حوکم و ئادابەکانى قوربانى بە کورتى
گوڵبژێرێک لە فەتواى هەردوو زاناى پایەبەرز
شێخ عبدالعزیز بن عبدالله بن باز -رحمه الله -
شیخ محمد بن صالح العثیمین - رحمه الله -
1- حوکمی قوربانی چی یە بۆکەسێک لەتوانایدا هەبێت قوربانی بکات ؟
شێخ ابن باز دەڵێت :
سوننەتێکی موئەکەدەیە وهەریەک لەپیاو وئافرەت دەتوانن قوربانی بکەن بۆ خۆیان وماڵ ومنداڵیان . مجموع الفتاوى (18-38)

شێخ ابن عثيمين دەڵێت :
قوربانی سوننەتێکی موئەکەدەیە بۆ کەسێک لەتوانایدا هەبێت ، مرۆڤ قوربانی بۆ خۆی ماڵ ومنداڵی دەکات .
مجموع الفتاوى (25-10)
بەڵام بۆچونى تەواو ئەوەیە کە : هەرکەسێک دەستى بڕوات و تواناى هەبێ واجبە لەسەرى .

هاوبەشی کردن لەقوربانیدا :
2- ئایا مەڕێک دەکرێت بکرێت بەقوربانی بۆ سەرۆک خێزانێک ومنداڵەکانی ؟
بەڵێ مەڕێک دەکرێت بکرێت بەقوربانی بۆ سەرۆک خێزانێک ومنداڵەکانی ؛ چونکە پێغەمبەر ﷺ هەموو ساڵێک دوو بەرانی دەکرد بەقوربانی ، دانەیەکیان بۆ خۆی وماڵ ومنداڵی ، ئەوی تریان بۆ لەئومەتەکەی ئەوانەی کەخودایان بەتاک وتەنهایی پەرستووە .
مجموع الفتاوى (18-38)
فضيلة الشيخ عبدالعزيز بن باز - رحمه الله -

3- ئایا دەکرێت کەسێک کەقوربانی دەکات کەسێکی تر بکات بەشەریک لەخێری قوربانیەکەیدا ؟
ابن باز دەڵێت :
بۆی هەیە کەسانی تر بکات بەشەریک لەخێری قوربانیەکەیدا جا زیندو بن یاخود مردوو .
مجموع الفتاوى (18-37)

برا ومنداڵ کەلەماڵدا هەن ئایا یەک قوربانی بەسە بۆ هەموویان ؟
4- ئایا ئەو قوربانیەیی کەباوکم دەیکات بۆ من وخێزانم ومنداڵەکانیشم دەڕوات ؟
ابن باز دەڵێت :
گەر تۆ لەماڵێکی سەر بەخۆدای ئەوا دەتوانی قوربانیەکی سەر بەخۆ بۆ خۆت بکەیت بۆ خۆت ومنداڵەکان ، وە ئەو قوربانیەیی کەباوکت دەیکات خێزانەکەی تۆ ناگرێتەوە چونکە تۆ لەگەڵیان نیت لەماڵدا .
مجموع الفتاوى (18-37)

5- ئایا دروسته یەک قوربانی بکرێت بۆ دوو برایی دایک وباوکی ومنداڵەکانیان کەلەیەک ماڵدان وخواردن وخواردنوەیان یەکە ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
دروستە کەسانێک کەلەیەک ماڵدان هەر چەند دوو عائیلە بن یەک حەیوان بکەنە قوربانی لەبری هەردوو لایان .
مجموع الفتاوى (25-37)
فضيلة الشيخ : محمد بن صالح بن عثيمين -رحمه الله -

6-باوکێک لەگەڵ سێ کوڕیدا کەژنیان هێناوە لەیەک ماڵدا دەژی وهەریەکەیان ماڵی تایبەتی خۆی هەیە ئایا یەک قوربانی بەسە بۆ هەموویان ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
پێم وایە هەریەکان قوربانیەکیان لەسەرە چونکە هەریەکەیان ماڵی سەر بەخۆی خۆی هەیە.
مجموع الفتاوى (25-38)

7- کەسێک لەگەڵ باوکیدا دەژی وژنی هێناوە وماڵی هەیە ئایا لەگەڵ باوکیدا یەک قوربانی کافیە بۆ هەردووکیان ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
أ-سوننەت وایە پیاو قوربانی بۆ خۆی ماڵ ومنداڵی دەکات جا منداڵ بن یاخود گەورە .
ب- بەڵام گەر مرۆڤ جودا بێت لەباوکی ، ماڵی خۆی هەبێت ، ئەوا هەریەکەیان پێویسته قوربانیەک بکەن .
مجموع الفتاوى (25-38)

8- گەر باوک چەن مناڵێکی هەبێت وهەندێکیان ژنیان هێنابێ ئایا قوربانیەکەی باوکیان بۆ منداڵەکانیش دەبێت لەکاتێکدا هەندێکیان ژنیان هێناوە ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
أ- گەر یەک خێزان بن ولەیەک ماڵدا بن ئەوا یەک قوربانی بەسیانە .
ب-بەڵام گەر منداڵەکان هەریەکەیان ماڵی سەربەخۆی خۆی هەبێت ئەوا پێویسته هەریەکەیان قوربانی بۆ خۆی بکات وئەوەی باوکی بۆ ئەوان نابێت .
مجموع الفتاوى (25-41)

9- سێ برا لەماڵێکدان وموچەیان هەیە وهەموویان ژنیان هێناوە جا ئایا یەک قوربانی کافیە بۆ هەموویان یاخود پێویستە هەریەکەو قوربانیەک بکەن ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
أ- گەر خواردنیان یەک بێت ئەوا یەک حەیوان بەسیانە ، کەسی سەر گەورەی ماڵ قوربانیەک دەکات لەبری هەموویان .
ب-بەڵام گەر هەریەکەیان خواردنی سەر بەخۆی هەبوو ومەتبەخی سەربەخۆی هەبوو لەم حاڵەتەدا هەریەکەیان پێویستە قوربانیەکی سەربەخۆ بۆ خۆیان بکەن .
مجموع الفتاوى (25-42)

10- پیاوێک دوو ژنی هەیە دانەیەکیان لای خۆیەتی ئەوی تریان لای ماڵ باوکیەتی ئایا پێویستە لەسەری یەک قوربانی بکات یاخود دوان ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
یەک قوربانی بەسە چونکه خێزانەکەی کەلەلای ماڵ باوکیەتی هەر خێزانی ئەمە با لای ماڵ باوکیشی بێت .
مجموع الفتاوى (25-43)

11- ئایا دروستە قوربانی بکەیت بەقەرز تا کاتی هاتنی موچە ؟
شێخ ابن باز رحمه الله دەڵێت:
دروسە موسوڵمان قەرز بکات بۆ ئەوەی قوربانی بکات بەمەرجێ توانای دانەوەی هەبێت .
مجموع الفتاوى (18-38).

وەهەروەها شێخ ابن عثيمين دەڵێت:
أ- هەژارێک کەلەکاتی قوربانی کردندا پارەی نی یە بەڵام موچەی هەیە یاخود ئومێدی هەیە شتێک بێتە دەسیەوە ئەوا دەتوانێت قەرز بکات ودواتر بیداتەوە .
ب-بەڵام گەر دەیزانی بەم زوانە ناتوانێ بیداتەوە ئەوا پێمان باش نی یە قەرز بکات چونکە ئەو قوربانیە توشی قەرزاری دەکات .
مجموع الفتاوى (25-110)

کاتی قوربانی کردن .
12- چ کاتێک کاتی قوربانی کردنە ؟
ابن باز دەڵێت :
یەکەم ڕۆژی جەژنی قوربان تا دەگاتە کۆتا ڕۆژەکەی (ئاو بوونی خۆری چوارەم ڕۆژی جەژن)
مجموع الفتاوى (18-38)

ابن عثيمين دەڵێت:
لەکاتی تەواو بوونی نوێژی جەژنەوە تاوەکو ئاو بوونی خۆری چوارەم ڕۆژی جەژن .
مجموع الفتاوى (25-12)

13- ئەگەر پێش جەژن قوربانى بکرێت حوکمى چیە؟
ابن عثيمين دەڵێت :
أ- گەر پێش نویژی جەژن قوربانی کرد ئەوا بەقوربانی ئەژمار ناکرێت وپێویستە لەبرى ئەوە حەیوانێکی تر بکاتە قوبانی .
ب- وەگەر دوای ئاوا بوونی خۆری چوارەم ڕۆژی جەژن قوربانی کرد ئەوا بەقوربانی ئەژمار ناکرێت مەگەر عوزری هەبێت.
مجموع الفتاوى (25-12)

14- ئەو مەرجانەی کەپێویستە لەقوربانیدا هەبن :
ئەو مەرجانە چین کەپێویستە لەقوربانیدا هەبن؟
ابن عثيمين دەڵێت :
أ- پێویست لەو حەیوانانە بێت کەدەکرێن بەقوربانی کەئەویش : وشتر ومانگا ومەڕ وبزنە .
ب- بگات بەو تەمەنەی کەدیاری کراوە لەشەرع دا بەم شێوەیەیی لای خوارەوە :
مەڕ : پێویستە شەش مانگی تەواو کردبێت.
وە بزن پێویستە ساڵێکی تەواو کردبێت .
مانگا : دوو ساڵی تەواو کربێت .
وە وشتر پێنج ساڵی تەواو کردبێت .
ج- پێویستە ساغ بێت وبێ عەیب بێت ، واتە :
کوێرێک نەبێت بەشێوەیەک کوێریەکەی پێوە دیار بێت .
وە نەخۆش نەبێت بەشێوەیەک نەخۆشیەکەی پێوە دیار بێت .
وە شەل نەبێت بەشێوەیەک شەلیەکەی پێوە دیار بێت .
وە زۆر لاواز نەبێت کەمۆخی تێدا نەمابێت لەبەر لاوازی .
مجموع الفتاوى (25-12)

15- حوکمی قوربانی کردن بەحەیوانێک کە گوێی بڕابێت یاخود شاخی شکابێت چی یە ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
دروستە ودەبێت بکرێت بەقوربانی بەڵام مەکڕوهە ؛ چونکە نەقسی هەیە وکامڵ نی یە .
مجموع الفتاوى (25-40)

16- ئایا دروسته حەیوانی خەسێنراو بکرێت بەقوربانی ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
بەڵێ دروسته حەیوانی خەسێنراو بکرێت بەقوربانی تەنانەت هەندێ لەزانایان لەحەیوانی تر پێیان باشتر بووە چونکە گۆشتەکەی خۆشتر دەبێت.
مجموع الفتاوى (25-50)

17- ئایا دروسته حەیوانێک بکرێت بەقوربانی کەگوێی داخ کرابێت؟
ابن عثيمين دەڵێت :
بۆ چوونی ڕاست ئەوەیە زیانی نی یە ، جا گوێ بڕاو وشاخ شکاو وکلک بڕاو هەمویان دەشێن بۆ قوربانی بەڵام باشتر وایە نەکرێن بەقوربانی چونکە نەقسیان هەیە وکامڵ نین .
مجموع الفتاوى (25-54)

18- چۆن گۆشتی قوربانی دابەش بکەین؟
ابن باز دەڵێت :
سوننەتە ئەو کەسەی کەقوربانی دەکات :
أ- لێی بخوات
ب- وەک هدیە بەشی خزمەکانی ودراوسێکانی لێ بدات .
ج- وە هەندێکی بکات بەخێر .
مجموع الفتاوى (18-38)

19- چۆن گۆشتی قوربانی دابەش بکرێت باشە ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
1-مرۆڤ لێی دەخوات .
2- هەندێکی وەک خێر دەدات بەهەژاران .
3- هەندێکی وەک هەدیە دەدات بەکەسانی دەوڵەمەند وەک ڕاگرتنی دڵیان وزیاتر خۆشەویستی لەنێوانیاندا .
مجموع الفتاوى (25-14)

20- حیکمەت لەدابەش کردنی گۆشتی قوربانی بۆ سێ بەش چی یە ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
بۆ ئەوەی سێ مەبەستی شەرعی وەدەست بێت لەقوربانی کردندا :
یەکەم : چێژ وەرگرتن لەنیعمەتی خودا ئەوەش بەخواردن لێی .
دووەم : ئومێد بوون بەپاداشتی خودا ئەوەش بەخشینی بەهەژاران .
چوارەم : خۆشەویستی لەنێو بەندەکانی خودادا ئەوەش بەبەخشینی بەهەدیە بەخزم وبرادەران .
مجموع الفتاوى (25-14).

21- کامیان باشترن ئەو حەیوانەی گەورەیە وگوشت وچەوری زۆرە یاخود ئەوەی نرخەکەی زۆرە ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
أ- گەر تەماشای سودەکەی بکەین ئەوا بێگومان ئەوەیان باشترە کەگۆشتی زۆر ترە .
ب- وەئەگەر تەماشای ڕاستی پەرستن بۆ خودا بکەین ئەو دەڵێین ئەوەیان باشترە کەنرخی گرانترە .
ج- بەڵام تۆ خۆت تەماشاکە بزان کامت پێ باشترە ئەوە بکە گەر بینیت بەکامەیان ئیمانت زیاد دەکات ودڵت موڕتاح دەبێت ئەوەیان ئەنجام بدە .
مجموع الفتاوى (25-35)

22- ئایا کردنە هەدێی گۆشتی قوربانی بەکاڵی دەبێت یاخود لێنراوى و برژاوی ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
کردنە هەدیە وخێر بەکاڵی دەبێت .
مجموع الفتاوى (25-132)

23- ئایا دروسته گۆشتی قوربانی کۆ بکرێتەوە ودواتر دابەش بکرێت هەرچەند دوا کەوێت لەڕۆژی جەژن ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
دروستە دابەش کردنی گۆشتی قوربانی و کاتێک دیاری کراوی نی یە .
مجموع الفتاوى (25-137)

قوربانی کردن لەبری مردوو :
24-حوکمی قوربانی کردن لەبری مردوو چی یە ؟

ابن عثيمين دەڵێت :
أ- قوربانی کردن بۆ کەسی زیندووە ، پێغەمبەر ﷺ چەند کەسێکی نزیکی مردن وقوربانی بۆ نەکردن .
ب- گەر مردوو وەسیەتی کردبێت قوربانی بۆ بکرێت ئەوا وەسیەتەکەی جێ بەجێ دەکرێت وقوربانی بۆ دەکرێت .
ج-ئینسان قوربانی بۆ خۆی ماڵ ومنداڵی وکەس وکاری بکات ونیەتی مردوەکانیشی لێ بێنێت .
د- بەتەنها قوربانی بۆ مردوو بکرێت ئەمەیان لەسوننەتدا نەهاتووە وسوننەت نی یە .
مجموع الفتاوى (25-11)

25- ئایا سەر زەنشتی ئەو کەسانە بکەین کەقوربانی بۆ مردوو دەکەن ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
گەر کەسێک بیکات ئەوا ئێمە سەرزەنشتی ناکەین بەڵکو ڕێگای باشتری پێ پیشان دەدەین ، کەئەویش دوعا کردنە بۆ مردوو .
مجموع الفتاوى (25-122)

26- حوکمی کردنە خێری پارەی قوربانی ؟
ابن باز دەڵێت :
أ- گەر قوربانیەکە دیاری کرابێت جا بەوەقف بێت یاخود وەسیەت ئەوا دروست نی یە بۆ کەسی وەکیل لێی لابدات ولەبری قوربانی کردن پارەکەی بکات بەخێر .
ب-گەر قوربانی سوننەت بێت وبۆ غەیری خۆی بکات ئەوا بەر فراوانە ودەتوانێت .
ج- حەتمەن حەیوان کردنە قوربانی لەکردنە خێری پارەکەی باشترە .
مجموع الفتاوى (18-41)

27- لەماڵی خۆم قوربانی بۆ خۆم وماڵ ومنداڵ وخێزانم دەکەم ، جا ئایا دروستە خێزانم باوک ودایکی کەمردوون شەریک بکاتەوە ؟
ابن باز دەڵێت :
أ- تۆ بۆت هەیە دایک وباوکت بکەیتە شەریک لەقوربانیەکەتدا .
ب- بەڵام خێزانت نەخێر چونکە ئەو بۆی نی یە تەسەروف لەقوربانی تۆدا بکات .
مجموع الفتاوى (18-43)

28- کامیان باشن بکرێنە قوربانی ، مەڕ یاخود مانگا ؟
ابن باز دەڵێت :
أ- مەڕ باشترە بکرێت بەقوربانی .
ب-خۆ ئەگەر مانگا یاخود وشتر بکرێت بەقوربانی ئەوا هیچی تێدا نی یە ودروسته .
مجموع الفتاوى (18-43)

ابن عثيمين دەڵێت :
أ- گەر بەتەمای حەیوانەکە بۆ خۆی بکات بەقوربانی ئەوا وشتر باشترە ، پاشان مانگا پاشان مەڕ پاشان بزن .
ب-بەڵام گەر بەحەوت کەس وشتر یاخود مانگایەک بکەنە قوربانی ئەوا مەڕ باشترە پاشان بزن .
مجموع الفتاوى (25-34)

هاوبەش وشەریکی لەقوربانیدا :
29- ئایا دروسته حەوت کەس ببنە شەریک لەمانگا یاخود وشترێکدا وهەریەکەیان بۆ خۆی ماڵ ومنداڵی بێت ؟
ابن باز دەڵێت :
أ- لەسوننەتیی صەحیح دا لەپێغەمبەرەوە ﷺ هاتووە کەحەیوانێک جا وشتر بێت یاخود مانگا یاخود مەڕ وبزن بۆ پیاوێک وکەس وکاری دەبێت هەرچەن زۆر بن .
ب-بەڵام شەریک بوونی حەوت کەس لەمانگا وشتردا خیلافی تێدایە ، وە بۆچوونی ڕاست ئەوەیە دروسته پیاو مەبەستی خۆی ماڵ ومنداڵی بێت چونکە مەبەست لەیەک کەس خۆی ماڵ ومنداڵیەتی .
مجموع الفتاوى (18-44).

30- ئایا دروسته پێنج کەس ببنە شەریک لەیەک قوربانیدا ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
أ- دروست نییە لەمەڕ وبزندا دوو کەس یاخود زیاتر ببنە شەریک .
ب- بەڵام بوون بەشەریک لەمانگا و وشتردا دروستە ودەتوانرێت حەوت کەس ببنە شەریک لەیەک قوربانیدا .
مجموع الفتاوى (25-21)

31- ئایا دروستە سێ دراوسێ ببنە شەریک لەتەنها مەڕێکی قوربانیدا ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
نەخێر نابێت ؛ چونکە یەکێک لەمەرجەکانی قوربانی ئەوەیە بەپێی شەرع بێت ، وەلەشەرع دا نەهاتووە دوو کەس یاخود زیاتر ببنە شەریک لەتەنها مەڕێکدا .
مجموع الفتاوى (25-44)

32- ئایا دەتوانرێت پیاو خێزانەکەی شەریک بکاتەوە لەحەیوانێکدا لەقوربانیدا بەشێوەیەک هەریەکەیان نیوەی پارەکەی بدات ؟
ابن عثيمين دەڵێت:
أ- گەر ژن ومێرد لەپارەی مەڕێکدا ببنە شەریک نابێت ؛ چونکە نابێت دوو کەس لەیەک مەڕدا ببنە هاوبەش .
ب-بەڵکو شەریکایەتی لەمانگا و وشتردایە کەبۆ حەوت کەس دەبێت .
مجموع الفتاوى (25-46)

33- لەکاتی کڕینی مانگا یاخود وشتردا ئایا مەرجە پێشتر شەریکەکان ڕێک کەوتبێتن ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
أ- گەر وشتر یاخود مانگای کڕی بەنیەتی ئەوەی بەحەوت کەس بیکەنە قوربانی لەم حاڵەتە دروستە دواتر کەسانی تر شەریک بکەنەوە تا حەوتەکە تەواو دەبێ .
ب- بەڵام گەر کڕی ونیەتی وا بوو بەتەنها بۆ خۆی بکات ودیاری کرد ئەوا دواتر بۆی نییە کەسانی تر شەریک کاتەوە .
مجموع الفتاوى (25-98)

34- ئایا بۆ کەسێک کەدەستی دەڕوا وپارەی هەیە دەتوانێ زیاد لەحەیوانێک بکاتە قوربانی ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
باشتر وایە بۆ پیاو وخێزانکەی یەک مەڕ بکەنە قوربانی ، وەهەرکەسێک پارەی زیاتری هەیە با پارەکەی بکاتە حێر ، ویاخود با بیداتە خواردن وبیدات بەهەژارەکان گەر هەبوو گەرنا بیداتە هەژارەکانی وڵاتانی تر کەپێویستیانە .
مجموع الفتاوى(25-46)

بڕین ولێکردنەوەی توکی سەرو نینۆک وپێست بۆ کەسێک کەقوربانی بکات .
35- ئایا مەرجە ئەو کەسەی کەقوربانی دەکات نینۆکی نەکات وتوک لەخۆی نەکاتەوە ؟
ابن باز دەڵێت :
دروست نی یە دوای داخل بوونی مانگی (ذي الحجة) بۆ کەسێک قوربانی بکات شتێک لەتوکی سەری ونینۆکی وپێستی لێ بکاتەوە .
مجموع الفتاوى (18-38).

36- ئایا ئەو ڕێگریەیی کەلەبارەی لێ نەکردنەوەی نینۆک وتوکەوە هاتووە بۆ حەڕامیە ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
ئەسڵ وایە ڕێگری پێغەمبەر صلی اللە علیه وسلم بۆ حەڕامیەتیە ، تاوەکو بەڵگەیەکی تر دێت ولای دەدات بۆ کەڕاهەت یاخود غەیری کەڕاهەت ، جا حەڕامە بۆ ئەو کەسەی کەدەیەوێ قوربانی بکات توک یاخود نینۆک یاخود پێستی لاشەی خۆی بکاتەوە تاوەکو قوربانیەکەی دەکات .
مجموع الفتاوى (25-139)

37- لەفەرموودەیەکدا هاتووە کە ئیمامی موسلیم ڕیوایەتی کردووە : (فلا يمس من شعره ولا بشره شيئا)؟
واتە : بادەستکاری توکی وپێستی نەکات .
ابن عثيمين دەڵێت :
مەبەست لەپێست ، ئەوەیە کەهەندێ کەس بەشێک لەپیستی پاژنە پێى لێ دەکاتەوە .
مجموع الفتاوى (25-139)

38- حیکمەت چی یە لەوەی ڕێگری کراوە لە لێ کردنەوەی نینۆک وتوک وپێست ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
أ- یەکێک لەنیعمەتەکانی خوا بەسەر بەندەکانیەوە ؛ کاتێ کەهەندێ کەس حەجیان لەدەس دەچێت وتوانای حەجیان نی یە بەواز هێنان لەخۆشی ، وەبۆیە ئەمەی داناوە بۆ ئەوەی هاوبەشی حاجیەکان بن لەهەندێ ڕێو ڕەسمدا .
ب- کەسی قوربانی کار کاتێ لەهەندێ شتدا هاوبەشی حاجیە کەئەویش نزیک بوونەوەیە لەخودا بەسەربڕینی قوربانی ، هاوبەشیەتی لەهەندێ تایبەت مەندیەکانی ئیحڕام دا ئەویش بەنەکردنی توک ونینۆک .
مجموع الفتاوى (25-139)

39- ئایا حوکمی حەڕامیەتی لێ کردنەوەی توک ونینۆک هەموو ئەندامەکانی خێزان دەگرێتەوە کەقوربانیان بۆ دەکرێت ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
نا ئەو حوکمە تایبەتە بەوەی قوربانیەکە دەکات وئەندامەکانی تری خێزان ناگرێتەوە ؛ چونکە لەپێغەمبەرەوە صلی اللە علیە وسلم نەگێڕدراوەتەوە کەفەرمانی بەوە کردبێت .
مجموع الفتاوى (25-140)

40- ئایا ئەو کەسەی کەمردوویەک وەسیەتی بۆ کردووە قوربانی بکات پێویستە لەسەری دەسکاری توک ونینۆکی نەکات ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
نا ئەو لەحەقیقەتدا قوربانی کار نی یە ، بەڵکو لەبری غەیری خۆی دەیکات ، بۆیە حوکمەکە بەند نی یە بەوەوە .
مجموع الفتاوى (25-140)

41- حوکمی ئەو کەسە چی یە کەبەئەنقەست لەدە ڕۆژی مانگی ( ذي الحجة)دا، توک ونینۆک لەخۆی دەکاتەوە ئایا قوربانیەکەی دروسته ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
گەر ئەو کارە بەئەنقەست بکات ئەوا بێفەرمانی پێغەمبەری خودای ﷺ کردووە ، بەڵام قوربانیەکەی دروسته .
مجموع الفتاوى (25-146)

42- وەئایا ئەو کەسەی کەڕیشی دەتاشێت قوربانیەکەی دروسته ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
هێشتنەوەی ڕیش سوننەت و ڕێبازی پێغەمبەرە وتاشینی عادەتی هاوبەش بڕیار دەرانە ، قوربانی بکە هەر چەند بێفەرمانی خودات کردووە بەتاشینی ڕیش ؛ چونکە قوربانی شتێکە وتاشینی ڕیش شتێکی ترە .
مجموع الفتاوى (25-149)

43-هەرکەسێک نیەتی قوربانی نەهێنێت تەنها دوای هاتنی دەی مانگی(ذي الحجة) نەبێت ئایا قوربانیەکەی دروسته ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
هیچی لەسەر نی یە وتاوان بار نابێت بەوەی توک ونینۆکی لێ کردۆتەوە چونکە پێش ئەوەی نیەت بێنێت توک ونینۆکی لێ کردۆتەوە .
مجموع الفتاوى (25-150)

44- تاوەکو کەی نابێ توک ونینۆک لێ بکرێتەوە ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
تاوەکو ئە کاتەی کەقوربانیەکەی دەکات ، هەرکە قوربانیەکەی کرد ڕێگریەکە کۆتایی دێت .
مجموع الفتاوى (25-152)

45- ئایا ئەو کەسەی کراوەتە وەکیل پێویستە وەک خاوەن حەیوانەکە توک ونێنۆک لەخۆی نەکاتەوە ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
ئەحکامەکانی قوربانی تایبەتە بەخاوەن قوربانیەوە ، و وەکیل ناگرێتەوە وپێویست نی یە لەسەری واز لەنینۆک وپێست وتوکی لاشەی بێنێت .
مجموع الفتاوى (25-155)

ابن باز دەڵێت :
پێویست نی یە لەسەر وەکیل واز لەنینۆک وپێست وتوکی لاشەر بێنێت ، چونکە ئەو قوربانی ناکات ، بەڵکو ئەو شتانە لەسەر خاوەن قوربانیەکەیە .
مجموع الفتاوى (18-39)

46- هەندێ کەسی عەوام پێیان وایە هەرکەسێک توک یاخود نینۆک وپێستی لاشەی خۆی بکاتەوە قوربانیەکەی دروست نی یە ؟
ابن عثيمين دەڵێت:
أ- ئەوە هەڵەیەکی ڕوونە وهیچ پەیوەندیەک لەنێوان قەبوڵ بوونی قوربانی ولێکردنەوەی ئەوانەدا نی یە کەباس کراوە .
ب-بەڵام ئەوەی بەبێ عوزر ئەو کارە بکات ئەو بێفەرمانی پێغەمبەری ﷺ کردووە کەفەرمانی کردووە دەسکاری ئەو شتانە نەکرێت لەو دە ڕۆژەدا .
مجموع الفتاوى (25-161)

47- حوکمی ئەو کەسە چی یە کەپێویستی بەوەیە نینۆکی بکات یاخود توک لەخۆی بکاتەوە لەکاتێکدا دەیەوێ قوربانی بکات ؟
ابن عثيمين :
هیچی لەسەر نی یە لەم حاڵەتانەدا بۆنموونە :
أ- برینێکی پێوە بێت وپێویستی بەلێکردنەوەی توکی بێت .
ب-یاخود نێنۆکی بشکێت ئەوەندەی کەئازاری دەدات دەیبڕێت .
ج-یاخود پارچەیەک لەپێستی لێ ببێتەوە وئازاری بدات وئەویش لێی کاتەوە
مجموع الفتاوى (25-161)

48- ڕێگری کردن لەلێکردنەوی توک ونینۆک وپێست کێ دەگرێتەوە ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
أ- ئەوەی کەنیەتی کردنی قوربانی هەیە بۆ خۆی ، یاخود بۆ غەیری خۆی قوربانی دەکات وپارەکەی دەدات .
ب- بەڵام کەسێک ببێتە وەکیل وقوربانی بۆ غەیر خۆی بکات ئەوا بێگومان ئەو ڕێگریە نایگرێتەوە .
مجموع الفتاوى (25-161).

49- ئایا گەر شتێک لەتوکی سەری ئافرەت لێ بووەوە کاریگەری دەبێت لەسەر قوربانی ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
ئافڕەت گەر قورسە لەسەری ماوەی ئەو دەڕۆژە بمێنێتەوە بێ شانەکردنی سەری ئەوا دەتوانێت سەری شانە بکات ، خۆ ئەگەر شتێک بەهۆی شانە کردنەوە لێ بووەوە بەبێ مەبەست ئەو هیچی لەسەر نی یە .
مجموع الفتاوى (25-151)

50-حوکمی سەر شانە کردن چی یە بەنیسبەت ئافرەتەوە لەدەی مانگی ( ذي الحجة )دا ، پێش قوربانی کردن ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
گەر ئافرەت پێویستی بەسەر شانە کردن بوو وە ئەو دەیەوێ قوربانی بکات ئەوا هیچی لەسەر نی یە ، بەڵام لەسەر خۆی شانەی دەکات ، دواتر گەر توکێکی لێ بووەوە بەبێ مەبەست ئەوا تاوان بار نابێت .
مجموع الفتاوى (25-146)

51- ئەو ئافرەتەی کەنیەتی قوربانی هێناوە چی لەپرچی بکات لە دە ڕۆژی( ذي الحجة )دا ؟
ابن باز دەڵێت :
دروستە بۆی پرچی بکاتەوە وبیشۆرێت ، بەڵام بەتوندی شانەی ناکات ، جا گەر لەکاتی شانەکردن وشوشتندا توکێکی لێ بووەوە ئەو زیانی نی یە .
مجموع الفتاوى (18-47)

52- گەر ئافرەت لەبەر حەیز یاخود نیفاس خۆی شوشت حەتمەن توک لەپرچی دەبێتەوە لەکاتێکدا دەیەوێ قوربانی بکات ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
گەر هەوڵیدا بۆ ئەوەی پرچی لێ نەبێتەوە ، وە لێ بووەوە ئەوا هیچی لەسەر نی یە .
مجموع الفتاوى (25-154)

53-حوکمی پێدانی گۆشتی قوربانی بەکەسی کافر چی یە ؟
ابن باز دەڵێت :
دروسته گۆشتی قوربانی بدرێت بەو بێباوەڕانی کەڕێگەیان پێدراوە لەوڵاتی موسوڵماناندا بژین .
مجموع الفتاوى (18-47).

ابن عثيمين دەڵێت :
دروسته گۆشتی قوربانی بدرێت بەکەسی بێ باوەڕ بەمەرجێک لەو کەسانە نەبێت کەدەجەنگن لەگەڵ موسوڵماناندا .
مجموع الفتاوى (25-133)

54- ئایا حاجی چۆن حەج وقوربانی بکات لەیەک کاتدا ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
حاجی قوربانی ناکات بەڵام ئەو کەسەی کەکەس وکاری هەیە ئەوا پارەیان لا دادەنێت ولەبری ئەو قوربانی بۆ دەکەن ، بەڵام خۆی حەیوانێک سەر دەبڕێت کەپێی دەوترێت (الهدي ) . مجموع الفتاوى (25-19)

55- حوكمی ئەو کەسە چی یە کەدەیەوێ حەج و قوربانی بکات ئایا دەسکارى توکی لاشەی دەکات ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
هیچی لەسەر نی یە توکی لاشەی لێ بکاتەوە کاتێ کەئیحڕامەکەی کۆتایی پێ دێنێت .
مجموع الفتاوى (25-20)

56- گەر حاجیەک کەسێکی کردبێته وەکیل بۆئەوەی قوربانی بۆ بکات جا لەکاتی( الميقات ) دا ، بێەوێ نینۆک وتوکی لێ بکاتەوە ئایا ئەو کارەی دروستە ؟
لای ئیحڕام دا ئەو کارە ناکات لەکاتێکدا نیەتی قوربانی هەیە ، جا گەر خەریکی عومرە بێت وتەوافی کردبێت وسەعی کردبێت وتوکی سەری کورت کردبێتەوە ئەوا دروسته ؛ چونکە کورت کردنەوەی توکی سەر لەو کاتەدا واجبە .
مجموع الفتاوى (25-144)

57- چی بکات ئەو کەسەی کەدەیەوێ قوربانی بکات لەوڵاتەکەی لەکاتێکدا خۆی لەحەجە ؟
ابن عثيمين دەاێت :
أ- مادام دەیەوێ قوربانی بکات ئەوا دوور دەکەوێتەوە لەکردنی نینۆکی وهەڵکەندنی توکی بن باڵی وکردنی توکی سمێڵی و توکی بەر .
ب- بەڵام تاشینی یاخود کورت کردنەوەی توکی سەر لەحەجدا یاخود لەعومرەدا ئەوا زیانی نی یە چونکە ئەوا بەشێکە لەحەج وعومرە وپێویسته ئەنجام بدرێت .
مجموع الفتاوى (25-149)

58- ئایا واجبە حاجی قوربانی بکات ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
أ- ئەو حاجیەی کەپارە دەدات بەکەس وکاری وئەوان قوربانی بۆ دەکەن ئەوا دروسته .
ب- بەڵام لەحەج دا تەنها حەیوانێک سەردەبڕدرێت کەپێی دەوترێت ( الهدي ) .
مجموع الفتاوى (25-20)

59- ئایا باشتر وایە لەوڵاتی خۆت قوربانی بکەیت ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
أ- باشتر وایە لەوڵاتی خۆت قوربانی بکەیت گەر کەس وکارت لەلات بن .
ب- بەڵام گەر کەس و کارت لەجێگایەکی تر بن وکەسێک نەبێت قوربانیان بۆ بکات ئەوا پارەیان بۆ بنێرە با لەوێ قوربانی بکەن .
مجموع الفتاوى (24-208).

دەس نیشان کردنی قوربانی .
60- هەرکەسێک قوربانی بکڕێت بۆ بەخێو کردنی پاشان نەخۆش کەوێت یاخود پێیەکی بشکێت ئایا دەکرێت بەقوربانی ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
هەر کەسێک حەیوانێکی دیاری کرد وگوتی : ئەمە دەکەم بەقوربانی ئەوا قوربانیە
أ-جا گەر توشی نەخۆشی بوو یاخود پێی شکا ئەوا گەر خۆی سەبەب بووبێت ئەوا نابێت بیکات بەقوربانی وپێویستە لەسەری دانەیەکی تر هاوشێوەی ئەوە یاخود باشتر بکاتە قوربانی
ب- وە گەر خۆی سەبەب نەبوو ئەوا دروسته بیکاتە قوربانی .
مجموع الفتاوى (25-99)

61- ئایا باشتر وایە مرۆڤ هەر زوو حەیوانەکەی دیاری بکات بۆ قوربانی ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
باشتر وایە مرۆڤ زوو حەیوان بکڕێت بۆ ئەوەی بەجوانترین شێوە بەخێوی بکات بەڵام ئارام بگرێت لەدیاری کردنی قوربانیدا ، لەبەر ئەوەی گەر توشی شتێک بوو دانەیەکی تر بکڕێت وبیکات بەقوربانی .
مجموع الفتاوى (25-99)

62- حوکمی لە خەنە گرتنى حەیوانى قوربانی و پەت کردنە ملی ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
قوربانی هیچ پێویستی نیە بە لەخەنە گرتن و پەت کردنە مل .
مجموع الفتاوى (25-100)

63- کەسێک نەزری کردووە بەرانێک سەر بڕێت بەڵام بەرانەکە مردووە ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
أ- کاتێ مرۆڤ قوربانی دیاری دەکات، وپاشان دەمرێت بەبێ ئەوەی خۆی کەم تەرخەم بێت ودەستی تێدا بێت ئەوا هیچی لەسەر نی یە .
ب- تەنها لەحاڵەتێکدا نەبێت کەنەزری کردبێت ئەوا پێویسته نەزرەکەی بەجێ بێنێت .
مجموع الفتاوى (25-100)

64- ئایا دروستە حەیوانێک کەبۆ قوربانی دیاری کراوە سەر ببڕدرێت بۆ شایی ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
نەخێر دروست نی یە ونابێت لەجگە لەقوربانی بۆ هیچ شتێکر تر بەکار بهێندرێت و نابێت بگۆڕدرێت بەدانەیەکی تر .
مجموع الفتاوى (25-107)

65- چ دەوترێت لەکاتی سەربڕینی قوربانیدا ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
لەکاتی سەربڕینی قوربانیدا دەوترێت : بسم الله، الله أكبر اللهم هذا منك ولك، اللهم هذه عني وعن أهل بيتي.
مجموع الفتاوى (25-55)
واتە : بەناوی خودا ، خودا گەورەیە ، خودایە ئەمە لەتۆوەیە وبۆ تۆیە ، خودایە ئەمە لەبری خۆم وماڵ ومنداڵم .

66- چ کاتێ (بسم الله) دەکرێت وچۆن دەکرێت ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
کاتی (بسم الله) لەکاتی سەربڕیندایە کاتێ کەپاڵی دەخا وچۆنیەتیەکەشی بەم شێوەیەیە : بسم الله والله أكبر اللهم هذا منك ولك، اللهم هذا عن فلان.
مجموع الفتاوى (25-56)
واتە : بەناوی خودا ، خودا گەورەیە ، خودایە ئەمە لەتۆوەیە وبۆ تۆیە ، خودایە ئەمە لەبری فڵان .

67- کەسێک لەکاتی سەربڕینی قوربانیدا (بسم الله) لەبیرکردبێت چ شتێکی لەسەر پێویست دەبێت ؟
زاناى پایەبەرز شێخ عبدالعزیز بن عبد الله بن باز - رحمه الله - دەڵێت :

کەسی موسوڵمان گەر بەئەنقەست (بسم الله) نەکات وبشزانێ ، ئەوا سەربڕاوەکەی ناخورێت .
بەڵام گەر لەبەر نەزانین یاخود لەبیر چوون (بسم الله)نەکات ئەوا دروسته وهیچی تێدا نی یە .
"فتاوى نور على الدرب" (24 / 164 - 165).

68- ئایا مەرجە لەکاتی سەربڕینی قوربانیدا بوترێت لەبری فڵان ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
أ- گەر بڵێت لەبری فڵان باشترە
ب- وەگەر نەشڵێت ئەوا نیەتەکەی کافیە وئاساییە .
مجموع الفتاوى (25-59)

69- کام جۆرە سەربڕینە باشە بۆ سەربڕینی وشتر ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
أ- بەپێوە بدرێت لەگەردنی
ب-دەستی چەپی کەلەپچە بکرێت
ج- خۆ گەر نەتوانرا بەپێوە بدرێت لەگەردنی ئەوا دروستە بەدانیشتنەوە بدرێت لەگەردنی .
مجموع الفتاوى (25-55)

70- کام جۆرە سەربڕینە باشە بۆ سەربڕینی مەڕ ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
أ-لەسەرلای چەپ پاڵی دەخات
ب- پێی دەنێتە سەر ملی
ج-وەبەدەستی چەپی سەری دەگرێت تاوەکو قوڕگی دەردەکەوێت
د- پاشان بەتوندی چەقۆکە دێنێت بەملیدا وهەردوو دەمرارە گەورەکە و قوڕگی دەبڕێت .
مجموع الفتاوى (25-55)

71- ئایا دروستە ئافرەت قوربانی سەر بڕێت ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
دروسته ئافرەت قوربانی سەر بڕێت ؛ چونکە ئەسڵ وایە لەعیباداتدا ئافرەت وپیاو یەکسان وهاوبەشن .
مجموع الفتاوى (25-81)

72-حوکمی سەربڕینی قوربانی چی یە لەشوێنی نوێژ کردنی جەژندا ؟
ابن عثيمين دەڵێت:
سەربڕینی قوربانی لەشوێنی نوێژ کردنی جەژندا سوننەتە .
مجموع الفتاوى (25-94)

73-حوکمی سەربڕینی قوربانی لەمەککە چی یە ؟
ابن باز دەڵێت :
أ- هەموو کردەوەیەکی چاکە لە مەککە خێری باشترە
ب- بەڵام گەر کەسی دەس نەکەوت لەمەککە قوربانیەکە بخوات و گەر لەشوێنێکی تر کەهەژاری لێ بێت ئەوا لەپێش ترە وباشترە .
مجموع الفتاوى (18-48)

74- جیاوازی نێوان(الهدي) و(قوربانی ) و(فیدیە) چی یە ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
قوربانی: ئەوەیە کەلەهەموو وڵاتەکاندا لەڕۆژانی جەژندا سەردەبڕدرێت وەک خۆ نزیکردنەوەیە لەخودا
هەدی : ئەوەیە کەلەحەڕەمی مەککە دەکرێتە هەدیە لەمەڕ ومانگا و وشتر ودابەش دەکرێت بەسەر هەژارەکانی مەکەدا یاخود کەسێک دەکاتە وەکیل ولەبری ئەو دەیکڕێت وبۆی سەر دەبڕێت
فیدیە : ئەوەیە کەلەبەر نەکردنی واجبێک ئەنجام دەدرێت وەک نەکردنی (رمي الجمرات) یاخود کردنی شتێکی قەدەغە کراو ، وەک (تاشی سەر لەکاتێکدا کەلەئیحڕام دایە ).
مجموع الفتاوى (25-9)

وەکالەت لەقوربانیدا
75- ئایا مەرجە مرۆڤ خۆی قوربانیەکەی سەر بڕێت یاخود کەسێک بکاتە وەکیل و خۆی ئامادەی سەربڕینەکە بێت ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
أ- باشتر وایە مرۆڤ خۆی قوربانیەکەی سەر بڕێت چونکە عیبادەتێکەو پێی لەخودا نزیک دەبێتەوە
ب- دروستە کەسێکی سیقە بکرێتە وەکیل وهەستێت بەسەر بڕینی ودابەش کردنی ، وە مەرج نی یە خۆی ئامادەی سەربڕینەکە بێت .
مجموع الفتاوى (25-60)

76- ئایا بەوەکیل دەبژێردرێت گەر نەیزانی یاخود لەبیری چوو قوربانیەکەی پێش نوێژی جەژن سەر بڕی ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
أ- گەر قوربانی پێش نوێژی جەژن سەر بڕدرا ئەوا تەنها گۆشتێکە وبەقوربانی ئەژمار ناکرێت .
جا گۆشتەکە بۆ خاوەن قوربانیەکەیە بەڵام دەبێ لەجێگەی ئەوە دانەیەکی تر سەر بڕێت .
ب-وەکەسی وەکیل غەرامە دەکرێت ئەوەندەی کەئەو حەیوانە بەهۆی سەربڕینەوە نرخەکەی کەمی کردووە .
مجموع الفتاوى (25-93)

77-گەر کەسی وەکیل لەبیری چوو قوربانیەکە بکات ودوای ڕۆژانی جەژن بیری کەوتەوە چ بکات وحوکمی چی یە ؟
ابن عثيمين دەێت :
هیچی لەسەر نییە ، گەر ئەو کەسەی کەکردوویەتیە وەکیل حەزی لێ بێت لەساڵی دواتردا قوربانی دەکات ا .
مجموع الفتاوى (25-93)

ناردنی قوربانی بۆ دەروەی وڵات :
78- حوکمی ناردنی پارەی قوربانی چی یە بۆ دەرەوەی وڵات ودانی بەلیژنەیەک کەکڕینی قوربانیان لەئەستۆ گرتووە لەدەرەوەی وڵات ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
پێم وانیە دروست بێت پارەی قوربانی بنێردرێت وبدرێت بەو لیژنەیە بۆ ئەوەی هەستن بەکڕینی قوربانی لەوڵاتانی تردا .
مجموع الفتاوى (25-62)

79- ئایا ئەو مەسڵەحەتانە چین کەلەدەست دەچن لەکاتی ناردنی پارەی قوربانی بۆ دەرەوەی وڵات ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
ناردنی پارەی قوربانی بۆ وڵاتانی ئیسلامی مەسڵەحەتێکی زۆر لەدەس دەدات ، لەوانە :
1- دەرکەوتنی دروشمەکانی خودا لەوڵاتانی ئیسلامیدا ، چونکە گەر خەڵک پارەی قوربانیەکانیان بنێرن بۆ دەرەوی وڵات ئەوا وڵاتەکەی خۆیان دەرکەوتنی ئەو دروشمەی نابێت
2- ئەوەی مەشروعە ئەوەیە کەسی قوربانی کار خۆی قوربانیەکەی سەر بڕێت هەروەک چۆن پێغەمبەر ﷺ ئەو کارەی دەکرد جا گەر پارەی قوبانیەکەی بنێرت بۆ وڵاتانی تر ئەوا ئەوسوننەتەی لەدەس دەچێت
3- بەندایەتی کردن بۆخودا بەناو هێنانی لەکاتی سەربڕینی قوربانیدا ، ئەمە عیبادەتێکە خوا فەرمانی پێ کردووە جا گەر پارەی قوبانیەکەی بنێرت بۆ وڵاتانی تر ئەوا کەسی قوربانی کار ئەوەی لەدەس دەچێت
4- بەندایەتی کردن بۆخودا بەخواردن لێی چونکە خورادن لەقوربانی عیبادەتە وخودا فەرمانی پێ کردووە جا گەر پارەی قوربانیەکەی بنێرت بۆ وڵاتانی تر ئەوا کەسی قوربانی کار ئەوەی لەدەس دەچێت .
مجموع الفتاوى (25-69)

هەڵگرتنی گۆشتی قوربانی :
80- مانای ئەم فەرموودەیە چی یە " لا يدخر أحدكم من أضحيته فوق ثلاثة أيام"؟
واتە : با یەکێک لەئێوە زیاد لەسێ ڕۆژ گۆشتی قوربانی هەڵنەگرێت .
ابن عثيمين دەڵێت :
ئەم فەرموودەیە هۆکارێکی هەبوو ئەویش ئەوە بوو ساڵێک خەڵک توشی برسێتى بوون ، بۆیە پێغەمبەر صلی اللە علیە وسلم ڕێگری کرد لەخەڵک گۆشتی قوربانیەکانیان زیاد لەسێ ڕۆژ هەڵگرن ، وە لەساڵی داهاتوودا ، واتە : بۆ ساڵی دوای ئەوە کەئەو برسیەتیە نەما پێغەمبەر صلی اللە علیە وسلم فەرمووی : "كنت نهيتكم عن الادخار فوق ثلاثة من أجل الدّافّة- يعني التي دفت بسبب الجوع- فادخروا ما شئتم وكلوا ما شئتم" رواه مسلم مجموع الفتاوى (25-134)
واتە : من ڕێگریم لێ کردن لەوەی نابێ بەشی زیاد لەسێ ڕۆژ گۆشتی قوربانی بۆ خۆتان هەڵبگرن ، دەی ئێستا بەدڵی خۆتان هەڵی گرن ولێی بخۆن .

فرۆشتنی بەشێک لەگۆشتی قوربانی :
81- ئایا دروستە بەشێک لەگۆشت وچەوری ویاخود پێستی قوربانی بفرۆشرێت ؟
ابن عثيمين دەڵێت :
حەڕامە بەشێک لەگۆشت وچەوری ویاخود پێستی قوربانی بفرۆشرێت ؛ چونکە ئەوا ماڵێک بۆ خودا دەرکراوە ونابێت لێی پاشگەز بیتەوە وهەروەک خێر کردن وایە ، واتە : چۆن دروست نی یە کاتێ خێرێک دەکەی بەشیمان بیتەوە بەهەمان شێوە دروست نی یە گۆشتی قوربانی بفرۆشرێت .
مجموع الفتاوى (25-161)

سەرچاوە :
مجموع فتاوى العلامة ابن باز - رحمه الله -
مجموع فتاوى العلامة ابن عثيمين - رحمه الله -
وەرگێڕانى : ستافى وەڵامەکان