لە شوێنێک کار دەکەم کە خاوەن کارەکەم ستەمم لێدەکات ، مافە مادی و مەعنەویەکانم پێشێل دەکات ، ومن هیچ شتێکم لەدەست نایەت جگە لەوەی دوعای لێدەکەم و ڕقم لێیەتی ، لەکاتێکدا ئەو کەسە کەسێكی مولتەزیم و نوێژ خوێنیشە ، بەڵام لەگەڵ کرێکارەکانی ڕەقە لەڕووی مادیەوە ، وهەست بەستەمێکی زۆر دەکەین .
لەڕاستیدا زۆر لەکرێکارەکان ئەم گلەییەیان هەیە ، وئەو کارە ستەمە ، ودرووست نی یە ستەم بکرێت لەکرێکار ، هەرچەند موسوڵمانیش نەبن ، ستەم بەهیج شێواز و لەهیچ حاڵەتێکدا درووست نی یە ، خوای پەروەردگار لەفەرموودەیەکی قودسیدا فەرموویەتی : (إني حرّمتُ الظُّلم على نفسي، وجعلته بينكم محرَّمًا؛ فلا تظالَموا) [رواه الإمام مسلم في "صحيحه" (4/1994) من حديث أبي ذر رضي الله عنه.].
واتە: من ستەمم لەسەرخۆم حەرام کردووە ، ولەنێوان ئێوەشدا حەرامم کردووە ؛ ستەم لەیەکتری مەکەن .
وە پێغەمبەرى خوا ﷺ کاتێ کە موعازی ڕەوانە کرد بۆ یەمەن پێی فەرموو : (واتّق دعوةَ المظلوم؛ فإنّه ليس بينها وبينَ الله حجابٌ) [رواه الإمام البخاري في "صحيحه" (3/99) من حديث ابن عباس رضي الله عنه.]. واتە: ئاگاداری پاڕانەوەی کەسی ستەم لێکراو بە ؛ چونکە بەتەئکید پەردە لەنێوان ئە و وخودادا نی یە .
وکەسی کرێکار مافی هەیە ، پێغەمبەرى خوا ﷺ فەرموویەتی : (أعطوا الأجير أجرته قبل أن يَجِفَّ عَرَقُه) [رواه ابن ماجه في "سننه" (2/817) من حديث عبد الله بن عمر، ورواه البيهقي في "السنن الكبرى" (6/121) من حديث أبي هريرة، وانظر: "مجمع الزوائد ومنبع الفوائد" للهيثمي (4/98).].
واتە : کرێی کرێکارەکان بدەن پێش ئەوەی ئارەقەکەیان وشک بێتەوە .
وە لەفەرمودەیەکدا هاتووە: (ثلاثةٌ أنا خصمُهم يوم القيامة...) وذكرَ منهم من استأجر أجيرًا فاستوفى منه ولم يؤدِّ له حقَّه [رواه البخاري في "صحيحه" (ج3، ص41) من حديث أبي هريرة رضي الله عنه بلفظ: (... ولم يعطه أجره).].
واتە : سێ کەس هەن من داوای مافیان لێدەکەم لەڕۆژی دوایدا ، و لەو فەرموودەیەدا هاتووە : کەسێک کرێکارێک بگرێت کارەکەکەی پێبکات و مافەکەی نەدات ، و لەڕیوایەتەکەی ئەبو هورەیرەدا بەو شێوەیە هاتووە : کرێکەی پێ نەدات .
بێگومان ستەم حەرامە ، دروست نی یە بۆ خاوەن کار ئیستغلالی بێدەسەڵاتی ئەو کرێکارە داماوانە بکات ، وخۆی فەرز کات بەسەریاندا ، وڕەق وتوند بێت لەگەڵیان ، ومافیان بخوات ، ئەمە ستەمە ، سوێند بەخودا ئەوە ستەمە و دروست نی یە ، واجبە دادپەروەر بێت ، و واجبە مافی هەموو خاوەن مافێک بدرێت ، و واجبە لەخودا بترسن و تەقوای خودا بکەن ، و ستەم دەبێتە هۆکاری سزا پێغەمبەرى خوا ﷺ فەرموویەتی : (دعوة المظلوم يرفعُها الله فوقَ الغَمامِ، ويقول الله: وعزَّتي وجلالي؛ لأنتصرنَّ لكِ، ولو بعد حين) [رواه ابن حبان في "صحيحه" كما في "الإحسان" (ج3 ص158) من حديث أبي هريرة رضي الله عنه.]، واتە : خودا دوعای ستەم لێکراو بەرز دەکاتەوە بەسەر هەورەکاندا ، ودەڵێت: سوێند بەعیزەت و ڕێزم سەرت دەخەم ، هەر چەند پاش ماوەیەکی تریش بێت .
وە خوای پەروەردگار فەرموویەتی : {وَلاَ تَحْسَبَنَّ اللَّهَ غَافِلاً عَمَّا يَعْمَلُ الظَّالِمُونَ إِنَّمَا يُؤَخِّرُهُمْ لِيَوْمٍ تَشْخَصُ فِيهِ الأَبْصَارُ} [إبراهيم: 42.]؛ واتە : واگومان نەبەن خودا بێئاگایە بەرانبەر ئەوەی ستەم کاران ئەنجامی دەدەن بەڵکو دوایان دەخات بۆ ڕۆژێک چاوەکان تیایدا ئەبڵۆق دەبن .
کەسی ستەم کار لەڕۆژی دوایدا پەشیمان دەبێتەوە ، خوای پەروەردگار فەرموویەتی : {وَسَيَعْلَمُ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَيَّ مُنقَلَبٍ يَنقَلِبُونَ} [الشعراء: 227.].
واتە : لەداهاتوویەکی نزیکدا کەسانی ستەم کار دەزانن چی سەرەنجامێکیان هەیە و بۆ کوێ دەرۆن .
جا ستەم درووست نی یە نە لەگەڵ کرێکار ونە لەگەڵ غەیری کرێکاریشدا .
وەڵامى شێخ صالح الفوزان حفظه الله
مافەکانى پێغەمبەرى خوا صلى الله علیه وسلم لەسەر باوەڕداران چین؟مافەکانی دراوسێ(20) حەق و مافی ئافرەت لە ئیسلامداچۆنێتى هەڵسوکەوت لەگەڵ باوکێکى عەرەق خۆرمافەکانى قورئان چیە لەسەر باوەڕداران؟
