ئێمە لە شارەكەماندا خو نەریتێك هەیە ئەویش ئەوەیە كە كاتێك پیاوێك دەمرێت و لەدوای خۆی چەند كوڕ و كچێك بەجێ دەهێڵێت و دەبنە میراتگری ، زۆرجار داوا لە كچەكان دەكرێت كە سازش (تنازل) بكەن لە بەشەمیراتەكەی خۆیان بۆ براكانیان، بۆیە زۆرجار ئەوانیش لەشەرما سازش دەكەن، جا ئایا حوكمی ئەوكارە چیە و تەنانەت من خۆم ئەوە ڕوویدا لەگەڵ دوو برای ترمدا كە خوشكەكانمان سازشیان كرد واتە لەبەشەكەی خۆیان خۆش بوون و ئێمەی كوڕ بردمان ئایا تاوانبار دەبین بۆ ئەو كارە؟
دروست نیە زۆربكرێـت لە كچان بۆ ئەوەی دەست هەڵبگرن لەبەشە میراتی حەقی خۆیان بۆ براكانیان و ئەمەش خونەریتێكی خراپ وناپەسەندە و تەنانەت وەكو باست كرد لەشەرما واز لەبەشی خۆیان دەهێنن ئەمەش نزیكە لە ناچاركردنەوە و بۆیە وێنەی ئەم كارە دروست نیە، بەڵكو خوای گەورە بەشە میراتی كچانی دیاری كردووە وبڕیویەتیەوە وەكو دەفەرموێت: {يُوصِيكُمُ اللَّهُ فِي أَوْلاَدِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الأُنثَيَيْنِ فَإِن كُنَّ نِسَاءً فَوْقَ اثْنَتَيْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَكَ وَإِن كَانَتْ وَاحِدَةً فَلَهَا النِّصْفُ} [سورة النساء: آية 11]، وەكو چۆن بەشە میرات دەدرێت بە خوشك و جگە لەوانیش لە ئافرەتان بەهەمان شێوەش خوای كاردروست بۆ كچانیشی دیاری كردووە بەشە میراتی خۆیان وەكو پێغەمبەری خوایش ﷺ دەفەرموێت: (إن الله قد أعطى كل ذي حق حقه) (1) ، وە جاری وا هەیە كچ زیاتر پێویستی بەبەشە میرات هەیە لە كوڕ لەبەر لاوازی و نەشیاوی بۆ كارو بازرگانی كردن بەپێچەوانەی كوڕەوە كە دەتوانێت بە ئاسانی كارو بازرگانی بكات و گەشت بكات بۆ پەیداكردنی پارە وسامان، بەهەرحاڵ ئەم جۆرە هەڵسوكەوتە دروست نیە و نابێت ئافرەتان لاواز بكرێن وزاڵ بن بەسەریاندا و بەشەمیراتیان ببەن ئەگەریش بەشێوەی پێبەخشین بێت لەلایەن خۆیانەوە چونكە لەوكاتەدا بەخشینەكە بەدڵ نیە و بەڵكو لەشەرمایە .
الشيخ صالح بن فوزان بن عبدالله الفوزان عضواللجنة الدائمة للإفتاء وعضو هيئة كبار العلماء
==========
(1) [رواه الإمام أحمد (4/187) من حديث عمرو بن خارجة رضي الله عنه، ورواه أبو داود في "سننه" (3/113)، ورواه الترمذي في "سننه" (6/294، 295)، ورواه ابن ماجة في "سننه" (2/905) من حديث أبي أمامة الباهلي رضي الله عنه، ورواه البيهقي في "السنن الكبرى" (6/264، 265) من حديث أنس بن مالك، ورواه سعيد بن منصور في "سننه" (1/125)، من حديث أبي أمامة الباهلي رضي الله عنه]