خاوەن كچ گەر هاتوو خوازبێنى كچى بچوكى كرا و ئەویش قەدەغەى بەشودانى كرد بەبیانوى (ترتیب)، واته: بەپێى تەمەنى كچەكانى، بچوك بەشوو نەدات پێش گەورە ؟ ئەمەش گرفتێكە توشیى من بووه ، گەنجێك هاتە خوازبێنیم كە ئاستێكى بەرزى هەبوو لە دیندارى و ڕەوشت و چاودێریى كردن لەسەر نوێژەكانى بەڵام باوكم هەر قایل نەبوو و بەشوودانمى ڕەتكردەوە ئەمەش لەبەر ئەوەى خوشكێكى لە خۆم گەورەترم هەیە مێردى نەكردووە، بۆیە داوا لە بەڕێزتان دەكەم دەربارەى ئەم كێشەیە ڕێنماییم بكەن چونكە كۆمەڵگاكەمان مەسەلەى ژنهێنان و مێردكرنى زۆر ئاڵۆز كردووە، تەنها كچانیش بوون بەقوربانیى ؟
بسم الله الرحمن الرحيم
پێویستە ئەوە بزانین كە كچ ئەمانەتە لەگەردنى باوكیدا، خاوەنى كچ بەرپرسیارە لەسەر ئەم ئەمانەتە ئەنجا كچ نابێ وەكو شت و مەك بێت لاى باوك، ئەگەر ویستى بیفرۆشێت و ئەگەر نا قەدەغەى بكات، بەڵكە چاودێر و بەرپرسیارە لەوەى پێى سپێردراوە، لەسەرى واجبە ئەوەى بۆ كچەكەى چاكە هەڵیبژێرێت، ئەگەر كەسێكى شیاو لەئاین و ڕەوشتدا خوازبێنى كچ بچوكەكەى كرد پێویستە بەمێردى بدات وحەرامە ئەگەر قەدەغەى بكات لەبەر هەر هۆیەكى ناشەرعى، چونكە ئەوەى گرنگە خوازبێنى كار بەدین و ڕەوشت بێت و ئەوەى هەندێ نەفام كردوویانە بە عادەت كە كچى بچوكى بەمێرد نادات، لەبەر ئەوەى كچى گەورەى هەیه ، ئەمەش عادەتێكى خراپە لەبەر ئەوەى پێچەوانەى ئەوەیە كه شەریعەتى ئیسلام دەیخوازێت، لەسەر ئەو باوكە كه قەدەغەى بەمێردانى كچى بچوكى دەكات، (واجب)ە چاودێرى وگرنگى دان بەكچى گەورەى بدات و لەخوا بترسێت، چونكە پێدەچێت جارێكى تر مێردێكى هاوشانى بۆ ئامادە نەبێتەوە و داواى بەمێردانى لێبكرێت، كەوابوو لەسەرى (واجب)ە بیدات بەكەسێكى هاوشانى كچەكەى خۆى، كچى گەورەش خوا ڕزقى دەدات و مێرد دەكات، لەوانەیە دەرگایەكیش بێت خواى گەورە لە كچى گەورەش بیكاتەوە، خوا بۆى ئاسان بكات كەسێكى شایستەى بەدین و ڕەوشت خوازبێنى بكات، والله الموفق (انظر: فتاوى منار الإسلام: ج3 / 215).
تێبینى: ئەم پرسیار و وەڵامە لە گۆڤارى ڕێگاى ڕاست لەگۆشەى (وەڵامى شەرعى بۆ پرسیارى خوێنەران بڵاوكراوەتەوە). لە ئامادەكردنى بەڕێز مامۆستا خلیل أحمد
لە دواى مردنى هاوسەرەكەم دروستە شوو بكەم بە براى هاوسەرەكەم؟تەمەنم 19 ساڵە كچێكم خۆش دەوێت تەمەنى 35 ساڵە ئایا بە پێى شەرع من و ئەم كچە ئەتوانین ژیانى هاوسەرى پێكەوە دروست بكەین؟من سونیم ئەتوانم كچێكی شیعە بكەم بە هاوسەر بە مەرجێ نەبێ بە سونی ؟ئایا دروستە ژنى ئەڵمانى بێنم؟ بەڵام نابێت بە موسڵمانئەو ئاداب و مەرجانە چین كە پیاو لەیەكەم شەوى ژنهێنانى دا بیكات ؟
