بەناوى خواى بەخشندە و میهرەبان
دەست دان لە (زەكەر یان عەورەت) دوو حاڵەتی هەیە:
1 ـ ئەگەر بە شەهوەت و زەوقەوە بێت ئەوا دەستنوێژ بەتاڵ دەكاتەوە، بە بەڵگەی ئەم فەرموودەیە كە پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی:((مَنْ مَسَّ ذكره فليتوضأ)) [صحيح أبـي داود رقم: (181)] .
واتە: هەر كەسێك دەستی دا بە زەكەرى یەوە ئەوا با دەستنوێژ بگرێت.
هەروەها پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی:((إذا أفضى أحدكم بيده إلى فرجه فليتوضأ)) [سلسلة الأحاديث الصحيحة رقم: (1235)] .
.واتە: ئەگەر یەكێك لە ئێوە دەستی دا بە زەكەرىیەوە ئەوا با دەستنوێژ بگرێت.
وله شاهد بلفظ: ((إذا أفضى أحدكم بيده إلى فرجه وليس بينهما سترة ولا حجاب فليتوضأ)) [سلسلة الأحاديث الصحيحة رقم: (1235)، إسناده جيد] .
واتە: ئەگەر یەكێك لە ئێوە دەستی دا بە زەكەرىیەوە و بەربەستێك یان پۆشاكێك نەبێت لە نێوانیاندا ئەوا با دەستنوێژ بگرێت.
2 ـ وە ئەگەر موسڵمان بە بێ شەهوەت و زەوقەوە دەستی بەر زەكەری یان عەورەتی بكەوێت ئەوا دەستنوێژەكەی بەتاڵ نابێتەوە و دەستنوێژ ناگرێتەوە بە بەڵگەی ئەم فەرموودەیە كە پرسیار كراوە لە پێغەمبەری خوا ﷺ سەبارەت بە پیاوێك كە دەست دەدات لە زەكەری ئایا دەستنوێژی لە سەرە ؟ پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی: ((لا، إنَّما هو بضعة منك)) [رواه الخمسة وصححه ابن حبان قاله الألبانـي في تـمام الـمنة ص: (103)] .
واتە: نەخێر دەستنوێژی لە سەر نىیە، چونكە زەكەر بەشێكە لە تۆ.
كەواتە ئەگەر بە بێ شەهوەت و ئارەزوو دەستی بەر زەكەری یان عەورەتی كەوت ئەوا دەستنوێژەكەی بەتاڵ نابێتەوە و دەستنوێژ ناگرێتەوە چونكە وەك ئەوە وایە كە دەست بدات بە لووتى یوە یان دەست بدات بە گوێیەوە.
شێخ ئەلبانی ڕەحمەتی خوای لێبێت لەم بارەیەوە فەرموویەتی: (قلت: قوله ﷺ: إنَّما هو بضعة منك فيه إشارة لطيفة إلى أنَّ الـمس الذي لا يوجب الوضوء إنَّما هو الذي لا يقترن معه شهوة، لأنه في هذه الـحالة يـمكن تشبيه مس العضو بـمس عضو آخر من الجسم بخلاف ما إذا مسه بشهوة فحينئذ لا يشبه مسه مس العضو الآخر، لأنه لا يقترن عادة بشهوة، وهذا أمر بين كما ترى، وعليه فالحديث ليس دليلا للحنفية الذين يقولون بأن المس مطلقا لا ينقض الوضوء بل هو دليل لمن يقول بأن المس بغير شهوة لا ينقض، وأمَّا الـمس الشهوة فينقض بدليل حديث بسرة، وبـهذا يـجمع بين الـحديثين، وهو اختيار شيخ الإسلام ابن تيمية في بعض كتبه على ما أذكر، والله أعلم) [تـمام الـمنة ص: (103)] .
لەلایەن مامۆستا (محمد عبد الرحمن) ەوە وەڵام دراوەتەوە