بەناوى خواى بەخشندەى میهرەبان

نوێژی جەنازە خێر و سوودێكی زۆر زۆری تێدایە هەم بۆ نوێژگەر و هەم بۆ مردووەكەش:

١ ـ خێر و سوودی نوێژی جەنازە بۆ نوێژگەرەكەی:

عن أبـي هريرة (رضي الله عنه) عن النبي (ﷺ) قال: ((مَنْ صلَّى على جنازةٍ ولـم يتبعها فله قيراط، فإنْ تبعها فله قيراطان، قيل : وما القيراطان ؟ قال: أصغرهـما مثل أُحُـد)) صحيح البخاري رقم: (١٣٢٣) وصحيح مسلم رقم: (٩٤٥) واللفظُ لـه، والروايات التـي بعدها كُلُّها لـمسلم
واتە: هەركەسێك نوێژ لە سەر جەنازەیەك بكات و شوێنی نەكەوێت ئەوا (قیراط)ێكی دەست دەكەوێت، وە ئەگەر شوێنیشی بكەوێت ئەوا دوو (قیراط)ی دەست دەكەوێت، ووترا: دوو (قیراط) چی یە ؟ فەرمووی: بچوكترینیان وەكو شاخی ئوحد وایە (واتە: لە گەورەیی پاداشت و قورسی خێرەكەیدا لە تەرازووی چاكەكاندا). وفـي رواية نـحوهُ: ((مَنْ خرج مع جنازة من بيتها وصلَّى عليها ثُمَّ تبعها حتـى تُدفَنَ كان له قيراطان من أجر كُلُّ قيراطٍ مثل أُحُد، ومن صلَّى عليها ثُمَّ رجع كان له من الأجر مثل أُحُد )).
واتە: هەركەسێك لە گەڵ جەنازەیەكدا لە ماڵەوە دەرچێت و نوێژی لە سەر بكات و ئەنجا شوێنیشی بكەوێت تاوەكو دەنێژرێت ئەوا دوو (قیراط) پاداشتی بۆ هەیە هەر یەك (قیراط)ی وەكو شاخی ئوحد وایە، وە هەر كەسێك نوێژی لە سەر بكات و ئەنجا بگەڕێتەوە ئەوا ئەوەندە پاداشتی بۆ هەیە وەكو شاخی ئوحد.
وفـي رواية أخرى نـحوهُ: (( قيل: وما القيراطان ؟ قال: مثل الـجبلين العظيمين))، قال سالـم بن عبد الله بن عمر: وكان ابن عمر يُصلي عليها ثُمَّ يَنصَڕف فلمَّـا بلغَـهُ حديث أبـي هريرة قال: لقد ضَيَّعْـنا قراريطَ كثيرة)).
واتە: ووترا: دوو (قیراط) چییە ؟ فەرمووی: وەكو دوو شاخی گەورە وان لە پاداشتدا، (سالـم)ی كوڕی (عبد الله)ی كوڕی (عُـمَـر) فەرمووی: (ابنُ عُـمَـر) نوێژی لە سەر جەنازە دەكرد و دەگەڕایەوە بەڵام كاتێك فەرموودەكەی (أبو هریرە)ی پێگەیشت فەرمووی: بە ڕاستی چەندەها (قیراط)ی زۆرمان لە دەست داوە.

٢ ـ خێر و سوودی نوێژی جەنازە بۆ مردووەكە:
عن كريب مولى بن عباس عن عبد الله بن عباس: أنَّـهُ مات ابن له بقديد أو بعسفان، فقال: يا كريب انظر ما اجتمع له من الناس ؟ قال: فخرجتُ فإذا ناسٌ قد اجتمعوا له فأخبرته، فقال: تقول هم أربعون ؟ قال: نعم، قال: أخرجوه فإنـي سمعت رسول الله (ﷺ) يقول: ((ما مِنْ رجلٍ مسلمٍ يـموت فيقوم على جنازته أربعونَ رجلاً لا يشركون بالله شيئاً إلاَّ شفعهم الله فيه)) صحيح مسلم رقم: (٩٤٨).
واتە: كوڕێكی (عبد الله بن عباس) مرد، ئەویش ووتی بە (كُریب) بڕوانە بزانە چەندێك لە خەڵك كۆبووەتەوە لە سەری ؟ ئەویش ڕۆیشت و بینی خەڵكانێك كۆبوونەتەوە بۆی و ئەنجا هەواڵی دا بە (عبد الله)، ئەویش ووتی بە (كُریب) تۆ دەڵێیت: چل (٤٠) ببن ؟ ووتی: بەڵـێ، ئەویش ووتی ئێستا دەریبكەن و بیبەن چونكە من بیستوومە پێغەمبەری خوا (ﷺ) دەیفەرموو: هەر پیاوێكی موسڵمان بمرێت و چل (٤٠) پیاو كە بە هیچ شێوەیەك شەریك و هاوەڵ بۆ خوا بڕیار نەدەن نوێژی جەنازە ئەنجام بدەن لە سەر جەنازەكەی ئیللا خوای گەورە دەیانكات بە تكاكار بۆی و تكاكەیان وەردەگرێت.

وعن عائشة (رضي اللهُ عنها) قالت: قال رسول الله (ﷺ) قال: ((ما مِنْ ميتٍ يُصلي عليه أمَّـةٌ من الـمسلمين يبلغونَ مائة كلهم يشفعون له إلاَّ شفعوا فيه)) صحيح مسلم رقم: (٩٤٧)
واتە: هەر مردوویەك بمرێت و كۆمەڵێك لە موسڵمانان كە ژمارەیان بگاتە سەد (١٠٠) موسڵمان نوێژی جەنازەی لە سەر بكەن و تكای بۆ بكەن ئیللا خوای گەورە تكاكەیان وەردەگرێت.

لە لایەن مامۆستا (محمد عبدالرحمن)ە وە وەڵام دراوەتەوە