هەندێك كەس تووشی وەسوەسەی دەستنوێژ دەبن ....چارەسەریان چییە؟
یەكەم هەنگاوی چارەسەری وەسوەسەی دەستنوێژ، لە خودی خاوەن وەسوەسەكەوە دەستپێدەكات، كە چەند شتێكی لە بەرچاوبێت لەوانە:
1 ــ بزانێت ئەم جۆرە وەسوەسەیە نەخۆشییە و شێوەیەكە لە شێوەكانی توندڕەوی لە ئایندا، هۆكارەكەشی بۆ تاوانی خاوەن وەسوەسەكە دەگەڕێتەوە [ وَمَا أَصَابَكَ مِنْ سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِكَ] (1)، بۆیە زۆری ئیستیغفار و بەخۆداچوونەوە خاڵی یەكەمی چارەسەرن.
2 ــ گومانی باش بەخودای پەروەردگار ببات و پشت بە خودا ببەستێت، كە چارەسەری نەخۆشییەكە لای خودای پەروەردگارە، ئەم خودایەش نەخۆشەكە نائومێد ناكات، هەركات بۆی بگەڕێتەوە بە زۆری پاڕانەوە و ئیستیغفار.
3 ــ بزانێت دووبارەكردنەوەی دەستنوێژ یان زیادەڕەوی لە گوتنی نییەت(2)...هتد. *سەرپێچین بۆ سوننەتی پێغەمبەرمان (ﷺ) .
*ئیسرافن لە بەفیڕۆدانی ئاو و كات.
*پێشێلكردنن لە مافی خۆی و مافی دەوروبەری.
*بەڵگەی خراپە بیركردنەوەی عەقل، و ناشارەزایین لە شەریعەتدا (3) .
*ئەنجامی خراپیان لێدەكەوێتەوە، وەكو دواكەوتنی نوێژ، ناڕەحەتی دڵ و دەروون.
ئەم سیفەتە خراپانەش هەرگیز موسڵمان لەسەرەخۆی قەبوول ناكات.
4 ــ بزانێت وەسوەسە لە شەیتانەوەیە، شەیتانیش تەنها بە زۆر زیكركردن لە مرۆڤ دووردەكەوێتەوە، بۆیە واباشە زۆر زیكربكات و پەنا بۆ خودا ببات بەخوێندنەوەی [قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ] [قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ]، بەتایبەت پێش كاتەكانی دەستنوێژگرتن وەك چارەسەری بۆ وەسوەسەكە.
كاتێ خاوەن وەسوەسە ئەم خاڵانە دەخاتە بەرچاوی خۆی و كاریان پێدەكات، دواهەنگاوی تەنها ئەوەدەبێت دەستهەڵگرێت لە وەسوەسەكە [فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ](4) بۆی نەگەڕێتەوە(5) .
بەڵگە:
* لە قورئانی پیرۆز:
[وَإِمَّا يَنْزَغَنَّكَ مِنَ الشَّيْطَانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ](6) .
* لە فەرموودەی پێغەمبەر (ﷺ):
عن أبي بن كعبٍ ( رضي الله عنه) عن النبـي (ﷺ) أنه قال: ((إنَّ للوضُوء شَيطَاناً يُقَالُ له : وَلهان، فاتقوا وسَاوسَ الماءِ))(7) .
(1) النساء : 79.
(2) ينظر : تفسير شيخ الإسلام (7\119 ـ 120 ط: دار ابن الجوزي).
(3) قال شيخ الإسلام (درء تعارض العقل و النقل 8\11): ((يقال: الوسوسة لا تكون إلا من خبل في العقل أو جهل بالشرع)). و نحو هذه المعنى للهيتمي في (الفتاوى الفقهية الكبرى1\38 ط: القديمة تصوير دار صادر)
(4) آل عمران: 159.
(5) ينظر : فتاوى اللجنة الدائمة (5\244) ، فتاوى نورٌ على الدرب لإبن باز بعناية الطيار (1\77).
(6) الأعراف :200 .
(7) أخرجه ابن خزيمة في صحيحيه باب إستحباب القصد في صب الماء و كراهة التعدي فيه ، و الأمر باتقاء وسوسة الماء(1\102 رقم :121). ولكن سند الحديث ضعيف .