الشيخ ابن عثيمين رحمه الله دەڵێت :
تێکەڵ بوونی ڕیا بەکار و کردەوەکان و عیبادەتەکان سێ جۆره :

جۆری یەکەم : لەئەسڵدا پاڵنەری کارەکە ڕیا بێت و لەبەر خەڵک ئەنجام بدرێت ؛ وەک ئەوەی هەستێت ولەبەر خەڵک نوێژ بکات ، بۆ ئەوەی وەسفی بکەن وپیایا هەڵدەن ، ئا ئەم جۆره لە ڕیا عیبادەت بەتاڵ دەکاتەوە .

جۆری دووەم : ڕیاکە لەکاتی ئەنجام دانی دا تێکەڵی عیبادەتەکە ببێت ، واتە : لەسەرەتادا تەنها مەبەستی خودا بێت ، پاشان لەکاتی ئەنجامدانی عیبادەتەکەدا توشی ڕیا ببێت ، ئەو عیبادەتە لە دوو حاڵەت بەدەر نی یە :

حاڵەتی یەکەم : سەرەتای عیبادەتەکە پەیوەندی بەکۆتایکەیەوە نەبێت ، ئەوا سەرەتاکەی سەحیحەو بێ کێشەیە ، بەڵام کۆتاییەکەی باتڵە .
بۆنموونە : پیاوێک سەد هەزاری پێیە ودەیەوێت بیکاتە خێر ، پەنجا هەزاری دەکات بەخێر بەنیەتێکی پاک ، پاشان لەو پەنجا هەزارەی تر کەماوە توشی ڕیا دەبێت ، جا لەم حاڵەتەدا ، پەنجا هەزاری یەکەم خێرێکی تەواوە وهیچ کێشەی نی یه ، بەڵام پەنجا هەزاری دووەم باتڵە وخێری بۆ نانوسرێت ؛ چونکە ڕیایی تێکەڵ بووە .

حاڵەتی دووەم : سەرەتای عیبادەتەکە پەیوەندی بەکۆتایکەیەوە هەبێت ، ئەوا لەم حالەتەدا مروڤ لەدوو شت بەدەر نی یە :
یەکەم : هەوڵی بن بڕکردنی ڕیاکە بدات ودڵی پێی ئارام نەبێت بەڵکو پشتی لێ بکات وڕقی لێ بێت : ئائەما هیچ زیانێکی پێ ناگەیەنێت وعیبادەتەکەی دروستە ، لەبەر ئەم فەرموودەیەیی پێغەمبەر ﷺ (" إن الله تجاوز عن أمتي ما حدَّثت به أنفسها ما لم تعمل أو تتكلم ") .
واتە : خودا لەئومەتەکەم خۆش بووە لەوەی کەبەدڵیاندا دێت مادام نەیکەنە کردار یاخود بەزمان دەری نەبڕن

دووەم : دڵی بەو ڕیایە خۆش بێت ودژایەتی نەکات :
لەم حاڵەتەدا هەموو عیبادەتەکەی بەتاڵ دەبێتەوە ؛ چونکە سەرەتاکەی بەستراوەتەوە بەکۆتاییەکەیەوە .

بۆ نموونە : دەس بکات بەنوێژ وتەنها مەبەستی خودا بێت ، پاشان لەڕکاتی دووەم دا توشی ڕیا بێت ، لەم حالەتەدا نوێژەکەی بەتاڵ دەبێتەوە لەبەر ئەوەی کۆتاییەکەی بەستراوەتەوە بەسەرەتاکەیەوە .

جۆری سێیەم : دوای تەواو بووای عیبادەتەکە توشی ڕیا ببێت :
لەم حاڵەتەدا هیچ زیان بەعیبادەتەکه ناگات وبەتاڵ نابێتەوە ؛ چونکە عیبادەتەکە بە ئیخلاسەوە ئەنجام دراوە بۆیە دروست بوونی ڕیا لەدوای ئەنجام دانی هیچ زیانێکی پێ ناگایەنێت .

وە ئەوەش بەڕیا ئەژمار ناکرێت کە مرۆڤ دڵ خۆش بێت بەوەی خەڵک بەعیبادەتەکەیان زانیوە ؛ چوونکە ئەو دڵی خۆشی یە دوای کۆتای هاتن بەعیبادتەکە ڕووی داوە .

وەهەروەها ئەوەش ڕیا نی یە مرۆڤ بەعیبادەت دڵ خۆش بێت ؛ بەڵکو ئەوە نیشانەی ئیمانە ، هەروەک پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی ( " مَن سرَّته حسنته وساءته سيئته فذلك المؤمن ") .
واتە : هەر کەسێک چاکەکانی دڵ خۆشی بکات وتاوانەکانی دڵ گرانی بکات ئائەوا باوەڕدارە .

وەلەم بارەیەوە پرسیار کراوە لە پێغەمبەر ﷺ ئەویش فەرموویەتی : (" تلك عاجل بشرى المؤمن ") .
واتە : ئەوا موژدەیەکی پێش وەختە بۆ باوەڕدار .
" مجموع فتاوى الشيخ ابن عثيمين " ( 2 / 29 ، 30 ) .