ئادابه‌كانى رۆیشتن بۆ نوێژ له مزگه‌وت كامانەن؟
ئادابه‌كانى رۆیشتن بۆ نوێژ له‌مزگه‌وت
1- ده‌رچوون بۆ مزگه‌وت دواى بانگ به‌ده‌ستنوێژ و سه‌نگ وسه‌لاریه‌وه رۆیشتن به‌ڕێدا، له‌به‌ر ئه‌م فه‌رمووده‌یه‌كه بوخارى و موسلمیش گێڕاویانه‌ته‌وه: عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «إِذَا سَمِعْتُمُ الْإِقَامَةَ فَامْشُوا وَعَلَيْكُمُ السَّكِينَةُ فَمَا أَدْرَكْتُمْ فَصَلُّوا وَمَا فَاتَكُمْ فَأَتِمُّوا» واته: له‌ئه‌بوهوره‌یره‌وه‌كه پێغه‌مبه‌رى خوا - ﷺ - فه‌رموویه‌تى: ئه‌گه‌ر قامه‌تى نوێژتان بیست ئه‌وا بڕۆن به‌دامه‌زراوى وسه‌نگیه‌وه‌و په‌له‌مه‌كه‌ن ئه‌وه‌ى پێى گه‌یشتن له‌نوێژه‌كه بیكه‌ن و ئه‌وه‌ش له‌ده‌ستتان ده‌رچوو دوایی ته‌واوى بكه‌ن.
2- رێك رۆیشتن به‌ڕێدا و هه‌نگاوه‌كان نزیك بن له‌یه‌كتره‌وه: له‌به‌ر ئه‌و فه‌رمووده‌یه‌ى كه پیشه‌وا موسلیم گێڕاویه‌تیه‌وه: عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ (- رضي الله عنه -): أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ - ﷺ - قَالَ: ((أَلَا أَدُلُّكُمْ عَلَى مَا يَمْحُو اللَّهُ بِهِ الْخَطَايَا وَيَرْفَعُ بِهِ الدَّرَجَاتِ)). قَالُوا: بَلَى يَا رَسُولَ اللَّهِ، قَالَ: إِسْبَاغُ الْوُضُوءِ عَلَى الْمَكَارِهِ، وَكَثْرَةُ الْخُطَا إِلَى الْمَسَاجِدِ، وَانْتِظَارُ الصَّلَاةِ بَعْدَ الصَّلَاةِ فَذَلِكُمُ الرِّبَاطُ)).
واته: (أبو هریره) - رضي الله عنه - ده‌ڵێ: پێغه‌مبه‌رى خوا- ﷺ - فه‌رموویه‌تى: ((ئایا شتێكتان پیشان نه‌ده‌م كه‌خوا به‌وشته گوناهه‌كانتان بسڕێته‌وه‌و پله‌تان به‌رزبكاته‌وه)) وتیان: به‌ڵێ: ئه‌ى پێغه‌مبه‌رى خوا- ﷺ - ، فه‌رمووى: ((به‌ته‌واوى ده‌ستنوێژ گرتن باله‌كاتى ناره‌حه‌تیشا بێت [واته‌له‌كاتى سه‌رماو نه‌خۆشى و شتى تر ]، ئینجا هه‌نگاونانى زۆر بۆ مزگه‌وت پاشان چاوه‌ڕێكردنى نوێژ له‌دواى نوێژ . ئا ئه‌وه‌یه‌له‌سه‌نگه‌ردابوون و پابه‌ند بوون به‌فه‌رمانه‌كانى خواى گه‌وره‌وه)).
3- پێشخستنى پێى ڕاست له‌كاتى چوونه ژوره‌وه‌و پێى چه‌پیش له‌كاتى هاتنه‌ده‌ره‌وه‌دا،و وه‌ووتنى ئه‌و دوعایه‌شی كه‌هاتووه‌له‌و باره‌یه‌وه‌كه‌ده‌ڵێت: " بسم الله, والصلاة والسلام على رسول الله, أعوذ بالله العظيم وبوجهه الكريم وسلطانه القديم من الشيطان الرجيم, اللهم افتح لي ابواب رحمتك " وه‌له‌كاتى هاتنه‌ده‌ره‌وه‌شدا ئه‌وه‌ده‌ڵێت وپاشان ده‌ڵێت: " اللهم إني أسألك من فضلك ".
4- ئه‌نجامدانى دوو ركعات تحية المسجد :له‌به‌ر ئه‌و فه‌رمووده‌یه‌ی كه‌بوخارى و موسلیم گێڕاویانه‌ته‌وه: " إذا دخلَ أحدُكمُ المسجدَ فلا يـَجلِس حتَّى يصلِّيَ رَكعتينِ". واته: ئه‌گه‌ر یه‌كێكتان رۆیشته‌ناو مزگه‌وته‌وه‌با دانه‌نیشێت هه‌تا دوو ركعات نوێژ ده‌كات.
5- سه‌رقاڵ بوون به‌قورئان خوێندن و زیكر و دوعاوه‌و خۆى سه‌رقاڵ نه‌كات به‌ئیش و كارى دونیاوه له‌به‌ر فه‌رمووده‌ى: " وَلَا يَزَالُ أَحَدُكُمْ فِي صَلَاةٍ مَا انْتَظَرَ الصَّلَاةَ ". رواه البخاري و مسلم. واته: به‌رده‌وام یه‌كێكتان له‌ناو نوێژدایه‌مادام چاوه‌ڕێى نوێژ ده‌كات.
وەرگیراوە لە کتێبی : (إعانة الخطباء والأئمة بفقه إمامة الأمة)
لە نوسینى شێخ : محمد بن زيد بن محمد المدخلي
حوكمی حیجز كردن و دیاری كردنی جێگا لەمزگەوتدا لەڕۆژی هەینیدا چیە ؟ ئایا چاككردن و تازەكردنەوەی مزگەوتەكان مرۆڤ پاداشت دەدرێتەوە لەسەری وەكو دروست كردنی مزگەوت؟ئایا حوکمی گرتنی شوێنێک لە مزگەوتدا چیە، بە دانانی کتێبێک یان هەرشتێکی تر لە ڕیزی یەکەمدا؟ حوکمی قورئان خوێندن لە لەنێو مزگەوتدا بەدەنگی بەرزئایا دروستە لەناو مزگەتدا و لەکاتی بانگدا باسی شتی دونیایی بکەین ؟ وە ئایا دروستە لەکاتی بانگدا سەلام لەیەک بکەین و تەوقە بکەین ؟
