الحَمْدُللهِ وَحْدَهُ، وَالصلاةُ وَالسلامُ على مَنْ لا نبـي بَعْدَهُ: قەرەباڵغی و جەنجاڵی ژیان وای لە زۆرێك لە خەڵكی كردووە بەهەشت وەكو خەیاڵ یان وەكو بیركردنەوەی خۆش بێتە بیریان نەك وەكو ئەوەی تامەزرۆی بن و بەڕاستی هەوڵی بۆ بدەن، ئەم كەمتەرخەمیەش بێگومان كاریگەریەكی زۆری هەبووە لەسەر كردەوەكان لەوەی كە كەم بن و پوخت نەبن، جا وەكو هاندانێك بۆ بەهەشت و پاشانیش كردەوەكردنی چاكتر و زیاتر كۆمەڵە فەرموودەیەك لە بارەی بەهەشتەوە دەخەینە ڕوو، خوای گەورە هەموو لایەكمان سوودمەند بكات و وامان لێبكات (كردەوەكانمان ڕاستخەرەوەی وتەكانمان) بێت.
1. باخەكانی بەهەشت:
* پێغەمبەری خوا (ﷺ) فەرموویەتی:
" جنتان من فضة آنيتهما وحليتهما وما فيهما، وجنتان من ذهب وحليتهما وما فيهما "(مُسلِم: 180).
واتە: لە بەهەشتدا دوو باخ هەیە خۆی و ئەوەشی تێیدایە لە زیوە، وە دوو باخی تێدایە خۆی و ئەوەشی تێیدایە لە ئاڵتونە.
2. خانووەكانی بەهەشت:
* پێغەمبەری خوا (ﷺ) دەربارەی بینای بەهەشت فەرموویەتی: " لبنة من ذهب، ولبنة من فضة، وملاطها المسك الأذفر، وحصباؤها اللؤلؤ والياقوت، وترابها الزعفران " (صححه الأَلْباني في المِشكاة: 3 / 89)..واتە: خشتێكی لە ئاڵتونە و خشتێكی لە زیوە و گیراوەكەشی لە میسكە و چەو و بەردەكەشی گەوهەر و مرواریە و خۆڵەكەشی زەعفەرانە.
3. خێمە و چادرگەی بەهەشت:
* پێغەمبەری خوا (ﷺ) فەرموویەتی: " إن لِلمؤمن في الجنة لخَيمة من لؤلؤةٍ واحدةٍ مجوفة طولها سِتون ميلا (في كل زاوية منها أهلون) يَطوفُ عليهمُ المؤمنُ فلا يَرى بَعضُهُم بَعضاً " (مُسلِم: 2 / 534).
واتە: باوەڕدار لە بەهەشتدا چادرگەیەكی بۆ هەیە كە لە مرواری ناوبۆش دروستكراوە درێژیەكەی شەست میلە (لە هەر سوچێكدا هاوسەری تێدایە) باوەڕدار بەسەریاندا دەگەڕێت و كەسیان یەكتر نابینن واتە: خێزانەكانی یەكتر نابینن.
4. درەختەكانی بەهەشت:
* پێغەمبەری خوا (ﷺ)فەرموویەتی:" ما مِن شَجَرَةٍ في الجنةِ إلا وساقُها مِن ذَهَب " (صَحيحُ الجَامِع: 5647).
واتە: لە بەهەشتدا هیچ درەختێك نیە ئیللا قەدەكەی لە ئاڵتونە.
5. میوەكانی بەهەشت:
* پێغەمبەری خوا (ﷺ) فەرموویەتی:" إِني رَأَيتُ الجَنةَ ـ أَو أُڕيتُ الجَنةَ ـ فَتَناوَلتُ منها عُنقودا، ولَو أَخذتُهُ لَأكَلتُم مِنهُ ما بَقيتِ الدنيا " (صَحيحُ سُنَنِ النسائي: 1405 ).
واتە: بەهەشتم بینی ـ یان بەهەشتم پیشان درا ـ دەستم برد بۆ هێشوویەك (بۆڵێك) ترێ، ئەگەر بمهێنایە هەتا دونیا دەما لێتان دەخوارد.
6. خواردنەوەی بەهەشت:
* پێغەمبەری خوا (ﷺ) فەرموویەتی: " إن الرجل مِن أَهلِ الجنةِ لَيَشتَهي الشرابَ مِن شَرابِ الجنةِ فَيجيء الأبريق فَيَقَعُ في يَدِهِ فَيَشرَبُ ثُم يَعودُ إِلى مَكانه "(صحيح الترغيب: 3738)
واتە: یەكێك لە بەهەشتیەكان ئارەزووی یەكێك لە خواردنەوەكانی بەهەشت دەكات پەرداخەكە دێتە ناو دەستیەوە ئەویش دەیخواتەوە و پاشان پەرداخەكە دەگەڕێتەوە بۆ شوێنی خۆی.
7. حۆریەكانی بەهەشت:
* پێغەمبەری خوا (ﷺ) فەرموویەتی: " على كُل زوجةٍ سبعون حلة يُرى مُخ سوقهما من وراء لحومِهما وحللهما، كما يُرى الشرابُ الأحمر في الزجاجة البيضاء"(صَحيحُ الترغيب: 3745)
واتە: هەریەكێك لەو حۆریانە حەفتا پۆشاكی لەبەردایە مۆخی ناو ئێسكی قاچیان دیارە لە پشتی گۆشت و پۆشاكەكانیانەوە وەك چۆن شەرابی سوور دیارە لەناو شوشەی سپیدا.
8. بینینی خوا ـ سبحانە وتعالی ـ:
* پێغەمبەری خوا (ﷺ) فەرموویەتی: " فَواللهِ ما أَعطاهُمُ اللهُ شيئا أحَب إليهم (ولا أقر لأعيُنِهِم من النظر إليهِ " (السلسِلَة الصحيحَة: 755).
واتە: سوێند بە خوا خوا هیچ شتێكی نەداوە بە بەهەشتیەكان خۆشەویستر بێت لە لایان و دڵخۆشتر بێت بۆیان لە بینین و تەماشاكردنی خوای گەورە.
لە كۆتاییدا:
خۆشەویستم بزانە ئەو بەهەشتەی بۆت وەسفكرا ڕۆژێك دێت دەچیتە ناوی ـ إِنْ شَاْءَ الله ـ ئەگەر بێتوو باوەڕدارێكی چاكەكار بیت، جا بۆیە هەوڵەكانت زیاتر بكە و بەهەشت لە دەست خۆت مەدە چونكە لەدەستدانی بەهەشت ماڵوێرانی و ڕیسواییە – خوا بمانپارێزێت – جا ئەوە دونیا ئەوە كات بەڵام وریابە دونیا و كاتیش تەواو دەبن.
وَصَلى اللهُ عَلَى مُحَمدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمد
ئەوانەى کە چاکە و خراپەیان وەکو یەکە لە قیامەت دەچنە بەهەشتەوە یان دۆزەخ؟ئایا پیاو لەبەهەشتدا جیماع دەکات لەگەڵ حۆریەکان؟ وە ئایا منداڵیان دەبێ لە حۆریەکان؟بەرزترین پلەى بەهەشت (فیردەوس)ە ئایا بە چ کردەوەیەک دەتوانین بگەینە (فیردەوس) ؟ئافرەتان چییان بۆ هەیە لە بەهەشتمنداڵی کافر پێش بالغ بوون بمرێ دەچێتە بەهەشتەوە یان دۆزەخ 
