ئەگەر كەسێك بە ڕۆژوو بێت و قسەى حەرام بڵێت ئایا رۆژو دەشكێنێت؟
ئەگەر ئەو ئایەتە بخوێنێنەوە كە خواى گەورە دەفەرموێت: (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ) (البقرة:183) واتە: ئەى ئەوانەى باوەڕتان بەخواى پەروەردگار و پەیامبەرەكەى ـ ﷺ ـ هێناوە ، و بەڕاستتان زانیون ، و كارتان بەشەرعەكەى كردوە ، خواى پەروەردگار ڕۆژوى لەسەر فەرزكردون ، وەكو چۆن لەسەر ئوممەتانى پێش ئێوەشى فەرزى كردبوو ، بەڵكو تەقواى خواى پەروەردگار بكەن و پارێزكاربن ، بەوەى كە پارێزەرێك بخەنە نێوان خۆتان و سەرپێچیەكانەوە ، ئەوەش بەگوێڕایەڵى وعیبادەتكردنى خواى شكۆمەند بەتاك و بەتەنهایى .
ئەوا بێگومان ئەو حیكمەتەمان بۆ دەردەكەوێت كە بۆچى خواى گەورە رۆژوى واجب كردووە كە بریتیە لە تەقوا وخواپەرستى، وە تەقواش بریتیە لە نەكردن و وازهێنان لە حەرامكراوەكان و ئەنجام دانى فەرمان پێكراوەكان .
وە پێغەمبەرى خوایش ـ ﷺ ـ فەرموویەتى: ((من لم يدع قول الزور، والعمل به، والجهل فليس لله حاجة أن يدع طعامه وشرابه))(1) واتە: ئەوەى واز لە قسەو وشەى نەشیاو و ناشایستە وتاوان ونەزانین نەهێنێت ئەوا خواى گەورە پێویستى بەوە نییە كە ئەو كەسە واز لە خواردن و خواردنەوەكەى بهێنێت.
هەربۆیە جەخت دەكرێتەوە لەسەر رۆژوەوان بەوەى كە دووربكەوێتەوە لە حەرامكراوەكان لە گوفتارو كردار، غەیبەتى خەڵك نەكات و درۆ نەكات و فیتنەیی نەكات لەنێوانیاندا و شتى حەرام نەفرۆشێت، جا ئەگەر یەك مانگ بەتەواوەتى لە حەرامكراوەكان خۆى دووربخاتەوە ئەوا بێگومان نەفس وناخى ڕادێت و ڕێك دەبێتەوە لەسەر چاكەكردن تەواوى ساڵەكە.
بەڵام بەداخەوە زۆرێك لە رۆژوەوانان جیاوازى ناكەن لەنێوان بەرۆژو بوونیان و بەرۆژونەبونیان، دەبینى ئەوان لەسەر هەمان حاڵى خۆیانن لە قسەى حەرام و نەشیاو لە درۆ و غەش و شتى لەو جۆرە، هەستى ئەوەى پێ ناكەیت كە ویقارى رۆژوى پێوە بێت، وە ئەم كارانە رۆژو بەتاڵ ناكاتەوە بەڵكو پاداشتى كەم دەكاتەوە، وە لەوانەیە لەكاتى بەراورددا بەرانبەر یەكدى بوەستن و پاداشتى رۆژوەكەش نەهێڵێت.
([1]) أخرجه البخاري: كتاب الصوم/ باب من لم يدع قول الزور والعمل به (1903).