بەناوى خواى بەخشندە و میهرەبان

گرنگی ئایین بۆ مرۆڤایەتی بریتى یە لەم چەند خاڵەی خوارەوە:
یەكەم: پاراستنی پێنج پێویستى یەكە (حفظ الضروريات الخمس) كە مەبەستی هەرە سەرەكی هاتنی ئایینە كە بریتین لە:
أ / پاراستنی دین و ئایینی مرۆڤــ (حفظ الدين).
ب / پاراستنی ژیان و بوونی مرۆڤــ (حفظ النفس).
ج / پاراستنی ناموس و شەرەفـی مرۆڤــ (حفظ العِرض).
د / پاراستنی ئەقڵی مرۆڤــ (حفظ العقل).
ه / پاراستنی ماڵ و پارە و سامانی مرۆڤــ (حفظ الـمال).
بۆیە دەبینین خوای گەورە چەندین حوكمی داناوە بۆ پاراستنی ئەم پێنج پێویستى یە كە پێیان دەوترێت: (الضروريات الـخمس) بۆ نموونە:
خوای گەورە سزای داناوە بۆ ئەو كەسانەی كەوا لە دین و ئایین هەڵدەگەڕینەوە و پاش گەز دەبنەوە بە كافر بوونەوە.. یان لە ڕاستە ڕێی ئیسلام لادەدەن بە بیدعە كردن.
هەروەها خوای گەورە سزای داناوە بۆ ئەو كەسانەی كەوا دەست درێژی دەكەنە سەر ژیان و لاشە و خوێنی خەڵكانی بێ تاوان و فەرموویەتی: [وَلَكُمْ فِي الْقِصَاصِ حَيَاةٌ يَاْ أُولِيْ الأَلْبَابِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ] [سورة البقرة: (179)] .
واتە: لە سەپاندنی سزا بە سەر دەستدرێژكار و بكوژدا پاراستنی ژیانی تێدایە بۆتان ئەی خاوەن دڵ و ژیریەكان بۆ ئەوەی خۆپارێزی بكەن لە تاوان و دەست درێژی كردنە سەر كەسانی بێ تاوان.
هەروەها خوای گەورە سزای داناوە بۆ ئەو كەسانەی كەوا دەست درێژی دەكەنە سەر ناموسی كەسانی تر و شەرەف و سومعەتی خەڵكانی بێ تاوان لەكەدار دەكەن.
هەروەها خوای گەورە سزای داناوە بۆ ئەو كەسانەی كەوا مادە سەرخۆش و سڕكەرەكان دەخۆنەوە و بێ هۆش و بێ ئاگایان دەكات.
هەروەها خوای گەورە سزای داناوە بۆ ئەو كەسانەی كەوا دەست درێژی دەكەنە سەر ماڵ و سامانی خەڵك و دزی و خیانەتیان لێدەكەن و ڕووتیان دەكەنەوە.
دانانی هەموو ئەو سزا و تۆڵە لێسەندنەوانە لە تاوانباران بە مەبەستی پاراستنی ئەو پێنج پێویستى یە كە پێیان دەوترێت: (الضروريات الـخمس).
لە گەڵ ئەوەشدا لە چەندین ئایەت و فەرموودەدا هانی موسڵمانان دراوە بۆ پاراستنی ئەمانە.
دووەم: لە ڕێگەی پەیڕەو كردنی ئایینی ئیسلامەوە هیدایەت و ڕەحمەت و بەزەیی و چارەسەری كێشە و گرفتەكان و بەرچاوڕۆشتنی و دادپەروەری بەرقەرار دەبێت، خوای گەورە فەرموویەتی: [وَلَقَدْ جِئْنَاهُم بِكِتَابٍ فَصَّلْنَاهُ عَلَى عِلْمٍ هُدًى وَرَحْمَةً لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ] [سورة الأعراف: (52)] .
: [يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءتْكُم مَّوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَشِفَاء لِّمَا فِي الصُّدُورِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِينَ] [سورة يونس: (57)] .
[وَمَا أَنزَلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ إِلاَّ لِتُبَيِّنَ لَهُمُ الَّذِي اخْتَلَفُواْ فِيهِ وَهُدًى وَرَحْمَةً لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ] [سورة النحل: (64)] .
[وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا رَحْمَةً لِّلْعَالَمِينَ] [سورة الأنبياء: (107)] .
[وَإِنَّهُ لَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِينَ] [سورة النمل: (77) ] .
[هَذَا بَصَائِرُ لِلنَّاسِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِّقَوْمِ يُوقِنُونَ] [سورة الجاثية: (20)] .
[قُلْ هُوَ لِلَّذِينَ آمَنُوا هُدًى وَشِفَاء] [سورة فصلت: (44)] .
سێیەم: لە ڕێگەی پەیڕەو كردنی ئایینی ئیسلامەوە بەختەوەری و ئاسوودەی بە دەست دێت لە دونیا و دواڕۆژدا، خوای گەورە فەرموویەتی: [مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ مَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ] [سورة النحل: (97)] .
واتە: هەر كەسێك كردەوەی چاكە بكات لە نێر و مێ و ئیماندار بێت ئەوا ژیانێكی خۆش و بەختەوەری پێ دەدەین لە دونیادا و لە قیامەتیشدا بە باشترین شێوە پاداشتی كردەوەكانیان دەدەینەوە.
هەروەها خوای گەورە فەرموویەتی: [الَّذِينَ آمَنُواْ وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِكْرِ اللّهِ أَلاَ بِذِكْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ] [سورة الرعد: (28) ] .
واتە: ئەوانەی كەوا ئیمانیان هێناوە و دڵین بە زیكری خوا ئارام دەگرێت، وریا بە تەنها بە زیكری خوا دڵەكان ئارام دەگرێت و بەختەوەر دەبێت.
چوارەم: وە ئەگەر بە پێچەوانەوە پشت لە ئایینی خوا بكرێت ئەوا ژیانێكی پڕ لە بێزاری و ناسۆری بۆ هەیە وەك خوای گەورە فەرموویەتی: [وَمَنْ أَعْرَضَ عَن ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنكًا وَنَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَعْمَى (124) قَالَ رَبِّ لِمَ حَشَرْتَنِي أَعْمَى وَقَدْ كُنتُ بَصِيرًا (125) قَالَ كَذَلِكَ أَتَتْكَ آيَاتُنَا فَنَسِيتَهَا وَكَذَلِكَ الْيَوْمَ تُنسَى (126)] [سورة طه] .
واتە: هەر كەسێك پشت هەڵبكات لە بەرنامەكەی خوا ئەوا بەڕاستی ژیانێكی پڕ لە بێزاری و ناسۆری هەیە و لە ڕۆژی قیامەتیشدا بە كوێری حەشری دەكەین، دەڵێت: پەروەردگارم ئەوە بۆ بە كوێری حەشری دەكەیت خۆ من لە دونیادا بینا و چاو ساغ بووم ؟ خوا دەفەرموێت: ئاوەها ئایەتەكانی ئێمەت بۆ دەهات و تۆیش پشت گوێت دەخست بۆیە تۆیش ئەمڕۆ بێ بایەخ دەكرێیت.
وە كاتێك موسڵمانان لە سەردەمی ئیمامی عومەردا ڕۆیشتن بۆ ئەوەی ئایینی ئیسلامی پیرۆز بگەیەنن بە فارسە ئاگرپەرستەكان و وەفدی موسڵمانان كە (ربعی كوڕی عامر) بوو گەیشتە لای سەركردەی فارسەكان ئەویش پرسیاری لێكرد ئایا ئێوە بۆ چی هاتوون و چیتان ئەوێت ؟
(ربعی كوڕی عامر)یش لە وەڵامدا فەرمووی: (نـحن قوم أرسلنا الله لنُخرجَ الناس من جَور الأديان إلى عدل الإسلام، ومن عبادة العباد إلى عبادة رب العباد، ومن ضِق الدنيا إلى سعة الدنيا والآخرة).
واتە: ئێمەی موسڵمان قەومێكین خوای گەورە ناردوومانێتی بۆ ئەوەی خەڵكی دەربێنین لە ستەمی و زەبر و زۆری ئایینە پووچەڵكانەوە بۆ دادپەروەرێتی ئیسلام، وە دەریانبێنین لە پەرستنی بەندەكانەوە بۆ پەرستنی پەروەردگاری بەندەكان، وە لە تەنگی دونیاوە بۆ فراوانێتی دونیا و دواڕۆژ.
كەواتە بە نەبوونی ئایین شێرازەی ژیان تێك دەچێت و وەك دارستان گەورە بچووك دەخوات و بەختەوەری و ئارامی و ئەمن و ئاسوودەیی و دادپەروەری لە نێو كۆمەڵگای مرۆڤایەتیدا نامێنێت.
كەوابوو دەربڕینی ئەو پرسیارە بەم شێوەیە (سود و زیانی ئاین چیە) ؟!!! هەڵەیە ! چونكە بوونی ئایین ـ بە مەرجێك ئەو ئایینە ئایینی ڕاستەقینەی خوا بێت بە بێ دەستكاری و گۆڕین ـ هەمووی سوود و بەختەوەریە نەك زیان..
لە لایەن مامۆستا (محمد عبد الرحمن) ە وە وەڵام دراوەتەوە