وا ساڵى نوێى خوێندن هاتەوە ، گەنجى موسڵمان چۆن خۆى لە تاون و خراپە بپارێزێ لە زانکۆ و پەیمانگا و قوتابخانەکاندا ؟ چ ئامۆژگارییەکتان هەیە بۆ گەنجان ؟
الحمد لله رب العالمين، والصلاة والسلام على رسول الله الأمين:
وێڕای پیرۆزبایی و ئومێدی خۆشبەختی و سەركەوتن بۆ هەموو خوێندكارانی ئازیز و موسڵمان بەهۆی دەستپێكردنەوەی دەوامی زانكۆو پەیمانگاكانەوە، بەئەركی خۆمانی دەزانین ئامۆژگاری و بیرخستنەوەیەك بهێنینەوە یادی ئێوەی بەڕێز ئەوەش لەپێناو فەرمایشتی پێغەمبەری ئازیز ﷺ كە كۆمەڵگای وێنا كردووە بە كەشتیەكی دووقات كە ئەگەر هاتوو ئەوانەی لەسەرەوەن ڕێگری نەكەن لە خەڵكانی خوارەوە لەوەی بنی كەشتیەكە بشكێنن و ئاو دەربكەن ئەوا هەموویان پێكەوە نوقمی ئاو دەبن.
بەڕێزان وەكو ئاشكرایە كە ڕەگەزی مرۆڤ لەوەتەی خوای كاربەجێ خولقاندوویەتی هەر لەو ساتەوەختەوە ئارەزوو حەزو غەریزەی جنسیشی لەناخدا بەدی هێناوە، كە هەر بەسروشت هەردوو ڕەگەز حەز بەیەكتر دەكەن، وە ئیسلامیشی ناردووە وەكو پەیامێك بۆ ئەوەی ئەو دوو ڕەگەزە چۆن تووشی تاوان نەبن بەهۆی وروژاندن و بەرەڵاكردنی هەستیانەوەو بەڵكو بەپێچەوانەوە ڕێكی خستووەو لە كرداری هاوسەرگیریدا بەرجەستەی كردووەو گوزارشتی لێكردووە....
بۆیە دەبێت هۆشیاری بدرێت لەو شوێن و كاتانەدا كە ئەو دوو ڕەگەزەی تێدا كۆدەبنەوە چونكە مەترسی ڕوودانی چەندین تاوان و سەرپێچی لێ دەكرێت، ئازیزان خوای پەروەردگار دەفەرموێت: [وَلا تَقْرَبُوا الزِّنَى إِنَّهُ كَانَ فَاحِشَةً وَسَاءَ سَبِيلاً ] واتە: هەرگیز نزیك و توخنى زینا مەكەونەوە چونكە بەڕاستی كردەوەیەكی زۆر بێزراوو ناشرین وڕێگەیەكی پیس و خراپە.
ئەگەر سەرنج بدەن لەئایەتەكە خوای گەورە فەرموویەتی " نزیكی مەكەونەوە" واتە ئەو كردەوەیە ئەوەندە بۆگەن و نەخوازراوە تەنانەت بەنزیك كەوتنەوە لێیشی موسڵمان تووشی پێ هەڵخلیسكان دێت.
وە یاخود نزیك پێشەكی و هەنگاوەكانی بەرەو زینا مەبنەوە كە بریتین لە تێكەڵاوی و سەیركردن وزەردەخەنەو قسەكردن و مەوعید دانان، خوای گەورە خۆی مرۆڤی خولقاندووە ناخی مرۆڤ دەزانێت هەر بۆیە ئەو ڕێگایانەی لەسەر حەرام و یاساغ كردوون بۆ ئەوەی تاكی داوێن پاك و پاكیزە پێ بگات لەنێو كۆمەڵگەدا.
براى گەنج بەڕێز : تۆ دەبێت یوسف ئاسا داوێنى خۆت بپارێزى لە زینا و بەدڕەوشتى نەڵێی ناتوانین لەسەر قورسی پرۆسەی هاوسەرگیری و زۆربوونی خراپەو ڕووتی زۆرێك لە ئافرەتان و ئارەزووە زۆرەكانمان ئارام بگرین، سەیرى چیرۆکى پێغەمبەر یوسف بکە علیه السلام كە چۆن ژنەكەی پاشای میسر ویستى لەخشتەى ببات و داوێن پیسی لەگەڵ بکات لەگەڵ ئەوەشدا خۆى پاراست لە کاتێکدا کە :
1. ئافرەتەكە خۆی بانگی یوسفی كرد ئەمەش ڕێخۆشكارێكی گەورە بوو، چونكە بانگ كردنی پیاو لەلایەن ئافرەتەوە وەكو بانگ كردنی ئافرەت نیە لە لایەن پیاوەوە، كە ئافرەت بانگی پیاوی كرد ئەو كات ئەو لەمپەرە دەرونیانەی كە لەلای پیاو هەیە نامێنێت، وەكو ترسان لە خۆبەدەستەوەنەدانی ئافرەتەكە یاخود هاواركردنە كەسوكار و... هتد.
2. یوسف لە ماڵەكەیاندا بوو واتە كەسێكی نامۆ نەبوو تاوەكو خەڵكی گومان لە چوونە ژوورەوەی بكەن.
3. ئافرەتەكە هەموو دەرگاكانی كۆشكی داخست كە ئەمەش ترسی ئەوەی نەهێشت خەڵكی پێیان بزانن.
4. هانی یوسفی دەدا بۆ ئەوەی ئیشە خراپەكەی لەگەڵ بكات.
5. یوسف گەنج بوو پاڵنەری زیناش لای گەنج زۆر زیاترە.
6. ئافرەتەكە گەورەی یوسف بوو دەبوو گوێڕایەڵی بوایە لە هەر فەرمانێك كە پێی دەكرد.
7. یوسف كۆیلە بوو پاڵنەری زیناش لای كۆیلە زیاترە وەك لە كەسێكی ئازاد، چونكە كۆیلە هەر بە چاوی سووكەوە سەیر دەكرێت، بۆیە لە ئابڕوچوون ناترسێت.
8. یوسف كەسێكی نامۆ بوو لە وڵاتی میسر، كەسی غەریب و نامۆش لە ئابڕوچوون ناترسێت وەكو كەسێك كە خەڵكی وڵاتەكە بێت.
9. ئافرەتەكە جوان بوو، پاڵنەری زیناش لەگەڵ ئافرەتی جواندا زۆر زیاترە.
10. ئافرەتەكە خاوەن دەسەڵات بوو دەیتوانی ئەگەر یوسف ئاشكراش بێت بەرگری لێبكات.
11. مێردی ئافرەتەكە غیرەتی نەبوو، چونكە سەرەڕای ئەوەش كە بە ژنەكەی زانی پێی وت داوای لێخۆشبوون بكە بۆ تاوانەكەت و كاردانەوەی خراپی نەبوو.
12. ئافرەتەكە جگە لە خۆی مەكر و نازی ئافرەتانی تریشی بەكارهێنا.
13. هەڕەشەی ئەوەی لە یوسف كرد كە ئەگەر زینای لەگەڵ نەكات ئەوا سجنی دەكات.
سەرەڕای هەموو ئەو ئاسانكاریانە یوسف – علیە السلام – كۆڵی نەدا و ئارامی گرت، و داوای لە خوای گەورە كرد ڕزگاری بكات، ئەویش وەڵامی دایەوە و ڕزگاری كرد.
دەسا گەنجانی بەڕێزمان یوسف ئاسا بە سەبر و ئارام بن، و ڕەزامەندی خوای گەورە زاڵ بكەن بەسەر چێژێكی كەمی دونیاییدا كە لە پاش تەواو بوونی هەست بە بێزاری و پەشیمانی و بێتاقەتی و تاوانباری دەكەیت.
خوێندكارانی داوێن پاك و موسڵمان: لەبەر ئەوەی بەداخەوە زانكۆو پەیمانگاكانمان كوڕو كچ تێكەڵن بۆیە دینداری و خۆپاك ڕاگرتن لەو شوێنانەدا هەوڵ وكۆششی زیاد لەپێویستی دەوێت ئەوەش تەنها بەوە دەبێت كە پەیوەست بن بە دینەكەتانەوە لەفەرمانی خواو پێغەمبەرتان لامەدەن.
وە دڵنیابن هەتا ناڕەحەتی و دژواری ببینن و ناحەزان تانەو تەشەرتان لێ بدەن لەسەر خۆڕاگریتان بەئیسلامەوە ئەوا بەردەوام پاداشتتان بۆ دەنوسرێت و لای خوا پلەتان بەرز دەبێتەوە، بۆیە خۆتان بەدووربگرن لەو تاوان و گوناهانەی كە زیاتر لەوێ ئەنجام دەدرێن وەكو: سەیركردنی كوڕو كچان بۆ یەكتری قسەو پێكەنینی نێوان كوڕان كچان و گوێ گرتن لە گۆرانی و جگەرەكێشان و لەپێش هەموویانەوە پابەندبن بە لەبەركردنی جل و بەرگی شەرعی با ئافرەتان عابا بپۆشن و جوانی خۆیان بۆ كوڕان دەرنەخەن و كوڕانیش چاویان داخەن لەئاست نامەحرەم و جل وبەرگێك بپۆشن كە سیمای ئیسلامەتی پێوە دیاربێت نەوەك ئەو پانتۆڵە تەسك و سێ چارەكیانەی كە تەنانەت لەناونوێژیشدا عەورەتیان بەدەردەكەوێت.
پێویستە كوڕان ئەو ڕاستیە بزانن كە خۆشیان خوشك و خوشكەزاو دایكیان هەیە و چۆن نایانەوێت خەڵكی دەستیان بۆ درێژبكات ئاوهایش ئەو كچانە كەس و كاریان هەیە و وەكو ئێوە غیرەتیان ئەجوڵێت.
بۆ ئەو مەبەستە ڕووداوێكی سەردەمی پێغەمبەرتان ﷺ بۆ باس دەكەین: جارێكیان لاوێكی تازە پێگەیشتوو لە پێغەمبەر ﷺ دەخوازێ مۆڵەتی زینای بدات! خەڵكەكەی دەوروبەری پێیان ناخۆش بوو ویستیان دەمكوتی بكەن، پاشان پێغەمبەر ﷺ هێوری كردنەوەو ڕووی كردە لاوەكە و فەرمووی: ئەرێ حەز دەكەی خەڵكی لەگەڵ دایك و خوشك و پورتا زینا بكات؟ لاوەكە ووتی: نەخێر، دایك و باوكم بە قوربانت بێت. ئەویش فەرمووی: دەسا خەڵكیش حەزناكەن تۆ لەگەڵ كەس وكاریانا زینا بكەیت، پاشان دەستی پیرۆزی خستە سەرشانی و فەرمووی: خوایە! لەم گەنجە خۆشببە، دڵی لە گوناح پاكەوە بكە، عەورەتی لەكاری حەرام بپارێزە، ئیتر لاوەكە بڕاوبڕ بیری لەو شتانە نەكردەوە.
خوێنەری خۆشەویست ئەی ئەو كەسەی ئێستا ئەم ووشانە دەخوێنیتەوە: ئەو ڕاستیە بزانە كە ئێمەی مرۆڤ دوو دوژمنی سەرسەختمان هەیە كە هەمیشە لەهەوڵدان بۆ ئەوەی فریومان بدەن و تووشمان بكەن، یەكێكیان دوژمنی ناوەكیە ئەویش نەفسە كە هەردەم فەرمان بە خراپە دەكات و دەیەوێت خاوەنەكەی تووشی هەڵدێر بكات، ئەوی ترش دوژمنی دەرەكی وناوەكیە كە شەیتانە، شەیتانیش پێویست بەناساندن ناكات دڵنیام هەموومان دەیناسین بەهۆی ئەو ئایەت و فەرموودانەوە كەباسی فێڵ و تەڵەكەكانی دەكات دژ بە ئێمە.
كەوابوو ئەگەر كەسێك دوو دوژمنی هەبێت و هەمیشەش لە هەوڵدا بن بۆ لەخشتەبردنی، ئیتر دەبێت ئێمە چۆن لەهەوڵدا نەبین بۆ بەرەنگاربوونەوەیان و ناڕەحەتی نەچێژین؟
بۆیە باخۆمان پڕچەك بكەین بە فێربوونی زانستی شەرعی و عیبادەت و خۆپارێزی بكەین لە تاوان وسەرپێچی و لەگەڵ برادەری چاكەخوازو پابەندبەدینەوە هەڵسوكەوت بكەین و ببین بە چرایەك بۆ ڕووناكی و نموونەیەكی جوان بۆ دەوروپشتمان، هەتا ئەبین بەو بەندانەی كە خودی شەیتان لەبارەیانەوە دەڵێت: [....لأغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ (39) إِلاَّ عِبَادَكَ مِنْهُمْ الْمُخْلَصِينَ] واتە: شەرت بێت لە زەویدا هەموو گوناهو تاوانێكیان لا جوان و شیرین بكەم هەرهەموویان سەرلێ شێواو وسەرگەردان بكەم جگە لە بەندە پوخت ودڵسۆزەكانی خۆت نەبێت.
جا بۆ ئەوەی ببین بە یەكێك لەو بەندە دڵسۆزانە با هەمیشە لە ناو خواپەرستیدا بین لەهەموو شوێن و كاتێكدا لە ماڵەوە، لە كاتی دەوام، لەفەرمانگە، لەبازاڕ.... دەم بەزیكربین چاولەخوار بین لەئاست نامەحرەم كەم قسەو كەم پێكەنین بین ڕەفتارمان قورئانیانە بێت ڕوولەخواو پشت لەشەیتان بین بۆ ئەوەی خوا وەرمان بگرێت لە: [ إِنَّ عِبَادِي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطَانٌ....] واتە: بەڕاستی بەندە چاك وپاكەكانی من بەتۆ(شەیتان) فریو نادرێن و تۆ هیچ دەسەڵاتێكت نیە بەسەریاندا.
ئامۆژگارى قوتابیانى زانکۆ و پەیمانگاپەیام و ئامۆژگاری بۆ مامۆستا بەڕێزەکان بە بۆنەى کردنەوەى دەرگاى قوتابخانەکانئێستا کاتى تاقى کردنەوەکانە ئایا چۆن ئیمتحان ئەنجام بدەم کە سەرکەوتن بەدەست بێنم؟ساڵى نوێى خوێندن و ئامۆژگارى بۆ قوتابیان و دایکان وباوکان و مامۆستا بەڕێزەکانلە پێشوازى ساڵى نوێی خوێندن دا
