کاتێک مرۆڤێک دەمرێت و یەکێک لەددانەکانی ئاڵتوونە ئایا وازی لێدەهێنرێت یاخود دەردەهێنرێت؟ وه حوکمی چی یە گەر ئەو دەرهێنانە زیان بەددانەکانی تری بگەیەنێت ؟ ئایا دەقێکی شەرعی وبەڵگەیەک هەیە لەبارەیەوە ؟
یەکەم : پێویستە ئەوە بزانین کە ددانی ئاڵتوون درووست نی یە ، مەگەر لەکاتی پێویستیدا نەبێت ، وە دروست نی یە هیچ کەسێک بۆ جوانی ددانی ئاڵتوون بکات ، تەنها ئەوە نەبێت ــ گەر لەکۆمەڵگایەکدا ــ عادەتی ئافرەتان وابوو خۆیان بڕازێننەوە بەددانی ئاڵتوون ، ئەوا لەو حاڵەتەدا دروستە ، بەڵام بۆ پیاوان بەهیچ شێوەیەک درووست نی یە تەنها لەکاتی پێویستیدا نەبێت .
دووەم : کاتێک کەسێک مرد و ددانی ئاڵتوونی پێوە بوو ، گەر گونجا دەربهێنرێت بەبێ ئەوەی زیان بەمردووەکە بگات ئەوا لەو حاڵەتەدا دەردەهێنرێت ؛ چونکە ناشتنی لەگەڵ مردووەکەدا ماڵ بەفیڕۆ دانە، وەپێغەمبەرى خوا ﷺ (ڕێگری کردووە لەماڵ بەفیڕۆدان) .
وە ئەگەر نەگونجا دەربهێنرێت بەبێ ئەوەی زیان بەمردووەکە بگەیەندرێت ؛ بەشێوەیەک ددانەکانی تری لەگەڵیدا بەر ببنەوە ، ئەوا لەو حاڵەتەدا دەرناهێندرێت ، ولەگەڵیدا دەنێژرێت ، پاشان گەر میرات گرەکەی ئاقڵ و ژیر بێت و ڕێگە بدات بەوەی لەگەڵیدا بنێژرێت ئەوا دەرناهێندرێت ولەگەڵیدا دەنێژرێت ، وە ئەگەر نا ئەوا زانایان دەڵێن : کاتێ زانیان مردووەکە ڕزاوە ئەوا قەبرەکەی هەڵدەدرێتەوە و ددانەکە دەردەهێنرێت ؛ چونکە مانەوەی ئەو ئاڵتوونە لەگۆڕدا ماڵ بەفیڕۆ دانە ، بەڵام گەر میرات گرەکانی ئاقڵ و ژیر بوون ، ئەوا ماڵی خۆیانە و دەتوانن ڕێگە بدەن هەر ددانەکە بەمردووەکەوە بمێنێتەوە وقەبرەکە هەڵنەدرێتەوە .
الشيخ محمد بن صالح العثيمين - رحمه الله -
المصدر: سلسلة لقاءات الباب المفتوح > لقاء الباب المفتوح [28]
حوکم و ئادابەکانى هەڵگرتنی جەنازە و شوێن کەوتنی بۆ گۆڕستانئایا ناشتنى مردوو بەڕۆژ باشە یان بەشەو؟ دروستە لە دواى عیشا تا بەیانى مردوو دابنرێ؟حوكمی تەڵقینی مردوو لە دوای ناشتنی چیە؟ قەبر تا چەند قوڵ دەکرێ؟ بۆچی قەبرى ژن لە هی پیاو قوڵتر دەکرێت؟ئەگەر كەسێك مرد و ددانی ئاڵتونی پێوە بوو ئايا دروسته ددانە ئاڵتونەکەى دەربێنین؟
