بێگومان ئەو هەڵەیەیی جولەکە تێی کەوتووە زۆر لەو هەڵانە گەوترە کە نەصرانێکان تێی کەوتوون هەرچەند هەردولایان لەهەڵەو کوفردان ، لەقورئانی پیرۆزدا ئاماژە بەهەندێ لەگومڕایی وکوفرەکانی جولەکەکان دراوە، لەوانە :

1. هەندێکیان ئیدعای ئەوە دەکەن خودا کوڕی هەیه ، هەروەک خوای پەروەردگار فەرموویەتی :{ وقالت اليهود عزير ابن الله وقالت النصارى المسيح ابن الله ذلك قولهم بأفواههم يضاهؤون قول الذين كفروا من قبل قاتلهم الله أنى يؤفكون } [ التوبة / 30 ] .

2. وە خودایان بەناتەواو وەسف کردووە ، وپێغەمبەرانی خودایان کوشتووە ؛ هەروەک خوای پەروەردگار فەرموویەتی : { وقالت اليهود يد الله مغلولة غلت أيديهم ولعنوا بما قالوا بل يداه مبسوطتان ينفق كيف يشاء} [ المائدة / 64 ] ،
وەهەروەها فەرموویەتی :{ لقد سمع الله قول الذين قالوا إن الله فقير ونحن أغنياء سنكتب ما قالوا وقتلهم الأنبياء بغير حق ونقول ذوقوا عذاب الحريق } [ آل عمران / 181 ] .

3. تەحریفی تەوراتیان کرد کەکەلامی خودایە ، خوای پەروەردگار فەرموویەتی : { فبما نقضهم ميثاقهم لعناهم وجعلنا قلوبهم قاسية يحرفون الكلم عن مواضعه } [ المائدة / 13 ] ،
وەهەروەها فەرموویەتی : { فويل للذين يكتبون الكتاب بأيديهم ثم يقولون هذا من عند الله ليشتروا به ثمناً قليلا فويل لهم مما كتبت أيديهم وويل لهم مما يكسبون } [ البقرة / 79 ] .

4. شایەنی لەعنەتی خودان ، ئەوەش لەبەر ئەوەی کەخودا ئاماژەی پێداوە :{ لعن الذين كفروا من بني إسرائيل على لسان داود وعيسى ابن مريم ذلك بما عصوا وكانوا يعتدون كانوا لا يتناهون عن منكر فعلوه لبئس ما كانوا يفعلون }[ المائدة / 78 ] .

وەبەنیسبەت درۆ وبوهتان بەدەم پێغەمبەرانەوە زۆر زۆرە ، لەوانە :

1- جولەکە هەڵگەڕانەوە کافر بونیان داوەتە پاڵ پێغەمبەر "سولەیمان "عليه السلام و پێیان وایە بتی پەرستووە ، هەروەک لەکتابی [ " سفر الملوك " الإصحاح 11 / عدد 5 ] هاتووە .

2- وەهەروەها عەڕەق خورادن وزینا کردنیان داوەتە پاڵ پێغەمبەر " لوط " عليه السلام هەروەک لەکتابی " سفر التكوين " الإصحاح 19 / العدد 30] هاتووە .

3- وەهەروەها دزیان داوەتە پاڵ پێغەمبەر " يعقوب " عليه السلام هەروەک لەکتابی " سفر التكوين [" الإصحاح 31 / العدد 17] هاتووە .

4- وەهەروەها زینا کردنیان داوەتە پاڵ پێغەمبەر " داود " عليه السلام وەدەڵێن بەهۆی ئەو زینایەوە" داود " بووە ، هەروەک لەکتابی " سفر صموئيل الثاني "[ الإصحاح 11 العدد / 11] هاتووە.

وجگە لەم درۆ وبوهتانانە خودا لەناویان بەرێ وڕیسوایان بکات .

وەبەتەئکید خوا و پێغەمبەرەکەی ﷺ لەعنەتیان لەجولەکە کردووە لەبەر ئەو قسەو کردارە قێزەونەکانیان ، لەوانە:

1ـ ( وَقَالُوا قُلُوبُنَا غُلْفٌ بَلْ لَعَنَهُمُ اللَّهُ بِكُفْرِهِمْ فَقَلِيلا مَا يُؤْمِنُونَ) (88)

2ـ (وَلَمَّا جَاءَهُمْ كِتَابٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ مُصَدِّقٌ لِمَا مَعَهُمْ وَكَانُوا مِنْ قَبْلُ يَسْتَفْتِحُونَ عَلَى الَّذِينَ كَفَرُوا فَلَمَّا جَاءَهُمْ مَا عَرَفُوا كَفَرُوا بِهِ فَلَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الْكَافِرِينَ(89) )

3ـ ( مِنَ الَّذِينَ هَادُوا يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَنْ مَوَاضِعِهِ وَيَقُولُونَ سَمِعْنَا وَعَصَيْنَا وَاسْمَعْ غَيْرَ مُسْمَعٍ وَرَاعِنَا لَيًّا بِأَلْسِنَتِهِمْ وَطَعْنًا فِي الدِّينِ وَلَوْ أَنَّهُمْ قَالُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا وَاسْمَعْ وَانْظُرْنَا لَكَانَ خَيْرًا لَهُمْ وَأَقْوَمَ وَلَكِنْ لَعَنَهُمُ اللَّهُ بِكُفْرِهِمْ فَلَا يُؤْمِنُونَ إِلَّا قَلِيلًا(46)

4ـ(يَاأَيُّهَا الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ ءَامِنُوا بِمَا نَزَّلْنَا مُصَدِّقًا لِمَا مَعَكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَطْمِسَ وُجُوهًا فَنَرُدَّهَا عَلَى أَدْبَارِهَا أَوْ نَلْعَنَهُمْ كَمَا لَعَنَّا أَصْحَابَ السَّبْتِ وَكَانَ أَمْرُ اللَّهِ مَفْعُولا(47) )

5ـ ( فَبِمَا نَقْضِهِمْ مِيثَاقَهُمْ لَعَنَّاهُمْ وَجَعَلْنَا قُلُوبَهُمْ قَاسِيَةً يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَنْ مَوَاضِعِهِ وَنَسُوا حَظًّا مِمَّا ذُكِّرُوا بِهِ وَلا تَزَالُ تَطَّلِعُ عَلَى خَائِنَةٍ مِنْهُمْ إِلا قَلِيلا مِنْهُمْ )

6- ( قُلْ هَلْ أُنَبِّئُكُمْ بِشَرٍّ مِنْ ذَلِكَ مَثُوبَةً عِنْدَ اللَّهِ مَنْ لَعَنَهُ اللَّهُ وَغَضِبَ عَلَيْهِ وَجَعَلَ مِنْهُمُ الْقِرَدَةَ وَالْخَنَازِيرَ وَعَبَدَ الطَّاغُوتَ أُولَئِكَ شَرٌّ مَكَانًا وَأَضَلُّ عَنْ سَوَاءِ السَّبِيلِ(60) )

7- ( وَقَالَتِ الْيَهُودُ يَدُ اللَّهِ مَغْلُولَةٌ غُلَّتْ أَيْدِيهِمْ وَلُعِنُوا بِمَا قَالُوا بَلْ يَدَاهُ مَبْسُوطَتَانِ يُنْفِقُ كَيْفَ يَشَاءُ وَلَيَزِيدَنَّ كَثِيرًا مِنْهُمْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ طُغْيَانًا وَكُفْرًا وَأَلْقَيْنَا بَيْنَهُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ كُلَّمَا أَوْقَدُوا نَارًا لِلْحَرْبِ أَطْفَأَهَا اللَّهُ وَيَسْعَوْنَ فِي الأَرْضِ فَسَادًا وَاللَّهُ لا يُحِبُّ الْمُفْسِدِينَ(64) )

پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی : ( لَعَنَ اللَّهُ الْيَهُودَ اتَّخَذُوا قُبُورَ أَنْبِيَائِهِمْ مَسَاجِدَ ) .
واتە : لەعنەتی خودا لەجولەکە بێت لەبەر ئەوەی گۆڕی پێغەمبەرانیان کردە مزگەوت .

وەهەروەها فەرموویەتی : ( لَعَنَ اللَّهُ الْيَهُودَ حُرِّمَتْ عَلَيْهِمْ الشُّحُومُ فَجَمَّلُوهَا فَبَاعُوهَا ) . والحديثان في صحيح الإمام البخاري
واتە : لەعنەتی خودا لەجولەکە لەبەر ئەوەی خودا چەوری لەسەر حەڕام کردبوون ، ئەوان توانیاندیانەوە وفرۆشتیان .

وە ابن القيم رحمه الله زۆر بەجوانی وەسفیان دەکات ودەڵێت :
ئەو ئومەتەی کە غەزەب لێگیراون ، جولەکەکانن کەکەسانی : درۆزن ، و فێڵ ، و چەواشەکاری ، و پێغەمبەر کوژی ، و خواردنی ڕیبا ، و ڕەشوەت ، جا ئەو قەوم خراپترین گەلن ، وخراپترین تەبیعەتیان هەیە ، وزۆر دوورن لەڕەحمەتەوە ، و زۆر نزیکن لەتوڕەییەوە ، عادەتیان ڕقو کینەیە ، وهەوڵ کۆششیان دوژمنایەتی ودوو بەرەکییە ، سەرچاوەی سیحر ودرۆ وفێڵن ، هەرکەسێک پێچەوانەی کوفر ودرۆ وفێڵەکانیان بێت خوێنی بەحەڵاڵ دەزانن ، وهیچ فرسەتێک لەدەس نادەن لەدوژمنایەتی باوەڕداراندا ، وەهەروەها هیچ سۆزێکیان بەرانبەر ئەوانە نی یە کە هاو ئاوازیانن ، و بۆ هاوبەشەکانیان عادل ودادپەروەر نین ، وهیچ کەسێک لێیان ئەمین نی یە کاتێ تێکەڵاویان دەبێت ، وئامۆژگاری کەسێک ناکەن کەڕویان لێ دەکەن ، بەڵکو پیس ترین کەسیان ئەوەیانە کە : لەهەمویان عاقڵ ترە، وزیرەک تریان لەهەمویان فێڵباز ترە ، وکەسی چاکیان ـ حاشا کەکەسی وایان تێدا بێت - : جولەکە نی یە لەحەقیقەتدا ، دڵ ڕەق و دڵ تەنگترین کەسه ، ولەهەمویان خراپترە ، وپیس ترین تەبیعەتە ، وناشرین ترین ڕەوشتی هەیە ، سەلام کردنیان لەعنەت کردنە ، وگەیشتن پێیان نەگبەتیە ، شیعاڕیان : غەزەبە ، و نالەبارییە ." هداية الحيارى " ( ص 8 ) .

ئا ئەمە بەشێکی کەمە لەڕەوشت وئاکارە نالەبارەکانیان ، وهەرکەسێک لێکۆڵینەوە بکات زۆر لە کوفر و ناماقوڵیەکانیان دەبینێت ، نسأل الله أن يكبتهم ويخزيهم ويذلّهم ويهزمهم وينصر المسلمين عليهم عاجلا غير آجل وصلى الله على نبينا محمد . والله أعلم.