تایبەتمەندی سورەتی مەدەنی چیە و زیاتر ئایەتەکانى باسى چى دەکەن ؟: ماڵپەڕی وەڵامەکان
تایبەتمەندی سورەتی مەدەنی چیە و زیاتر ئایەتەکانى باسى چى دەکەن ؟

بابەت و ناوەڕۆكی قورئانی (مەدەنی) زۆر كات بریتی یە لەگرنگی دان بەم بابەتانەی خوارەوە:‏
‏1- بانگەوازكردنی موسڵمانان بۆ تێكۆشان و خۆبەخشین لەپێناو خودا (الجهاد في سبیل الله)، ‏چونكە موسڵمانان لەكاتێكدا كۆچیان كرد لە (مەككە) وە بۆ (مەدینە) دەوڵەتی ئیسلامیان ‏پێكهێنا، هەر بۆیەش پێویستیان بە بەرگری هەبوو لە ئاین و دەوڵەتی خۆیان، هەر بۆیەش لە ‏قورئانی (مەدەنی) دەبینین هاندان هەیە بۆ تێكۆشان و جەنگ لەبەر خودا، هەروەكو خودا ‏دەفەرمێت: ‏
‏ [إِنَّ اللَّهَ اشْتَرَى مِنَ الْمُؤْمِنِينَ أَنْفُسَهُمْ وَأَمْوَالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ] [التوبة: 111 ] .
‏ واتە: بەڕاستی خوای گەورە نەفس و ماڵی ئیماندارانی كڕیوە بەرامبەر ئەوەی كە بەهەشتیان ‏بۆ هەیە، ئەمەش بەوەی ئیمانداران جەنگ دەكەن لەپێناوی خوادا.‏
‏2- باس كردن و ڕوون كردنەوەی حوكمەكانی ئیسلام وەكو باس كردنی سوو خواردن (الربا) ‏كە خوای گەورە بڕیاری ئاشكرا كردنی جەنگی كردووە دژی ئەنجامدەری، هەروەكو دەفەرمێت: ‏‏ [يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَذَرُوا مَا بَقِيَ مِنَ الرِّبَا إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ] (البقرة 278-279).
واتە: ئەی ئیمانداران تەقوای خوا بكەن، وە وازبهینن لەوەی ماوەتەوە لە بەردەستان لە ‏سوو(ربا) گەرخۆتان بە ئیماندار دەزانن، جا ئەگەر واز نەهێنن ئەوا ئاگاداربنەوە بە جەنگێك ‏لەلایەن خواو پێغەمبەرەوە(‏‏) دژتان...‏
‏3- دانانی سزای دیاری كراو، واتە: (الحدود)، وەكو دانانی حەدی زیناو دزی وغەیری ئەمانە، ‏بۆنمونە: خودا دەفەرمێت: ‏
‏ [وَالسَّارِقُ وَالسَّارِقَةُ فَاقْطَعُوا أَيْدِيَهُمَا] (المائدة: 38).
‏ واتە: دز جا چ پیاو بێت یان ئافرەت ئەوا پێویستە دەستیان ببڕن.‏
‏4- ئاشكرا كردنی خوڕەوشتە خراپەكانی دوو ڕوەكان، لەبەر ئەوەی لە قۆناغی (مەدینە) وە ‏لەدوای جەنگی بەدردا دووڕوویی دەركەوت، بۆ نموونە خودا دەفەرمێت: ‏
‏ [وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَقُولُ آَمَنَّا بِاللَّهِ وَبِالْيَوْمِ الْآَخِرِ وَمَا هُمْ بِمُؤْمِنِينَ] (البقرة: 8).
‏ واتە: هەندێك لەخەڵكی هەیە (واتە دووڕووەكان) دەڵێن بڕوامان هێناوە بەخواو ڕۆژی دوایی، ‏بەڵام لەڕاستیدا ئەوان ئیماندار نین.‏
‏5- كپ كردنی دەمی خاوەن كتێبەكان (أهل الكتاب) لە جوولەكەو غەیری ئەوان، ‏وەگفتوگۆكردن لەگەڵیاندا، بۆ ئەوەی قسەیان نەمێنێ‌. هەروەكو خودا دەفەرمێت: ‏
‏ [وَلَا تُجَادِلُوا أَهْلَ الْكِتَابِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِلَّا الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْهُمْ] (العنكبوت: 46) واتە: ‏گفتۆگۆ مەكەن لەگەڵ گاور و جولەكە بەباشترین شێواز نەبێت، بەزانیاری و ڕەوشتی جوان و ‏نەرمی ووتە و بانگەشە كردن بۆ چاكە.. بەڵام ئەوانەی كە مەبەستیان حەق نی یە لەوان، بەڵكو ‏تەنها دەیەوێ‌ خۆی بیباتەوە ئەوا گفتۆگۆكردن سوودی نی یە لەگەڵیدا.‏
‏6- باسكردنی سەركەوتنی موسڵمانان لەجەنگەكانیاندا، خودا دەفەرمێت: [وَلَقَدْ نَصَرَكُمُ اللَّهُ بِبَدْرٍ وَأَنْتُمْ أَذِلَّةٌ] (ال عمران: 123).
‏ واتە: بەڕاستی خودا ئێوەی موسڵمانانی سەرخست لە غەزای بەدردا لەكاتێكدا ئێوە كەم و ‏زەلیل بوون لەژمارەو چەكدا.‏

گۆڤارى ڕێگاى ڕاست ژمارە (9)

سەردان: ٢,٦٠٥ بەش: زانستى قورئان