یەکەم :
حەڕامە تێکەڵی پیاوان وئافرەتان لەجێگای کار کردن وهەر جێگایەکی تر ، وحەتمەن بۆ خوێندن زۆر حەڕام ترە ، لەبەر ئەوەی گەنج لەو تەمەنەدا زیاتر پێویستی بەگرنگی دانە بەدین وخۆپاراستنە لەفیتنە .

جا ئەوەی پێویستە تۆ ئەنجامی بدەیت ئەوەیە باوکت ڕازی بکەیت کەخۆت نەقڵ کەیت بۆ قوتابخانەیەک کە تێکەڵ نی یە ، لەو کارەتیش دا پشت بەخوا وپاشان کەسانی عاقڵ لەمامەکانت وخاڵۆکانت ببەستە ، بەڵکو خودا دڵی باوکت چاک بکات وڕازی بێت .

دووەم :
دروستە تەوریە وهەندێ عوزر و بیانو دروست بکەیت بۆ خۆ ڕزگار کردن کاتێ دەکەویتە مەوقیفەوە ، بەڵام دەبێ بەپێی مەسڵەحەت و پێویستی بێ ، بەتایبەت لەگەڵ باوکدا کەپێویستە زۆر ڕاستگۆ و ڕاشکاو بیت لەگەڵى و پەیوەندیتان لەسەر متمانەیەکی بتەو بونیاد بنرێت .

جا هەندێ لەزانایان بەحەڕامی دەزانن عوزر بهێندرێتەوە بۆ غەیری پێویستی ومەسڵەحەت ، و ئەوا هەڵبژاردەی شيخ الإسلام ابن تيمية رحمه الله .

وە النووي رحمه الله دەڵێت :
" قال العلماء :‏ فإن دعَت إلى ذلك مصلحة شرعيَّة راجحة على خداع المخاطب ، أو دعت إليه حاجة لا مندوحة عنها إلا بالكذب : فلا بأس بالتعريض" انتهى .
" الأذكار " ( ص ‏380 ) .
واتە : زانایان دەڵێن : گەر مەسڵەحەتێکی حەقیقی شەرعی وای خواست فێڵ لەکەسی بەرانبەر بکەیت ، یاخود پێویستیەک وا دەکات ئەو شتە بکەیت وبەبێ درۆ نەکرێت : ئەوا دروستە بەشێوازێک بیڵێی کەبەشێوەیەک لەشێوەکان فێڵی تیادا بێت لەکەسی بەرانبەر .
واته : قسەیەک بکەیت کەکەسی بەرانبەر وابزانێت تۆ مەبەستت شتێکە بەڵام لەحەقیقەتدا تۆ مەبەستت شتێکی تر بێت .

سێیەم :
دروست نی یه بۆ پیاو تەماشای ئافرەتی نامەحڕەم بکات مەگەر بۆ پێویستی نەبێت ، وەک تەماشا کردن بۆ مەبەستی مارە کردن ، وەتەماشا کردنی دکتۆر بۆ نەخۆش لەکاتی پێویستیدا ، وهاو شێوەی ئەمانە .

پێویستە لەسەر ئەو قوتابیە بەپێی توانا هەوڵ بدات چاوی بپارێزێت ، وخۆی سەرقاڵ بکات بەکتاب وسەبورەکەوە ، وتەماشای مامۆستاکە نەکات ، بەتایبەت گەر مامۆستاکە سفور بوو ، وجوانی خۆی پیشان دەدات وجۆرەها تەجمیلی دەکرد ، جا ئەگەر قوتابیەکە هەست بەوە دەکات توشی هەڵدێر بووە ویاخود واخەریکە توشی لادان دەبێت ، ئەوا پێویستە لەسەری ئامادەی ئەو دەرسانە نەبێت ؛ چونکە پاراستنی دین لەپێش ترە لەخوێندن ، و بێگومان ناگونجێت هیچ کەسێکی عاقڵ خوێندن پێش دین بخات .

وە شێخ عبد الله بن جبرين رحمه الله سەبارەت بەو قوتابیە پزیشکانەى کە مامۆستاکانیان ئافرەتن دەفەرموێ :
ئەو جۆرە کەسانە هیچ مەجالێکیان نی یە ، بۆیە پێویستە چاوی خۆیان بپارێزن ، ودوور کەونەوە لەو شتانەی کە توشی حەڕامیان دەکات ، بەڵام هەرکات زانی کەوتووەتە حەڕامەوە ئەوا لەو وانانە ئامادە نابێت " انتهى .

وە پێویستە ئامۆژگاری ئەو مامۆستایانە بکرێت تەقوای خودا بکەن ، وحیجابی شەرعی بپۆشن .
أعاذنا الله والمسلمين من الفتن ، ما ظهر منها وما بطن .
والله أعلم .