سونەتە سەیری ئافرەت بکرێت لەکاتی ویستنی مارە کردنیدا ،  موغیرەی کوڕی شوعبە ـ خوای لێ ڕازی بێت ـ دەڵێت : « أتيت النبي ﷺ فذكرت له امرأة أخطبها فقال : اذهب فانظر إليها ، فإنه أجدر أن يؤدم بينكما . فأتيت امرأة من الأنصار ، فخطبتها إلى أبويها ، وأخبرتهما بقول النبي ﷺ ، فكأنهما كرها ذلك ، قال : فسمعت ذلك المرأة وهي في خدرها ، فقالت : إن كان رسول الله ﷺ أمرك أن تنظر فانظر وإلا فأنشدك - كأنها أعظمت ذلك - قال : فنظرت إليها ، فتزوجتها ، فذكر من موافقتها» رواه أحمد وروى بعضه الترمذي وحسنه والنسائي وابن ماجه
واتە : 
چووم بۆ لای پێغەمبەر  ﷺ باسی ئافرەتێکم بۆ کرد کە داوام کردبوو ، فەرمووی : بڕۆ سەیری بکە ، چونکە ئەوا دەبێتە هۆی ئەوەی زیاتر بەیەکەوە بگونجێن .
دواتر داوای ئافرەتێکی ئەنساریم کرد لەدایک و باوکی و ئەو قسەیەی  پێغەمبەر ﷺ پێ ڕاگەیاندن ، وەک ئەوەی پێیان خۆش نەبوو ، دەڵێ : ئەو ئافرەتە گوێی لێ بوو لە ژوورەکەی خۆیدا ، و گوتی : گەر  پێغەمبەر ﷺ فەرمانی پێکردووی سەیر بکەی سەیر بکە ، گەر نا سوێندت دەدەم ، وەک ئەوەی ئەو کارەی زۆر بەگەورە زانی ، دەڵێ : سەیریم کرد و مارەم کرد ... .

 وە لە فەرموودەیەکی تردا هاتووە لە محمد کوڕی مسلمة ـ خوا  لێ ڕزی بێت ـ دەفەرموێ گوێم لە پێغەمبەر ﷺ بوو دیفەرموو : « إذا ألقى الله عز وجل في قلب امرئ خطبة امرأة فلا بأس أن ينظر إليها » . أخرجه أحمد وابن ماجه.
واتە :  گەر خودا داوا کردنی ئافرەتێکی خستە دڵتەوە ، هیچی تێدا نی یە سەیری بکەیت .

وە جگە لەم فەرمودانەش کە ڕێگە دەدەن سەیری ئافرەت بکرێت لە لایەن ئەو کەسەوە کە ویستی مارە کردنی هەیە .

وە دروستە سەیری ئافرەت بکرێت (بەمەبەستی مارە کردن) هەر چەندە ئافرەتەکەش ئاگادار نەبێت و هەستی پێ نەکات ؛ هەروەک ئەبو حەميد ـ خوا  لێ ڕزی بێت ـ دەڵێ :پێغەمبەری خوا ﷺ فەرمووی : « إذا خطب أحدكم امرأة فلا جناح عليه أن ينظر إليها إذا كان إنما ينظر إليها لخطبته ، و إن كانت لا تعلم » رواه أحمد والطحاوي والطبراني .
واتە : 
گەر یەکێک لەئێوە داوای ئافرەتێکی کرد ، ئەوا هیچی لەسەر نی یە سەیری بکات ، گەر سەیر کردنەکەی بۆ مەبەستی مارە کردن بوو ، هەر چەندە ئافرەتەکەش بێئاگا بێت و نەزانێت کەسێک سەیری دەکات .

وەهاوەڵان کاریان بەمە کردووە ، لەوانە  ،  محمد بن مسلمة الأنصاري ، وجابر بن عبد الله الأنصاري ـ خوا لێیان ڕازی بێت ـ   سهل بن أبي حثمة دەڵێت : « رأيت محمد بن مسلمة يطارد بثينة بنت الضحاك فوق إجار لها ببصره طردًا شديدًا ، فقلت : أتفعل هذا وأنت من أصحاب رسول الله ﷺ ؟ ! فقال : إني سمعت رسول الله ﷺ يقول : إذا ألقي في قلب امرئ خطبة امرأة فلا بأس أن ينظر إليها » رواه أحمد وابن ماجه .
واتە : 
موحەمەدی کوڕی مەسلەمەم بینی ـ لەسەر خانوویەک کە بەکرێی گرتبوو ـ سەیری سەنیەیەیی کچی زوحاکی دەکرد زۆر تەماشای دەکرد ؟! ، پێم گوت : ئایا ئەم کارە دەکەی لەکاتێکدا تۆ هاوەڵی پێغەمبەری خوایت ﷺ ؟! 
ئەویش گوتی : گوێم لە پێغەمبەری خوا ﷺ بووە دەیفەرموو : گەر خودا کردیە دڵ یەکێکتانەوە داوای ئافرەتێک بکات ، هیچی لەسەر نی یە تەماشای بکات .

وە لە جابر بن عبد الله ـ خوا لێیان ڕازی بێت ـ هاتووە دەڵێ : پێغەمبەری خوا ﷺ فەرمووی : «إذا خطب أحدكم المرأة ، فإن استطاع أن ينظر إلى ما يدعوه إلى نكاحها فليفعل. قال : فخطبت جارية ، فكنت أتخبأ لها ، حتى رأيت منها ما دعاني إلى نكاحها و تزوجها» رواه أحمد وأبو داود.
واتە : گەر یەکێک لەئێوە داوای ئافرەتێکی کرد ، گەر توانی سەیری ئەوە بکات کە وای لێدەکات مارەی بکات با ئەو کارە بکات .
دەڵێت : داوای کچێکم کرد ، و من خۆم بۆی حەشار دەدا ، تاوەکو شتێکم لێی بینی وای لێکردم مارەی بکەم و مارەم کرد .

بەڵام سەیر کردنی لەماڵی خۆیدا ، بەئامادە بوونی یەکێک لە مەحرەمەکانی ئافرەتەکە دەبێت ، و دروست نی یە لەگەڵیدا بەتەنها کۆ بێتەوە لەجێگەیەکدا ، هەروەک لەو فەرموودەیەدا هاتووە کە عبدالله ی کوڕی عومەر گێڕاویەتیەوە و دەڵێ : پێغەمبەری خوا ﷺ فەرمووی : « ألا لا يخلون رجل بامرأة إلا كان ثالثهما الشيطان » رواه أحمد والترمذي .
واتە : ئاگادار بن هیچ پیاوێک لەگەڵ ئافرەتێکدا لەشوێنێکدا کۆ نابێتەوە ئیللا شەیتان سێیەمیانە .

وەبێگومان سەیر کردن بەپێی پێویست دەبێت ، ئەوەندەی کە وای لێ دەکات مارەی بکات ، و نابێت زیادەڕەوی تێدا بکرێت .

وە بەنیسبەت دەرکەوتنی ئافرەت لەکاتی سەیر کردنیدا بە ڕازاوەیی و پرچی ڕووت بکات بەئامادە بوونی مەحرەمێکی ، بۆ ئەوەی ئەو کەسەی هاتووە بۆ سەیری تەماشای بکات ، زانایان ناکۆکن لە ئەندازەی دروستێتی سەیر کردنی ئافرەت بەمەبەستی مارە کردن ، باشتر وایە تەنها سەیری دەم و چاو و هەردوو دەستی بکرێت . والله أعلم .

وەڵامى : شێخ محمد بن عبد الله السبيل رحمه الله تعالى
إمام وخطيب المسجد الحرام ، وعضو هيئة كبار العلماء