پرسیار کراوە لە زاناى پایەبەرز محمد بن صالح العثیمین رحمه الله لەبارەی ئافرەتێکەوە کە ڕۆژی عاشوڕای بەسەردا دێت لەکاتێکدا لەسوڕی مانگانەدایە جا ئایا ئەو ڕۆژە قەزا دەکاتەوە ؟
وە ئایا هیچ قاعیدەیەک هەیە بڵێت فڵان سوننەت قەزا دەکرێتەوە وفڵانی تر قەزا ناکرێتەوە ، و جزاك الله خيراً‏؟‏

لەوڵامدا گوتویەتی:‏
سوننەت دوو جۆرە :
جۆرێکیان سەبەبی هەیە ، وە جۆرێکی تریان سەبەبی نی یە .
جا ئەوەی کەسەبەبی هەیە ئەوا بەنەمانی ئەو سەبەبە ئەویش لەدەس دەچێت وقەزا ناکرێتەوە ، بۆ نموونە نوێژی چوونە مزگەوت (تحیة المسجد) ،گەر کەسێک چووە مزگەوت ودانیشت وزۆر بەسەر دانیشتنەکەیدا تێپەڕ بوو پاشان بیەوێ نوێژی چوونە مزگەوت (تحیة المسجد) بکات ئەوا بۆی ئەژمار ناکرێت ؛ چونکە ئەم نوێژە سەبەبی هەیە ، وبەستراوەتەوە بەسەبەبێکەوە ، هەر کات ئەو سەبەبە نەما ئەویش نامێنێت ولەدەس دەچێت ، وەهاوشێوەی ئەمەش ڕۆژووی ڕۆژی عەرەفە وعاشوڕا ، هەرکات ئینسان بەبێ عوزر ئەم ڕۆژوانەی نەگرت بێگومان لەدەستی دەچێت وقەزای ناکاتەوە ، وەهیچ سودی نییە گەر قەزای بکاتەوە وبۆی حساب ناکرێت .‏
وەهەروەها گەر ئەم ڕۆژانە بەسەر مرۆڤدا بێت وعوزری هەبێت وەک ئافرەتێک کەلەسوڕی مانگانەدایە یاخود منداڵی بووە یاخود کەسێک نەخۆش بێت ، ئەمەش قەزای ناکاتەوە ؛ چونکە ئەم ڕۆژووە تایبەتە بەڕۆژێکی دیاری کراوەوە بەچوونی ئەو ڕۆژە ئەویش لەدەس دەچێت .‏
انتهى من "مجموع فتاوى ابن عثيمين" (20/ 43) .

بەڵام گەر کەسێک عوزری هەبێت لەنەگرتنی ڕۆژوودا ، وەک ئافرەتێک کەلەسوڕی مانگانەدایە یاخود تازە منداڵی بووە یاخود نەخۆش کەوتووە وەیاخود لەسەفردا بێت ، وە پێشتر عادەتی وابووە ئەو ڕۆژانە بەڕۆژو بووە ، یاخود نیەتی هەبووبێت ئەوڕۆژە بەڕۆژوو بێت ، ئەوا لەسەر نیەتەکەی پاداشت وەردەگرێت ؛ هەروەک ئیمامی بوخاری لەصەحیحەکەی[( (2996)] دا ، لەئەبو موساوە گێڕاویەتیەوە کەپێغەمبەری خوا صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فەرموویەتی : ( إِذَا مَرِضَ الْعَبْدُ أَوْ سَافَرَ كُتِبَ لَهُ مِثْلُ مَا كَانَ يَعْمَلُ مُقِيمًا صَحِيحًا ) .
واتە : گەر مرۆڤ نەخۆش کەوت یاخود سەفەری کرد ئەوا پاداشتی ئەو کردەوانەی بۆ دەنوسرێت کەئەنجامی دەدا لەکاتێکدا کەلەماڵ بوو ولەش ساغ بوو .

وە ابن حجر رحمه الله لەلێکدانەوەی ئەم ڕستەیەدا ( كُتِبَ لَهُ مِثْل مَا كَانَ يَعْمَل مُقِيمًا صَحِيحًا )دەڵێت :
ئەمە بۆ کەسێکە کەعیبادەتێکی کردووە بەڵام شتێک بۆتە ڕێگر ، وە نیەتی هەبووە ـ گەر ڕێگریەکە نەبوایە ـ ئەنجامی بدات وبەردەوام بێ لەسەری .

"فتح الباري" .