لەبەر چەند هۆكارێك، كە لەم خاڵانەى خوارەوەدا باسیان دەكەین:
 یەكەم: لەبەر ئەوەى بێگومان بەو شێوەیەى، كە ئێستا دەكرێت لەناو موسوڵماناندا شتێكى داهێنراوە لەشەرعدا و بەڵگەى قورئان و فەرمودەكانى لەسەر نییە، وەك شێخ (محمد بن صالح العثيمين) رحمه الله  دەفەرموێت: (تعليق الآيات القرآنية في المجالس أمر مُبْتَدَع أحدثه الناس، ولم يكن ذلك معروفا في عهد السلف الصالح)^(١). واتە: (هەڵواسینى ئایەتەكانى قورئانى پیرۆز لە شوێنەكانى دانیشتندا كارێكى بیدعەیە، كە خەڵكى دایانهێناوە و خستویانەتە ناو دینەوە و ئەو كارەش لەسەردەمى پێشینە چاكەكاندا نەبووە).
دووەم: سەرەڕاى ئەوەى كە هیچ ئایەتێك یان فەرموودەیەكى (صحیح) نەهاتووە كە هانمان بدات بەكردنى ئەو كارە، جگە لەوە، ئەو هۆكارانەش كەوا لە خەڵكى دەكەن ئەو كارە بكەن شەرعى نین و سەرپێچى فەرمانى خوای گەورەیانى تێدایە، هەروەك باسیان لێوە دەكەین إن شاءالله:
هۆكار و گومانى یەكەم: كاتێك ئەوكارە دەكەن دەڵێن: وەسیلەیەكە بۆ (لادانى شەڕو هێنانى خێرو بەرەكەت) لە ماڵ و شوێنەكاندا، لەبەر ئەوەیە كە ئایەتەكانى قورئانى پیرۆز لە ماڵەكانماندا هەڵدەواسین!
لە وەڵامدا دەڵێین: ئەو هۆكارەى كە ئەیكەن بە بیانوو بۆ ئەنجامدانى ئەو كارە پێى دەوترێت (تەمیمە)، تەمیمەش بە بەڵگەى فەرموودەى صەحیح نەهى و قەدەغە كراوە، هەر وەك لە هاوەڵى خۆشەویست (عبدالله)ى كوڕى (مسعود)ەوە رضی الله عنه هاتووە، كە فەرمویەتى: گوێم لەپێغەمبەرى خوا بوو ﷺ كە دەیفەرموو: (إِنَّ الرُّقَى وَالتَّمَائِمَ وَالتِّوَلَةَ شِرْكٌ)^(٢). واتە: (بە دڵنیایی (الرقى)^(٣) و (التمائم)^(٤)و (التولة)^(٥) هاوبەش پەیداكردنن بۆ خواى گەورە).     لەم فەرموودەیەدا پێغەمبەرمان ﷺ تەمیمەى بە شەریك بڕیاردان بۆ خوا ناوبردووە، جا ئەو تەمیمەیە بە قورئان و غەیرى قورئانیش دەگرێتەوە، چونكە هیچ فەرموودەیەك نەهاتووە، كە بڵێت ئەو نەهییە تەمیمە كردن بە قورئانى پیرۆز ناگرێتەوە و بڵێت درووستە ئایەتى قورئان هەڵبواسرێت بۆ لادانى شەڕ و هێنانى خێر و خۆشى.
هەروەك شێخ (صالح آل شيخ) دەڵێت: (أن تَعليقَ التَّمائِم بِكٌلِ أَنواعِها: لا يَجوز، فَماَ كانَ مِنها مِنَ القرآنِ فَنَقُوُل يُحرَمُ عَلى الصحيح ولا يَجُوز، ويَجِب إنكارهُ، وَما كانَ مِنها مِنْ غَيرِ القُرآنِ، فَهذا نَقُولُ فيه: إنه من الشِّرك باللهِ، لِقَولِ النبي  ﷺ : (إِنَّ الرُّقَى وَالتَّمَائِمَ وَالتِّوَلَةَ شِرْكٌ) والتَّخصِيصُ نَوعٌ مِنَ العِلمِ فيَجِبُ أَنْ يَكونَ فيهِ دَليلٌ خاصُّ)^(٦).
 واتە: (هەڵواسینى نوشتە بەهەموو جۆرەكانیەوە لە شەرعدا درووست نیە، جا ئەو نوشتەیە كە قورئانى پیرۆزى تیادا بوو دەڵێین: وتەى ڕاست ئەوەیە، كە بوترێ حەرام و نادرووستە و پێویستە نوكۆڵى لێ بكرێت،  وە دەربابەى ئەوەش، كە بە جگە لە قورئان ئەنجام دەدرێت دەڵێین: بێگومان ئەوە شەریك بڕیاردانە بۆ خواى گەورە، لەبەر فەرموودەكەى پێغەمبەر  ﷺ : (إِنَّ الرُّقَى وَالتَّمَائِمَ وَالتِّوَلَةَ شِرْكٌ)، وە تایبەت كردنى جۆرێك لەجۆرەكانى تەمیمە (كە بڵێت درووستە بە قورئان بكرێت) پێویستى بە بەڵگەى تایبەتى هەیە). (هیچ بەڵگەیەكى تایبەتیشما نیە).
لە فەرمودەیەكیى تردا، كە هاوەڵى خۆشەویست (عُقبة)ى كوڕى (عامر)ى (الجُهَني) رضی الله عنه بۆمان فەرمایشت دەكات، كە پێغەمبەر ﷺ فەرمویەتى: (مَنْ تعَلَّقَ تَمِيمَةً فَقَدْ أَشْرَك)^(٧). واتە: (هەركەسێك نوشتەیەك (بە مەبەستى شیفا و پارێزگاری) هەڵبواسێت ئەوا شەریكى بۆ خواى گەورە بڕیارداوە).
ئەوەى كە لەم فەرمودە پیرۆزەوە دەردەگەوێت
أ_ لەم فەرمودە پیرۆزەدا وشەى (تميمة) وشەیەكى گشتگیرە و هەموو جۆرە نوشتەیەك دەگرێتەوە، جا بە قورئان بكرێت یان بە غەیرى قورئان.
ب_ لەم فەرمودە پیرۆزەدا وشەى (تميمة) نەناسراوە، واتە (نەكیرە)یە، وە ڕستەكەش ڕستەیەكى مەرجییە (شرط)ییە، قاعیدەیەكى ئوصوڵیشمان هەیە لەم بارەیەوە، كە دەڵێت: (النكرة في سياق الشرط تفيد العموم) واتە: (وشەى نەكیرە لە ڕستەیەكدا كە شەرطى بێت ئەوا فائیدەى گشتێتى دەدات)، هەر بۆیە لەم ڕوانگەیەشەوە وشەى (تەمیمە) كە لە فەرمودەكەدا هاتوە، هەموو نوشتەیەك دەگرێتەوە جا بە قورئان بكرێت یاخود بە جگە لە قورئانى پیرۆز.
ئیمامى (أبو عُبيد) (القاسم)ى كوڕى (سلام)ى كوڕى (عبد الله)ى (الهروي) (البغدادي) رحمه الله  بە سەنەدێكى صەحیح لە ئیمامى (ابراهيم)ى (النخعي)ەوە، كە قوتابی ئیمامى (عبدالله)ى كوڕى (مَسعود)ە رضی الله عنه گێڕاویەتیەوە، كە فەرمویەتى: (كَانُوا يكرهون (يَعْني أَصْحابَ عَبدِ الله بن مسعود) التَّمَائم مِنَ القرآن وَغَيرِهِ)^(٨). واتە: (هاوەڵە بەڕێزەكانى ئیمامى (عَبدالله)ى كوڕى (مَسعود) رضی الله عنه، تەمیمەیان بە مەكروه (حەرام) دادەنا، جا بە قورئانى پیرۆز بكرایە یان بە جگە لە قورئانى پیرۆز بكرایە).
(هاوەڵەكانى ئەو وەك: (علقمة) و (الأسود) و (أبي وائل) و (الحارث)ى كوڕى (سويد) و (عبيدة)ى (السلماني) و (مسروق) و (الربيع)ى كوڕى (خثيم)، وە (سويد)ى كوڕى (غفلة) وە جگە لە ئەوانیش) كە لە گەورەكانى تابیعینن ڕەحمەتى خوایان لێ بێت.
هەروەها ئیمامى (المُغَيرة) كە كوڕى (مقسم الضبي)ە رحمه الله  فەرمویەتى: (سألت إبراهيم، فقالت: (أعلق في عضدي هذه الآية: [يَانَارُ كُونِي بَرْدًا وَسَلَامًا عَلَى إِبْرَاهِيمَ]^(٩) من حمّى كانت بي؟ فكره ذلك)^(١٠).
پرسیار كرا لە ئیمامى (إبراهيم)ى (النخعي) رحمه الله  كە گەورەى تابیعینە و زاناى كوفەیە و قوتابی ئیمامى (عَبدالله)ى كوڕى (مسعود)بوو رضی الله عنه: ئەم ئایەتە بەقۆڵمەوە هەڵدەواسم [يَانَارُ كُونِي بَرْدًا وَسَلَامًا عَلَى إِبْرَاهِيمَ] بۆ نەخۆشى (تا)، كە تووشم بووە، ئیمامى (ابراهيم) بەڕەحمەت بێ ئەو كارەى پێ ناخۆش بوو.
جگە لە پێشەوا (عَبدالله)ى كوڕى (مسعود) و هاوەڵە بەڕێزەكانى رضي الله عنهم بێت، كۆمەڵێكى تریش لە صەحابە بەڕێزەكان ئەو كارەیان پێ درووست نەبووە، لەوانە: هاوەڵى خۆشەویست (عَبدالله)ى كوڕى (عباس)، هەروەها (حذيفة) و (عقبة)ى كوڕى (عامر) و (ابن عكيم) ڕەزاى خوا لەهەموویان بێت^(١١).
پرسیار كرا لە شێخ (عبد المحسن بن العباد البدر) خوا بیپارێزێت: (ما حكم تعليق الآيات القرآنية لدفع الشر وجلب الخير)؟
 لە وەڵامدا فەرموى: (لا يجوز ذلك لعموم قوله ﷺ (مَنْ تَعَلَّقَ تَمِيمَةً فَلا أَتَمَّ اللَّهُ لَه)^(١٢))^(١٣). واتە: (ئەو كارە درووست نیە، لەبەر گشتگیرى ووتەكەى پێغەمبەر  ﷺ ، كە فەرمویەتى: (هەر كەسێك نوشتەیەك هەڵبواسێت، ئەوا خواى گەورە مەبەستەكەى بۆ نەیەنێتە جێ)).
ئیمامى (عبدالعزيز بن باز) رحمه الله  فەرمویەتى: (الصواب أن التمائم من القرآن ممنوعة أيضا لعموم الأحاديث، ولما في منعها من الحيطة وسد الذرائع الموصلة إلى الشرك، وهي من الشرك الأصغر)^(١٤). واتە: (ئەوەى ڕاست بێت ئەوەیە، كە نوشتە كردن بە قورئانى پیرۆز قەدەغە كراوە، لەبەر ئەوەى حوكمى فەرمودەكان گشتین، هەروەها لەبەر ئەوەى، كە ئەم كارە ئەگەر ڕێگرى لێ بكەیت ئەوە ڕێگریت كردووە لە كارێك، كە سەری دەكێشا بۆ شەریك بڕیاردان، وە ئەمەش لە شیركى بچوكە).
هەروەها پرسیار كرا لە زانا و فەرمودەناس ئیمامى (محمد ناصرالدين الألباني) رحمه الله :  (بالنسبة للتمائم التي تحتوي على آيات من كتاب الله ماحكم تعليقها)؟  واتە: حوكمى هەڵواسینى ئەو نوشتانە چییە، كە ئایەتەكاتى قورئانى تێدایە؟
ئیمامى (الألباني) رحمه الله  لە وەڵامدا فەرموى: (للعلماء في ذلك قولان: الجواز والكراهة، والراجح عندي الكراهة لأنها تمائم ولو كانت من كتاب الله أو من أدعية رسول الله   ﷺ ، والسبب الذي يحملني على ترجيح هذا القول يعود إلى شيئين اثنين:
الشيء الأول: أنه لم يكن من عمل السلف.
والشيء الآخر وهو مهم: أن فيه الاتكال على مثل هذه التعاويذ، أو على مثل هذه التمائم دون استعمال الرقى التي هي من السنة، أن يرقي الإنسان نفسه أو أن يرقي غيره، فحينما يضع الرقية في تميمة أو تعويذة فهو تواكل عليها، ولا يعود يستعمل الرقى التي أمرنا باستعمالها عند كل مناسبة، فلهذا وذاك يترجح عندي كراهة التعليق ولو بالصورة المذكورة آنفًا)^(١٥).
واتە: (زانایان لەسەر ئەوە دوو ووتەیان هەیە: ڕێگە پێدراو وكەراهەت، وە ووتەى شیاو لاى من كەراهەتەكەیە و كارێكى خراپە، ئەگەرچى نوشتەكەش لە قورئان یان دوعاكانى پێغەمبەرى خوادا بێت  ﷺ ، وە ئەوەش كە هانى دام ئەم ووتەیە بە شیاو بزانم ئەگەڕێتەوە بۆ دوو هۆكار:
هۆكارى یەكەم: ئەم كارە لە كردەوەى پێشینانى چاكى ئێمە نەبووە.
وە هۆكارێكى تر كە گرنگە ئەوەیە كە: لەو جۆرە پەناگرتنانەدا پاڵدانەوە و سستی تێدا بەدى دەكرێت، یان لە هەر جۆرە نوشتەیەكى تر بە بێ بەكارهێنانى ئەو روقیانەى، كە لە سوننەتدا هاتوون، تاكو مرۆڤەكان چارەسەرى خۆیانى پێبكەن یان چارەسەرى كەسانى تر، لەبەرئەوە كاتێك لەجێى ڕوقیەى شەرعى، نوشتە و تەمیمە یان ئەو جۆرە پەناگرتنە دادەنرێت ئەو كاتە پشت بەوە دەبەسترێت و ناگەڕێتەوە بۆ بەكارهێنانى ڕوقیەى شەرعى، كە فەرمانمان پێكراوە بە بەكارهێنانى لە هەموو كاتێكدا، لەبەرئەوە شیاوترین ووتە لەلام بۆ ئەم كارە ئەوەیە، كە: كەراهەتە هەڵواسینى ئەگەر بە وێنەش بێت وەك لە پێشتردا باسمان كرد).
پرسیار كرا لە شێخ (عبدالرزاق عفيفى) رحمه الله : (ما حكم تعليق تميمة من القرآن على الجدار أو في السيارة)؟ (حوكمى هەڵواسینى نوشتە كە لە قورئان پێك هاتبێ چییە لە سەر دیوار و سەیارەدا)؟
لە وەڵامدا فەرموى: (لا يجوز؛ لأن تعليق آية الكرسي أو غيرها من القرآن على الجدار أو في السيارة امتهان لها)^(١٦). واتە: (دروست نیە، لەبەر ئەوەى هەڵواسینى ئایەتى (الكرسی)و جگە لەو لە قورئان بەسەر دیوار یاخود سەیارەدا بەكەم دانانى قورئانى پیرۆزە و بێڕێزى كردنە بەرامبەرى).
هەروەها زانای خۆشەویست شێخ (صالح الفوزان) خوا بیپارێزێت دەفەرموێت: (لا يجوز للمسلم أن يعلق آية الكرسي أو غيرها من آيات القرآن أو الأدعية الشرعية على رقبته لدفع شر الشياطين أو للاستشفاء بها من المرض، هذا هو الصحيح من قولي العلماء لأن النبي  ﷺ نهى عن تعليق التمائم وهذا منه)^(١٧).
واتە: (بۆ مرۆڤى موسڵمان ڕەوا نیە، كە ئایەتى (الكرسی) یان ئایەتى تر لە ئایەتەكانى قورئانى پیرۆز، یان دوعاى شەرعى بە (ملی)دا هەڵبواسرێت بۆ دورخستنەوەى شەڕى شەیتانەكان یان بۆ چاكبونەوە لە نەخۆشى، ئەمەش ڕاستترین و تەواوترین ووتەیە لە ووتەى زانایان لەبەرئەوەى پێغەمبەر ﷺ قەدەغەی كردووە لە هەڵواسینى نوشتە و تەمیمە، وە ئەم كارەش لەو قەدەغە كراوانەیە).
دەربارەى ئەوەش، كە كەسانێك ئایەتەكانى قورئانى پیرۆز دەنوسن لەسەر دیوار یان هەڵى دەواسن لەناو ماڵ و لەناو سەیارە و شوێنەكانى تردا بەو بیانوەى دەڵێن بەرەكەتى پێوەیە و بەرەكەت دەڕژێ بەسەر ئەو مەجلیسەدا ! شێخ (محمد بن صالح العثيمين) رحمه الله  لەم بارەیەوە دەفەرموێت: (وإن قُصِدَ بذلك التبرك: فليس التبرك بأن يكتب كتاب الله ويعلق في الجدران، التبرك بالقرآن حقيقةً هو: التبرك بتلاوته، فإن كل حرف منه بعشر حسنات)^(١٨).  واتە: (ئەگەر بەمەبەستى بەرەكەت هەڵواسرا، ئەوا تەبەڕوك كردن بەوە نابێ كە قورئانى پیرۆز بنوسرێت و بەدیواردا هەڵ بواسرێت، بەڵكو لەڕاستیدا تەبەڕوك كردن بە قورئان، بەوە ئەبێت، كە كردەوەى پێ بكرێت و بخوێندرێتەوە، بەڕاستى هەر پیتێكى قورئان بە (دە) چاكە حیساب دەكرێت).
هەروەها شێخ (إبن باز) رحمه الله  دەفەرموێت: (وضع المصحف في السيارة للتبرك بذلك ليس له أصل وليس بمشروع..)^(١٩). واتە: (دانانى قورئانى پیرۆز لەناو سەیارەدا وەك موفەڕك، هیچ بنچینەیەكى نیە و كارێكى ناشەرعیە).
هۆكار و گومانى دووەم:     
كەسانێكى تر ئایەتەكانى قورئانى پیرۆز لەسەر ڕوى دیواردا دەنوسن یان كە لە (مَنْظرة)دا نوسراوە بە ڕوى دیواردا هەڵی دەواسن، یان قورئانەكە لە هەندێك شوێندا (وەك لەناو ئۆتۆمبێل و شوێنى تر) هەڵدەواسن و دەڵێن بۆیە ئەم كارە دەكەین چونكە: كاتێك سەیرى ئەو ئایەتانە دەكەین ئیمانمان پێى زیاد دەبێت و بەهۆیەوە یادى خواى گەورەمان بیر دەكەوێتەوە!
لە وەڵامى ئەم گومانەدا دەڵێین: شێخ (محمد بن صالح العثيمين) رحمه الله  لەم بارەیەوە دەفەرموێت: (إن أُرِيْدَ بذلك الاتعاظ والتذكر: فإننا لم نجد أن المجلس الذي يكتب فيه شيء من آيات الله يزداد فيه تقوى الناس، واتعاظهم، وتذكُّرهم، بل إننا نرى بعض هذه المجالس يُفْعَل فيها المنكر ويُشْرَب الدخان فيها، ويُغْتاب فيها الناس، وتُؤْكَل لحومُهم، وما هذا إلا نوعٌ استهزاء، كتاب الله فوق رأسه وهو يسهر به في معصية الله)^(٢٠).
واتە: (ئەگەر لەو كارەیاندا مەبەستیان ئامۆژگارى و وەبیرهێنانەوە بێت و بڵێن بۆیە ئەو ئایەتانە بەڕوى دیوار و شوێنى تردا دەنوسین یان هەڵیدەواسین، ئەوە ئێمە نەمان بینیوە، كە مەجلیسێك ئایەتێكى خواى گەورەى تێدا نوسرابێت و بەهۆى ئەوەوە ئیمانى خەڵكى زیاد ببێ و بەگەورەى دابنێن و ببێتە هۆى وەبیرهێنانەوەیان، بەڵكو لە هەندێك لەو مەجلیسانەدا دەبینین كە خراپەى تیادا دەكرێت، جگەرەى تێدا دەكێشرێت^(٢١)، خەڵكى غەیبەتى تیادا دەكەن و گۆشتى یەكترى تیادا دەخۆن^(٢٢)، كە ئەمەش جۆریكە لە گاڵتە كردن، لەكاتێكدا ئایەتى قورئانى پیرۆز لە پشت سەریەوەیەتى و ئەو كەسەش لەو مەجلیسەدا دانیشتووە، كە سەرپێچى فەرمانەكانى خواى گەورەى تیادا دەكرێت).
ڕەحمەتى خواى گەورە لەو زانا بەرز و بەڕێزە بێت، كە ووتەكەى بەتەواوى ڕاستى پێكاوە، چونكە بەئاشكرا لەسەردەمى خۆماندا هەستى پێ دەكەین، كە لەو مەجلیسانەدا زۆر جار سوێند بە جگە لەخواى گەورە دەخورێت، شەریك بۆ خواى گەورە بڕیار دەدرێت، هاواردەكەن لە غەیرى خواى گەورە، چەندەها بیدعەی تیادا دەكەن، جگەرەى تێدا دەكێشن، غەیبەتى یەكترى تیادا دەكەن، لەوانەیە چەندین ڕەسمى گیاندار و پەیكەرى تیادا هەبێت، چەندین تاوانى ترى تیادا دەكەن بەبێ ئەوەى ڕێز و بەگەورە دانانێك بۆ ئەو ئایەتە قورئانیانە دابنێن، كە لە پشت سەریانەوە هەڵواسراوە!!
كەواتە دەركەوت ئەم گومانەشیان لەجێى خۆى نییە و كردەوەكەیان تەواو پێچەوانەى ووتەكەیانە و نابێتە هۆى زیادكردنى ئیمانیان، هەروەها ئەو ئایەتە پیرۆزانەش، كە هەڵیان واسیووە نایانگێڕێتەوە لەو تاوانانەى كەباسمان كرد، بەڵكو بەردەوامن لەسەر ئەو تاوانانە، كە ئەمەش ئیهانە و بێڕێزی كردنە بەو ئایەتانە و هەروەها بێڕێزى كردنە بەكەلامى خواى گەورە و میهرەبان پەنا بەخوا..
هۆكار و گومانى سێیەم:
كەسانێكى تر لەموسوڵمانان ئایەتى قورئانى پیرۆز هەڵدەواسن لەبەر بیانویەكى تر، ئەویش ئەوەیە، كە دەڵێن: هەڵواسینیان لەماڵدا دیمەنێكى جوان دەبەخشێت بە ماڵەكە و دەبێتە هۆى جوانكردنى مەجلیس و ماڵەكانمان! واتە لەبەر جوانى هەڵى دەواسن!!
لە وەڵام و هەڵوەشاندنەوەى ئەو شوبهەیەدا: زاناى شەرع زان شێخ (محمد بن صالح العثيمين) رحمه الله  دەفەرموێت: (تعليق الآيات القرآنية في المجالس أمر مبتدع أحدثه الناس، ولم يكن ذلك معروفا في عهد السلف الصالح، وذلك لآن القرآن ليس وشيا توشى به الجدران وتزين به، كما رأينا بعض الناس يعلق لوحا مكتوبا فيها آية بطريقة تجعل هذه الاية كأنها قصر، بحيث تهندس على صفة البناء الذي فيه الشرفات، رأينا بعضهم علق سورة [قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ] على هذا الوجه، إذا رأيته تقول هذا قصر، والقرآن أشرف من أن يكون زينة و وشيا في الجدران)^(٢٣).
واتە: (هەڵواسینى ئایەتەكانى قورئانى پیرۆز لە مەجلیسەكاندا كارێكى بیدعەیە، كە خەڵكى دایانهێناوە هێناویانەتە ناو دینەوە، لەسەردەمى پێشینە چاكەكاندا نەبووە و كارێكى ناسراو نەبووە، وە ئەوەش لەبەر ئەوەى قورئانى پیرۆز زەخرەفە و جوانكارییەك نیە، كە دیوارى پێ بڕازێندرێتەوە، هەر وەك چۆن هەندێك كەسمان بینیوە، لەوحێك هەڵدەواسن، كە تیایدا ئایەتێكى تێدایە، بەشێوازێك ئایەتەكە نوسراوە، كە وەك بینایەك دەردەكەوێت، بەشێوەیەكى ئەندازەیی ئەو بینایە كراوە، كە تیایدا باڵكۆنى تێدایە، هەندێك كەسمان بینیووە كە سوورەتى [قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ]ى بەو شێوەیە هەڵواسیوە، كە دەیبینى ئەڵیى ئەمە بینایەكە، وە قورئان زۆر لەوە بەڕێز و پیرۆزترە، كە جوانكارى و زەخرەفەیەك بێت لەدیوارەكاندا).
هەروەها زانایانى لیژنەى هەمیشەیى بۆ فەتوادان فەرموویانە: (لَمْ يُنزل لِيُعلَّق عَلى الجدرانِ زينَة لَهَا)^(٢٤). واتە: (قورئانى پیرۆز بۆئەوە دانەبەزیوە، كە بە دیواردا بۆ جوانى هەڵبواسرێ).
زاناى خۆشەویست شێخ (صالح الفوزان) خوا بیپارێزێت دەفەرموێت: (يجبُ تعظيمُ القرآنِ الكريمِ وتلاوته وتدبُّره والعمل به، أما تعليقه على الجدران فهو من العبث، وقد يؤدي ذلك إلى امتهانه، وأيضًا قد يتَّخذُ ذلك من باب تجميل الجدران بالديكورات والرسومات والكتابات، فيُجعل القرآن ضمن ذلك، وقد يُكتب على شكل نقوش يُقصد منها المناظرُ فقط.
وعلى كل حال: فالقرآن يجب أن يُصان عن هذا العبث، وما كان السَّلف يعملون هذا، والقرآن لم ينزل ليُكتب على الجدران، وإنما أنزل ليُكتب في القلوب، ويظهر أثره على الأعمال والتصرُّفات)^(٢٥).
واتە: (بەگەورە دانانى قورئانى پیرۆز و خوێندنەوە و تێڕامان لێى و كار پێكردنى كارێكى پێویستە، بەڵام هەڵواسینى لەسەر دیوارەكان ئەوە لە بەكەم دانانیەتى، كە بەڕاستى سەردەكێشێ بۆ سوكایەتى پێ كردنى، هەروەها هەندێك جار وەك جوانكارى دیوار بەكار دەهێندرێت، لەڕێگەى دیكۆرات و وێنە كێشان و نوسینەوە، قورئانیشى تێدا بەكاردەهێندرێت، هەروەها قورئان لەسەر شێوەى نەخش دەنوسرێتەوە، كە تەنها مەبەست پێى جوانكارییە.
 هەرچۆنێك بێت پێویستە قورئانى پیرۆز بپارێزریێت لەو جۆرە بەكەم دانانە، پێشینە چاكەكانیش ئەم كارەیان ئەنجام نەداوە، وە قورئانى پیرۆزیش بۆ ئەوە دانەبەزیوە، كە لەسەر دیوار بنوسرێت، بەڵكو بۆ ئەوە دابەزیوە تا لەناو دڵەكاندا بنوسرێت و ڕەنگدانەوەى هەبێت لە كردەوە و هەڵسوكەوتدا).
هەروەها پرسیار كرا لە شێخ (صالح آل الشيخ): حوكمى ئەو قاپ و كەرەستانە چییە، كە ئایەتى قورئانى لەسەر نوسراوە و لە پێشانگا و دوكانەكاندا كڕین و فرۆشتنیان پێوە ئەكرێت؟
لە وەڵامدا فەرموى: (وأما إذا اتخذها للزينة، أو لجعلها في البيت، أو لتعليقها، فهذا كرهه كثير من أهل العلم لأن القرآن ما نزل لتزين به الأواني، أو تزين به الحيطان، وإنما نزل للهداية كما قال تعالى: [إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ]^(٢٦))^(٢٧).
 واتە: (ئەگەر ئەو قاپ و كەرەستانەى، كە قورئانى پیرۆزى لەسەر نوسراوە بەمەبەستى جوانكارى بەكارهێندرا، یان لەماڵدا هەڵى گرت یاخود هەڵیواسى، ئەوە زۆرێك لە زانایان پێیان باش نییە و بەلایانەوە باش نەبووە، لەبەرئەوەى قورئان دانەبەزیوە بۆ ئەوەى كەل و پەلى پێ جوان بكرێت یان دیوارى پێ بڕازێنرێتەوە، بەڵكو بۆ ئەوە دابەزیوە تا ببێتە ڕێنیشاندەر، وەكو خواى گەورە دەفەرموێت: [إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ]^(٢٨). واتە: [بێگومان ئەم قورئانەى بۆمان ناردوون، ڕێگا و بەرنامەیەكى وا نیشانى خەڵكى دەدا كە ڕاسترین بەرنامە و ڕێگایە]).
هۆكار و گومانى چوارەم: 
كەسانێكى تر بۆیە ئەو كارە ئەنجام دەدەن تا ببێتە هۆكارێك بۆ (چارەسەرى نەخۆشى)!
لە وەڵامدا: زاناو پێشەوا (عبدالعزيز بن باز) رحمه الله  بەم جۆرە وەڵامى ئەو گومانە دەداتەوە و دەفەرموێت: (تعليق القرآن الكريم على المرضى، أو على الأطفال كل ذلك لا يجوز في أصح قولي العلماء، وبعض أهل العلم أجاز ذلك، ولكن لا دليل عليه، والصواب أنه لا يجوز تعليق القرآن)^(٢٩).
واتە: (هەڵواسینى قورئانى پیرۆز بەسەر نەخۆشدا یان بەسەر منداڵدا، هەموو ئەوانە درووست نین و حەرامن، بەپێى ووتەى ڕاستى زانایان، هەندێك لەزانایان ڕێگەیان پێداوە، بەڵام هیچ بەڵگەیەكى لەسەر نییە، كە ڕێگە پێدراو بێت، بۆیە ڕاست ئەوەیە، كە هەڵواسینى قورئانى پیرۆز درووست نیە و حەرامە).
هەروەها زانا و پێشەوا (إبن العثيمين) رحمه الله  دەفەرموێت: (لا يَجوزُ تَعْليق القرآن للاستشفاء بِهِ لأنَ الاستشفاء بالقرآن ورد على صفة معينة، وهي القراءة به، بمعنى أنك تقرأ على المريض به فلا نتجاوزها، فلو جعلنا الاستشفاء بالقرآن على صفة لم ترد فمعنى ذلك أننا فعلنا سبباً ليس مشروعا)^(٣٠).
 واتە: (درووست نیە قورئانى پیرۆز هەڵبواسرێت تا بكرێتە هۆكارێك بۆ چاكبونەوەى نەخۆشى، لەبەرئەوەى چارەسەرى نەخۆشى بە قورئانى پیرۆز بەشێوازى تایبەتى خۆى باسكراوە، ئەویش خوێندنەوەى ئایەتەكانى قورئانى پیرۆزە بەسەر نەخۆشەكەدا، بەواتاى ئەوەى قورئانەكە بخوێنرێت بەسەر نەخۆشەكەدا،  ئێمەش لەم شێوازە لانادەین، خۆ ئەگەر ئێمە چارەسەرمان بە قورئان بەكارهێنا لەسەر شێوەیەك، كە لە شەرعى خوادا بەو شێوازە نەهاتبوو، ئەمە واتاى ئەوە دەگەیەنێ، كە ئێمە هۆكارێكى ناشەرعیمان گرتووەتە بەر).
هۆكار و گومانى  پێنجەم:
كەسانێكى تر بۆ ئەوە قورئانى پیرۆز لەسەر ڕووى دیوار دەنوسن، یا لەناو سەیارەدا هەڵى دەواسن، تا ببێتە (چاوەزار) و كەسانی چاو پیس كاریگەرى خراپ لەسەر ماڵ و سەروەت و سامانى ئەو كەسە درووست نەكات:
وەڵام و هەڵوەشاندنەوەى ئەو گومانە: زاناى شارەزا شێخ (إبن العثيمين) رحمه الله  دەفەرموێت: (حكم وضع المصحف في السيارة دفعاً للعين أو توقياً للخطر بدعة فإن الصحابة رضي الله عنهم لم يكونوا يحملون المصحف دفعاً للخطر أو للعين وإذا كان بدعة، فإن النبي ﷺ قال: (كُلُّ بِدْعَةٍ ضَلَالَةٌ وَكُلُّ ضَلَالَةٍ فِي النَّارِ)^(٣١))^(٣٢).
 واتە: (دانانى قورئانى پیرۆز لەناو سەیارەدا بۆ ئەوەى لەچاوپیسى بەدوور بیت، یان بۆ پارێزگارى لەشتى زیان بەخش، ئەم كارە حوكمەكەى ئەوەیە كە (بیدعە)یە. لەبەرئەوەى هاوەڵە خۆشەویستەكان ئەم كارەیان ئەنجام نەداوە. ئەگەر ئەم كارەش بیدعە بێت، ئەوە پێغەمبەرى خوا ﷺ دەربارەى بیدعە فەرمویەتى: (هەموو بیدعەیەك گومڕاییە و هەموو گومڕاییەكیش بۆ ناو ئاگرە).
ڕوونكردنەوەیەكى گرنگ:
لەپاش هێنان و تاووتوێكردنى بەڵگەكان، بۆمان ڕوون بوویەوە، كە نوسینى ئایەتەكانى قورئانى پیرۆز لەسەر ڕوى دیوار و شوێنى تردا و هەڵواسینیان حەرامە و درووست نیە.
بەڵام باسێكى تر هەیە، كە نابێ لێمان تێكەڵ ببێت، ئەویش: هەڵواسینى هەندێك زیكری دیاریكراوە (هەرچەندە ئەو زیكرانە ئایەتى قورئانى پیرۆزیشى تیادا بێت) لەناو ماڵ و ناو سەیارە و شوێنەكانى تردا، ئەمەیان حوكمەكەى جیاوازە لەوەى پێشوو بەجۆرێك كە هەندێك لە زانایان ڕێگەیان پێداوە، لەوانە شێخ  (ابن عثيمين) رحمه الله ، كە فەرمویەتى: (أما الأحاديث فإذا علق ما يناسب المقام مثل أن يعلق كفارة المجلس، فهذا لا بأس به، لأن هذا تذكير وينتفع به الناس، فالإنسان إذا رأى مكتوبا عند باب المجلس (كفارة المجلس أن يقال: سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا وَبِحَمْدِكَ، اللَّهُمَّ اغْفِرْ لي) كذا في المطبوع  فإنه يتذكر هذا ويقوله.
 كذلك التعليق في السيارات، إذا كان التعليق في السيارات أذكارا واردة مناسبة مثل أن يعلق الإنسان في سيارته دعاء الركوب، فإن هذا طيب وتذكير لا بأس به، وكل إنسان يشعر بأنه يستفيد من ذلك، ويا حبذا لو كانت الكتابة بحرف كبير بحيث يقرؤه من يجلس خلف)^(٣٣).
 واتە: (بەڵام فەرموودەكان ئەگەر لە شوێنى گونجاودا هەڵواسران، بۆ نمونە ئەگەر زیكری (كەفارەتى مەجلیس) هەڵواسرا، ئەمە هیچى تێدا نییە، لەبەرئەوەى ئەم نوسینە بیرهێنانەوەیە بۆ خەڵكى و سوودى لێ وەردەگرن.
بۆیە ئەگەر مرۆڤ لە مەجلیسێكدا نوسراوێكى بینى لەسەر دەرگاكە بەم شێوەیە نوسرابوو: (كەفارەتى مەجلیس ئەوەیە، كە بووترێت: (سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا وَبِحَمْدِكَ، اللَّهُمَّ اغْفِرْ لي)، ئەوا دوعاكەى بیرئەكەوێتەوە و ئەو كەسە زیكرەكە دەخوێنێت.
بەهەمان شێوە هەڵواسینى هەندێك زیكر لە ناو سەیارەدا: ئەگەر لەناو سەیارەدا زیكری گونجاو بەو شوێنەدا هەڵواسرابوو، وەك زیكری سواربوون (دعاء الركوب)، ئەوە كارێكى چاكە و وەبیرهێنانەوەیە و هیچى تیا نییە، هەموو مرۆڤێكیش هەست بەوە دەكات، كە ئەو كارە سودى هەیە، وە خۆزگە نوسینى ئەو زیكرە بە پیتى گەورە بنوسرابا تا ئەو كەسانەش، كە لە دوواوە دادەنیشن بتوانن بیخوێننەوە).

بۆ ئەم وەڵامە سود وەرگیراوە لە کتێبی : (نیعمەتی ڕەحمان لـە ڕونكردنەوەی بابەتە فیقهی ‌و عەقیدەییەكانی پەیوەست بە قورئـان) لە نوسین و ئامادەکردنى : د. هردی صدیق

(١) لقاءات لباب المفتوح: (2/54) رقم: (79)
(٢) أبو داود: الطب: (3883)، وابن ماجه: الطب: (3530)، وأحمد: (1/381). صحيح لغيره المرفوع فقط – (الصحيحة: (331 و 2972)، (غاية المرام): (299)، (تخريج الإيمان لابن سلام): (87/81).
(٣) الرقى: شێخ (إبن عثيمين) دەفەرموێت: (إن الرقى: جمع رقية، وهذه ليست على عمومها، بل هي عام أريد به خاص، وهو الرقى بغير ما ورد به الشرع، أما ما ورد به الشرع، فليست من الشرك، قال ﷺ في الفاتحة: (وَمَا يُدْرِيكَ أَنَّهَا رُقْيَةٌ؟) القول المفيد على كتاب التوحيد: (1/180).
واتە: ((رقى) كۆى وشەى خوێندنەوەیە (رقیە)، ئەو قەدەغەكردنەش لە فەرموودەكەدا بە شێوەیەكى گشتگیر نییە، بەڵكو گشتگیرییەكە مەبەست لێى هەندآ خوێندنەوەى تایبەتە، ئەویش خوێندنەوەى هەر شتێكە كە لە شەرعدا نەهاتبێت، بەلآم ئەوەى كە لە شەرعدا هاتووە ئەوە بە هاوبەش دانان ناژمێردرێت، بە بەڵگەى ئەو فەرموودەیەى كە پێغەمبەر ﷺ دەربارەى سورەتى فاتیحە فەرموى: (ئێوە چۆن زانیتان سورەتى فاتیحە روقیەیە (خوێندراوەیە))؟.
(٤) التمائم: شێخ (محمدى كوڕى عبدالوهاب) دەفەرموێت: (هەر شتێكە هەڵدەواسرێ بە منداڵدا، بەمەبەستى پاراستنى لەچاو پیسى، بەڵام ئەگەر شتە هەڵواسراوەكە (قورئان بوو (قورئانى تێدا بوو) هەندێك لە سەلەف ڕێگەیان پێداوە، و هەندێكیشیان ڕێیان پێ نەداوە، و لەو جۆرەیان داناوە كە قەدەغەى لێ كراوە، لەوانەش (عبدالله)ى كوڕى (مسعود). فتح المجيد شرح كتاب التوحيد: (1/127)
(٥) التولة: (هەر كارێكە كە دەكرێ، بەگومانى ئەوەى كە ئافرەت لاى مێردەكەى خۆشەویست دەكات، وە بە پێچەوانەشەوە). فتح المجيد شرح كتاب التوحيد: (1/128). ئەم كارە بەدەر لە ژن و مێردیش دەگرێتەوە.
(٦) التمهيد لشرح كتاب التوحيد: (1/116)، الناشر: دار التوحيد
(٧) رورواه الحاكم في المستدرك: (4/243) وسكت عنه الذهبي في التلخيص. رواه الطبراني في المعجم الكبير:(17/319). ورواه الحارث بن أبي أسامة في مسنده: (2/600). وذكره الهيثمي في مجمع الزوائد: (5/175) وقال: ورجال أحمد ثقات. وصححه العلامة الألباني في السلسلة الصحيحة: (1/809) رقم: (492)، صحيح الجامع: (6394).
(٨) فضائل القرآن: (1/382( أخرجه ابن أبي شيبة في  المصنف: (3518)، كتاب التوحيد لمحمد بن عبدالوهاب: ما جاء في الرقى والتمائم، الناشر:جامعة الإمام محمد بن سعود، الرياض، المملكة العربية السعودية: ص (29)، موسوعة الألباني فى العقيدة: (3/1030)
(٩) سورة: (الأنبياء) الآية: (٦٩)
(١٠) قال الألباني: (وإسناده صحيح لولا أن فيه عثمان بن وكيع، قال أبو حاتم: لا أعرفه. وقال: لكن قد ذكر هو أنه روى عنه ثلاثة من الثقات أحدهم عبد الرحمن بن مهدي، وروى عنه رابع، وهو السكن بن أبي السكن كما في (التاريخ الكبير) للبخاري، و (ثقات) لابن حبان: (5/155)، فاطمأنت النفس لروايته والله أعلم. (تحقيق الكلم الطيب) ص: (84)
(١١) فتح المجيد لشرح كتاب التوحيد للشيخ عبد الرحمن بن حسن بن محمد بن عبد الوهاب بن سليمان التميمي: ص (145)، دار ابن الأثار، تيسير العزيز الحميد في شرح كتاب التوحيد الذى هو حق الله على العبيد لسليمان بن عبد الله بن محمد بن عبد الوهاب: (1/134).
(١٢) أخرجه الإمام أحمد في مسند الشاميين برقم: (16781).
(١٣) شرح سنن أبي داود لعبد المحسن بن حمد بن عبد المحسن بن عبد الله بن حمد العباد البدر: (34/31)، مصدر الكتاب: دروس صوتية قام بتفريغها موقع الشبكة الإسلامية: http://www.islamweb.net
(١٤) مجموع فتاوى العلامة عبد العزيز بن باز رحمه الله: (9/455)
(١٥) فتاوى جدة_الأثر (28/ 00:39:52)، موسوعة الألباني فى العقيدة: (3/1032) باب حكم تعليق التمائم القرآنية الناشر: مركز النعمان للبحوث والدراسات الإسلامية وتحقيق التراث والترجمة، صنعاء - اليمن.
(١٦) فتاوى ورسائل سماحة الشيخ عبد الرزاق عفيفي - قسم العقيدة: (1/365)
(١٧) مجلة الدعوة العدد: (2075)
(١٨) لقاءات الباب المفتوح (2/54) رقم: (79)
(١٩) فتاوى الإسلاميةك (4/29)
(٢٠) لقاءات الباب المفتوح: (2/54) رقم: (79)
(٢١) جگەرە كێشان: یەكێكە لەو تاوانانەى، كە زۆر بڵاوە لەناو خەڵكیدا و بەئاشكرا و بەبەرچاوى خەڵكییەوە ئەم تاوانە دەكرێت، كە ئەمەش بەڕاستى كارەساتە، زانایان زۆر لەسەر زەرەر و زیانەكانى جگەرەكێشان قسەیان فەرمووە، لەوانە زاناى پایەدارى ئەهلى سوننە العلامة الشيخ (زيد بن محمد بن هادي المدخلي) ڕەحمەتى خواى لێ بێت، زۆر بەڕونى باسى لێوە كردووە و زەرەر و زیانەكانى جگەرەكێشانى باس كردووە، لەڕوانگەى:
 1_ دین.
 2_ خراپ كردن و تێكدانى تەندروستى مرۆڤ.
 3_ بەفیڕۆدانى ماڵ و سامان.
4_كاریگەرى خراپی بۆسەر خیلقەت.
 بڕوانە كتێبی بەسودى: (مجموعة رسائل)ى شێخ (زيد بن محمد بن هادي المدخلي)، بەشى (الفتاوى المضيئات في حكم الشمة والدخان والقات) ص: (311).
(٢٢) مەبەست بە غەیبەت كردنە، ووتەكەشى ئاماژەیە بۆ ئەو ئایەتەى كە خواى گەورە و میهرەبان، كە دەفەرموێت: [يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضًا أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَنْ يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتًا فَكَرِهْتُمُوهُ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَحِيمٌ] سورة: (الحجرات) الآية: (12)
(٢٣) لقاءات الباب المفتوح: (23/7) رقم: (23)
(٢٤) اللجنة الدائمة للبحوث العلمية والإفتاء برئاسة سماحة الشيخ عبد العزيز بن باز رحمه الله، كما في الفتوى رقم: (2078) مجلة البحوث عدد: (43) ص: (121_125).
(٢٥) المنتقى من فتاوى الشيخ صالح الفوزان: ( 2/77)
(٢٦) سورة: (الإسراء) الآية:(9)
(٢٧) التمهيد لشرح كتاب التوحيد لشيخ صالح بن عبد العزيز بن محمد بن إبراهيم آل الشيخ: دار التوحيد: (1/600)
(٢٨) قال الشيخ محمد الأمين الشنقيطي رحمه الله: (ذَكَرَ جَلَّ وَعَلَا فِي هَذِهِ الْآيَةِ الْكَرِيمَةِ أَنَّ هَذَا الْقُرْآنَ الْعَظِيمَ الَّذِي هُوَ أَعْظَمُ الْكُتُبِ السَّمَاوِيَّةِ، وَأَجْمَعُهَا لِجَمِيعِ الْعُلُومِ، وَآخِرُهَا عَهْدًا بِرَبِّ الْعَالَمِينَ جَلَّ وَعَلَا، يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ ; أَيِ الطَّرِيقَةُ الَّتِي هِيَ أَسَدُّ وَأَعْدَلُ وَأَصْوَبُ) أضواء البيان في إيضاح القرآن بالقرآن: (3/17)
(٢٩) فتاوى نور على الدرب لعبد العزيز بن عبد الله بن باز جمعها: الدكتور محمد بن سعد الشويعر: (1/354)
(٣٠) فتاوى يسألونك: (9/224) باب الرقية الشرعية
(٣١) مسلم: الجمعة :(867)،  والنسائي: صلاة العيدين: (1578)،  وابن ماجه: المقدمة: (45)،  وأحمد: (3/371)، والدارمي: المقدمة: (206)
(٣٢) البدع والمحدثات وما لا أصل له: ص: (259) دار إبن خزيمة
(٣٣) لقاءات الباب المفتوح: (2/54) رقم: (79)