واتای ڕۆژوو لەڕووی زمانەوانی و(شەرع)ە وە
یەکەم : ڕۆژوو لە زمانەوانییەوە : واته : خۆگرتنه‌وه .
دووەم : ڕۆژوو لە شەرعدا: (( بریتییه له‌خۆ گرتنه‌وه‌یه‌كی تایبه‌ت : كه‌ئه‌ویش خۆ گرتنه‌وه‌یه له‌خواردن وخواردنه‌وه ، وجیماع كردن له سپیده‌وه تاوه‌كو مه‌غریب و له‌گه‌ڵ هه‌بوونی نییه‌ت به‌وه‌ی كه‌به‌ڕۆژو ده‌بیت (1)
وە وتراوە : (الإمساك عن الأكل والشرب والجماع، وغيرها مما ورد به الشرع في النهار على الوجه المشروع، ويتبع ذلك الإمساك عن الرفث والجهل وغيرها من الكلام المحرم والمكروه) (2)
خۆ گرتنه‌وه‌یه له‌خواردن وخواردنه‌وه ، وجیماع كردن ، وجگه له‌مانه‌ش له‌ڕۆژدا كه‌له‌شه‌رعدا هاتووه به‌شیوه‌یه‌كی شه‌رعی ، وه‌هه‌روه‌ها خۆ دوور گرتن له‌قسه‌ی پڕ وپووچ وبه‌تاڵ وهه‌ر قسه‌یه‌كی حه‌ڕام ومه‌كروه.
وە قسە وبۆچوونی هەڵبژێردراو لەشەرعدا لەپێناسەی ڕۆژوودا :
ئەوەیە بوترێ : به‌ندایه‌تی كردنه بۆ خودا به‌خۆگرتنه‌وه له‌خواردن ، وخواردنه‌وه ، وهه‌موو ئه‌و شتانه‌ی ڕۆژوو به‌تاڵ ده‌كه‌نه‌وه له‌گه‌ڵ هه‌بوونی نییه‌تدا له‌به‌یانییه‌وه تاوه‌كو ئاوا بوونی خۆر ، له‌لایه‌ن كه‌سێكی دیاری كراوه‌وه ، به‌چه‌ند مه‌رجێگی دیاری كراو .(3)
وه ناوی ڕۆژو نراوه به ئارامگرتن (صبر) ؛ له‌به‌ر ئه‌م فه‌رمووده‌یه (صوم شهر الصبر وثلاثة أيام من كل شهر يذهبن وحر الصدر) (4) (5).
واته : ڕۆژوو گرتنی مانگی سه‌بڕ وسی ڕۆژ له‌هه‌موو مانگیك كین وبوغز و ناپاكی دڵ لاده‌بات .
وه بۆچوونیك هه‌یه ده‌ڵیت ئه‌م ئایه‌ته پیرۆزه مه‌به‌ست لیی ڕۆژووه : { وَاسْتَعِينُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَةِ }(6)واته : وه له كاروباره‌كانتاندا پشت به هه‌موو جۆره‌كانى ئارامگرتن ببه‌ستن ، هه‌روه‌ها پشت به نویژیش ببه‌ستن.
چونكه ڕۆژوو ده‌بیته هۆی ئارام گرتنی ده‌روون و خۆگرتنه‌وه له‌ئاره‌زووه‌كان (7)
===========
(1) التعريفات للجرجاني، ص177، والمصباح المنير، للفيُّومي، 1/352.
(2) كتاب الصيام من شرح العمدة لشيخ الإسلام ابن تيمية، 1/ 24.
(3) انظر: الشرح الممتع، لابن عثيمين، 6/310
(4) انظر: شرح العمدة، 1/ 25.
(5) أخرجه أحمد، 38/ 168، برقم 3070، ورقم 23077، و34/ 240، برقم 20737، والبزار، برقم 1057، وقال الألباني في صحيح الترغيب والترهيب، 1/ 599: ((حسن صحيح )) .
(6) سورة البقرة، الآية: 45.
(7) أخرجه ابن أبي حاتم في تفسيره، 1/ 154 عن مجاهد بن جبر في قوله: ( وَاسْتَعِينُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَةِ ) قال: الصبر الصيام. وسنده صحيح [وانظر: شرح العمدة، كتاب الصيام، لابن تيمية، 1/ 25].
ئایا لەشگران بوون لەڕۆژانی ڕەمەزاندا ڕؤژوو بەتاڵ دەکاتەوە؟ئەگەر ئافرەتی زەیسانیدار پێش چلە پاك بوویەوە و ڕۆژووی گرت، ئایە ڕۆژووەكەی تەواو و دروستە ؟خوشكەكەم شوى كردووە لە وەتەى ڕەمەزانە كەوتۆتە خوێنى بێنوێژى یەوە لە مەوعیدى ئاسایى خۆى لایداوە ئایا حوكمی موسافیر لە ڕەمەزاندا شۆفێرى ئۆتۆمبیلەكان دەگرێتەوە دروستەئافرەت حەب بخوات بۆ ئەوەى لە ڕەمەزان نەکەوێتە عادەوە بۆ ئەوەى ڕۆژووەکەى هەمووى بگرێت؟
