ده‌روازه‌ى یانزه‌هه‌م : له باره‌ى نوێژی ترسه‌وه (صَلاَةُ الخَوْفِ)
چه‌ند پرسێكی تێدایه:
پرسى یه‌كه‌م: حوكمى نوێژی ترس وبه‌ڵگه‌كه‌ى شه‌رعی بونی، ومه‌رجه‌كانی
پرسى دوه‌م: چۆنێتی نوێژی ترس:
ده‌روازه‌ى یانزه‌هه‌م : له باره‌ى نوێژی ترسه‌وه (صَلاَةُ الخَوْفِ)
ئه‌مه عوزری سێیه‌مه له‌و عوزرانه‌ی كه نوێژ له شێوازه‌كه‌ى یا ژماره‌كه‌ى جیاوازه، پێشتریش باسی دوو عوزری ترمان كرد كه نه‌خۆشی وسه‌فه‌ر بون.
چه‌ند پرسێكی تێدایه:
پرسى یه‌كه‌م: حوكمى نوێژی ترس وبه‌ڵگه‌كه‌ى شه‌رعی بونی، ومه‌رجه‌كانی:
1- حوكمه‌كه‌ى:
نوێژی ترس شه‌رعیه له هه‌مو شه‌ڕێكی ڕێگه‌پێدراودا، وه‌ك شه‌ڕكردن له‌گه‌ڵ بێ باوه‌ڕ وده‌ست درێژی كاران وڕێ گر وڕێ بڕ، له‌به‌ر فه‌رمایشتى خوا : ﴿إِنْ خِفْتُمْ أَنْ يَفْتِنَكُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا﴾ [النساء:101]، ئه‌وانی تریش كه دروسته شه‌ڕی له‌گه‌ڵ بكه‌ى قیاسی كراوه‌ته سه‌ر ئه‌مه.
جا ئه‌م نوێژه شه‌رعیه له كاتی ترسان له هێرشی دوژمن، یا ڕا كردن له دوژمن ئه‌گه‌ر ڕا كردنه‌كه حه‌ڵاڵ بێت. دوژمنیش هه‌مو دوژمنێك ده‌گرێته‌وه ئاده‌می بێت یا دڕنده له‌و شتانه‌ى مرۆڤه‌كان ترسیان له خۆیان هه‌بێت لێیان، وه‌ك ئه‌و هێرشبه‌ر «الصائل»ـه‌ی په‌لاماری ماڵ ومنداڵی ده‌دات، هه‌روه‌ها خاوه‌ن قه‌رزی سته‌مكار وجگه له‌مانه‌ش.
2- به‌ڵگه‌ى شه‌رعی بونی:
به‌ڵگه‌ش له سه‌ر ئه‌مه: قورئان وسوننه‌ت وكۆ ده‌نگیه، سه‌باره‌ت به قورئان بریتیه له ئایه‌تی: ﴿وَإِذَا كُنْتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلَاةَ فَلْتَقُمْ طَائِفَةٌ مِنْهُمْ مَعَكَ وَلْيَأْخُذُوا أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذَا سَجَدُوا فَلْيَكُونُوا مِنْ وَرَائِكُمْ وَلْتَأْتِ طَائِفَةٌ أُخْرَى لَمْ يُصَلُّوا فَلْيُصَلُّوا مَعَكَ وَلْيَأْخُذُوا حِذْرَهُمْ وَأَسْلِحَتَهُمْ﴾ [النساء:102] «وئه‌گه‌ر ئه‌ی په‌یامبه‌ر خوا له گۆڕه‌پانی جه‌نگدا بویت ویستت نوێژیان بۆ بكه‌یت، ئه‌وا با كۆمه‌ڵێكیان له‌گه‌ڵتدا نوێژ بكه‌ن وچه‌كه‌كانیان پێ بێت، كه ئه‌مان سوژده‌یان برد با كۆمه‌ڵه‌كه‌ى تر له پشته‌وه چاویان له دوژمن بێت وڕوبه‌ڕویان بن، ئیتر كۆمه‌ڵی یه‌كه‌م له پێشه‌وه ڕكاتی دوه‌میشیان ته‌واو ده‌كه‌ن وسه‌لام ده‌دانه‌وه، پاشان كۆمه‌ڵی دوه‌م دێن كه هێشتا نوێژیان نه‌كردوه، با چاوت لێ بكه‌ن له ڕكاتی یه‌كه‌میاندا پاشان دوای سه‌لامدانه‌وه‌ى تۆ ڕكاته‌كه‌ى تر بۆ خۆیان ته‌واو بكه‌ن وبا چه‌كیشیان پێ بێت وریای دوژمن بن».
وپه‌یامبه‌ریش ـ ﷺ ـ ئه‌نجامی داوه وهاوه‌ڵانیش كۆك بون له سه‌ر كردنی.
3- مه‌رجه‌كانی
نوێژی ترس ڕێگه پێدراوه به دو مه‌رج:
مه‌رجی یه‌كه‌م: دوژمنه‌كه له‌وانه بێت كه شه‌ڕ له‌گه‌ڵ كردنی حه‌ڵاڵ بێت، وه‌ك جه‌نگ له‌گه‌ڵ كافران وده‌ست درێژی كاران، وڕێ گر وڕێ بڕه‌كان.
مه‌رجی دوه‌م: مه‌ترسی هێرشكردنی هه‌بێت له كاتی نوێژدا.
پرسى دوه‌م: چۆنێتی نوێژی ترس:
نوێژی ترس چه‌ندین شێوازی هه‌یه، له‌وانه ئه‌و شێوازه‌یه له فه‌رموده‌كه‌ى سه‌هلی كوڕی ئه‌بو حه‌ثــمه‌ی ئه‌نصاریه‌وه ـ رضي الله عنه ـ هاتوه له په‌یامبه‌ره‌وه ـ ﷺ ـ كه زیاتر له‌و شێوازه ده‌چێ له قورئاندا هاتوه، وئیحتیاتی تێدایه بۆ نوێژ وبۆ شه‌ڕیش، هه‌روه‌ها شكستی دوژمنی تێدایه. په‌یامبه‌ریش ـ ﷺ ـ له غه‌زای «ذات الرقاع»دا ئه‌م نوێژه‌ى ئه‌نجام داوه، شێوازه‌كه‌شی وه‌ك سه‌هل ده‌یگێڕێته‌وه ئه‌وه‌یه: كۆمه‌ڵێك له پشتی په‌یامبه‌ره‌وه ـ ﷺ ـ ڕیزیان به‌ستوه، وكۆمه‌ڵێكیش ڕوبه‌ڕوی دوژمن وه‌ستاون، یه‌ك ڕكاتی نوێژی كرد بۆ ئه‌وانه‌ى پشتی، پاشان به پێوه وه‌ستا، ئه‌وانیش ڕكاته‌كه‌ى تریان بۆ خۆیان كرد وئینجا ڕۆیشتن وڕوبه‌ڕوی دوژمن ڕیزیان به‌ست، كۆمه‌ڵی دوه‌میش هاتن وئه‌و ڕكاته‌ى مابو بۆی كردن، پاشان به دانیشتنه‌وه مایه‌وه تا ئه‌وان ڕكاتێكی تریان بۆ خۆیان كرد پاشان سه‌لامی بۆ دانه‌وه . أخرجه مسلم (841).
ده‌روازه‌ى سیانزهههم : له باره‌ى نوێژه بارانهوهدهروازهى سێیهم : له باره‌ى كاتهكانى نوێژهوهدهروازهى پێنجهم : له باره‌ى نوێژی سوننهتهوهدهروازهى ده‌یه‌م : له باره‌ى نوێژی ههینیهوهدهروازهى چوارهم : له باره‌ى مه‌رجه‌كانی نوێژ، وپایهكانی، وبهڵگهكانیان، ولهگهڵ حوكمی نوێژ نهكهر دا
