حوكمەكانى پەیوەست بە لەشگرانى: ماڵپەڕی وەڵامەکان
حوكمەكانى پەیوەست بە لەشگرانى
پرسیار:

حوكمەكانى پەیوەست بە لەشگرانى چییە؟

حوكمەكانى پەیوەست بە لەشگرانى ئەمانەن:

یەكەم: كەسی لەشگران نوێژى لەسەر حەرامە، ئیتر نوێژى فەرز بێت یان سوننەت تەنانەت نوێژى جەنازەش، لەبەر ئایەتى: (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُم)(6) إلى قوله: (وَإِنْ كُنْتُمْ جُنُباً فَاطَّهَّرُوا)(المائدة: 6،7) واتە: ئەى ئەوانەى كە باوەڕتان بەخواى پەروەردگار و بەپەیامبەرەكەى هێناوە ئەگەر ویستان بۆ نوێژەكانتان هەستن ، و دەستنوێژتان نەبوو ئەوا : ڕوومەت و دەست و باسكەكانتان لەگەڵ ئانیشكەكاندا ( كە بریتیە لەو جومگەیەى كە باسك بە باڵەوە دەبەستێت ) بشۆن ، و دەست بهێنن بەسەرتاندا، و پێكانتانیش لەگەڵ قولەپێكانتان ( كە بریتیە لەو دوو ئێسكە بەرزبووەى كە لە شوێنى یەكتر گرتنى پێیە بە لاقەكانەوە ) بشۆن . وە ئەگەر تووشى لەشگرانى بوون ئەوا پێش نوێژكردن لەشتان بشۆن ( واتە : غوسڵ بكەن ).

دووەم: كەسی لەشگران تەوافی كەعبەى لەسەر حەرام دەبێت، چونكە تەواف بەدەورى كەعبەدا بریتیە لە مانەوە لەناو مزگەوتى حەرامدا، وە خواى گەورەش فەرموویەتى: (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَقْرَبُوا الصَّلاةَ وَأَنْتُمْ سُكَارَى حَتَّى تَعْلَمُوا مَا تَقُولُونَ وَلا جُنُباً إِلاَّ عَابِرِي سَبِيلٍ حَتَّى تَغْتَسِلُوا) (النساء: من الآية43) واتە: ئەى ئەوانەى كە باوەرتان بە خواى پەروەردگار و پەیامبەرەكەى  هێناوە و بەڕاستان زانیون ، و كارتان بە شەرعەكەى كردووە ، لەكاتى سەرخۆشی نزیكى نوێژەكانتان مەكەونەوە و ئەنجامیان مەدەن تاكو ئەو كاتەى كە بەئاگا دێنەوە و دەزانن چی ئەڵێن ( ئەمەش لەپێش حەرامكردنى مەی بوو بە ڕەهایی لە هەموو حاڵێكدا ) ، وە ئەگەر تووشى لەشگرانى بوون نزیكى نوێژ مەكەونەوە تاكو خۆتان دەشۆن بە غوسڵكردن.

سێ یەم: دەست پێوەدانى قورئانى لەسەر حەرام دەبێت، لەبەر فەرموودەى: ((لا يمس القرآن إلا طاهر))(١)

. واتە: كەسی پاك نەبێت نابێت دەست لە قورئان بدات.

چوارەم: مانەوەى لەنێو مزگەوت لەسەر حەرام دەبێت مەگەر بە دەستنوێژەوە نەبێت، لەبەر ئایەتى: (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَقْرَبُوا الصَّلاةَ وَأَنْتُمْ سُكَارَى حَتَّى تَعْلَمُوا مَا تَقُولُونَ وَلا جُنُباً إِلاَّ عَابِرِي سَبِيلٍ حَتَّى تَغْتَسِلُوا) (النساء: من الآية43). واتە: ئەى ئەوانەى كە باوەرتان بە خواى پەروەردگار و پەیامبەرەكەى  هێناوە و بەڕاستان زانیون ، و كارتان بە شەرعەكەى كردووە ، لەكاتى سەرخۆشی نزیكى نوێژەكانتان مەكەونەوە و ئەنجامیان مەدەن تاكو ئەو كاتەى كە بەئاگا دێنەوە و دەزانن چی ئەڵێن ( ئەمەش لەپێش حەرامكردنى مەی بوو بە ڕەهایی لە هەموو حاڵێكدا ) ، وە ئەگەر تووشى لەشگرانى بوون نزیكى نوێژ مەكەونەوە تاكو خۆتان دەشۆن بە غوسڵكردن.

پێنجەم: قورئانى خوێندنى لەسەر حەرام دەبێت هەتا لەشگرانى دەردەكات وغوسڵ دەكات، چونكە پێغەمبەرى خوا قورئانى بە هاوەڵان دەخوێند هەتا لەشگران نەبوونایە.

جا ئەم پێنج حوكمە پەیوەستن بە كەسێكەوە كە لەشگران بێــت.

 سەرچاوە : کتێبی فتاوى أرکان الإسلام: زاناى پایەبەرز : محمد بن صالح العثیمین - رحمه الله - 

 

(١) تقدم تخريجه.

سەردان: ٢,٣٦١ بەش: خۆشۆردن (غوسل)