لەسەر حەرامێتی ئەمانەی خوارەوەیە:
1- أنَّ عَليًّا رَضِيَ اللهُ عنه قال لابنِ عَبَّاس: (إنَّ النَّبيَّ صلَّى اللهُ عليه وسلَّم نَهى عن المُتعةِ وعن لُحومِ الحُمرِ الأهليَّةِ زَمَنَ خَيبَر)  . واتە: عەلی بە ابن عەباسی وت: پێغەمبەری خوا نەهی كردووە لە موتعە و خواردنی گۆشی گوێدرێژی ماڵی لە كاتی فەتحی خەیبەردا.
2- عن إياسِ بنِ سَلَمةَ عن أبيه قال: (رخَّص رسولُ اللهِ صلَّى اللهُ عليه وسلَّم عامَ أوطاسٍ  في المتعةِ ثلاثًا، ثمَّ نهى عنها)  . واتە: پێغەمبەری خوا لە ساڵی ئەوطاسدا بۆ ماوەی سێ ڕۆژ ڕێگەی بە موتعە دا و پاشان نەهی لێكرد.
3- عن الرَّبيعِ بنِ سَبرةَ الجُهنيِّ أنَّ أباه حَدَّثَه أنَّه كان مَعَ رَسولِ اللهِ صلَّى اللهُ عليه وسلَّم فقال: ((يا أيُّها النَّاسُ إنِّي قد كُنتُ أذِنتُ لكم في الاستِمتاعِ مِنَ النِّساءِ، وإنَّ اللهَ قد حَرَّمَ ذلك إلى يومِ القيامةِ، فمَن كان عِندَه منهنَّ شَيءٌ فليُخلِ سَبيلَه، ولا تَأخُذوا مِمَّا آتَيتُموهنَّ شيئًا)) . واتە: ئەی خەڵكینە، من پێشتر موتعەم بۆ حەڵاڵ كردن و ڕێگەم دان، لەڕاستیدا لە ئێستا بەدواوە خوای گەورە تا ڕۆژی قیامەت حەرامی كردووە، هەركەسێ ژنێك لەوانەی لایە با دەستبەرداری بێت  و هەرچیشتان پێداون لێیان وەرمەگرنەوە.
5- عن عَبدِ المَلكِ بنِ الرَّبيعِ بنِ سَبرةَ الجُهنيِّ عن أبيه عن جَدِّه قال: أمَرَنا رَسولُ اللهِ صلَّى اللهُ عليه وسلَّم بالمُتعةِ عامَ الفتحِ حينَ دَخَلْنا مَكَّةَ، ثُمَّ لم نَخرُجْ منها حتَّى نَهانا عنها   . واتە: پێغەمبەری خوا ڕێگەی داین بە موتعەكردن لەساڵی ئازادكردنی مەككەدا و كاتێك چووینە ناو مەككەوە بەڵام تێیدا دەرنەچوو هەتا سەرلەنوێ نەهی لێكرد و حەرامی كرد.
6- عن الرَّبيعِ بنِ سَبرةَ الجُهنيِّ عن أبيه أنَّ رَسولَ اللهِ صلَّى اللهُ عليه وسلَّم نَهى عن المُتعةِ وقال: ((ألا إنَّها حَرامٌ مِن يومِكم هذا إلى يومِ القيامةِ، ومَن كان أعطى شيئًا فلا يأخُذْهـ)) . واتە: ئەی خەڵكینە بزانن كە موتعە لەمڕۆوە حەرام كرا هەتا ڕۆژی قیامەت، وە هەركەسیش شتێكی لەو بارەیەوە داوە ئەوا با وەری نەگرێتەوە.

سەردان: ٢٤٠ بەش: ژنهێنان و خێزان